Sonsuz Ark/ Evrensel Çerçeveye Yolculuk
"Herhangi bir 'şey'e odaklandığımızda o şeyin kemiyet(nicelik) ve keyfiyet(nitelik) analizlerini yaparken, onu bileşenlerine ayırarak baktığımızda neler görürüz? Kemiyete dair olan mı keyfiyete dair olan mıdır büyük ve önemli olan?"
Küçük şeyleri büyük şeylerden ayıran nedir? Büyüklüğü ve küçüklüğü kim
belirliyor? Büyük hangi ölçüye ve bakış açısına göre büyük, küçük hangi değer
katsayısı ile küçük? Şeyler daima bu tehdit altında; küçük ve büyük ayrımı
onları bulundukları muazzam ve mükemmel birliktelikte rahatsız etmeyi
hedefliyor. Gerçekte şeylerin insanların bu ayrımını pek umursamadıklarını
söylemek gerek; ciddiye bile almıyorlar, ciddiyetsiz insan algısının bir salgın
gibi her yeri istilâ etmesi şeyleri değil, insanları ilgilendiriyor; o halde
insanları rahatsız etmeli... Ben rahatsız oluyorum mesela.
Küçük yaşlarda iken düşündüğü veya ilgilendiği şeyleri kendisine göre
önemseyen insanın büyük yaşlarda iken yaptığı tasnifi değiştirmesi için -herhangi
bir zorlayıcı olmadıkça- bir neden yok. Demek ki şeyleri küçük veya büyük diye
ayırmak insanın yaşına bağlı değil. Bakış açısı, ölçü, değer katsayısı ve daha
başka etkenler insanın şeyleri küçük ya da büyük diye ayırmasına neden oluyorsa
ve bu ayrım diğer insanlar tarafından kesin
ve kesin bir ölçüt olarak değer bulmuyorsa ortada büyük bir sorun var
demektir. Bu sorunun sebep olduğu diğer sorunların da doğmadan önce ortadan
kaldırılması için şeyler arasındaki ilişkiye odaklanmamız şart.
Herhangi bir 'şey'e odaklandığımızda o şeyin kemiyet(nicelik) ve
keyfiyet(nitelik) analizlerini yaparken, onu bileşenlerine ayırarak baktığımızda
neler görürüz? Kemiyete dair olan mı keyfiyete dair olan mıdır büyük ve önemli
olan? Onun en küçük bileşeni 'küçük' ise onu sırf küçük diye ötelediğimizde,
ayırdığımızda geriye kalan, 'büyük' mü olacak? Parçalanmış ve 'küçük'ten mahrum
kalmış 'büyük' nasıl büyük olabilir ki? Ya da 'şey' bizzat varoluşu ile büyük
ya da küçük müdür? Mesela Fil büyük,
fare küçük müdür? Her iki hayvanın bütün niteliklerini ve niceliklerini özel
olarak incelediğimizde Fare mükemmel bir organizma ve ekolojik denge faktörü
olarak yine mükemmel olan ve ekolojik dengedeki yeri önemsiz olan diğer
organizmalara göre, yani Fil'e göre 'büyük' sayılamaz mı?
Analojik (karşılaştırmalı) bakışa göre büyüklük veya küçüklük bence
herhangi bir 'ayrım' için yeterli değil. Küçük şeyler diyerek geçip gideceğimiz
diğer bütün şeyler gibi, büyük şeyler de sandığımız kadar 'önemli' olmayabilir.
Rahatsızlığımın asıl nedeni de bu; net, kesin ve keskin olmayan 'önem' nasıl 'diğerinin
bize ya da bizim diğerine' bakışını/bakışımızı değiştirebilir ki?
Çok sık karşılaşıyoruz küçük şeyler denilerek bir kenara itilen şeylerin
yalnızlığı ile. Bir yerlerde biriken küçük şeylerin nasıl da tek başlarına
kendileri olarak büyüyüp insanı derin dalgalanmalara sürüklediğini ya da
birleşerek birlikte büyüdüklerini, bu büyüklükleriyle sizi tehdit ettiklerini
siz de görmüyor musunuz? Hangi biriniz küçük yaşlarda işlediği küçük günahı
unutabiliyor ki? Ya da aslında 'büyük' olan o günahı neden bir kabus gibi sürekli
görüyor hayatında?
Daha karmaşık bir soru daha sormak zorundayım. Küçükken basit bir
şekilde düşünüp orta yaşlarda genişlettiğimiz ve karmaşıklaştırdığımız şeyler,
sonra, orta yaşı geçince neden başlangıç değerlerine dönüp basit şekilde
düşünebilir ilk hâle geliyorlar? Bir balon gibi, şişmeden önce, şişerken, şiştikten
sonra, havası boşalırken ve tamamen boşalmışken 'şeyler'le ilişkimiz, biz
şeyleri nasıl 'büyük' ya da 'küçük' diye ayırma cesaretini gösterebiliriz ki?
Şeylere karşı tavrımız yeterince ciddi değil; bize bu günah tek başına
yetiyor da ve biz bu günahla, bu 'büyük' günahla ömrümüzü tamamlayıp bu 'koskocaman
küçük' hayatımızdan gidiyoruz. Gelirken nasıl 'küçük' idi isek giderken de
'küçük' olarak gidiyoruz.
İnsan'ın 'şeyler'le ilişkisini irdeledikten sonra 'şeyler'in 'insan'la
ilişkilerini de irdelemek gerek; büyük günahlardan korunmak için küçük
günahlara zaman ayırmamız gerekmiyor. Yapay sebeplerle vakit öldürmek de 'büyük' günah...
Seçkin Deniz, 23.01.2018, Sonsuz Ark, Şeyler ve İnsanlar, Sohbetler
Sonsuz Ark'tan
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark manifestosuna aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.
- Sonsuz Ark Yayınlarının Kullanımına İlişkin Önemli Duyuru için lütfen tıklayınız.