“Filmlerdeki
gibi mutlu sonla bitmiyor çoğu hikâyeler. Tanrısal gücün suflörleri genellikle
yalancı çıkıyor…”
İmbik Teorisini
işletmeye devam ediyorum. Mutlu sonla biten filmin, mutluluk gösterisi pek de
sempatik. Antik çağların mümkün olmayan bembeyaz cibinliğinin mümkün olan rüzgârlarla
hafif hafif sallanan aralıklarından görünen Herkül, karısı ve mutlu yüzlerle
sevdikleri bebekleri.
Filmin
dokumaları arasında kalan ve mutlu karelerle örtülen gerçek ise dehşet verici.
Herkül babasını öldürmüştür, karısı da kocası Herkül’ün erkek kardeşini. Herkül
kral babasını öldürmüştür ve kral olmuştur, karısı da kendisiyle evlenmek için
kardeşi Herkül’le ölümüne mücadele veren kayınbiraderini öldürerek Herkül’le
evlenmiştir.
Yani iki
katil vardır son karede ve bu iki katilin bebekleri ile çektirdikleri kraliyet
ailesi fotoğrafı geçmişi silmiş, bembeyaz cibinliğin masumiyeti ile herkesi
ikna etmiştir. Elbette filmi adım adım izleyen herkesi. Tabi beni değil;
ikisinin de katil olduklarını bizzat gördüm ve unutmadım.
Bu
aralar Hollywood antik hikâyeleri yeniden ve metamorfoza uğratarak yazıyor.
Herkül’ün senaryosu da mitolojinin anlattığı efsaneyle ilgisiz neredeyse. Her
iki hikayede de Herkül, Zeus’un oğlu. Orijinal hikayede Zeus’un karısı Hera, bir kadının Zeus’la
girdiği ilişkiden doğan Herkül’ün düşmanı, yeni hikayede ise insanlığın
kurtuluşu için Herkül’ün annesini Zeus’la birleşmeye ikna eden feragatsever bir
tanrıça.
Senarist
gerçekten simetrik bir senaryo üretmiş. Kafası karışık kaslı Herkül, karısını
ve çocuklarını öldüren bir megaloman, ama yeni hikâye de kararlı bir özgürlük
savaşçısı… Toplamda acı çeken insanlığın acılarından kurtulması için kendisine
vehmedilen bir görevin kahramanıdır Herkül; tabi bir de aydınlatıcı bir
kılavuzu var, bir öğretmen, bir tapınak hizmetkârı.
Vizyona
girdiği ilk hafta oğlumun ısrarıyla izlediğim filmin pek tartışılmadığını
gördüm. Oysa çok güncel bir hikâyeyle örtüşüyordu Herkül’ün senaryosu. Kendisini
kaslı Herkül’le, yani Heraklitle özdeşleştiren ve şakirdlerini birer Herkül
olmaya yönlendiren ve bizzat herkül.org adlı bir internet sitesinden düşüncelerini
yayan Fethullah Gülen siyasî arenanın en etkili aktörlerinden biriydi. Nasıl ilgisiz
kalındı anlayamadım. Senaryo insanlığın toplam iyiliği için babasını öldüren
Herkül’ü anlatıyordu; yani aile içi savaşın neden-gerekçe-sonuç ilişkisi
tıpatıp benziyordu yaşananlarla.
2011
yılından son 17 Aralık 2013 Operasyonuna kadar, alttan alta fısıldayan ancak bu
tarihten itibaren 30 Mart 2014 akşamına kadar ölümüne süren bir mücadele vardı.
Mutlu sonu olmayan bu mücadelede kırk yıllık bir hazırlık dönemi önemliydi.
Herkül’ün
babası tarafından bir suikastle öldürülmek üzere Mısır’a gönderilmesi, çok
farklı çağrışımlar yapsa da asıl etkileyici olan Herkül’ün kendisini gizleyerek
kurtulması ve dolaylı yollardan Roma’ya uğrayarak tekrar antik Yunanistan’a
dönmesi ve halkı, savaşçıları, generalleri kendi safına çekmesi ve babası ile
savaşmaya başlaması çok dikkat çekici. İki temel nedeni var Herkül’ün sevdiği
Girit prensesi ile evlenmek ve babasının uyguladığı zulmü sona erdirmek,
krallık asıl amaç değildi elbette; bu mücadelenin doğal ödülüydü.
