Sonsuz Ark'ın Notu:
Aşağıda çevirisini yayınladığımız analiz, Japon Times yazarı Jiji Kyodo'ya aittir ve 23 Aralık 2019'da Çin'e giden Japonya başbakanı Abe'nin, ziyaretinde yaptığı ikili ve üçlü görüşmelerde yeni bir döneme taşınması planlanan Japon-Çin ilişkilerine odaklanmaktadır. Zirve öncesi yayınlanan analizin temel sorun alanları konusunda ne kadar gerçekçi yaklaştığı açıkça görülmektedir. Japonya Başbakanı Abe Şinzo'nun, Çin'in Siçuan kentinde düzenlenen ve Asya'nın en büyük 3 ekonomisi Çin, Japonya ve Güney Kore liderlerini bir araya getiren zirve sonrası yaptığı açıklamalarda bahse konu temel sorunlar olduğu gibi yer almıştı. Gerek üçlü görüşmede gerek baş başa görüşmelerde diyaloğa devam edilmesi gerektiğini söylediğini belirten Abe, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile görüşmesi sırasında Sincan (Doğu Türkistan) bölgesindeki insan hakları konularını gündeme getirdiğini, Şi Cinping ile görüşmesinde Pekin'i Doğu Çin Denizi'nde barış, işbirliği ve dostluk için çalışmaya çağırdığını, Çin gemilerinin sıklıkla Japon karasularına girdiğini hatırlattığını da kaydetti: "Güney Çin Denizi, Hong Kong ve Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ndeki (Doğu Türkistan) insan hakları (ihlalleri) durumunu konuştuk. Daha fazla diyalog olmalı, çünkü zorluklar var. Japonya ile Çin arasındaki ilişkilerin daha fazla olgunluğa kavuşmuş olmasını istiyorum. Öyle bir olgunluk ki uluslararası standartları karşılasın." Analiz yazarı, Çin ve Japonya arasında yeni bir dönemin başlamasından pek umutlu değil. Japonya'nın ABD hegemonyasında yaşadığı dikkate alınırsa, Çin-Japon ilişkilerinde yeni bir dönem arayışının pek gerçekçi olmadığı açık, ancak asıl soru, 'Çin'den istenen ve alınması mümkün görünmeyen tavizler dolayısıyla herhangi bir yeni dönemin başlayamayacağı bilindiği halde bu görüşmelerin neden yapıldığına' yönelik olacaktır. Uzun ve karanlık bir dönemin başladığı Uzak Doğu'da savaş öncesi göstermelik bir diyalog arayışı mı sahneleniyor? Hindistan'ın 16 ülkeyi kapsayan Bölgesel Kapsamlı Ekonomik Ortaklık (RCEP)'tan ayrılmasına razı gelmeyen Japonya, Çin karşısında yalnız kalmamak için ABD hegemonyasındaki bir diğer ülke olan Hindistan'ı ikna etmeye neden hevesli? Amacı sadece Çin'e karşı yalnız olmamak mı? Türkiye'nin Uzak Doğu'daki bu gösteri dünyasını dikkatle izlemesi ve önemli notlar tutması gerekmektedir.
