SA1038/ÇY4-DB29: ABD Senatosu'nun CIA İşkence Raporu/ Önsöz

 “Yöntemler, tümüyle ve nihai olarak adildir” 

Dick Cheney, CIA İşkence Programı'na onay veren ABD Devlet Başkanı George Bush’un yardımcısı 

"CIA yetkililerinin büyük bir çoğunluğu kurallara uygun hareket etti. Onlar, uluslarına hizmet kapsamında ne yapmaları gerektiğini söylenilenleri yaptılar" 

John Brennan, CIA Direktörü, 12 Aralık 2014

"Bunlar, Amerika’nın dünyadaki duruşuna da ciddi zarar verdi. Bu nedenle, bu yöntemlere bir daha asla başvurmamamız için Başkan olarak yetkilerimi kullanmaya devam edeceğim." 

ABD Başkanı Barack Obama, 9 Aralık 2014

“CIA tarafından 11 Eylül sonrasındaki yıllarda kullanılan acımasız sorgulama teknikleri esasen yararsız ve gizli servisin Kongre’ye ve kamuoyuna söylediği gaddarlıktan çok daha fazla” 
CIA İşkence Raporu'ndan

USA Senate CIA Torture Report

ABD İstihbarat Senato Seçme Komitesi

Merkezi İstihbarat Biriminin Tutuklama ve Sorgulama Programı Komite Çalışması

Senato Seçim Komitesi İstihbarat Başkanı Bianne Feinstein’in  Önsözü

(Bulgular ve Sonuçlar. Yetkili Özet 13 Aralık 2012’de onaylandı. 3 Nisan 2014’de güncellendi. 3 Aralık 2014 Gizliliği, Kaldırma Düzeltmeleri)

ÖNSÖZ

3 Nisan 2014’te İstihbarat Senato Seçim Komitesi CIA’nin Sorgulama ve Tutuklama Programı'nın bulguları ve sonuçları ve yetkili özeti ile ilgili son çalışmasını Başkan’a sunulması ve buna müteakip kamuoyuna duyurulması için oylama yaptı.

Bu eylem, Komisyon’un anıtsal bir çabayla çalışmayı başlatmak için karar aldığı Mart 2009’da resmen başladı fakat kökleri Aralık 2007’de CIA’nin tutuklu sorgulama video kayıtlarını imha etme soruşturmasına dayanıyordu.

6700 sayfadan daha fazla olan Komisyon Çalışmasının tamamı gizli kaldı fakat artık resmi bir Senato raporu. Raporun tamamı Beyaz Saray’a, Adalet Bakanlığı’na, Savunma Bakanlığına, Dışişleri Bakanlığı’na, Milli İstihbarat Büro’suna, diğer gizli eylem programlarının yönetimini bilgilendirmek ve gelecekteki zorlayıcı sorgulama uygulamalarını önlemesi umuduyla gönderildi.

Komisyon’un 2009’dan beri Başkanı olarak, tarih, içerik ve tavsiye olmak üzere bazı ek bilgiler vermek için yazıyorum.

Senato İstihbarat Komisyonu’ndaki görevime Ocak 2001’de başladım. İstihbarat Şefi George Tenet’in o yaz, Amerika Birleşik Devletleri’ne karşı kesin tarihi, yeri veya metodu belli olmayan büyük bir olası saldırı konusunda uyarı yaptığını hatırlıyorum. 11 Eylül 2001’de CIA’i ve Amerikan İstihbarat Topluluğunun diğer bölümlerini tüketen bu soruların cevabını tüm dünya öğrendi.

O günkü korkuyu, masum kadın ve erkeklerin yangından kaçmak için Dünya Ticaret Merkezi’nden aşağıya atlamalarını dehşetle izlediğimi hatırlıyorum. Görüntüler ve vücutların kaldırıma çarparken çıkardığı sesler, hayatımın geri kalanında da benimle olacak.

Arka planda bu olmasına karşın -ki tarihimizde Amerikan vatanına yapılmış en büyük saldırıdır- bu raporda açıklanan olaylar üstlenilmiştir.

Yaklaşık 13 yıl sonra bu raporun Yetkili Özeti ve bulgu ve sonuçları yayınlanıyor. CIA’in eylemlerine son derece eleştirel yaklaşıyorlar ve oldukça haklılar. Okurken programın başladığı şartları unutmak kolay- elbette bu şartlar bir mazeret olarak değil, geleceğe dair uyarılar olarak sunulmalı.

2001’in sonlarındaki yaygın korkuyu ve tehdidin nasıl aciliyet hissettirdiğini hatırlamakta fayda var. 11 Eylül saldırılarından sadece bir hafta sonra çeşitli haber kuruluşları ve iki ABD Senatörüne toz şarbon gönderildi. Amerikan halkı yeni terör hedefleri ve İç Güvenlik Danışma Sisteminin renk kodlu tehdit seviyelerindeki yükselmelerle şoka uğradı. Ulusumuza karşı daha büyük saldırılar bekliyorduk.

11 Eylül 2001 saldırılarının milletimize ve CIA’in iş gücüne etkisini hatırlamaya çalıştım. CIA’in istihbarat toplamak ve teröristleri savaş alanından çıkarmak için mümkün olan her araç kullanımını dikkate alma dürtüsünü ve CIA’in başka bir saldırıyı önlemek için ne olursa olsun yapması konusunda kamu ve siyasi liderler tarafından teşvik edilmesini anlayabiliyorum.

İstihbarat Komitesi de tehditler ve dünyadaki olaylar konusunda çabuk harekete geçmesi için istihbarat ajanslarını sık sık zorlar.

Bununla birlikte bu tür baskı, korku, daha fazla terörist saldırı beklentileri  ve haklı öfke ulusal güvenlik adına bireyler veya kuruluşlar tarafından gerçekleştirilen  yanlış eylemleri haklı çıkarmaz.

Bu rapordan çıkarılacak en büyük ders, baskılara ve harekete geçme ihtiyacına rağmen, İstihbarat Topluluğun eylemlerinin bir ulus olarak kim olduğumuzu yansıtması ve yasalarımıza ve standartlarımıza uygun olması gerektiğidir. Böyle ulusal krizlerin yaşandığı zamanlarda hükümetimiz, tarihimizden çıkarılan derslerle ve iç ve dış görüşlere tabi olarak yönlendirilmelidir.

Bunun yerine, iki dış anlaşmalı taraf destekli CIA personeli, belirsiz bir gizli tutuklama programına başlamaya ve Amerikan yasalarını, anlaşma yükümlülüklerini ve değerlerimizi ihlal eden acımasız bir sorgulama kullanımına karar vermiştir.

Bu Komite Çalışma belgelerindeki ihlaller ve sayısız hatalar, 2001 yılının sonları ve 2009 yılı başları arasında yapılmıştır.

Bu çalışmanın yetkili özeti, CIA ve Bush ve Obama yönetimleri tarafından sivil toplum örgütleri ve basına olduğu kadar kamuya da açıklanan diğer belgelere de dayalı olarak önemli sayıda yeni bilgiler vermektedir.

Komitenin raporunun tamamı, yetkili özetten on kat fazla uzunluktadır ve daha kapsamlı ve ızdıraplı detaylar içermektedir.Çalışma, CIA’nın gözaltı ve sorgulama programının geçmişini, başlangıcından bitişine kadar, CIA tarafından tutulduğu bilinen 119 birey hakkındaki inceleme de dahil, açıklamaktadır.

Çalışmanın tamamı, CIA’in kendi sorgulama programının bazı belirli terörist hedeflerin ortaya çıkarılması ve belirli teröristlerin yakalanması konusunda ne kadar gerekli ve kritik olduğu hakkında gerekçe ve savunması konusunda yetkili özet içeriğinden daha fazla detayı da içermektedir.

Yetkili özet bu iddiaların her birindeki yanlışlıkları göstermek için yeterli bilgi sağlarken, Komite çalışmasının tamamındaki bilgiler bundan çok daha geniş kapsamlıdır.

Ben şu anda Komite çalışmasının tamamının gizliliğinin kaldırılmasını talep etmemeyi seçtim. Yetkili özetin CIA’in gözaltı ve sorgulama programı hakkında yeterli bilgiyi içerdiğine ve Komitenin bulguları ve sonuçlarının bütün programı kapsadığına inanıyorum. Altı binden fazla sayfaya sahip raporun tamamının gizliliğinin kaldırılmasını talep etmek, yetkili özetin yayınlanmasını geciktirecekti. 6700 sayfalık raporun gizliliğinin kaldırılması ve yayınlanması konusundaki kararlar daha sonra verilecek.

