TÜYAP’a, kitap fuarlarına gösterilen ilginin gerçek olup olmadığı sorusuyla gittim. Salona girmeden bu tartışmayı arkamda bırakarak insanların bu konuda ne düşündüğünü sormaya karar verdim. Herkes okuyordu evet, yoksa insan bu kadar yorucu bir yolculuğa niçin çıksın?
Geçtiğimiz hafta sona eren 37. Uluslararası İstanbul Kitap Fuarı – TÜYAP, bu sene de dolu dolu geçti. Doluluğu her iki anlamda da kullanıyorum. Hem salonlar çok doluydu hem yayınların çeşitliliği açısından dolu bir fuardı. İlk defa TÜYAP’a gittim. Açıkçası bu kadar büyük bir fuarın kalabalık olacağından endişe duyarak yola çıkmıştım. Fuara hafta içi gittiğim için, korktuğum o kalabalıkla karşılaşmadım.
TEST KİTAPLARI REVAÇTA
Öğrenci grupları ile beraber giriş yaptığımdan ve elime bir yerleşim planı almamış olmamdan açıkçası ilk 20 dakika nerede olduğum, hangi yayınevlerinin nerede bulunduğu, kaç salonu gezmem gerektiği konusunda bir fikir edinemedim. Kalabalık ile beraber girdiğim ilk salon 3. Salondu. Daha sonra 2. Salona geçtim ve bir süre burayı gezdim. İkinci ve üçüncü salonda kültür yayıncıları bulunuyordu. Ardından sahafların bulunduğu Salon 4’e geçiş yaptım. Salon 4’te kısmı bir boşluk vardı. Salon 5 ve 6’da test ve kaynak kitapların bulunduğu bir bölüm vardı. Öğrenciler test kitaplarının olduğu salona uğramadan geçmiyorlardı.
Bir süre salonlar arasında gezindikten sonra ana fuaye alanına gelip yerleşim haritasını aldım. Gitmek istediğim yerleri belirledim. Fuar alanı 8 ana bölümden oluşuyordu. Diğerlerine oranla daha rahat olan Salon 12’de stantları tek tek gezme şansı elde ettim. Sergiler de bu salonda bulunuyor. 100. Yılın anısına işgalden kurtuluşa İstanbul sergisi, Bir usta bir arşiv / Tekin Sönmez ve yansımalar, Islık çalan adam Ara Güler Müzesi ve “Sihirli Çizmeler” Resimleme ve Canlandırma Sanatçıları Sergisi vardı.
“BEDAVA NEYİN VAR”
Yayınevleri farklı kitap tasarımlarıyla kitaplarını görücüye sunarken, farklı stant tasarımlarıyla da okuyucuyu çekmek için birbirleriyle yarışıyordu. Bunda başarılı olduklarını da söylemeliyim. Okulların getirdiği öğrencilerin, kitap stantlarını gezip, “Abi/abla bana verecek bedava bir şeyin var mı” diyerek kitap, defter, ayraç, kalem gibi hediyeler istemeleri neredeyse adetten olmuştu. Fuarı adım adım gezen öğrenciler yorulduklarındaysa boş buldukları yerlere oturup gerek aldıkları kitapları okuyor, gerek aç karınlarını doyuruyordu. Stantlara gelen minikler bazen yazarlara kitap parasını soruyor, “siz kimsiniz” diyerek farkına varmadan yazarlarla tanışmış oluyordu.
Yayıncılar artan maliyetlerin fuar yoğunluğuna yansıdığını, bilinirliklerini artırmak için fuarlara katıldıklarını söyledi. Okuyucuların kitap tercihleri ve satın alma pratikleri çeşitli. Kimisi dünya klasikleri diyor, kimisi Türk klasikleri. Fiyatlar ortaokul öğrencileri tarafından uygun bulunurken, yaş ve eğitim yükseldikçe fiyatlardan memnuniyet değişiyor. Bakalım yayınevleri ve okuyucular kitap fuarlarından ne bekliyor, ne buluyor…
Cem Kurtulmuş – Nesil Yayınları
15 yıldır fuarlara katılıyorum. Okuyucu profili günden güne değişiyor. TÜYAP’ın fuarlara bakış açısı ilk kurulduğu günkü gibi değil. Dini bir yayıneviyiz, gençlerse daha çok korku, fantastik kitapları çok fazla isteniyor. Biz de yayın politikamız çerçevesinde hem dünyalarına hem de ahiretlerine hizmet verecek türde kitaplar çıkarıyoruz. Kâğıt fiyatlarındaki artıştan en fazla etkilenen sektörlerden biri de yayıncılar. Kâğıt ve matbaa maliyetlerinden kitap üretemez hale geldik. Sıkıntılı bir dönemden geçiyor yayıncılık. Fuarların bize reklam ve nakit akışı açısından etkisi oluyor. TÜYAP işini profesyonelce yaptığı için fiyatları pahalı oluyor. Birçok fuardan yayınevi kar etmiyor. Burada olmak mecburiyetindeyiz. Bilinirliğimizin artması için buralarda olmaya, okuyucularımızla yazarlarımızı buluşturmaya çalışıyoruz. İmza yapan her yazar satışlarda aynı etkiyi maalesef oluşturmuyor. Popüler olan, sosyal medyasını iyi kullanan konferanslara ve okul programlarına giden yazarlar biraz daha önde oluyor. Bu bilinir olmanın faydasını görüyoruz. Maliyetler çok yüksek olduğu için, işin satış boyutunu da önemsemek zorundayız.
KİTLEMİZ NE OKUDUĞUNU BİLİYOR
Ender Yorum – Ketebe Yayınları
Ketebe’nin 2. fuarı. CNR’dan daha çok ürünle gerekse stant tasarımıyla ilk TÜYAP İstanbul fuarına katılmış olduk. Gayet güzel bir hafta sonu geçirdik. Yazarlarımız imzalarını yaptılar. Hafta içi de daha çok çocukların ve okulların geldiği bir ortam var. Çocuklar tabi bize stant görselleri ve içerideki ortamımızın ilgi çekmesinden dolayı ziyaret ediyor. Genel olarak burada öğretmenleri, aileleri ağırlıyor, hafta içlerini verimli bir şekilde değerlendirmeye çalışıyoruz.
Bazı kitapları bir araya getirerek oluşturduğumuz kampanyalı ve hediyeli setlerle yaklaşık 130 çeşitle fuardayız. Bizim kitlemiz ne okumak istediğini bilen, araştırmacı, almak istedikleriyle elinde notlarıyla gelen bir kitle. Hal böyle olunca pek fazla tavsiyeye açık olmuyorlar ama bazı konularda kararlarını etkileyebiliyoruz. Bu fuarda Ali Emre’nin kitaplarının öne çıktığını gözlemledim. Taha Kılınç’ın yeni bir kitabı çıktı Ortadoğu’ya dair yirmi tez adında, o kitap da çok sorulanlar ve dikkat çekenler arasında.
ALIŞKANLIĞA GÖRE KİTAP ÖNERİYORUZ
Göksel Kurt – Parodi Yayınları
Satışlarımız yükselerek gidiyor. Sadece standımızın tasarımı değil, kitaplarımızın tasarımları ve içerikleri de dikkat çekiyor. Sadece çeviri kitaplar yapıyoruz. Gençlerin, kitapların bu dış tasarımlarına ilgileri var. Tabi standın da çok etkisi oluyor. Dünya klasikleri ve modern klasiklerin kapaklarını, gençler biraz daha bu içeriklere yönlensin, bu kitapları okusun diye daha renkli hale getirdik. Polisiye ve fantastik türden kitaplar gençler tarafından daha çok ilgi görüyor. Sinemaya yansımış kitaplarımız Karanlığın İçinden, Merlin gibi kitaplarımız var. Ziyaretçi sayısı bu sene tüm fuarlarda ekonomik durumlardan düşük. Bu sadece üreticiyle alakalı değil. Tüketicinin de ekonomik sıkıntıları var. İnsanlar daha önceden iki kitap arasında tercih yaparken şu an kitap mı alsam, eve bir şeyler mi alsam diye düşünüyorlar. Ama bunun kitap okumamakla ilgisi yok. Seri kitaplarda bir kitabı okuyanlar ikinciyi almaya geliyor. Ama öneri kitaplar daha çok satılıyor. Çünkü gençler yeni yeni okuma alışkanlıkları kazandığı için fikirlere de önem veriyorlar. Biz de onları yanıltmamaya çalışıyoruz. Herkese yaşına ve okuma alışkanlığına göre kitap vermeye çalışıyoruz. 2 sene önce kitap önerdiğim okuyucu “Geçen sene verdiğiniz kitap çok iyiydi. Bu sene de bir kitap önerir misiniz” gibi dönüşler yapıyor.
Nuh Kapan – Vadi Yayınları
Katılımcı olarak beşinci yılım. Okuyucuların rengi arttı yani yaş oranı farklılaştı. Fuarın bulunduğu mevkiinin İstanbul’a uzak olması ve daha çok öğrencilere yönelik bir fuar haline gelmesi sosyal bilimler alanındaki yayınların satışlarını düşürdü. Yayınevimizin çıkardığı son kitapları görmek için gelenler var. Son salonda olmamıza rağmen bizi arayıp bulduğunu söylüyor okurlar. Kitaplara göre alıcıları değişiyor. Darwin ve Osmanlılar kitabımızı genelde hocalar soruyor. Yıldıray Oğur ve Gökhan Özcan’ın yeni kitabını sormak için gelen de çok. Genelde soru bankası ve test kitabı satışı yoğunlukta. Bunun yanı sıra popüler kitapların satışlarında artış varken, sosyal bilimler ve diğer ağır eserlerde satış çok fazla değil.
Azranur Dırdır
Genellikle fantastik romanları takip ediyorum. Fuarlardan beklentim takip ettiğim her yazarın oraya gelmesi. Hem kitap almak, hem de yazarlara kitaplarını imzalatmak için geliyorum. Eğer sevdiğim bir yazar varsa onu araştırıp kitabını imzalatıyorum. Şu ana kadar 3 tane yazarla buluşabildim. Şöhret Doğruyol Sağbaş, İlber Ortaylı ve Gökhan Özcan. Yazarlarla konuşma sansı bulamadım, çünkü başları çok kalabalıktı. Daha az insan olabilirdi, gerçi herkes böyle düşünüyor ama bazı stantların çok kalabalık olması rahatsız edici. Bakmak istediğin kitaplara bakamıyorsun da alamıyorsun da. Buraya kadar gelen insanlar herhalde okuduğu için geliyordur bu uzak yere. Nerden bilebiliriz? Ben okuyorum sonuçta.
GERÇEK KİTAPSEVERLERİ GÖRDÜM
Osman Kaçar
Genelde dünya klasikleri okumayı tercih ediyorum. Türk yazarlardan da Sabahattin Ali okuyorum. Sırça Köşk kitabını aldım. Ali’yi ilk kez Kürk Mantolu Madonna ile tanıdım. O günden beri okuyorum. Çevremdekiler ve gördüğüm insanlar artık yeni yazarları okuyor. Bilim kurgu, polisiye gibi romanlar tercih ediliyor gibi. Fuarda en önemli şey aradığım kitabı bulabiliyor olmam. Herkes gibi fuar kalabalık diyeceğim, ama olumlu bir kalabalık bu. Burada Türkiye’de kitapsever bir toplumun gerçekten var olduğunu gördüm.
Tuana Özkan
Burada her şeyi bulabiliyorsunuz. Dergiler, macera kitapları, test kitapları… Bayağı aldım, fiyatları da gayet uygun. Fuarın kalabalık olması buranın ziyaret edilen bir yer olduğunu gösteriyor. Okulumun her kitap fuarı etkinliğine katılmaya çalışıyorum, çünkü gerçekten seviyorum. Öneri kitapları da değerlendiriyorum ama hiç liste yapıp gelmedim. Beğendiğim kitapları alıyorum ya da lazım olan kitaplar zaten aklımda oluyor.
Arda Kırlangıç
Diğer fuarlara nazaran kalabalık, çünkü birçok çeşit var. Farklı, bilmediğimiz yayınevlerini görüyoruz. Bu bizim için faydalı yayınevlerinin varlığından ve onların içeriğinden de haberdar oluyoruz. Ben dünya klasikleri aldım. George Orwell okuyacağım bu kez. Toplamda 4 kitap aldım, fiyatları da gayet uygundu, bayağı indirim var. Kırtasiyeler pahalı, fuarlar daha ucuz.
Tuana Baş
Bu ortamda kitap alma hevesim artıyor, çünkü ortam çok güzel. Herkes kitap almaya çalıştığı için insan motive oluyor. Aldığım kitapları arkadaşlarım ile paylaşıyorum. Herkes okusun, herkes bilgilensin, herkes beğensin istiyorum. Polisiye ve dedektiflik kitapları okuyorum. Sherlock serisi, Einstein’ın hayatını anlatan bir kitap ve test kitapları aldım.
Halime Kirazlı, 21.11.2018, Sonsuz Ark, Çırak Yazar, Özel Dosyalar
Özel Dosyalar
Halime Kirazlı Yazıları
Takip et: @hlmkrzl
Sonsuz Ark'ın Notu: Halime Kirazlı Hanımefendi'ye çalışmalarını bizimle paylaştığı için teşekkür ederiz. Seçkin Deniz, 20.08.2018
İlk yayınlandığı yer: Gerçek Hayat
Sonsuz Ark'tan
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark manifestosuna aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.