Filmin
senaryosu yeni konformizmin askılıklarından alınıp uygulamaya konan bir
stratejinin ürünü. Bunda bir sakınca yoktu tabi, senaristler özgürdür. Filmin
teknik eleştirisi için birkaç not ekleyeceğim sadece. 3D çekim kaygısı kurguyu
ihmal ettirmiş görünüyor. Hikaye filmin akışına orantılı bir şekilde
giydirilmemiş. Savaş sahnelerine odaklanan yönetmen Herkül’ün mücadelesi için
gerekli psikolojik ve sosyolojik altyapıyı yeterince izah edememiş. Bu tabanla
bu savaşın kazanılması mümkün değildi, ancak yarıtanrı olduğuna inanan bir
Herkül bu savaşı kazanabilirdi. Zaten Zeus, en çaresiz kaldığı anda tanrısal
gücünü şimşekleriyle Herkül’e aktarmaktan çekinmemişti.
Herkül,
bu anlatıya göre Zeus’un gönderdiği bir peygamber. Davut Peygamber’in krallık
yolculuğu,Musa Peygamber’in bir prens olarak yetiştiği Firavun sarayından çıkış
hikayesi, ilahî bir neden-gerekçe-sonuç
zincirine örnek olarak senaryoya güç vermiş olabilir, ama benzetmeye
çalıştıkları peygamber aslında İsa. Baba-oğul tandemi bu paragraflarda çok sık
çalışılmış.
Zeus’tan
güç ve ilham alan Herkül, 21. yüzyılda muhakkak ki Allah’la konuştuğunu iddia
eden bir zihinsel arka plana muhtaçtır.
Neyse;
günümüz hikâyeleri ne kadar değişseler de geçmişten beslenmekten kurtulamıyorlar.
Her çağda bir yarıtanrı ortaya çıkabiliyor, Herkül’ün kaslarına ve tanrısal
gücüne sahip olduğunu iddia edebiliyor. Hollywood mitolojik efsanelerle her
çocuğun içinde bir tanrı gezindiğini anlatsa da çocuklar artık çok profesyonel
bakıyorlar görsel propagandalara; inanmıyorlar.
Kas gücü
artık ilkel bir güç. Nükleer bombalar, insansız hava araçları, uydu bağlantılı
nükleer başlıklar, daha reel güç değişkenleri olarak hazırda duruyorlar. Hiç
değilse internet virüsleri başka bir kahramanlık aracı. Herkül ne ki?
Filmin
senaryosu ile mitolojideki aslını ve teknik bilgilerini verdikten sonra izlemek
isteyenlere kusurlarıyla da olsa adrenalin ürettiği için filmi izlemelerini
tavsiye edebilirim.
Senaryosunu
Renny Harlin, Sean Hood ve Daniel Giat’ın birlikte yazdığı, 07 Şubat 2014’te vizyona giren filmin
yönetmeni Die Hard 2’nin de yönetmeni olan Renny Harlin. Amerikan yapımı 3
Boyutlu, Aksiyon, Fantastik türündeki 99
dakikalık filmin oyuncuları Kellan Lutz,
Gaia Weiss, Scott Adkins, Liam Mcıntyre, Roxanne Mckee.
Senaryodaki
Hikâye:
Milattan
önce 1200 yılında, antik Yunan şehirlerinden birindeyiz. Dünyada yaşayan dindar
kraliçelerden biri, Kral kocasının acımasızlığına karşı bir çocuk doğurmak üzere Zeus’un karısı Hera
tarafından ikna edilir. Kraliçe Zeus'la birlikte olur ve ondan bir çocuğu olur.
Herkül adını verdikleri bu prens için öngörülen kaderde, zalim kralın
hanedanlığını sona erdireceği ve şehre düzen getireceği yer almaktadır. Aradan
yıllar geçer, kim olduğunu ve aslen nereden geldiğini bilmeyen Herkül'ün
istediği tek şey Girit prensesinin aşkına karşılık vermesidir; ne var ki güzel
prensesin daha önce babası tarafından kardeşine eş olarak alınacak olması
işleri karıştırır. Herkül tam da bu esnada gerçek kimliği ve kaderiyle
yüzleşir. Artık önünde iki yol vardır. Herkül, ya aşkına sahip çıkıp güzel prensesle
şehirden kaçmak ya da daha önce çizilmiş olan kaderini takip edip bir kahraman
olmayı seçmek zorundadır. Kahramanlığa giden yol ise yabancıların tahmin
edilemez tuzakları ve tanrıların gazabıyla doludur.