2009 yılında bu çalışma başladığında, (Komite Baş Yardımcısı Senatör Kit Bond’la birlikte kaleme aldığımız bir basın açıklamasında) amacın “Bu Programı incelemek  ve gelecekte gözaltı ve sorgulama politikalarını şekillendirmek“ olduğunu ifade etmiştim. İnceleme yapıldı. Bu bulgular ve sonuçlar ve yetkili özetin yayınlanmasındaki tek samimi ve derin umudum, Birleşik Devletler politikalarının asla  bir daha gizli süresiz gözaltı ve zorlayıcı sorgulama kullanımına izin vermeyeceğidir.

Çalışmada da açıklandığı gibi, 2001 saldırıları öncesinde CIA kendi zorlayıcı sorgulama deneyimlerinden yola çıkarak bu tür tekniklerin “istihbarat yapmak değil” “muhtemelen yanlış sonuçlar doğuracağını” ve tarihsel etkisiz olduğu kanıtlamıştı. Ancak bu sonuçlar göz ardı edildi. Biz yine tarihin unutulmasına ve geçmişteki  ağır hataların tekrarlanmasına izin veremeyiz.

Ocak 2009’da Başkan Obama CIA’i "kısa vadeli, geçici temeli" dışında gözaltındakileri alıkoymaktan ve sorgulama tekniklerinin Ordu Saha El Kitabı'ndaki limitlerin dışına çıkmasından men eden 13491 sayılı bir yasa maddesini imzaladı. Ancak, bu sınırlamalar ABD hukukunun bir parçası değildir ve gelecekteki bir başkan tarafından bir kalemde bozulabilir. Mevzuatta yer almaları gerekir.

Yine de, mevcut ABD yasaları ve antlaşma yükümlülükleri bu program sırasında yapılmış olan hatalara ve ihlallere engel olmalıdır. Yasal Hukuk Bürosu tarafından 2002-2007 arasında aksi bulunsa da, benim kişisel görüşüm hangi şartlar altında olursa olsun CIA tutuklularının işkence gördüğüdür. 

Ayrıca inanıyorum ki hapis koşulları ve yetkili veya yetkisiz sorgulamalarda kullanılan teknikler zalim, aşağılayıcı ve insanlık dışıdır. Bunun kanıtının ezici ve tartışılmaz olduğunu düşünüyorum.

Komite bu konuda belirli yorumlar yapmamışken, komitenin görüşlerinden birkaçı ortaya çıktı. CIA 2013 Haziranında Komitenin Aralık 2012’deki çalışmasına verdiği cevapta zaten kendi tavsiyelerine uyduğunu belirtti. Ben senatodaki meslektaşlarımla Komite Çalışmasının okuyucularından görüşler almak ve çözümler üretmek niyetindeyim.

Çalışmanın sürecini tanımlamak için bu fırsatı değerlendirmek istiyorum.

Daha önce belirtildiği gibi  Komite, Mart 2009’da çalışmanın Referans Şartları onayladı ve CIA ve diğer Federal birimlerden bilgi istemeye başladı. Komite, kendi personeli aracılığıyla, 2005 yılında CIA tarafından soruşturma video kasetleri yok edilen tutuklular Abu Zubaydah ve Abd al-Rahim al-Nashiri‘nin sorgulama görüntülerini içeren binlerce sorgu görüntüsünü zaten incelemişti. 

2008’deki, Başsavcı Michael Mukasey tarafından video kasetleriyle ilgili açılan ve Ağustos 2009 yılında Başsavcı Holder tarafından genişletilen dava Adalet Bakanlığı soruşturmasının da dahil olmasıyla iyice karmaşıklaştı. Özellikle, Komite personeli tarafından görüşülen CIA çalışanları ve tarafları potansiyel yasal bir tehlike altındaydı, bu nedenle CIA çalışanları Komite huzuruna çıkmaya mecbur edilemezdi. 

Bu kısıtlama Komite'nin araştırma ve belge incelemesi tamamlanana ve Komite çalışması büyük ölçüde sonlanana kadar sürdü. Ayrıca, verilen CIA belgelerinin hacmi ve iç doğasıyla birlikte,CIA belgeleri inceleyecek ekibimizin Capitol Hill'deki  Komite'nin ofisleri yerine kiralık bir tesiste bu belgelerin incelenmesi ve araştırılması konusunda ısrar etti.

