Sonsuz Ark'ın Notu:
Aşağıda çevirisini yayınladığımız analiz, bir finans şirketinin ortağı olan Robert H. Dugger'a aittir ve ABD'nin yaşadığı Ağır Borç Krizi'nden çıkmak için üretilen Modern Para Teorisi-Modern Monetary Theory (MMT)'ye yönelik olumlayıcı değerlendirmeler içermektedir. "MMT, gerekli değişiklikleri yapmanın bir yolu olarak görülmektedir. Bir hükümetin kendi para birimiyle borç alırsa istediği kadar harcama yapabileceği ve merkez bankasının hükümetin borcunu, kabul edilemez ölçüde yüksek bir enflasyon üretmediği sürece gerektiği kadar satın alabildiği kanısındadır." diyen Dugger, FED'in Hükümet'in borçlarını satın alabilmesinin koşullarını izah etmeye çalışmaktadır. ABD devleti borçlarını ödemekten ziyade, kendi parası cinsinden borçlanma özgürlüğünü kullanmaya zorlanmakta, ABD ekonomisi de parasal olarak sonsuza dek genişleme riski altında her geçen gün daha da çökmektedir. Dünyanın en iyi ekonomistlerinin herhangi bir çözüm bulamadığı bu derin krizin savaşlarla atlatılmaya çalışılması dünya için gerçek bir tehdittir. Bugün Başkan Trump'ın dünyayı açık şantajlarla ve yaptırım tehditleriyle alt üst etmesinin açıkça Suud hanedanı gibi diktatör yapılardan para istemesi ABD'nin yaşadığı sefaletin en net örneklerinden biridir. Türkiye, S400'leri teslim aldığı bugünlerde ABD'nin tehditlerine karşı aldığı/alacağı tedbirleri dikkatle planlamalıdır.
Seçkin Deniz, 13.07.2019
Modern Monetary Inevitabilities
"Cesur ve yeni bir sınırı temsil eden Modern Para Teorisi ile ilgili tüm söylemler için, ABD Federal Rezerv Bankası (FED)'in 1940'larda savaş harcamalarını finanse ettiğini, ABD'nin daha önce bu yoldan geçtiğini unutmak kolaydır. O zaman, şimdi olduğu gibi, sorun devlet borcu ile ilgili değil, borcun amacı ve gerekçesiyle ilgiliydi."
Yakın tarihli bir Proje Syndicate yorumunda, Austin'deki Teksas Üniversitesi'nden James K. Galbraith, Modern Para Teorisi-Modern Monetary Theory (MMT)'ni savunuyor ve MMT, federal açıklar ve merkez bankası bağımsızlığı arasındaki ilişkiler hakkındaki yanlış anlamaları düzeltiyor. Ancak Galbraith, belki de en önemli olanı araştırmıyor: MMT'yi etkili bir şekilde uygulamak için gereken politik koşullar.
MMT, yeni ortaya çıkan ilgiyi,enflasyondan ziyade, merkez bankalarının temel sorunu haline gelen deflasyon gerçeğine borçludur. Amerika Birleşik Devletleri gibi yüksek borcu, yüksek açığı olan bir ekonomi için, deflasyon, özellikle ciddi bir tehdittir, çünkü tüketimi geciktirir ve borçluların endişelerini artırır. Tüketiciler, gelecekteki fiyatların daha düşük olacağı varsayımıyla büyük alımlar yapmayı öngörürler. İpoteği olan ev sahipleri, konut fiyatlarının düştüğünü ve evlerinde eşitliklerin azaldığını gördüklerinde harcamalarını azaltmaktadır. Bu kesintiler FED'i endişelendiriyor, çünkü deflasyonist baskılara katkıda bulunuyorlar ve daha derin harcama indirimlerini, borsa düşüşlerini ve yaygın içki alımlarını tetikleyebiliyorlar.
FED'in yıllık enflasyon için% 2 hedefine ulaşamaması, ekonomideki kalıcı enflasyonla mücadele alanlarında işin üstesinden gelmenin yollarını bulunamadığını gösteriyor. Bu alanlar arasında, çalışanların pazarlık gücünü zayıflatarak ve gelir eşitsizliğini arttırarak toplam talebi azaltan ABD pazarındaki yoğunlaşma; nüfusun yaşlanması; altyapı ve iklim değişikliği azaltımına yetersiz yatırım; ve teknoloji odaklı işgücü yer değiştirmesi gibi başlıklar var. Sorunları daha da kötüleştiren ABD siyasi görünümü, eğitim yatırımları pahasına ve diğer uzun vadeli büyüme kaynakları pahasına, zenginler için vergi indirimi gibi ekonomik olarak tükenmiş stratejilere bağlılığını sürdürmeyi garanti ediyor. Bu koşullar, ABD devlet harcamaları ve vergi politikalarında önemli değişiklikler yapılması nedeniyle ortaya çıkmaktadır.
MMT, gerekli değişiklikleri yapmanın bir yolu olarak görülmektedir. Bir hükümetin kendi para birimiyle borç alırsa istediği kadar harcama yapabileceği ve merkez bankasının hükümetin borcunu ancak kabul edilemez ölçüde yüksek bir enflasyon üretmediği sürece gerektiği kadar satın alabildiği kanısındadır. Hem vergi indirimi savunucuları hem de kamu yatırımını destekleyenler istediklerini bulamadılar.
MMT, Harvard Üniversitesi'nden Kenneth Rogoff ve Lawrence H. Summers'ten New York Şehir Üniversitesi'nden Paul Krugman'a.kadar siyasi yelpazenin genelini yansıtan ekonomistler tarafından eleştirildi. Hepsi bunun ekonomik teori olarak maskelenen siyasi bir argüman olduğunu iddia ediyor. Ancak Bridgewater Associates'ten Galbraith ve Ray Dalio MMT'yi farklı görüyorlar. Dalio, MMT'nin gerçek olduğunu ve daha da önemlisi, tarihsel olarak tekrar eden borç döngüsü düşüşlerinde kaçınılmaz bir politika adımı olduğunu savunuyor.
Büyük Borç Krizlerinde Gezinme İlkeleri (Principles for Navigating Big Debt Crises) adlı kitabında Dalio, merkez bankalarının aniden borç ağırlığının altında ezilen gelişen bir ekonomiyle karşı karşıya kaldıklarında tarihsel olarak attığı adımları belgeliyor. İlk adım (Para Politikası 1 veya MP1), kredi ve yatırım genişlemesini teşvik etmek için gecelik resmi oranları düşürmektir. İkincisi (MP2), varlık fiyatlarını desteklemek ve kontrol edilemeyen tüketim dalgalarını önlemek için devlet borcunu (nicel hareketlilik) satın almaktır. Eğer MP1 ve MP2 bir durgunluğu durdurmak için yeterli değilse, merkez bankaları üçüncü adımı atıyor (Dalio'nun MP3 dediği MMT) ve siyasi liderlerin en gerekli gördüğü harcama önceliklerini finanse etmeye devam ediyor. Öncelikler, büyük ulusal projelerin finansmanından doğrudan “helikopter parası” na doğrudan tüketicilere yapılan transferlere kadar değişebiliyor.
MP3'ün etkin bir şekilde uygulanması için neyin finanse edileceği ve ne şekilde gerekli olduğu konusunda siyasi bir anlaşmaya varmak gerekiyor. Finansal bir erimede veya başka bir ulusal acil durumda, siyasi birliği sağlamak ve derhal harekete geçmek esastır. Birlik, neyin finanse edilmesi gerektiği konusunda güçlü bir fikir birliği gerektirir. Hız, harcamaları yönlendirmek için güvenilir bir kurumun varlığını gerektirir.
1940'ların başında, ABD İkinci Dünya Savaşı'na girip savaşı kazanmak hükümetin birinci önceliği haline geldiğinde, Fed tam MP3 moduna geçti. Sadece Hazine bonosu için kısa ve uzun vadeli oranlar belirlemekle kalmadı, aynı zamanda savaş harcamalarını finanse etmek için gerektiği kadar devlet borcu satın aldı. MP3 mümkündü çünkü savaş ülkeyi siyasi olarak birleştirmişti ve Roosevelt yönetimine ekonomi üzerinde otoritere yakın bir yönetim imkanı sağladı.
MP3 / MMT savunuculuğunun temel zayıflığı, neyin finanse edileceği ve nasıl finanse edileceğine dair siyasi birliğin nasıl sağlanacağına dair bir açıklamanın olmamasıdır. Bu eksiklik affedilemez. ABD’nin toplam borcu (GSYİH’ya oranı olarak) geçmiş mali çöküşlerrdeki seviyelere yaklaşıyor ve altyapı bakımı, yükselen deniz seviyeleri ve ödenmemiş emekli aylıkları ile ilgili gizli borçları bile hesaba katmıyor. Dalio'nun ortaya koyduğu nedenlerden dolayı, bir MP3 biçimini gerektiren bir ABD borç krizi kaçınılmazdır.
Siyasi birliği sağlama çabalarının cevap vermesi gereken asıl soru, doğrulanabilir harcamaları oluşturmasıdır. Amerika’nın ilk Hazine Bakanı Alexander Hamilton, 1781’de bir cevap sundu: “Ulusal bir borç”, dedi. “Aşırı değilse bizim için ulusal bir nimettir” Bir hükümetin borcu, gelirleri, milli serveti artırmaya yetmeyecek şekilde harcandığı için eğer geri ödenemezse, "aşırı"dır. Mega yatlarda yapılan harcamalara uygulanan vergi indirimlerinden kaynaklanan borçlar neredeyse kesinlikle aşırı olacaktır; Eğitim sonuçlarını iyileştirmek, temel altyapıyı sürdürmek veya iklim değişikliğini ele almak için ortaya çıkan borçlar muhtemelen olmayacaktır. Dolayısıyla, MP3 geliri eğitim, altyapı veya iklim gibi önceliklere harcanırsa politik birliği sağlamak daha kolay olacaktır.
MP3 destekli devlet harcamalarını haklı çıkarmaya yönelik siyasi sınav açıktır: Gelecek nesiller, borçlanmanın “aşırı” olmadığına karar verecekler mi? İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra iyi doğan birçok Amerikalı, savaşı kazanmak için katlanılan borcun, kelimenin tam anlamıyla daha güçlü bir büyümenin önünü açan Interstate Highway System'in inşasını finanse eden borcun haklı olduğunu söyleyecektir.
1930'ların ve 1940'ların gösterdiği gibi MP3, büyük borç düşüşlerine ve tetiklediği siyasi krizlere devletin verdiği tepkilerin doğal bir bileşenidir. Yirminci yüzyılın ilk yarısında ekonomik büyümeye ve sürdürülebilirliğe neyin katkıda bulunduğunu çok daha fazla biliyoruz. Bir sonraki krizde toparlanmayı hızlandırmak için, şimdi sürdürülebilir toparlanmaya en fazla katkı sağlayacak olan harcama türlerini belirlemeliyiz ve bu rüzgar gelecekteki Amerikalılar tarafından haklı görülecektir. Harcamaları yönlendirecek kurumları da tasarlamamız gerekiyor. Bunlar, MMT'nin gerektirdiği politik birliği inşa etmenin anahtarıdır. Neyi ve nasıl finanse edeceğine karar vermek için gelecekteki Amerikalılar bize yolu gösterebilir; kendimizi sadece onların yerine koymamız gerekiyor.
Robert H. Dugger, 27 Mayıs 2019, Alexandria-Virginia, Project Syndicate
(Robert H. Dugger, Hannover Provident Capital, LLC'nin Yönetici Ortağıdır.)
Seçkin Deniz, 13.07.2019, Sonsuz Ark, Çeviri, Çeviri ve Yansımalar
Sonsuz Ark'tan
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark Manifestosu'na aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.