Seçkin Deniz, 04.01.2020
Aşağıda çevirisini yayınladığımız analiz, Japon Times yazarı Jiji Kyodo'ya aittir ve 23 Aralık 2019'da Çin'e giden Japonya başbakanı Abe'nin, ziyaretinde yaptığı ikili ve üçlü görüşmelerde yeni bir döneme taşınması planlanan Japon-Çin ilişkilerine odaklanmaktadır. Zirve öncesi yayınlanan analizin temel sorun alanları konusunda ne kadar gerçekçi yaklaştığı açıkça görülmektedir. Japonya Başbakanı Abe Şinzo'nun, Çin'in Siçuan kentinde düzenlenen ve Asya'nın en büyük 3 ekonomisi Çin, Japonya ve Güney Kore liderlerini bir araya getiren zirve sonrası yaptığı açıklamalarda bahse konu temel sorunlar olduğu gibi yer almıştı. Gerek üçlü görüşmede gerek baş başa görüşmelerde diyaloğa devam edilmesi gerektiğini söylediğini belirten Abe, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile görüşmesi sırasında Sincan (Doğu Türkistan) bölgesindeki insan hakları konularını gündeme getirdiğini, Şi Cinping ile görüşmesinde Pekin'i Doğu Çin Denizi'nde barış, işbirliği ve dostluk için çalışmaya çağırdığını, Çin gemilerinin sıklıkla Japon karasularına girdiğini hatırlattığını da kaydetti: "Güney Çin Denizi, Hong Kong ve Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ndeki (Doğu Türkistan) insan hakları (ihlalleri) durumunu konuştuk. Daha fazla diyalog olmalı, çünkü zorluklar var. Japonya ile Çin arasındaki ilişkilerin daha fazla olgunluğa kavuşmuş olmasını istiyorum. Öyle bir olgunluk ki uluslararası standartları karşılasın." Analiz yazarı, Çin ve Japonya arasında yeni bir dönemin başlamasından pek umutlu değil. Japonya'nın ABD hegemonyasında yaşadığı dikkate alınırsa, Çin-Japon ilişkilerinde yeni bir dönem arayışının pek gerçekçi olmadığı açık, ancak asıl soru, 'Çin'den istenen ve alınması mümkün görünmeyen tavizler dolayısıyla herhangi bir yeni dönemin başlayamayacağı bilindiği halde bu görüşmelerin neden yapıldığına' yönelik olacaktır. Uzun ve karanlık bir dönemin başladığı Uzak Doğu'da savaş öncesi göstermelik bir diyalog arayışı mı sahneleniyor? Hindistan'ın 16 ülkeyi kapsayan Bölgesel Kapsamlı Ekonomik Ortaklık (RCEP)'tan ayrılmasına razı gelmeyen Japonya, Çin karşısında yalnız kalmamak için ABD hegemonyasındaki bir diğer ülke olan Hindistan'ı ikna etmeye neden hevesli? Amacı sadece Çin'e karşı yalnız olmamak mı? Türkiye'nin Uzak Doğu'daki bu gösteri dünyasını dikkatle izlemesi ve önemli notlar tutması gerekmektedir.
Seçkin Deniz, 04.01.2020
Route to 'new era' of Japan-China ties remains unclear, despite leaders' claims of positive momentum
'Japonya-Çin ilişkilerinde 'yeni dönem'e giden yol, liderlerin olumlu ivme iddialarına rağmen belirsizliğini koruyor'
Fakat bu yeni çağın nasıl görüneceği net değil.
Çin'in güneybatısındaki Chengdu'daki bir toplantıda Başbakan Shinzo Abe, Çin Başbakanı Li Keqiang'a kurulan bağlardaki son gelişmeyi sürdürülebilir hale getirmek ve "sürekli" yüksek düzeyli alışveriş ve diyalogu teşvik etmek istediğini söyledi.
Japonya'nın Dışişleri Bakanlığı'na göre Abe, güneybatı Çin'deki Chengdu kentindeki toplantıda Li'ye, ilişkilerdeki son gelişmeyi sürdürülebilir hale getirmek ve “sürekli” üst düzey fikir alışverişini ve diyalogu teşvik etmek istediğini söyledi.
Li, Çin-Japon ilişkilerini geliştirmek için momentumun korunduğunu ve şimdi yeniden “normal bir yol” izlediklerini söyledi.
Abe, üç günlük Çin ziyareti sırasında Çarşamba günü yapılan toplantıya kadar Li ve Güney Kore Cumhurbaşkanı Moon Jae-in ile üçlü bir toplantı düzenlendi.
Abe, Chengdu'ya gitmeden önce Pazartesi günü Pekin'de Xi ile görüştü. Abe, Hong Kong'daki demokrasi yanlısı gösterileri ve Çin'in Doğu ve Güney Çin denizlerindeki agresif adımları gibi sorunlar devam etmesine rağmen Xi'yi bir devlet misafiri olarak ağırlamayı planlıyor. Çarşamba günü Li ile yaptığı toplantıda Abe, “Japonya-Çin ilişkilerinde Doğu Çin Denizi'nde istikrar olmadan gerçek bir gelişme sağlanamaz” dedi.
Doğu Çin Denizi'nde Japonya tarafından yönetilen Senkaku Adaları yakınlarında düzenli olarak seyir halinde bulunan Çin gemileri tespit edilmişti. Pekin adaları istiyor ve onlara 'Diaoyu' diyor. Sadece bu yıl adaların çevresindeki karasularının hemen dışındaki bitişik bölgede görülen Çin gemilerinin sayısı 1000'in üzerinde rakamla rekor bir seviyeye ulaşmış durumda.
Ülkenin sahil güvenlik sorumlusu, Xi başkanlığındaki Çin Merkez Askeri Komisyonu tarafından kontrol ediliyor. Japon hükümetinden bir kaynak, “Xi'nin gerçek niyeti hakkında şüphelerimiz olmalı” diyor.
Bu haftaki üst düzey toplantılar dizisinde, 2013'te göreve başlamasından bu yana Çin Devlet Başkanı'nın Japonya'ya ilk resmî ziyaretinin temelinin atılması amaçlandı. Dışişleri Bakanı Toshimitsu Motegi ve Çinli mevkidaşı Wang Yi Pekin'de bu konuyu görüştü.
Her şeye rağmen, ikinci bütün yıl boyu liderlerin karşılıklı ziyaretlerde bulunmasına rağmen, Japonya-Çin ilişkilerinde önerilen “yeni dönem” için somut bir vizyon henüz ortaya çıkmadı. Abe, Çin'i iki yıl boyunca ziyaret ederken Çin Başbakanı Li Keqiang, Mayıs 2018'de Japonya'ya gitti.
Hong Kong'daki durum gibi Çin'deki insan hakları sorunları da ikili ilişkilere gölge düşürmeye devam ediyor.
Pazartesi günü Xi ile yaptığı görüşmede Abe, “Özgür ve açık bir Hong Kong'un 'bir ülke, iki sistem' politikası kapsamında ilerlemesi önemlidir,” dedi. Abe ayrıca, Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde insan hakları konusunu gündeme getirdi ve Pekin'den “şeffaf bir açıklama” istedi.
Tokyo, Çin'deki insan hakları sorunlarına dikkatle yaklaşmıştı. Ancak gözlemciler Abe'nin iktidardaki Liberal Demokrat Parti'de gittikçe artan sayıda milletvekilinin Xi'nin planlanan japonya ziyaretine karşı çıktıklarını ve insan hakları konularına atıfta bulunduklarından Japonya'nın duruşunu netleştirmeye karar verdiğini söylüyorlar.
Xi, Abe'ye bu sorunların içişleri ile ilgili olduğunu ifade ederse, gözlemciler mevcut durum göz önüne alındığında resmî ziyarete muhalefetin daha da artabileceğini söylüyorlar.
Abe ayrıca Xi'yi Çin'de gözaltına alınan Japon vatandaşlarıyla ilgili derhal harekete geçmeye çağırdı. Bir Hokkaido Üniversitesi profesörü Eylül ayında Pekin'e yapılan bir ziyaret sırasında gözaltına alındıktan sonra Kasım ayında serbest bırakıldı, ancak hemen arkasından Çin'in 50'li yaşlarında bir Japon uyrukluyu tutukladığı haberi geldi.
2015'ten bu yana, Çin'de casusluk ve diğer suçlamalar nedeniyle gözaltına alınan Japon vatandaşlarından dokuzu mahkum edildi.
Çin-Japon ilişkilerinde daha fazla gelişme Abe için önemli bir diplomatik başarı olacaktır. Japonya'nın Kuzey Kore ile sorunlarını çözmek için Xi'nin desteği de gereklidir. Ve Xi için, ABD'nin müttefiki olarak Japonya ile yakın iletişim, ülkesinin Washington'la olan ticaret anlaşmazlığının ortasında “önemli bir diplomasi direği” anlamına geliyor.
Japon ve Çin hükümetleri, Xi'nin planlanan ziyaretinden önce ikili ilişkilerdeki yeni dönemi netleştirmek için çalışıyorlar ve 1978 barış ve dostluk anlaşmasını ve diğer belgelerin devamı olarak bir “beşinci siyasi belge” ortaya koymayı düşünüyorlar.
Ancak Japonya-Çin ilişkileri uzmanlarından biri, “Çin bir taviz vermediği sürece, öngörülen belgeye ileriye dönük bir ifade eklemek zor olacak” diyor.
Kyodo, Jiji, Pekin, Chengdu/Çin, 25 Aralık 2019, Japon Times
Seçkin Deniz, 04.01.2020, Sonsuz Ark, Çeviri, Çeviri ve Yansımalar
Sonsuz Ark'tan
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark Manifestosu'na aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.