SA6545/Sonsuz Ark-YD111: Kozmik Çarpışma Karanlığa Işık Getirdi

"NGC 3256, parlaklığı, proksimitesi ve oryantasyonundan dolayı şu an birçok çalışmanın konu mankeni. Gökbilimciler, gökadanın tüm parlaklığı ile görünür olmasından faydalanıyor ve bu araştırmalar sayesinde genç birleşim gökadalarının daha iyi anlaşılması için çok iyi bir havuz işlevi görüyor."

Kozmosun karanlıklarında durgun bir yer gibi görünse de, NGC 3256 aslında şiddetli bir çarpışma alanı gibi. Bu çarpık gökada, temelinde iki ayrı sarmal gökadanın çarpışmasının sonucunda ortaya çıkmış bir kalıntı olarak biliniyor. Yaklaşık 500 milyon yıl önce gerçekleşen bu çarpışmanın izleri de halen gözlenebiliyor.

Bizden 100 milyon ışıkyılı uzaklıkta bulunan Vela takımyıldızı içerisinde bulunan NGC 3256 gökadadı, bizim Samanyolu gökadamız ile aynı boyutlara sahip ve Hydra-Centaurus Süperkümesi’nin bir üyesi. 

Gökada hala çevresinden yayılan parlak kuyruklara benzeyen ışınımlarda, gürültülü geçmişinden izleri taşıyor. Bu saçılımların ilk kez iki sarmal gökadanın buluştuğu 500 milyon yıl öncesinde oluştuğu düşünülüyor. Yine gökadanın kuyruklarında yaşayan mavi yıldızların ise gaz ve tozların doğurgan çarpışması sonucu oluştuğu biliniyor.

İki gökada birleştiğinde, tek tek yıldızlar nadiren çarpışır; çünkü aralarındaki mesafeler oldukça büyüktür, ancak iki gökadadaki gaz ve toz yığınları birbirleri ile daha yüksek olasılıkla ve gözle görülür sonuçlar oluşturacak şekilde etkileşime girerler. NGC 3256’nın merkezindeki parlaklık, gruplar ve kümeler halinde yıldız oluşumuna uygun bir yer olduğuna işaret ediyor.

NGC 3256, parlaklığı, proksimitesi ve oryantasyonundan dolayı şu an birçok çalışmanın konu mankeni. Gökbilimciler, gökadanın tüm parlaklığı ile görünür olmasından faydalanıyor ve bu araştırmalar sayesinde genç birleşim gökadalarının daha iyi anlaşılması için çok iyi bir havuz işlevi görüyor.

1000 kadar parlak yıldız kümesi tarafından aydınlatılmasının yanı sıra, NGC 3256’nin parlak merkezi de iki ayrı gökada çekirdeğinin dönmekte olan moleküler gaz diski ve kara tozdan kalıntısını barındırıyor.

Bu ilk çarpışmadaki gökadalar gaz zengini ve yaklaşık aynı kütlelere sahip gökadalardı; bu da birbirlerine aynı etkileri uyguladıklarına işaret ediyor. Sarmal diskleri gittikçe yaklaşan iki gökada birkaç yüz milyon yıl içinde merkezleri de neredeyse birleşerek büyük eliptik bir gökada oluşturacak. 

Baran Bozdağ, 3 Haziran 2018, Boğaziçi Üniversitesi, Çeviri

Seçkin Deniz, 25.07.2018, Sonsuz Ark, Yayın Dünyası'ndan, Özel Dosyalar, Çeviri

Seçkin Deniz Yazıları


Alıntı Kaynak:
BilimFili.com "Kozmik Çarpışma Karanlığa Işık Getirdi"
https://bilimfili.com/kozmik-carpisma-karanliga-isik-tuttu/

Kaynaklar ve İleri Okuma: 
1- ESA/Hubble Information Centre. "Cosmic collision lights up the darkness." ScienceDaily. ScienceDaily, 31 May 2018. https://www.sciencedaily.com/releases/2018/05/180531114608.htm
2 Hubble Space Telescope Website, Cosmic collision lights up the darkness, 31 Mayıs 2018, https://www.spacetelescope.org/news/heic1811/

Sonsuz Ark'tan

1. Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur. 
2. Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
3. Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark manifestosuna aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.