"Senato İstihbarat Komite
dokümanı anlaşılabilir bir şekilde CIA yetkililerinin canını sıkmıştır." Hayden
Democrats
define ‘politicization’ with so-called torture report
Bu,
işkenceyi savunmakla değil tarihi savunmakla ve belki biraz da geleceği
korumakla ilgili bir durum.
İlk önce
bazı gerçekleri ifade edelim. CIA, 2002-2008 yılları arasında yüz civarında
tutuklama yaptı; bunların üçte biri gelişmiş, sert veya işkence olarak
nitelendirilen sorgulamalardan geçti. Bunların içerisinde en kötü yöntem olan
waterboarding (kişiye su dökülerek boğulma hissi verme), sonuncusu 2003’te
olmak üzere 3 tutuklu üzerinde uygulandı. Uygulanan yöntemlerin diğer ucunda
bir tutuklunun çene veya boğazına güç uygulanması vardı. Bu iki yöntem arasında
ise günde 1400 kalori ile sınırlı sıvı diyeti gibi çeşitli uygulamalar
bulunuyordu.
Eğer
bunlardan herhangi birinin nesnel olarak gerçekleştirilmiş işkence yöntemleri
olduğunu düşünüyorsanız görüşünüze saygı duyarım. Fakat prensip olarak işkence
her zaman yanlıştır.
CIA
tutuklamaları ve sorgulamaları üzerine henüz yayınlanmış olan Senato Demokrat
raporu buna rağmen dar kapsamlı yasal tanımlamalarla ilgili tartışmalardan
kaçınmış bulunuyor. Rapor, programın yanlış olmasının yanı sıra etkisiz, yanlış yönetilmiş
ve konu hakkında sürekli yalan söyleyen hilekâr bir Ajans tarafından
oluşturulmuş bir niteliğe sahip olduğunu vurgulayan daha geniş bir kapsama
sahip.
İlk
başta şunu belirtmek gerekir ki kullanılan tekniklerin tümü 9/11 olayının
ardından oluşan ortamda Adalet Bakanlığı tarafından kanuni olarak nitelendirilmiş
ve uygun olduklarına hükmedilmiştir.
CIA,
Kongre liderlerini bu konuda pek çok defa bilgilendirmiştir. Liderlere verilen
brifingler detaylı ve görsel niteliklere sahiptir. Bilgi veren şahıslar hiçbir
şeyi gizlememiş Senatörler de aynı şekilde diğer konuların yanında CIA’nin bu
konuda yetkili olup olmadığını sorgulamaktan geri durmamıştır.
Kaliforniya
Demokrat vekili ve panelin başkanı olan Senatör Dianne Feinstein bizzat şöyle
demiştir: “Kendimizi korumak adına tarihi anlamda yapmak istemediğimiz bazı
şeyleri yapmak durumundayız.”
Programın
etkisiz olduğu görüşüne karşılık programdan sorumlu olan kişiler başarılı
olduğu saptamasında bulunuyorlar. Program, üst düzey el-Kaide üyelerinin ele
geçirilmesini (Osama bin Laden’in yerinin saptanması da bu kapsamdadır); bir
organizasyon olarak el-Kaide hakkında eldeki bilgilerin büyük ölçüde artmasını;
terörist hedef noktalarının ortadan kaldırılmasını sağlayarak Amerikalıların ve
müttefiklerinin hayatlarını kurtarmıştır.
Bununla
birlikte bu gerçeklere itibar etmeyen doküman, tarihi tarafsız bir çalışmadan
ziyade sıkıcı bir savcılık raporuna benzemektedir. Raporu yazan ekip işe bir
sonuç değerlendirmesi yazarak başlamış ve altı milyon sayfa içerisinden
kendilerine uyan kısımları çekip almışlar, kendilerini haklı çıkarmak için bazı
bilgileri görmezden gelirken diğer bazılarını öne çıkarmışlardır ki bu tam
anlamıyla durumu siyasallaştırmadır. Aşırı ölçüde şiddet ifadeleri içeren
rapor, karşısındakini şok etmek amacıyla tasarlanmıştır ve bunu başarmaktadır.
Senato İstihbarat Komite dokümanı
anlaşılabilir bir şekilde CIA yetkililerinin canını sıkmıştır.
