"Dua, insanı güçlü kılan tek şey değildir; en büyük şeydir."
İspat:
A- Giriş:
Önce tümevarım yöntemini izah etmem gerekir. Tümevarım yöntemi, ardıl basamaklar sonucunda herhangi bir genel geçer kuralın, genel geçer kural olduğunu kanıtlamaktır.
Somut olarak; eğer 1'den 10'a kadar ki sayıların toplamı için ((10) (10+1))/2 =55 sonucunu veren bir kurguyu genellemek gerekiyorsa, n(n+1)/2 genel kuralının ispatlanması gerekir. Bunun için de üç adım var:
i) n=1 için kuralın doğru olduğunu göstermek,
ii) n=k için bu kuralın doğru olduğunu kabul etmek,
iii) n=k+1 için bu kuralın doğru olduğunu ispat etmek
B- İspatın Adımları;
i) İnsan, gücünün yettiği her şeyi yapabilir.
ii) İnsanın, gücünün yettiği herhangi bir şeyi - imkan koşulu dikkate alınarak- yapabildiğini kabul edelim.
iii) İnsanın imkan koşulu zorlandıkça, imkansıza ulaştıkça, gücünün yeteceğini ispat edebilir miyiz?
C- Analiz:
İşte sorun burada başlıyor...
iii. adımda insanın her şeye gücünün yeteceği iddiasını kanıtlayamayacağız, kanıtlayamayınca da insanın gücünün her şeye yetmeyeceğini kabulleneceğiz.
D- Sonuç:
Bu durumda, "Tümevarımın ilk iki adımında kolaylıkla kanıtlayabildiğimiz şeyler, insanı güçlü kılan tek şeylerdir." diyeceğiz ve "Dua, insanın imkansıza karşı kendisini yaratan güçten aldığı en büyük şeydir " ya da "Dua, insanı güçlü kılan tek şey değildir; en büyük şeydir." hükmünü kabulleneceğiz.
E- Değerlendirme:
Tümevarım, akıl yürütmenin en sağlıklı yoludur. Dua bir yardım talebidir. Duanın insanı güçlü kılan tek şey değil, en büyük şey olduğunu başka türlü izah etmek de mümkündür.
Seçkin Deniz, 24.06.2012, Sistematik Analizler 127
Seçkin Deniz Yazıları