"Hollywood'daki sansasyon, ekrana gelen farklı hikayelerle sonuçlanacak"
After the fall
The aftermath of the Weinstein scandal
2009'da, daha önce bir Walt Disney stüdyosu başkanıyken, sonradan bağımsız bir film yapımcısı olan Nina Jacobson, Hollywood'daki kodamanlara yeni bir imtiyaz tanıyordu. Çok satan bir romana dayanan “Açlık Oyunları”, kolay bir satış gibi görünen bir distopya bilimkurgu destanıydı. Ancak bazı yöneticiler, kısmen kahramanlar gençler olduğu ve kısmen de ana karakter bir kadın olduğu için onay verdi.
Projeyi sonunda küçük bir stüdyo olan Lionsgate'e satan Jacobson, “Bize kızlar kendini bir erkek kahraman ile özdeşleştirirler ancak erkekler bir kadın kahraman ile kendilerini özdeşleştirmeyecek diye öğretildi” diyor. Jennifer Lawrence'ın başrol oynadığı film, büyük bir hit oldu.
Jacobson, endüstrinin ekrandaki kadınlar hakkında geçerli kurallarını “bilgi olarak gizlenmiş önyargı” olarak tanımlıyor. Sorun şu ki, “teorilerin yanlışlığını kanıtlamak için yeterli vak'a yoktu” diyor. Yakında olabilir.
Harvey Weinstein’ın kadınlara yaptıkları ve onun ardından ortaya çıkan diğer ahlaksızlar üzerinden patlayan skandal, Hollywood’u geri dönülemez bir biçimde değiştiriyor. #MeToo ve #TimesUp hareketleri, endüstrinin canavarlarını, onlar tarafından yok edilen sayısız kariyerin ve bunların olmasına izin veren cinsiyetçi bir kültürü hesap vermeye zorladı. Erkek krallığı tahttan indirildi. Bu hiddet, 4 Mart'ta Akademi Ödülleri törenini renklendirecek.
Ama Hollywood'un anlattığı hikayelerde de, eşit derecede önemli bir değişimi kanıtlayan işaretler vardır. Sektördeki en güçlü insanlar - çoğunlukla erkekler – bilet satarak ekrana koydukları şeyler konusunda kendi kararlarını haklı gösteriyorlar. Jacobson’un tecrübesi, birçok kişinin kusurlu ve uzağı göremeyen kamburlar üzerinde çalıştığını gösteriyor.
Geçen yıl, Kuzey Amerika gişede üçüncü en yüksek gişe hasılatı olan ve kadınların oynadığı ve yönettiği film (resimdeki) “Wonder Woman” da öyle. Aynı şekilde, siyahi yönetmeni ve yıldızları ile “Kara Panter”, en başarılı Marvel filmlerinden biri olmaya devam ediyor. Bu da, baskın bir şekilde Afrikalı-Amerikalı filmlerin uluslararası düzeyde başarılı olamadığı bir başka varsayımı yok ediyor.
Geleceğe Dönüş
Geçmişte, bu tür başarılar tipik olarak izole edilmiş görüntüler olmuşlardır. Şimdi, kadınlar film ve televizyon yapımında daha fazla güç talep ettikçe ve bunu elde etmeye başladığında, bu model değişiyor olabilir. Kitle eğlencesi işi ve onun yapıtları, daha çeşitli ve daha derinden, daha çeşitli şekillerde olmaya başladı. Eğilim skandaldan önce başladı ama onun tarafından hızlandırıldı. Kadın oyuncular ve yönetmenler için, stüdyolar için ve hepsinden önemlisi de izleyiciler için umut vadediyor.
Ödemeli yayın yapan televizyonda, “Big Little Lies” ve “The Handmaid’s Tale” gibi kadın ağırlıklı diziler, izlenme oranından ziyade abonelikler aracılığıyla tutkulu desteğe bağlı bir iş modeline dönüştü. Büyüyen ortam, üreticileri daha orijinal olmaya zorluyor. Bir yöneticinin belirttiği gibi beyaz, heteroseksüel, erkek bir doktor hakkında başka bir televizyon şovu yapmak zor olurdu.
TV'deki en etkili insanlardan bazıları, geçen yıl Netflix ile kârlı bir sözleşme imzalayan yapımcı Shonda Rhimes'ın da aralarında bulunduğu kadınlar. “Big Little Lies” in yapımcısı ve yıldızı Reese Witherspoon, şirketini geliştirmek için çok sayıda kadın merkezli öykü elde etti. Kadınlar (ve azınlıklar) gittikçe daha az temsil edilmekle birlikte yönetmen olarak işe alınmaya devam ediyorlar; ancak altı televizyondan biri bir kadın tarafından yönetiliyor.
Ana akım Hollywood, kıyaslandığında çarpıcı bir şekilde kemikleşmiş. Tesadüfen, kurgu filmleri yöneten ilk kişi bir kadındı. Alice Guy, 1896'da filmle kısa hikayeler anlatmaya başladığında
Gaumont'un bir çalışanıydı. Kadınların başrollerde olduğu, evliliğe geniş bakış açısı sağlayan aksiyon filmleride de dahil, popüler özellikler yakalamaya devam etti. En nihayetinde, film yapımcılığı erkek-çalışan stüdyo sistemi altında sanayileştikçe, kadın yönetmenlerin hepsi ortadan kalktı. Kameranın arkasında olduğu gibi, önünde de stüdyoların kadın problemi yerleşik olduğu kadar derin.