Hiçbir CIA yetkilisi ile
görüşülmediği için savunma yapmadıkları, kanıtların ortaya koyulduğu ve
itirazların gerçekleştiği bir keşif süreci bulunmadığı bir durumda, kendilerini
sanki gıyaben yargılanmış ve mahkûm edilmiş gibi hissetmektedirler. Aslında
kendilerine güvenlikleri için CIA tarafından yardım sağlansa da onlar
kendilerinin ve ailelerinin güvenlikleri konusunda endişelenmektedirler. Yerel
polis birimleri alarm durumuna geçirilmiştir. Denizaşırı seyahat planları
yeniden değerlendirilmektedir.
Başkan
yardımcısı sözcüsü tarafından belli ki bu dünyanın tehlikeli bir yer olduğunu
hatırlatmak için Bayan Feinstein ile yapılan görüşmeye rağmen, Ulusal Güvenlik
direktörü ve başkan yardımcısı tarafından vurgulandığı gibi artan tehlike
hissi, Langley’den* Amerikalılara ve yurtdışındaki ABD tesislerine
yayılmaktadır.
Bu tür
öngörülebilir sonuçlara rağmen insan merak ediyor, acaba niye bazı
Demokratlar-Feinstein, Oregan’dan Ron Wyden, Colorado’dan Mark Udall,
Nevada’dan Martin Heinrich ve Batı Virginia’danJay Rockefeller-raporun
yayınlanmasını şiddetle savunmuşlardır.
Ne
söylediklerini biliyorum: “Amerikalıların bunları bilmesi gerekir. Bu olanlar
bir daha asla tekrarlanmamalıdır.”
Fakat
çoğu Amerikalı bunları gerçekten bilmeyi veya hâlihazırda bildiklerinden daha
fazlasını öğrenmeyi istermiş gibi görünmüyor. Ve bunların bir daha
tekrarlanmasına gelince; şu an CIA’ye nasıl muamele edildiğine bakarsak bundan
sonra gelecek başkan birine 'Water Boarding' yapılmasını isterse, bunu kendisi
gerçekleştirmek zorunda kalacaktır.
Öyleyse
mesele nedir?
Pekâlâ,
şans eseri geçen ay klasik muhafazakâr yazar James Burnham tarafından yazılan
“Batının İntiharı” adlı kitabın 50.yıl dönümü törenine katılmak için New
Haven’da bulunuyordum. Burnham, suçluluğun liberalizmin ayrılmaz bir parçası
olduğunu ve gelişimsel düşüncenin büyük bölümünü yönlendirdiğini düşünüyordu.
Burnham
şöyle diyor: “Suçluluk bir liberal için saplantı haline geldiğinde kendi
ülkesine ve bir parçası olduğu geniş uygarlığa yönelik genelleşmiş bir nefret
haline dönüşür.”
Bu
oldukça güçlü bir gözlemdir ve bu dinamiği günümüz şartlarına atfetmek için
uzmanlığa sahip değilim. Fakat burada daha ılımlı benzer bir sonuç var gibi
gözüküyor.
Raporun
yayınlanması için gerçekten gayret edenleri, kendi başlarına kaldıklarında,
kendilerine kefaret duygusu kazandıran doğru şeyi yaptıklarını düşünürken hayal
edebiliyorum
İşin
karanlık tarafı böylece halka şöyle deme hakkını elde etmiş oluyorlar: “Bakın.
Bu bizimle ilgili bir konu değil. Bizimle alakası asla olmadı. Biz böyle
değiliz. Şu insanlar, işte oradaki insanlar. Yalan söyleyenler. Bu konu onlarla
ilgili. İzin verin size göstereyim.”
Ve bunu
yaptılar veya en azından yapmaya çalıştılar.
Langley’de
bulunan arkadaşların çoğu raporun önsözüne katılmıyor. Rapora, raporda
kullanılan anlatım tarzına, metoduna ve sonuçlarına karşı çıkıyorlar. Ve
özellikle tüm bunların sadece kendilerini konu edinmesine karşı çıkıyorlar. Bu
sadece onları ilgilendiren bir konuysa, kongredeki Demokrat yönetim,
protestolarına herkesin korku içinde olduğu 2002 senesinde başlamalıydı, bu tür
bir durumun olmadığı 2014’te değil.
Michael V. Hayden [Eski CIA VE
Ulusal Güvenlik Ajansı (NSA) başkanı] /15.12.2014/
Tamer Güner, 16.12.2014, Sonsuz Ark, Çevirmen Yazar, Çeviri
Çevirenin Notu:
Langley*:
CIA’nin Merkezi Virginia eyaletindeki Langley'de bulunmaktadır.
Metnin Orijinali: