“İlkelerin olacak, seni satın alamayacaklar.”
Uğur Dündar, İşte Hayatım
Ötekilerin yılmaz savunucusu, ajitasyon uzmanı Yılmaz Özdil’in, “Korktuğumuz için mi kaçarız? Kaçtığımız için mi korkarız? Bu sorulara kafa patlatmaktansa, yüzleşmemek en iyisi sanırım…”Bana dokunmayan yılan bin yaşasın”ı atasözü kabul eden topraklarda, ben mi kurtaracağım ülkeyi kardeşim? Ve haliyle… Bizim yerimize düşünecek, bizim yerimize elini taşın altına koyacak, bizim yerimize “korkmayacak” birini ararız. Çırpınacak… Boğuşacak… İftiraya uğrayacak… Yargılanacak… Bizim yerimize yanacak biri olsun isteriz. Korkularımız yüzünden gasp edilen kimliğimizi, kişiliğimizi, haysiyetimizi, özgürlüğümüzü bize geri verecek biri… Bizim yerimize, bizim hakkımı arayacak biri. İşte o… Uğur Dündar’dır.” sunumu, Geray Gençer’in kapak tasarımı ve Mega Basım’ın baskısı ile 448 sayfa olarak Nisan 2010’da Doğan Kitap’tan çıkmış.
Yılmaz Özdil’in, “… özgürlüğümüzü bize geri verecek biri. Bizim yerimize bizim hakkımızı arayacak biri.” diyerek yücelttiği, idollükle vasfettiği duayen Uğur Dündar’ın uzun meslek hayatında, hangi ‘biz’e hizmet ettiği ciddi bir şekilde sorgulanmalı. Sınıfsal egemenliği savunan Yılmaz Özdil’in ‘Biz’lerini mı savundu Dündar, Özdilgillerin dışladığı öteki ‘Biz’leri mi?
Kitabın ‘Ne Dediler?’ ekindeki isimlere bakarak biraz fikir edinebiliriz o ‘Biz’ler hakkında. Ekte, Uğur Mumcu’nun 16 Nisan 1981, 25 Haziran 1981, 31 Ekim 1981,14 Ocak 1983, 24 Ekim 1984 tarihlerinde Cumhuriyet Gazetesi’nde, Emin Çölaşan’ın 6 Aralık 1994 tarihinde Hürriyet Gazetesi’nde, Mehmet Yakup Yılmaz’ın 24 Ekim 1996 tarihinde Radikal Gazetesi’nde, Ahmet Altan’ın 21 Kasım 1996 tarihinde Yeni Yüzyıl Gazetesi’nde (Uğur Dündar’ın Susurluk Çetesi tarafından vurulacağı ile ilgili yazısı), Hikmet Çetinkaya’nın 30 Kasım 1996 tarihinde Cumhuriyet Gazetesi’nde, Hasan Pulur’ un 9 Ekim 1998 ve 14 Ekim 2004 tarihlerinde Milliyet Gazetesi’nde, Haluk Şahin’in 13 Ekim 2004 ve 27 Mayıs 2009 tarihlerinde Radikal Gazetesi’nde, Umur Talu’nun 14 Ekim 2004 tahinde Sabah Gazetesi’nde (Sansür karşıtı yazısı), Hıncal Uluç’un 11 Ekim 2008 tarihinde Sabah Gazetesi’nde, Derya Deniz Kırıcı’nın 29 Kasım 2008 tarihinde Dördüncü Kuvvet Medya adlı internet sitesinde, Melih Aşık’ın 16 Mayıs 2009 tarihinde Milliyet Gazetesi’nde, Tufan Türenç’in 25 mayıs 2009 tarihinde Hürriyet Gazetesi’nde, Rahmi Turan’ın 29 Mart 2009 tarihli Hürriyet Gazetesi’nde, Hakkı Devrim’in 26 Mayıs 2009 tarihinde Radikal Gazetesi’nde, İlhan Selçuk’un 26 Mayıs 2009 tarihli Cumhuriyet Gazetesi’nde, Yavuz Donat’ın 27 Mayıs 2009 tarihli Sabah Gazetesi’nde, Emre Kongar’ın 2 Haziran 2009 tarihli Cumhuriyet Gazetesi’nde, Selahattin Duman’ın 16 Haziran 2009 tarihinde Vatan Gazetesi’nde, Reha Muhtar’ın 26 Mayıs 2009 tarihli Vatan Gazetesi’nde, Bekir Coşkun’un 28 Mart 2009 tarihli Hürriyet Gazetesi’nde Uğur Dündar konulu yazılar var.
Mayıs-Haziran 2009’da toplanan yazıların ana konusu Ergenekon iddianamelerinde eşi ile ilgili ayrıntıların yer alması. Önceki yazıların bir kısmında da Susurluk çetesi tarafından ölüm listesine dâhil edilmesi.