Erkek oyuncular, kadınların ekran zamanlarının iki katı kadarına hakim oluyorlar. 1940'ların sonlarından biraz daha iyi bir oranla başarılı filmlerde (son sayımda) konuşma parçalarının üçte ikisi olmak üzere konuşmanın çoğunu yapan kahramanlar ve kötüler erkeklerdir. Kadınlar, hala, sık sık süs eşyaları ya da kurbanlar, aşk çıkarları ya da sıkıntıları olan hanımlar: çözülme, saldırı ya da her ikisi için yararlı olanlardır.
Dolayısıyla, stüdyoların daha kapsayıcı olabilmesinin basit yollarından biri, merkezi rollere daha fazla kadın ve azınlık koymaktır. “Thelma ve Louise” yıldızının kurduğu “ Geena Davis Medyada Cinsiyet Enstitüsü bunları yıllardır geniş çaplı bir şekilde yapmak için kulis yapıyor. Kathleen Kennedy tarafından yönetilen Disney'in Lucasfilm’i, kadınları yeni “Yıldız Savaşları” üçlemesi ve “Rogue One: Bir Yıldız Savaşları Hikayesi” adlı bir yan ürünün kahramanları yaptı. Gelecek yıl Brie Larson, Marvel Studios'un (şimdi Disney'e ait) ilk kadın liderliğindeki “Captain Marvel” filminde rol alacak.
Kadınların sinema biletlerinin yarısını satın alması koşuluyla, bu yeniden dengeleme sağduyu gibi görünebilir. Beyaz olmayan film izleyicilerinin Kuzey Amerika'da kişi başına beyaz olanlardan daha fazla bilet aldıklarını düşünürsek, ; hepsi de toplam satışların yarısını oluşturmaktadır, aynı mantık azınlık oyuncuları için de geçerlidir. Oysa geçmişte “Açlık Oyunları” gibi kadın liderliğindeki hitlerde geniş çapta örneklendirmeler yapılmamıştır. Belki de “Wonder Woman”, bir erkek süper kahramanla yan yana duran kadın bir yıldız, bu trendi canlandıracaktır. Bu arada düşüşler eski şovenist önyargıları doğrulamak için alınmışlardır. “Catwoman” ın 2004'teki başarısızlığından sonra “Wonder Woman” ı yayınlamak Warner Bros'un 13 yılını aldı.
Bayan Smith'in araştırmasına göre, 2016 yılında Kuzey Amerika gişesindeki en iyi 100 filmden 34'ünde, 2007'deki 20'ye kıyasla, önde gelen veya ortak öncü roller kadınlardan oluşuyordu. Bu ilerleme gibi görünüyor - ama kadınlar istenildiği kadar konuşlandırılmıyor. Bu örnekte yaklaşık dörtte biri geçersiz ya da kısmen geçersiz olarak gösterilmiş, neredeyse erkeklerin oranı bunun 3 mislidir. Bu, 2007'de% 23'ten, 13-20 yaşlarındaki kadınların% 35'ini içermektedir. #MeToo hareketi, kıyafetlerini kamerada çıkartmakla korkutulan oyuncuların ürkütücü sayısını ortaya koydu. Salma Hayek, New York Times gazetesinde, Weinstein'ın bir sanatçı olan Frida Kahlo hakkında bir filmi olan “Frida” daki lezbiyen-seks sahnesinde baskı yaptığını iddia ettiği bir makale yazdı. (Bay Weinstein, onu sahnede sıkıştırdığını “hatırlamıyor”)
Kimse cinsiyetin ekrandan kaybolacağını düşünmez. Sonuçta, kadınlar da erotizmden hoşlanıyorlar. “Kadınlar da erkekler kadar hevesli” diyor Jacobson; “Bu sadece hikayeleri kimin anlatacağı ile ilgili”. Ancak Weinstein sarsıntıları yeniden düşünmeye teşvik ediyor. Değişim “arındırıcı” anlamına gelmeyecek, diyor üst düzey bir film temsilcisi, ancak filmlerin daha “dengeli” bir cinsellik görüşü sunduğu anlamına geliyor. Hollywood Reporter'e fısıldanan endüstrideki rakamlar, yapımcıların gereksiz seks içeren filmlere yeşil ışık yakarken çekingen davrandıklarını gösteriyor.
Erkek ve kadın rolleri arasında daha iyi bir denge gibi, daha az pornografik bir yaklaşım da aslında sektör için iyi olabilir. Veriler, kadın izleyicilerin kadın ve kızların istismarcı cinselleştirilmesiyle canlarının sıkıldığını ileri sürmektedir. Gişe hasılatlarını tahmin etmek için senaryoları algoritmik olarak değerlendiren bir danışman olan Epagogix'ten Nick Meaney, seks sahnelerinin filmlerin para kazanmasına yardımcı olabileceğini, ancak bunun hikayeye organik olarak tam uyduklarında mümkün olacağını söylüyor.
