"Asırlardır beynimizde habis bir iştahla büyüyen aşağılık kompleksi olmasaydı, Tarkan hiç bu kadar değerli olur muydu birden bire? Konvertibl Tarkan, yerli Tarkan''ı böylesine ezer miydi?"
20 Ocak 2000, Perşembe
Asırlardır beynimizde habis bir iştahla büyüyen aşağılık kompleksi olmasaydı, Tarkan hiç bu kadar değerli olur muydu birden bire? Konvertibl Tarkan, yerli Tarkan''ı böylesine ezer miydi?
André Gide, Osmanlılar''ı çok çirkin giyinmekle suçlar. Ancak Gide bir 20. yüzyıl yazarı sayılır ve biz biliyoruz ki 17. yüzyılda bazı Alman derebeyleri, özel silahlı kuvvetlerine Osmanlı çuhası, Osmanlı şalvarı giydiriyorlardı. Güç, estetiği zorlayan bir kategoridir. Zevkler ve estetik gelenekler, bazen gücün etkisiyle oluşan, "yaratıcı" yanlış okumalarla gelişmiştir. Tıpkı zamanımızda olduğu gibi.
Reklâm, doğası itibariyle gücü aşan, onu var eden bir olgudur artık. O, şeylerin "varoluş" göstergesi değildir; reklâm bugün, şeylerin neredeyse "varoluş" sebebi mesabesine yüksel(til)miştir. Baudrillard''ın uçak eğretilemesi, bundan dolayı masumdur; "...burada insan düşünmeden edemiyor; acaba dünyamız da, başka gezegenlerde yapılan reklâmları sayesinde mi ayakta duruyor!.."
Reklâm''ın bu gücünü (dünyada reklâmları sayesinde güçlü olan) ABD, bizden çok daha önce biliyordu. Yalta Konferansı''nda ABD Başkanı, Stalin''le dünyanın nüfuz bölgelerini saptarken anlaşmaya ek bir madde konulmasında ısrar etmiştir: "Hollywood, Sovyet Bloku''na da serbestçe girebilsin!" Bu öneri, sonradan sinemayı ve edebiyatı sosyalizmin birer klaksonu haline getirecek olan "kütük parmaklı" tarafından kabul edilmemiş olacaktır...
Güç ve onun sebebi reklâm olmasaydı, bugün Türkiye''nin gençleri Tarkan''ın değil; Hafız Burhan''ın, Âşık Veysel''in ve Timur Selçuk''un hayranı olacaklardı. Tarkan feci bir yanlış anlamadır meselâ.
Tarkan var ya Tarkan, feci bir yanlış anlama ve reklâmın doğasına uygun tabii bir âfettir! Neden daha önce sıradan bir "iyi popçuydu" da şimdi bir "mega star" oldu. Çünkü Türkler, artık Avrupa''nın şalvarını ve çuhasını perestişle içi ürpererek giyinmek istiyor!
Tarkan''a Batı''nın sihirli değneği değdi! Öyle olmasaydı, uçaktan inerken kolejli kızlar gibi el sallar mıydı, öyle olmasaydı "tabi" kelimesini, ağzını bir keseninki gibi büzerek efemine "töbi" kelimesiyle değiştirir miydi, gözlerini rimeller miydi, yanaklarını -ay iğrenç!- makyajlar mıydı, Türkler''i ilk defa görüyormuş gibi danışıklı bir şaşkınlıkla ve "aa ne enteresan, ne güzel" insanlar! tonunda gözlerini devirip devirip etrafındakilere "insaniyetli" gülücükler dağıtarak bakar mıydı.
Asırlardır beynimizde habis bir iştahla büyüyen aşağılık kompleksi olmasaydı, Tarkan hiç bu kadar değerli olur muydu birden bire? Konvertibl Tarkan, yerli Tarkan''ı böylesine ezer miydi?
Batı''da "Doğu" imgesi "egzotik"ten öteye geçememiştir hâlâ. Oralardaki "egzotik" merak, son yıllarda müzik piyasalarının işbilir firmaları tarafından çok iyi değerlendirildi. Önce Tunuslu Halid''le Fransa çalkala(n)dı, sonra da birbiri ardına Mısırlı, Cezayirli ve Türkiyeli popçular sahneye çıkmaya başladı. Halid''in çok gündemde olduğu yıllarda -iyi hatırlıyorum- 1995 yılında Tarkan bir röportajında, Avrupa "piyasasına" da açılmak istediğini söylemişti. Yani Tarkan''ın danışmanları konjonktürü iyi okudular ve Türkiye''nin tam sürmenaja gireceği sırada onu konvertibl (uluslararası) yaptılar. Evet, o artık Avrupalı, iyice efemine ve Türk dostu bir mega star!
Gide haklıydı. Ama ülkesinin dünyaya pazarladığı Tarkan''ı şimdi ve bu haliyle görseydi, sanırım insaniyet adına haklılığından vazgeçebilirdi.
Selahattin Yusuf, 21.09.2018, Sonsuz Ark, Konuk Yazar, Yolda
Selahattin Yusuf Yazıları
Takip et: @selyusuf
Sonsuz Ark'ın Notu: Selahattin Yusuf Beyefendi'nin 2006'den geriye doğru yayınladığımız yazılarının büyük bir kısmını Şimdiki Zamanın İzinde adlı kitabında bulabilirsiniz.
Sonsuz Ark'ın Notu: Selahattin Yusuf Beyefendi'ye, 'tamamen hür, tamamen geniş nefesler alarak' yazdığı yazıları bizimle paylaştığı için teşekkür ederiz... Seçkin Deniz, 15.04.2016
İlk yayınlandığı yer: Yeni Şafak
Sonsuz Ark'tan
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark manifestosuna aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.