"222 Kıbrıslı Rum ve 209 Kıbrıslı Türk son 41 yılın uygulamasının dışına çıkıp kullandıkları elektriği ödeyeceklerse, sayıları 500’ün çok üzerinde olan KIB-TEK çalışanları da ellerini cebine atmalı."
Basında çıkan haberlere göre Pile’de ikamet eden Türkler ile Karpaz’da ikamet eden Rumlar karşılıklı olarak her iki bölgeye elektrik veren kurumlara elektrik ücretini artık ödeyeceklermiş.
Karpaz’da yaşayan Rumların sayısı 222, Pile’de yaşayan Kıbrıslı Türklerin sayısı da 209. Üç aşağı, beş yukarı sayılar aynı. Bugüne değin Enerji takası düşünüldüğü için Karpaz’da yaşayan Rumlar Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu’ndan (KIB-TEK) elektrik alıp ödemezken, Pile’de yaşayan Türkler de Rum Elektrik Kurumundan (İngilizce EAC, Rumca AHK) aldıkları elektriği ödemediler. Basit düzeyde Kıbrıs Türkçesi ile “Batsi” yani birbirlerine eşit gittiler.
Şimdiden sonra burada yaşayanlardan elektrik parası tahsil edilmesine itirazımız yok, ancak bundan böyle elektriği kullanan herkes bedelini ödeyecekse, yıllardır beleş elektrik kullanan KIB-TEK personeli de elektrik ücretini kendi cebinden ödemelidir. 222 Kıbrıslı Rum ve 209 Kıbrıslı Türk son 41 yılın uygulamasının dışına çıkıp kullandıkları elektriği ödeyeceklerse, sayıları 500’ün çok üzerinde olan KIB-TEK çalışanları da ellerini cebine atmalı.
Geçmiş yıllarda hiç elektrik ücreti ödemeyen KIB-TEK çalışanlarından bazıları, kendileri verilen bu hakkı suistimal edip, 3-5 arsa uzaktaki yakınlarının evine kaçak kablo çekip kaçak elektrik verince, mahallenin çamaşırlarını garajlarında kurdukları çamaşır yıkama makinesi ile yıkamaya başlayınca beleşçiliğe son verilmiş ve yerine de “K Değeri” adı altında bir ödenek getirilmişti. KIB-TEK, bu değişiklikten sonra çalışanlarına her ay “K Değeri” adı altında bizim cebimizden ekstra bir para ödemekte ve çalışanlar da buna karşın kullandıkları elektriği ödemekteler, güya.
Bu yöntemle sadece KIB-TEK çalışanlarının fazla elektrik tüketimi önlenmiş oluyor ve akrabalarına kaçak elektrik vermelerinin veya mahalleye KIB-TEK’in sağladığı beleşçiliğinden yararlanıp ekstradan para kazanmalarının önüne geçilmiş oluyor, ama KIB-TEK çalışanlarının elektrik kullanım parası dönüp dolaşıp gene tüketicinin sırtına yükleniyor, bu dâhiyane bir buluş ile!
Tüm “Kamu İktisadi Teşekkülleri (KİT) gibi KIB-TEK de aşırı istihdamı, büyük boyutlarda ve gereksiz giderleri, şaibeli ihaleleri, Sayıştay tarafından denetlenememesi nedeni ile vatandaşın sırtında büyük bir yük haline geldi. Hatta taşınması artık mümkün olmayan maddi bir ağırlık, elektrik enerjisini ücretleri ve yan menfaatlerini arttırmak için şantaj malzemesi olarak kullanarak yaptıkları insanlarımızın tümünü cezalandırıcı grevleri ile artık sempati duyulmayan bir kurum ve işletme.
KIB-TEK’te örgütlü sendika olan EL-SEN’in 2012 yılında yaptığı çirkin ve şantaj içerikli grevi vatandaşımız hala daha unutmamıştır. Özellikle de greve katılmayan AKSA’nın ürettiği elektrik belirli bölgeler ulaşmasın diye bazı karanlık kişilerin KKTC halkının tümünü elektriksiz bırakmak ve cezalandırmak için yüksek gerilimli elektrik hatlarının üzerine zincir atıp tüm KKTC’yi elektriksiz bırakmasını unutmuş değil. Bazıları da çıkıp sosyal medya da “2008’den beridir KIB-TEK’de çalışıyorum hiç grev görmedim” gibi saçma sapan yazılarla EL-SEN’i ve KIB-TEK’i korumaya çalışmakta.
KIB-TEK’in vatandaşlarımızın sırtında oluşturduğu kambur yetmezmiş gibi bir de Maliye Bakanlığımızın bizlerden topladığı vergilerle gene bizlere hizmet vereceğine, “Sanayi, turizm, tarım alanındaki işletmeler, üniversiteler, Milli Eğitim Gençlik ve Spor Bakanlığı’ndan onaylı yurtlar ve KKTC televizyon kanallarının elektrik girdi maliyetinin daha düşük olması için ödenmiş faturaları üzerinden kilovat başında 0.10 kuruş elektrik enerjisi teşviği ödemektedir KIB-TEK’e. (Kaynak: KKTCMedya) Şimdi bir de bunun üstüne KIB-TEK’e 6 kuruş daha ödenecek ve bunun da yükü gene vatandaşın sırtına yüklenecek.
İkide birde vatandaşın sırtına elektrik maliyeti diye ek vergi yükü yükleneceğine elektriğin maliyetini düşürme yoluna gidilmeli. Üstelik bu da çok kolay. Fazladan partizanca istihdam edilen yaklaşık 230 kişinin işine son verilmesi ve çalışanlara yılda sadece 12 veya 13 maaş ödenmesi ile ortalama kilovat/saat başına 15-16 kuruşluk düşüş sağlanabilir. Veya -en doğrusu- Avrupa’da ve Türkiye’de yapıldığı gibi bir KİT olan KIB-TEK’in özelleştirilerek, gerçek maliyetlerde elektrik üretmesi/satması sağlanabilir.
Ata Atun, 17.08.2015, Sonsuz Ark, Konuk Yazar, KKTC Stratejileri