Hollywood, sonuç
Ekrandaki seks incelendiğinde, aynı zamanda kadın düşmanlığı şiddeti de aynıdır. Kadınları sıkıntı içinde tasvir eden filmlerin modası geçme olasılığı düşüktür, ancak daha az rahatsız edici ve aşağılayıcı bir tarzda yapılmış olabilirler. Aslında Mr Meaney, bunun da gişede yardımcı olacağını söylüyor. “Tehlikedeki kadın” filmlerinde en iyisinin, kadın dövüştüğünde ve sonunda kazanınca olduğunu söylüyor. İlkel mağduriyetin bu ilerlemesi zaten devam ediyor olabilir. Keira Knightley geçtiğimiz günlerde, şu ana kadarki senaryoları gözden geçirerek, “ilk beş sayfada tecavüz edilmeyen veya sadece sevgili kız kardeşi veya karısı olmadıklarında” kadınların bunu iyi karşıladığını fark ettiğini söyledi.
Kayıp zamanı telafi etmek
Hollywood’un Weinstein anının daha somut bir yansıması da diyor Bayan Jacobson, iddialı genç kadınların kariyerlerinin daha azının tacizle ezileceğidir. Daha az kötüye kullanan erkekler, görüntülerinde asistanlarına mentorluk yapacaklar. Bu zamanla, daha fazla kadının karar alacağı anlamına gelir. İki büyük ajans, 2020 yılına kadar üst düzey görevlerde eşit temsil edilmeye söz verdi. Bazı yeniden dağıtımlar çoktan başladı. Bir sıkıntı altında kalan Amazon Stüdyoları'nın eski patronunun yerini bir kadın, Jennifer Salke almıştır.
Yönetmen koltuğunda da değişim başladı. San Diego Eyalet Üniversitesi'nden Martha Lauzen, 2017'deki en iyi 100 film için yönetmenlerin% 8'inin kadın olduğunu tespit etti. Bu önemli görünüyor, ancak 2016 yılında rakam% 4 idi; 2010 yılında% 2 idi. Bu azınlıklardan biri olan Greta Gerwig, “Lady Bird”le en iyi yönetmen Oscar adayı oldu. İlk kez bir kadın görüntü yönetmeni aday gösterildi (“Morbo Morrison” için “Rachel Morrison”). Daha çok kadın sanatçı ve daha yuvarlak resimler arasındaki bağlantıyı ölçmek zordur, ama gerçektir. Kadın ve beyaz olmayan yönetmenlerin payını yaklaşık bir buçuka yükselten bir ağ olan John Landgraf, “kadromuzun çeşitliliğini genişletmenin“ daha geniş ve çoğu zaman daha şaşırtıcı seçenekler dizisi oluşturduğuna dikkat çekiyor.
Bütün bunlar, Hollywood'un ötesinde her şeyden önce, izleyicilere her yerde örnek olduğu için önemlidir. “The Hunger Games” in piyasaya sürülmesinden sonra, kahramanın spesiyalitesi olan okçuluğa kızların ilgisinde bir artış oldu. Bir pazarlama firması olan J. Walter Thompson'dan Rachel Pashley kadınların neredeyse üçte ikisi ekranda güçlü bir rol modelinin onları daha iddialı ya da azimli yaptığını söylüyor, diyor. Kadınlar gerçek dünyadaki büyük olasılıkları eğer avatarları onları selüloit üzerinde gerçekleştiriyorsa görüyorlar, dedikleri şey: Eğer ekranda daha çok kadın bilim adamı ya da kadın liderler ya da kadın politikacılar görseydik, bunun gerçek hayatta gerçekleşmesi daha kolay olurdu.”
Yeni tarz hikaye anlatımı, kadınları ve erkekleri homojenleştirmek ya da cinsellik ve şiddeti ortadan kaldırmak anlamına gelmez. Aynı hikayeleri anlatmak anlamına gelir, ancak farklı bir gözle. Son günlerde televizyon bir şablon sağlıyor. “Big Little Lies” bir iç istismar hikayesidir. “The Handmaid’s Tale” sistematik olarak kontrol edilen kadınların bir benzetmesidir. Ama kadın bakış açısıyla anlatılmaktadır. Benzer şekilde, “Wonder Woman” adından daha çok bir süper kahraman filmiydi. Onu görmeye giden bazı insanlar, kahramanın bir fetiş nesnesine indirildiği sahneyi korkarak bekledi; o sahne hiç gelmedi. Bunun yerine ekranlardan dünyayı fethetmeye hazır kadınlar ve kızlar çıktılar.
(Bu yazı, basımın kitap ve sanat bölümünde "Düşüşten Sonra" başlığı altında yayınlandı.)
Economist, 3 Mart 2018
Derya Beyaz, 24.03.2018, Sonsuz Ark, Çırak-Çevirmen Yazar, Çeviri
Sonsuz Ark'tan
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark Manifestosu'na aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.