"Bu yazıyı bana, "Memoli''yi seyret. Mutlaka seyret. Seyret ki hayata bir ucundan alışasın. Ben Tarkan''ın sesini de beğeniyorum. Sen, biliyorum, nefret ediyorsun, ama ben seviyorum. Bunlar hayatın içinden şeyler. Senin gibi, kafasını bir kelb gibi olmadık yerlere sokup gizlemiş insanlar, hayatı başaramayan düşkünlerdir..." türünden cümleler kuran, hiç kıramayacağım bir insan için yazdım."
Sıradan insanların (ki bütün toplumların ekserisi anlamına gelir) burnuna geçirilebilecek bir halka, sahibini zengin edecektir. "Sanatsal" ürünlerin birer "halka" haline gelebilmesi için yapılacak bütün iş, o ürün ile muhatapları arasında yakın ve içten bir bağın tesis edilmesidir. Yakın: Ürünün sürekli gündemde (sıradan insanın kafasının içinde) tutulması. İçten bağ: Seyirciyi ilgilendirmesi. Ancak bu ikinci husus, birincinin varlığıyla kaimdir, denilebilir. Bazen de tam tersi geçerlidir tabii. Göreceğiz.
Geçen yıl sinemalarda gösterime giren "Truman Show"da, yönetmenin asıl ortaya koymak istediği şey, bu tehlikeli ve iptilâ yaratan "yakınlığın" boyutlarını incelemekti. Sıradan bir insanın gündelik, sıradan uğraşları, halk tarafından sürekli izlendiğinde ortaya ne menem bir eroinmanlığın ne acaip bir keş''liğin çıkabileceğini yönetmen çok güzel göstermişti orada. İçten bağ...
Sanat tarihiyle ilgilenenler, şöyle bir formülasyona hayır demeyeceklerdir sanırım. Sanatsal zevk, estetik duyarlık gelişip inceldikçe, sanat nesnesinin karşısındaki özne, yani sanatın muhatabı, o nesneye karşı daha soğukkanlı ve şüpheci yaklaşacaktır. Çünkü sanatın seyircisinin zevki incelmiş, özelleşmiştir. Kitleye hitap eden filmlerde, kitlenin "yüreğine bir halka düşürmenin" en kestirme yolu, o kitleye, kendini kolayca özdeşleştirebileceği "kahraman" (iyi, cesaretli, diğergam, güzel, yakışıklı) göstermektir. Çünkü kitle, hemen inanır gördüğüne. Kendini hemen, gerçek bir muhatapmış gibi algılar. Bir sanatsal-estetik durumu, sağlıklı şartlarda algılayabilecek düzeydeki yapıcı şüpheye ve ölçülü zarafete henüz uzaktır.
Tiyatro, Antik Hindistan''da üç bin yıl önce ilk defa boy göstermeye başladığında, toplumun ileri gelenleri oyunların "kötü sonla" bitmesini resmi kararla yasaklamışlardı. Çünkü halk, orada gördüğü "kötü sonu" gerçek bir kötü sondan ayıramıyordu ve bu da bazı sosyal traji-komik sonuçlara yol açıyordu!..
Yine Mısır''da, M.Ö. 2000 yıllarında olacak, halka açık bir meydanda sahnelenen bir savaş oyununda, "düşmanın saldırısına" cevap vermek isteyen yiğitlerin başlattığı "karşı-saldırıda" yüzlerce kişinin telef olduğu ve yaralandığı bilinir... Bunlar en sıradışı örnekler. Daha niceleri sayılabilir bu meyanda. Ünlü Dallas dizisi için Çin''de bile, sokakların durduğunu biliyoruz. Sonra, bizim Namık Kemal''in "Vatan Yahut Silistre"si. İmdi.
Bu yazıyı bana, "Memoli''yi seyret. Mutlaka seyret. Seyret ki hayata bir ucundan alışasın. Ben Tarkan''ın sesini de beğeniyorum. Sen, biliyorum, nefret ediyorsun, ama ben seviyorum. Bunlar hayatın içinden şeyler. Senin gibi, kafasını bir kelb gibi olmadık yerlere sokup gizlemiş insanlar, hayatı başaramayan düşkünlerdir..." türünden cümleler kuran, hiç kıramayacağım bir insan için yazdım.
O insan, bütün T.C. uyruklu normal çoğunluk gibi Memoli''yi seyrediyor. Elektrikler kesildiği için seyredilemeyen dizinin, binlerce telefon neticesinde tekrar gösterilmesini anlamlı buluyor...
Selahattin Yusuf, 24.08.2018, Sonsuz Ark, Konuk Yazar, Yolda
Selahattin Yusuf Yazıları
Takip et: @selyusuf
Sonsuz Ark'ın Notu: Selahattin Yusuf Beyefendi'nin 2006'den geriye doğru yayınladığımız yazılarının büyük bir kısmını Şimdiki Zamanın İzinde adlı kitabında bulabilirsiniz.
Sonsuz Ark'ın Notu: Selahattin Yusuf Beyefendi'ye, 'tamamen hür, tamamen geniş nefesler alarak' yazdığı yazıları bizimle paylaştığı için teşekkür ederiz... Seçkin Deniz, 15.04.2016
İlk yayınlandığı yer: Yeni Şafak
Sonsuz Ark'tan
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark manifestosuna aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.