7 Ekim 2017 Cumartesi

SA4975/Sonsuz Ark-YD48: Orta Doğu'da Pakistan: Temkinli Bir Denge

"Pakistan'ın modern Ortadoğu'da aramakta olduğu şey Suudi Arabistan ve İran arasındaki gerginliklerin artmasıyla daha da belirginleşiyor mu?"

Resim; Pakistan
     
 Pakistan in the Middle East: A Cautious Balance

Pakistan'ın dış politika sorunlarıyla ilgili tartışmalar genellikle komşularıyla, özellikle Hindistan ve Afganistan'daki ilişkilerle ve Birleşik Devletler ve Çin gibi daha güçlü ülkelerle olan ilişkileri üzerine yoğunlaşıyor. Fakat Pakistan'ın Ortadoğu ile olan ilişkileri, güvenlik ve ekonomi açısından önemli etkileri olan en hızlı forma geçiyor. Pakistan'ın Suudi Arabistan ile İran arasındaki derinleşen bölgesel rekabete ve Körfez İşbirliği Konseyi (Körfez İşbirliği Konseyi) 'nde sürmekte olan anlaşmazlığa tepki vermesinin, yakın dönemde istikrar üzerinde büyük bir etkisi olacak.

Pakistan'ın Dengeleme Yasası

Güvenlik perspektifinden bakıldığında, Pakistan'ın Ortadoğu politikası, Suudi Arabistan-İran rekabetinden kaynaklanan mezhepsel gerginliklerin yerel çatışmaya dönüşmesini sınırlamaya büyük ölçüde odaklanmış durumda. Pakistan, Sünni çoğunlukta bir ülkedir, ancak Şii nüfus toplam nüfusun yaklaşık% 20'sini oluşturmaktadır. Ülke, İran'dan sonra dünyadaki ikinci en büyük Şii nüfusuna sahip. Ayrıca, Sünni ve Şii grupları arasında şiddetli çatışmalar ve serseri sarmal spiraller içeren mezhepsel şiddet öyküsü var. 

Güney Asya Terörizm Portalı'na göre, 2003 yılından bu yana 21.900'den fazla sivil mezhepsel şiddet sonucu yaşamını yitirdi. 1990'lı yıllarda Pakistan, Suudi Arabistan ve İran arasındaki vekalet savaşında mücadele sahası oldu, çünkü iki ülke Pakistan'daki Sünni ve Şii gruplarına finansal ve lojistik destek sundu.

Bu tarihten dolayı, Pakistan şu anda Ortadoğu'da oynadığı gibi mezhep çizgileri doğrultusunda iktidar mücadelelerine girmekten çekinmiyor. 2016'da nükleer anlaşmanın uygulanmasını takiben İran'ın siyasi ve ekonomik olarak yeniden dirilmesi ve son birkaç yıldır Suriye, Irak, Lübnan ve Yemen'de çatışmalarda vekalet savaşı yapma isteği İslamabad'ı bu türden geleceğe sürükleyebilir.

Pakistan'ın Ortadoğu politikasındaki tutumu son yıllarda Suudi Arabistan ile İran arasında dengeli bir hareket olarak algılanabilir: ideolojik bir yakınlık duyduğu Suudi Krallığı ile derin askeri ve ekonomik ilişki seviyesinde güçlü liderlik ilişkilerini sürdürüyor, İran'la ekonomik ve terörle mücadele ilişkileri kuruyor.

2015 yılında Pakistan'ın parlamentosu, Suudi Arabistan'ın Yemen'deki  Husi asilere karşı askeri müdahalesine siyasal ve askeri destek sağlamaya karşı oy kullandı ve Riyad, Orta Doğu çatışmasına doğrudan karışmamak için İran'dan gelen savaşçılar olduğunu iddia etti.

Suudi Arabistan'ın Aralık 2015'te İslam Askeri İttifakı'nın (IMA) "terörle mücadele yetkisine sahip" bir "Müslüman NATO" olarak adlandırdığı ittifakın ardından, Pakistan Tahran'a IMA'nın anti-şia bir organ olmadığı konusunda güvence vermek için İran Devlet Başkanı Hasan Ruhani'yi ağırladı. Ağustos 2016'da İslamabad ve Tahran, terörle mücadelede militan grup IŞİD'le başa çıkma konusunda anlaştılar.

Ancak bu dengeleme eylemi daha da tehlikeli hale geliyor. Mart 2017'de Pakistan hükümeti, eski ordu komutanı Raheel Şerif'in IMA başkanlığına atanmasını onayladı. Doğrulanmamış raporlar, bu görevlendirme ile birlikte, binlerce kişinin yanı sıra, ittifak için Pakistan'ın 7000 askerle katkıda bulunacağını gösteriyor; bazı analistler, şu anda Suudi Arabistan'ın silahlı hizmetlerinin eğitim kapasitesi arttırmak ve güney sınırlarını savunmak için 70.000 kadar askere ihtiyacı olduğunu söylüyorlar.

IMA'nın nasıl işleyeceği görülebilmesine rağmen, İran'a yönelik herhangi bir terörle mücadele girişimi, Tahran tarafından, Pakistan'ın Orta Doğu çatışmasında bir taraf seçmesi durumunda bunun 700 kilometrelik Pakistan-İran sınırı boyunca güvenlik riskleri konusunda etkileri olabileceği değerlendiriliyor.


Huma Yusuf, 04 Ekim 2017, The Diplomat




Seçkin Deniz, 07.10.2017, Sonsuz Ark, Yayın Dünyası'ndan, Özel Dosyalar


Seçkin Deniz Yazıları






Sonsuz Ark'tan
  1. Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur. 
  2. Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
  3. Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark Manifestosu'na aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz

Seçkin Deniz Twitter Akışı