"Şimdi bu ağır hapis cezası neyi çözecek gerçekten merak ediyorum."
Kaçak tütünle mücadele için diyor gerekçe. Bundan sonra yetkisiz olarak tütün üreten satan nakleden ve bulunduranlara 3 yıldan 6 yıla kadar hapis cezası verilecek.
Amaç kaçakçılıkla mücadeleyse ayrı tartışalım. Terör örgütlerinin gelir kaynağını yok etmekse bir başka açıdan ele alalım. Yok, en çok da vergi kaybını önlemek içinse bu yasal düzenleme nasıl sonuçlanacak acaba diye tereddüt etmemek mümkün mü?
Piyasada en ucuz sigaranın paketi 8, en pahalılar 14 lira.
Ama en çok satılanlar 10 lira ile 11 lira arasında genelde.
Vergi üzerine yazılıp çizilenlere bakılırsa sigara için ödenen her 10 liranın ortalama 8.5 lirası vergi. 2016’da 32 milyar liranın üzerinde bir vergi almış devlet tütün mamullerinden.
Maliye Bakanlıklarının temel mantığı çok basittir; ayağını yorganına göre uzatmak.
Bu, basit olduğu kadar hayati ve hepimiz için yararlı, önemli bir mantıktır, icraattır.
Bakanlıktan beklediğimiz budur. Bütün gelirlerimizle giderlerimiz arasında denge kurmak ve bir yılı mümkün olan en iyi yatırımlar ve harcamalar için planlarken bunların parasını da en uygun şekilde bulmak.
Bu mantığa icraata itirazım yok, aksine sonuna kadar destekliyorum.
İşler yolunda giderken sorun yoktur. Yorgan yani gelirler büyüktür, vücut ve bacakları rahatça örter.
Fakat bazen yorgan kısa gelir ve bacakları içeri çekersiniz. Bazen daha kısa gelir daha da çekersiniz, karnınıza yapışır artık.
Yine de yetmediği zamanlar olur veya yorganın kalan kısımlarıyla mesela bu sefer başınızı da örtmeniz gerekiyor diye iyice yukarı çekince artık bacaklardan fedada bulunmak zorunda kalınabilir.
Tam buraya gelince, bacakları örtemiyorum, en iyisi keseyim diyemezsiniz… yani, sanırım diyemezsiniz.
İyi ama benim duyup durduğum, yok ya, doğru değildir dediğim, sonra komisyonda falan değişir herhalde dediğim şey ciddi ciddi yasalaştı işte.
Ben anlamadığım yerleri yazayım, belki sonra anlatan çıkar.
Öncelikle, sarma denilen açıkta satılan tütünün tüketicileri paketi en düşük 8 lira olan sigarayı alamayan insanlar. Günde bir paket sigara içen birisi için ayda 240 lira çok insan için ciddi bir maliyet. Bir paketten fazla içen için bu maliyet katlanıyor. Yeterince pahalı zaten. Vergileri, yüzde 80’in üzerinde bir mamul.
Zararlı değil tartışmasına hiç girmiyorum çünkü zararlı olduğundan kimsenin zerre şüphesi yok.
Ama ortada açık kesin net somut bir gerçek var; sigara içen insanlar var ve sigara çok pahalı.
Buna gücü yetmeyenlerin, her ekonomik davranışta olduğu gibi bulduğu bir yol açık tütün meselesi.
Parası yeten zaten sarma sigara falan içmiyor.
Şimdi bu ağır hapis cezası neyi çözecek gerçekten merak ediyorum.
Parası yetmediği için paket alamayan gene alamayacak. Parası yetmediği için vergi gelirini artıracak bir mükellefe dönüşmeyecek yasayla. Parası yetmediği için bu yola başvurup yakalanırsa hapis yatacak? Ki başvuracak muhtemelen onca insan ve yakalanacak.
Bir de işin üretici boyutu var ki onların ne yapacağını bilmiyorum. Amaç kayıt altına alınmalarını sağlayıp, yasal ekonomik sistem içinde bunu yapmaksa ve yarın diyelim ki sarma sigaranın paketi, yani 20 dal sigara benzer şekilde vergilendirilirse piyasada satılanlardan farkı ne olacak, nasıl rekabet edecek?
Sağlık, terörün finansmanını önleme, vergi kaçağına önlem… hepsini anlıyorum ama yine de sarma sigara içmeye 3 yıl hapis cezası bunların karşılığı mıdır, çok şüphem var.
Bakalım hayata geçirilmeye başlanınca üretici azısından da tüketici açısından da ne olacak…
Yaşar Taşkın Koç, 26.11.2017, Sonsuz Ark, Konuk Yazar, Ankara'nın Ruhu
Yaşar Taşkın Koç Yazıları
Takip et: @yasartaskinkoc
Sonsuz Ark'ın Notu: Yaşar Taşkın Koç Beyefendi'nin yazılarının yayınlanması için onayı alınmıştır. Seçkin Deniz, 16.07.2015
İlk yayınladığı yer: Yeni Şafak
Sonsuz Ark'tan
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark Manifestosu'na aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.