Mitolojideki
Hikâye:
Yunan
mitolojisinde Herakles, Roma Mitolojisi'nde Herkül, Zeus ile Miken kralının
kızı Alkmene'nin oğludur. Kadına aşık olan Zeus ona kocası kılığında
yaklaşmıştır. Herakles'in Zeus'un çocuğu olduğunu anlayan Hera onunla sürekli
uğraşmış ve ölümüne neden olmuştur. Herakles doğduğu günden itibaren tanrısal
bir kuvvete sahiptir. Hera'nın gönderdiği iki zehirli yılanı öldürdüğünde henüz
birkaç günlük bebektir.
Herakles
üstün bir eğitim görmüştür. En iyi yaptığı işler ok atmak, at sürmek ve
güreşmektir. 18 yaşına geldiği zaman Kitharion ormanlarında yaşayan ünlü
canavarı öldürmüştür. Kendisine ödül olarak Thebai kralının kızı Megara
verilmiştir. Bu kızdan üç oğlu olmuştur. Hera işe karışarak Herakles'i
çıldırtmış, Herakles de kendi karısını ve çocuklarını öldürmüştür. Suçlarından
arınması için Miken kralının hizmetine girip, onun her istediğini yapması
gerekmiştir. Kralın Herakles'e yaptırdığı 12 işe mitolojide Herakles'in 12
görevi veya işleri denir. Ayrıca çok güçlü bir karakter olarak da bilinir.
Herkül'ün 12 Görevi:
1- Nemean
arslanı'nı yenmek, Efsaneye göre aslanın postu sadece kendi pençesiyle
kesilebilir.
2- Lerna
gölündeki Hydra'yı öldürmek.
3- Artemis'in
kutsal hayvanlarından Kyreneia Geyiğini yakalamak.
4- Erymanthian
dağında yaşayan büyük yaban domuzunu ağla tutmak.
5- Augias'ın
ahırlarını bir günde temizlemek. (İki büyük ırmağın yataklarını değiştirip
ahırlardan geçirerek.)
6- Stymphalos'da
yaşayan ve o bölgedeki insanların rahatını kaçıran Stymphalian Kuşları
Athena'nın yardımıyla kovmak.
7- Girit'e
gidip Poseidon'un Minos'a verdiği azgın Girit Boğası'nı getirmek
8- Troya
kralı Diomedes'in emrine girip troya halkına eziyet çektrien , Hellospontos
Boğazı'nda yaşayan deniz canavarını öldürerek Troya halkını beladan kurtarmış
ancak Diomedes'in ona, azarlayıcı tutumu karşısında cezalandırıp öldürmüş ve
Troya'nın yanması için lanetler savurmuştur .
9- Amazonlar
kraliçesi Hippolyta'dan kemerini almak. Kemeri almak için kraliçe ile anlaşmış,
ancak Hera'nın kışkırtmasıyla Amazonlar, Herakles'e saldırmış, Herakles de
kraliçeyi öldürmek zorunda kalmıştır.
10- Okeanos'un
bir adasında bulunan 3 gövdeli dev Geryoneus'un sığırlarını çalmak.
11- Hesperidler'in
altın elmalarını getirmek. Elmaları almak için altın elma ağacını koruyan
kızları ve daha da önemlisi onların ejderini geçmesi gerekiyordu. Bunun için
Herakles altın elmaların koruyucusu olan kızların babası Atlas'a gider ama o da
biraz kurnaz davranarak Herakles'le bir anlaşma yapar.
12- Hades'in
ölüler ülkesini koruyan Kerberos adlı köpeği yeryüzüne çıkarmak.
Film günümüzle
ve Türkiye’de olanlarla nasıl ilişkilendirilebilir? Bakmak gerek bu fantastik
maceraya. Filmlerdeki gibi mutlu sonla bitmiyor çoğu hikâyeler. Tanrısal gücün
suflörleri genellikle yalancı çıkıyor…
Filmi izledikten
iki ay sonra yazdığıma göre, filmle örtüşen gerçek senaryoyu merak etmiş olmamı
doğal karşılamanız gerek.
Ahmet Haydar, Sonsuz Ark, 09.04.2014, Sinema Notları 16
Herkül İzlekleri:
The
Legend of Hercules: Herkül Efsanesi
Film İzlekleri:
Gülen herkül.org