"Çirkin Amerikalı şüphesiz ABD'nin diplomatik ve dış yardım politikasının 'Sessiz Baharı'ydı. Aynı zamanda Amerikan kontrgerilla taktikleri ve ABD'nin kamu diplomasisi çalışmalarının iddianâmesiydi."
Are Americans as ‘Ugly’ as Ever?
"Çirkin Amerikalı", Amerika Birleşik Devletleri'nin dünyada kendini gördüğü haliyle şekil değiştirdikten 60 yıl sonra da geçerliliğini koruyor.
Yaygın olarak kullanılan "Çirkin Amerikalı" ifadesi, çok gürültülü, çok gösterişli veya çok kibirli bir denizaşırı Amerikalıyı (veya üçünü birden) tasvir etmiştir. Bu popüler ifade, 60 yıl önce yayınlanmış bir romanın başlığında ortaya çıktı. ABD tarihinde çok az kitabın yapabildiği bir sansasyon yarattı.
Dört Grotesk Erkek Başı. Wenzel Hollar -Washburn Üniversitesi / Mulvane Sanat Müzesi
Roman, 1950'lerin sonlarındaki Amerikan ve Sovyet rekabetinin merkezinde, Sarkhan adında kurgusal bir Güneydoğu Asya ülkesinde çalışan Amerikalılar hakkında bir dizi çizimle bağlantılıydı. Metinde bu terimin tam tersine tasvir edilen Amerikalı aslında mütevazı, yerel dili konuşan ve yerel sorunların çözümünde kendi köylerinde yaşayan insanlarla çalışacak türde, pratik, zengin bir mühendistir.
Çirkin Amerikalı şüphesiz ABD'nin diplomatik ve dış yardım politikasının 'Sessiz Baharı'ydı. Aynı zamanda Amerikan kontrgerilla taktikleri ve ABD'nin kamu diplomasisi çalışmalarının iddianâmesiydi.
Yayınlanması sırasında, Cumhuriyetçi Başkan Yardımcısı Richard Nixon ve Demokrat Senatör William Fulbright da dahil olmak üzere önemli bazı Amerikan siyasi figürleri bunu kınadı.
Bununla birlikte, roman, Amerika'nın gelişmekte olan ülkelerle olan ekonomik ve diplomatik ilişkisini kapsamlı biçimde yeniden düzenleyerek ve daha sonra Avrupa sömürgeciliğinden sıyrılarak itibar kazandı. Kennedy 1961'de kapsamlı adımlar atmaya karar verdi: Latin Amerika'da İlerleme İttifakı'nı kurdu, ABD Ordusuna özel kuvvetleri (Yeşil Bereler) ekledi, 1961 Dış Yardım Yasası yoluyla dış yardımların yeniden düzenlenmesini önerdi ve Barış Gücü’nü kurdu.
Amerikalıların Asya'daki ince örtülü kurgusal tabloları rahatsız edici olmaya devam ediyor. Uygun yabancı dil becerilerine sahip olmayan Dışişleri Yetkilileri, başkent dışındaki potansiyel liderlerle konuşmak yerine kokteyl partilerinde tur atmaya odaklanmış bir büyükelçi; bir Çinli komünist casus tarafından baştan çıkarılmış ve böylece ABD'nin müzakere yeteneklerini kritik bir anda kaybetmiş bir askeri ataşe ve Sovyetler tarafından dağıtılan ABD dış yardımları, 1950'lerin sonundaki ABD dış politikasının suçlanmasının küçük bir parçasıdır.
"Peki yabancı bir dilde konuşmayı öğrenmek?" diye sordu küçük kıvırcık bir kız .... "Şimdi, bir dakika" dedi Joe. "Bu ülkede Kamboçyaca, Japonca ve hatta Almanca konuşabilen kaç kişi toplayabileceğimizi sanıyorsun?" "Şey, pek fazla değil. Kendim de çok iyi konuşamıyorum, fakat yabancı ülkelerde daima iyi iş çıkardım. Ve ayrıca, Asyalıların İngilizce öğrenmesini sağlamak daha iyi. Onlara da yardımcı oluyor. "
Çirkin Amerikalı ayrıca, yazarların bulduğu başarılı rol modellerin azınlığını da anlatıyor: anti-komünist paramiliter bir güç oluşturan bir Amerikalı Katolik papaz, romanın isim kaynağı çirkin bir gönüllü Amerikalı mühendis, hava kuvvetleri subayı, bir ordu subayı ve imgesel bir elçi.