Uğur Dündar gibi kitapta sık sık vurgulanan bir medya duayeni için İşte Hayatım’ında ötekilerin neden hiçbir fikri yoktur? Basın-medya subjektif kriterlere göre mi duayen tayin etmektedir? 'Ne dediler?' ekinde yer alan isimlerin çoğu (Uğur Dündar dâhil) neden Balyoz İddianamesi'nde faydalanılacak gazeteciler listesinde yer almaktadır?
Bunlar önemli sorular. Elbette listede adının bulunması Dündar’ı töhmet altında bırakmaz, kendi isteği dışında da bu listeye eklenmiş olabilir, ancak kitaptaki isimlerin çoğu aynı listede adı bulunan gazetecilerdir. Araştırmacı göz bunu görmekten kaçamaz. Dündar öteki olmayı seçmiştir.
Ekler bölümünün yazılardan biri ise ulusalcı çizgisi ile bilinen Oda TV adlı internet sitesinden alınma. 16 Kasım 2009 tarihli bu yazıda, büyük bir destan anlatılmaktadır;
“…Başta siyasal iktidar olmak üzere dinci-liberal ittifak, Uğur Dündar’ı neden hedef yapmaktadır? Niye biliyor musunuz? Uğur Dündar gazetecidir. Uğur Dündar her türlü baskıya rağmen habercilikte ısrar etmektedir. Peki niçin? Sizce Uğur Mumcu niye öldürülmüştür. Sizce Abdi İpekçi niye suikaste kurban gitmiştir? Sizce dünyanın dört bir yanında bir haber için neden binlerce gazeteci ölüme koşar adım gitmektedir? Buna kimimiz meslekî aşk deriz. Ama bizce… Bunun nedeni gerçeğe olan bağlılıktır. Hangi şartta olursa olsun halka gerçeği söyleme/anlatma inancıdır. Evet… Uğur Dündar yıpratılmış, artık inandırıcılığı kalmamış medyanın içinde güven veren ender gazetecilerden biridir. Evet… Uğur Dündar Türkiye’nin bu zorlu şartlarında inadına gerçeğin peşinden koşan gazetecilerden biridir.”
‘Ne dediler?’ bölümü bize açıkça ayrılmış bir alan tanımı yapmaktadır. Uğur Dündar hangi şartta olursa olsun halka gerçeği söyleme/anlatma inancının gereğini yerine getirmiş midir?
Kitap’ta anlatılanlara göre, Uğur Dündar Yolsuzluk, Vergi Kaçırma gibi yüz kızartıcı suçları mahkemeler tarafından tescil edilen Dinç Bilgin, Cem Uzan, Erol Aksoy ve Aydın Doğan ile birlikte çalışmıştır. Halen de hakkındaki vergi kaçakçılığı suçlaması kesinleşmiş olan Aydın Doğan medyasında çalışmaya devam etmektedir.
Uğur Dündar kendi ifadelerine göre, birinin yanında çalışırken diğerlerine karşı tetikçilik yapmadığını söyleyerek onurlu duruştan bahsetmektedir. Haklıdır, dar alanda değerlendirildiğinde, mevcut koşullara göre onurlu davranmıştır. Ancak; patronlarının yüz kızartıcı suçlarını araştırmamış; halka gerçeği söyleme/anlatma inancının gereğini yerine getirmemiştir; Onların elde ettiği haksız kazançtan maaşını ve transfer ücretlerini almaktan imtina etmemiştir.
Susurluk çetesinin kendisini ölüm listesine aldığı ve Alaattin Çakıcı tarafından tehdit edildiği dönemde patronu Aydın Doğan, Susurluk çetesi ile ilişkileri bilinen ve gensoru ile iktidardan düşen Mesut Yılmaz’ı pijama (veya mavi bir pantolon ve mavi tişört) ile evinde karşılamaktadır.
Araştırmacı gazeteci Uğur Dündar kendi hayatı söz konusu olduğu halde patronu ile ilişkilerini neden gözden geçirmemiştir?
Kitabın 293. Sayfasında anlatılanlar:
“O süreçte(2001) ekonomik kriz tüm şiddetiyle hüküm sürmekte, hortumlanan bankalara peş peşe el konulmaktadır. Sahibi olduğu Etibank’ı batırdığı iddiasıyla tutuklanan Dinç Bilgin’in Sabah Gazetesi ve atv, çok zor günler geçirmektedir. Dündar’ın aklına öteden beri kendisini transfer etmek isteyen arkadaşı Zafer Mutlu’yu aramak gelir.
Bir öğlen Maçka’daki Armani Cafe’de buluşup yemek yerler. Yemek sırasında Zafer Mutlu’ya “Siz zor durumdasınız, ben hem size moral vermek hem de mesleğimi yapabilmek için gelebilirim. Biliyorum, maddi anlamda çok zor bir süreçten geçiyorsunuz. Bu nedenle kendi adıma beş kuruş para istemem. Ancak ekibimdeki arkadaşlarım evlerine ekmek götürmek zorundalar. Sadece onlara maaşlarını verin yeter! Ben Sabah gazetesine yazarım, ayrıca atv’de ‘Arena’yı yaparım!” der.”
Aydın Doğan’dan ayrılıp Cem Uzan’la çalışmaya başlayan Uğur Dündar, Aydın Doğan aleyhine tetikçilik yapmayacağını söyleyerek Uzan’dan da ayrılmıştır ve işsizdir. Etibank yolsuzluğu ile meşhur olan Dinç Bilgin’le birlikte çalışmak istemekte ve onları güçlendirmeyi teklif etmektedir.
Uğur Dündar farkında olmasa da bu anlatılanlar onun için gerçekten dramatiktir. Kitapta, halkın medya patronları ile ilgili gerçekleri öğrenme hakkına saygı göstermeyen ve ötekilerin çıkarlarını korumayı görev edinen bir Uğur Dündar profili de vardır.
Araştırmacı gazetecilik örneği, Ergenekon terör örgütü sanıklarını da savunan bir avukatla çalışmak olmamalıdır. Medya Duayeni Uğur Dündar şaibeli isimlerle çalışıp çalışmayacağına elbette kendisi karar verecektir, ancak kimin karşısında ve kimin yanında durduğu objektif gazeteciliğin sırlarıylayakından ilgilidir ve her insanı bağladığı gibi her gazeteci-televizyoncuyu da bağlamalıdır.
Ergenekon davasının görüldüğü salonda bulunan bilgisayarlarının masaüstü fotoğraflarını değiştirerek ortalığı karıştıran, Dursun Çiçek'i savunmak için Savcı Zekeriya Öz adına sahte imzalı belge hazırlayan, sahte belgelere dayanarak Zekeriya Öz'ün askerlikten kaçtığını söyleyen Avukat Vural Ergül, Uğur Dündar'ın avukatıdır.
Uğur Dündar’ın hayatını anlatan kitap teraziye adalet aramak için çıkmış görünmüyor. Aksine ölmüş insanlara (Ayhan Songar gibi) bir şeyler isnad etmeye devam ediyor. Ve ötekilerin diliyle anlattığı şeyler bu halkı artık pek ilgilendirmiyor.
Dündar’ın kendisi de bir yazar olduğu halde hayatını Nedim Şener’e yazdırması hayranlarını üzmüş olsa da, kitapta anlatılanlar doğru gözlüklerle okunduğunda çok şey anlatmaktadır.
Çalışmayı, esin kaynağı Uğur Dündar olan, Müjdat Gezen’in kitabın başlangıcında yer alan şiiriyle noktalayalım ve şiirdeki felsefeyi ayakta alkışlayalım; o felsefenin gerektirdiği gibi yaşayanları da. Umarız Uğur Dündar, o felsefenin gerektirdiği bir hayat yaşamıştır.
İlkelerin olacak
Seni satın alamayacaklar
Aptalların uydurduğu
Atasözlerine inanmayacaksın
“Paranın satın alamayacağı
şey yoktur”
“Herkesin fiyatı vardır.”
Gibi sözlere kanmayacaksın
Onurunla, kimliğinle ve beyninle
Akıllı yaşayacaksın…
Faruk Tamer, 08.09.2010, Görsel Eleştiri- Visual Critique, XXI
Faruk Tamer Yazıları
Uğur Dündar’ın Çalıştığı Medya Patronları ve Avukatı Vural Ergül ile İlgili Linkler:
1-Metin Özer, Mesut Yılmaz ve Aydın Doğan’ın Pijama Olayı’nın İç Yüzü
http://www.habervitrini.com/yazar.asp?id=2369&yazar=mozer
2- Uğur Koçbaş, ABD, Susurluk’tan korktu skandalın üzerini kapattı
http://www9.gazetevatan.com/haberdetay.asp?Categoryid=1&Newsid=252028
3- Alaaddin Çakıcı, Mesut Yılmaz İlişkileri
http://arsiv.sabah.com.tr/ozel/alaattin58/dosya_113.html
4- Gensoruyla 2 hükümet, 2 bakan düşürüldü
http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/ShowNew.aspx?id=245276
5- Erol Aksoy Örümcek ağı iddianamesi
http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=45128
6- TBMM Yolsuzlukları Araştırma Komisyonu raporu'nda, Sabah'ın patronları Turgay Ciner ve Dinç Bilgin ile ilgili üç suç duyurusu
http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/ShowNew.aspx?id=166172
7- Hapis kokusu alınca kaçan Cem Uzan Fransa’ya sığındı
http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/12676491.asp
8- Doğan'ı kendi maliyecileri yaktı
http://yenisafak.com.tr/Ekonomi/?t=30.08.2010&i=276007
9- Avukat Vural Ergül'e soruşturma, Adil yargılamayı etkilemeye teşebbüs"ten ifadeye çağırıldı
http://www.haberturk.com/polemik/haber/521274-avukat-vural-ergule-sorust...
10- Ergenekon kapsamında Vural Ergül hakkında hapis istemiyle dava açıldı
http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=1007417&title=ergenekon-kapsami...
11-Analiz/Aktifhaber İşte Hayatı: Uğur Dündar
http://www.medyaironik.com/news_detail.php?id=15225
12- 'BALYOZ'cuların faydalanacağı gazeteciler listesi
http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=942905&title=balyozcularin-kale...