2009 başlarından 2012 sonlarına kadar, istihbarat raporları, iç yazışmalar  ve e-postalar, brifing malzemeleri, mülakat dökümleri,sözleşmeler ve diğer kayıtlar da dahil 6 milyon sayfadan fazla CIA materyalini Komite personelinden küçük bir ekip inceledi. Çalışmanın taslak bölümleri hazırlandı ve 2011 Ekim başlarında bütün komite üyelerine dağıtıldı ve bu süreç Komitenin, Komite Çalışma raporunun tamamını onayladığı 13 Aralık 2012 tarihine kadar devam etti.

Çalışmanın dayandığı ve Komite çalışmasının ilgilendiği dokümanların çokluğu görülmemiş bir şeydi. Komite, Komitenin çalışma içeriği konusunda CIA yetkilileriyle görüşmemişken, CIA’in erişimi vardı ve CIA Baş müfettişi tarafından yönetilen çok sayıda CIA yetkilisini ve Komite çalışmasının bel kemiğini oluşturan ve komiteye geçmişte tanıklık yapan CIA Sözlü Geçmiş Programını görüşmelerden çekti.

Aralık 2012’deki oylamanın ardından, Komite çalışması Başkan'a gönderildi ve 15 Şubat 2013’te yetkili hususların uygun bölümleri yorumlara açıldı.

CIA 2013 Haziran sonunda kısmen programa dahil olan CIA yetkililerinin cevaplarına dayalı olarak bulgular ve sonuçları geniş yorumlarla cevapladı. Benim yönetimimde, Komite personeli CIA temsilcileri ile CIA’in yorumlarını tam olarak anlamak için bir araya geldi ve daha sonra da uygun yorumlar ve tavsiye edilen düzenlemeler yapıldı.

Komite çalışması, gizliliği kaldırılmış-Yetkili Özet ve Bulgular ve Sonuçlar da dahil olmak üzere son olarak güncellenmiştir ve Komitenin resmi görüşlerini temsil etmektedir.

Bu ve bundan sonraki yönetimler bu çalışmayı rehber edinmeli, geçmişteki hataları düzeltmeli, CIA temsillerinin politika yapanlarca gözetimini arttırmalı ve zorlayıcı sorgulama uygulamalarının hükümetimizce tekrar kullanılmadığından emin olunmalıdır.

Son olarak, ben yıllardır uzun saatler boyunca milli tarihimizin en düşük noktalarından biri olan bu zor detaylarla uğraşan  personel üyelerini  takdir etmek istiyorum. Komite tarihinin ve belki ABD Senatosunun en önemli ve en kapsamlı gözetim raporunu hazırladılar ve bu katkıları takdir edilmelidir.

Daniel Jones başından beri Komiteyi yönetmiş ve görüşler için çaba sarf etmiştir. Dan bu çalışmaya 6 yıldan fazla bir zaman adamış, sayfalarından binlercesini şahsen yazmıştır ve her karar aşamasında dahil olmuştur. Evan Gottesman, Çad Tanner ve Alissa Starzak’ın da Komite Çalışmasında önemli rolleri vardır ve Komite Çalışmasının belirli bölümlerini araştırma ve taslak çalışmalarında önemli yıllar geçirdiler.

Diğer Komite personeli de Komite Üyelerinin görüşleri  konusunda değerli katkılar sağlamıştır. Bunlar arasında, Jennifer Barrett, Nick Basciano, Michael Buchwald, Jim Catella ,Eric Chapman, John Dickas, Lorenzo Goco, Andrew Grotto, Tressa Guenov, Clete Johnson, Michael Noblet, Michael Pevzner, Tonmiy Ross, Caroline Tess, ve James Wolfe vardı.

Personel Müdürü David Grannis, tüm bu süreç boyunca Komitede bana yardımcı ve yol gösterici bir rol oynadı.  Personelimizin  uzmanlığı, sabrı, ve iş ahlakı olmadan, üyelerimizin  bu önemli çalışmayı tamamlaması  mümkün olmazdı.

Dianne Feinstein

Başkan

İstihbarat Senato Seçim Komitesi

 Devamı>>

Derya Beyaz, 12.12.2014,  Sonsuz Ark,  Çırak- Çevirmen Yazar, Çeviri

Derya Beyaz Yazıları

Raporun Orijinali:

 http://www.intelligence.senate.gov/study2014/sscistudy1.pdf