Örneğin, Hava Kuvvetleri Komutanlığı'ndan Albay Hillandale, gerçek hayattan olan Albay Edward Lansdale'den örnek alınarak Filipinler'de Tagalogca konuşuyor, yerel yemekleri yiyor ve yerel kültürü öğreniyor. Düşman bölgeye girerek dil becerileriyle, Filipin'e dair her şeyi takdir etmesiyle ve Filipinli müziği çalma becerisi ile halkın kalbini kazanıyor. Max Boot'un yeni kitabı The Road Not Taken: Edward Lansdale ve Vietnam'daki Amerikan Trajedisi, gerçek Lansdale'in yaşamını ve etkisini anlatıyor.
Bununla birlikte, baskın ve beceriksiz Amerikalılar, romanda başarılı rol modellerini zayıflatıyor.
1989 sonrası kitapla ilgili eleştiri ve eleştiriler, güçlü anti-komünist mesajlarına bakınca safça ve modası geçmiş gibi görüyor. Elbette, kitabın, Red Dawn adlı filmin orijinal 1984 versiyonunu izlerken aynı duyguyu veren kısımları var - Sovyetlerin Amerika'yı işgal ettiği alternatif bir zaman çizelgesinde geçiyor.
Roman, Amerika'nın kamuoyuna taşındı çünkü yurt dışı tehditler konusunda Amerika'nın en büyük korkularından söz ediyordu. Yazarlar bu kitabı yazdılar çünkü risklerin yüksek olduğuna inandılar. Kitap, Amerikalılar komünizmin bir tehdit olduğuna inandıkları için ve yalnızca yurt dışındaki insanların kalplerini ve zihinlerini kazanmak için değil, aynı zamanda Amerika Birleşik Devletleri'nin dünya çapındaki hedeflerini başaramazlarsa evde kavga etmeye başlamakla sonlanacağı için çok sattı.
Gerçekte, kitap birçok yapıcı değişikliğe yol açtı. Son günlerde, yazarlar "iyi eğitilmiş, iyi seçilmiş, çalışkan ve özel profesyonellerden oluşan küçük bir güç" çağrısında bulunuyorlar. [Bir ülkenin] sorunlarında yerlilerden daha fazla uzman olmalılar. "Barış Gücü ve kesinlikle Uluslararası Kalkınma Ajansı bu yaklaşımı yansıtıyordu.
Afganistan gibi kırılgan bir devlette veya Güneydoğu Asya'da ve başka yerlerde artan ekonomik rekabetin ortasında güncel bir Çirkin Amerikalı düşünün. Roman gelişmeleri hızlandıran bir resim çizdi. Ancak Amerika Birleşik Devletleri'nin yaptıkları ile dış dünyayı şekillendirmek için yapabilecekleri arasında hala boşluklar var.
Bugün, Birleşik Devletler bir zamanlar olduğundan çok daha fazla yabancı dile sahip olsa da, bazı kritik dillerde hala geride kalıyor. Uluslararası gelişme 1950'lerden bu yana uzun bir yol kat etti, ancak kırılgan ve çatışmaya neden olan bölgelerde ABD hükümeti kalkınma, diplomasi ve savunma konularında toplu olarak daha iyi bir iş yapabilir.
Birleşik Devletler, komünizmi kurutabiliyor iken, İkinci Dünya Savaşı sonrası kazanımların hasadını biçen çok da istemeden kurallara dayalı düzenin (örneğin Çin ve Rusya) içinde yer alan jeopolitik rakiplere karşı daha az başarı yakaladı.
Her ne kadar dünya son 70 yılda radikal bir şekilde değişse de, Birleşik Devletler'in hâlâ yerinde olmaya, küresel katılım için özel uzmanlar yetiştirmeye ve değişen koşullara uyum sağlamasına ihtiyaç var.
Daniel Runde, 1 Şubat 2018 (Daniel Runde, USAID'de George W. Bush yönetiminde görev yapmıştır. Ayrıca Dünya Bankası Grubu'nda (IFC) çalıştı. Halen William A. Schreyer Kürsüsü Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi'nde bulunmaktadır.) Foreign Policy
Derya Beyaz, 05.02.2018, Sonsuz Ark, Çırak-Çevirmen Yazar, Çeviri
Sonsuz Ark'tan
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark Manifestosu'na aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz