"Sanırım robotik çağda insanın payına düşen gevezelik olacak. İnsan en iyi yaptığı şeyi –boş boş konuştuğu, tıpkı bu yazı gibi- yapacak. Masal anlatacak. Öykü anlatacak. Korkular ekecek, umutlar vaaz edecek. Savaşlar bitecek mi?"
Hareketliliği canlılık olarak alırsak evet. Her canlı bir diğer canlıya karşı varlığını korumak için savaşır. Bu diğerinin varlığını ortadan kaldırmaya kadar götürür. İyi de robotlar öyle mi? Ya da robotlar öyle mi olacak? Varlığa varoluşa bir anlam yükleyebilecek mi? Gereksinimleri olacak mı? Hareketliliğini sağlayacak enerjiden başka bir gereksinimleri olacak mı?
Endişe edenler, korkanlar galiba robotları insanlar gibi tasarlıyor. Dolayısıyla insanca davranışlar sergileyebileceği olasılığı üzerinden inşa ediyorlar korkularını, endişelerini. Böyle bir olasılık var mı?
Bilmiyoruz. Bilmiyoruz, elde veriler yok. Eldeki verilere baktığımızda insanın birçok işini, iş olgusunu insandan alacağını görmek zor değil. Hali hazırda her iş kolunda çalışan model robotlar var. Bunlar yaygınlaştığında insanlar çalışma alanlarından ister istemez uzaklaşacaklar. İşsiz insanlar. İngiltere’de -1800’lü yıllar.. sanayi devrimi- fabrikalardaki alet edevatı parçalayan işçiler ne kadar haksızdı?
Şimdi haksız görünüyor. Ama işlerini kaybedenler açısından hiç de haksız değiller. Belki ilk aşamada aynı tepkiyi gösterecek insanlar. Sadece basit işler mi söz konusu? Oldukça üst düzeyde uzmanlık gerektiren alanlarda bile –tıp, cerrahlık alanında- robotlar yerlerini alacak. Ki, bunlar kim bölgelerde, pilot uygulama olarak uygulanıyor. Hukuk da bile. Yaygınlaştığında ne olacak?
İşe bakışı değişecek insanın. İster istemez. İşsizlik diye bir sorun kalmayacak zira iş olmayacak. Ya geçim? Bugüne bakarak geçim problemi olduğunu, olacağını düşünüyor olabiliriz. Robotik çağ egemen olduğunda, her alana eriştiğinde – tarım, madencilik, sağlık, güvenlik vb.- geçim derdi de kendiliğinden kalkmış olmaz mı? Akıllı evler var, tüm gereksinimlerinizi karşılıyor. Yeme içme barınma. Hayal mi? gerçek olup da önceleri hayal olmayan ne var? Kim verecek bu akıllı evleri? Kim yapacak?
Bu sorular da günümüz egemen çağın bize dayattığı sorular. Her alet edevat beraberinde kendi davranış ve yaklaşım kalıplarını da getiriyor. En azından bugüne kadar böyleydi. Görünen o ki bundan sonra da öyle olacak. Diyelim ki dile getirdiğimiz sorular bir şekilde aşıldı ve insanlar için çalışma bir gereksinim olmaktan çıktı. İnsan ne yapacak bu durumda? Sıkıntıdan patlamaz mı?
Toplumlar enerjiye gereksinim duymuyor, yeme içme için gereken ürünlerin üretiminden, planlamasından azade –robotlar güneşten alıyor enerjiyi, petrol şu buna gerek yok ve yenilenebilir yinelenebilir bir enerji oluşturulmuş- bu insanlar ne yapacak?
Sanırım robotik çağda insanın payına düşen gevezelik olacak. İnsan en iyi yaptığı şeyi –boş boş konuştuğu, tıpkı bu yazı gibi- yapacak. Masal anlatacak. Öykü anlatacak. Korkular ekecek, umutlar vaaz edecek. Savaşlar bitecek mi?
Öyle bir olasılık ufukta da gözükmüyor. Sırf eğlence olsun diye –avcılığı getir gözlerinin önüne- yine kan dökmeye devam edecektir. Karnını doyurmak için avlanan –insan dışı bir canlı- karnı doyunca av peşine düşmüyor, diye biliniyor. İnsan öyle mi?
Cemal Çalık, 22.07.2019, Konuk Yazar, Sonsuz Ark, Deneme, Sözcüklerin Düş Hâli
Sonsuz Ark'tan
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark Manifestosu'na aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.