Sonsuz Ark'ın Notu:
Aşağıda çevirisini yayınladığımız analiz, Alman Ekonomi Uzmanları Konseyi'nin eski üyesi, Würzburg Üniversitesi ekonomi profesörü Peter Bofinger'e aittir ve Avrupa Merkez Bankası'nın yeni stratejisinin nasıl olması gerektiğine odaklanmaktadır. Yazar, Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB) çevre projelerini finanse etmesinin doğru olmadığını, bu tür finansman ihtiyaçlarının Euro Bölgesi üye ülkelerince giderilmesi gerektiğini vurgulamakta, Birlik yasalarında tanımlandığı gibi ECB'nin fiyat istikrarına ve enflasyona odaklanmasının ve bunun için kamuoyu ile iletişiminin doğru kurulması gerektiğini, ancak çok zor durumlarda finansman için devreye girmesinin doğru olacağını ileri sürmektedir. Avrupa Birliği deflasyon ve durgunluk tehdidinden henüz kurtulmuş değildir, yakın gelecekte de bu tehdidin kalacağına dair bir işaret yoktur; Türkiye bu gerçeğin farkında olarak Avrupa Birliği ile ilişkilerini üyelik perspektifi gibi düşük profilli bir pozisyondan Stratejik-İmtiyazlı Ortaklık düzeyine çekerek avantajlarını arttırmaya çalışmalıdır.
Seçkin Deniz, 18.02.2020
Aşağıda çevirisini yayınladığımız analiz, Alman Ekonomi Uzmanları Konseyi'nin eski üyesi, Würzburg Üniversitesi ekonomi profesörü Peter Bofinger'e aittir ve Avrupa Merkez Bankası'nın yeni stratejisinin nasıl olması gerektiğine odaklanmaktadır. Yazar, Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB) çevre projelerini finanse etmesinin doğru olmadığını, bu tür finansman ihtiyaçlarının Euro Bölgesi üye ülkelerince giderilmesi gerektiğini vurgulamakta, Birlik yasalarında tanımlandığı gibi ECB'nin fiyat istikrarına ve enflasyona odaklanmasının ve bunun için kamuoyu ile iletişiminin doğru kurulması gerektiğini, ancak çok zor durumlarda finansman için devreye girmesinin doğru olacağını ileri sürmektedir. Avrupa Birliği deflasyon ve durgunluk tehdidinden henüz kurtulmuş değildir, yakın gelecekte de bu tehdidin kalacağına dair bir işaret yoktur; Türkiye bu gerçeğin farkında olarak Avrupa Birliği ile ilişkilerini üyelik perspektifi gibi düşük profilli bir pozisyondan Stratejik-İmtiyazlı Ortaklık düzeyine çekerek avantajlarını arttırmaya çalışmalıdır.
Seçkin Deniz, 18.02.2020
Time is ripe for a new ECB strategy
"Avrupa Merkez Bankası'nın yaptığı şey, kamuoyu algısı oluşturmadığı için yanlış değildir."
12 Aralık'ta Avrupa Merkez Bankası (ECB) başkanı olarak düzenlediği ilk basın toplantısında Christine Lagarde kapsamlı bir stratejik inceleme yapılacağını açıkladı. Bu, 'her şeye bakmaya ihtiyaç duyuyoruz, her taşın altına bakılacak ve bu zaman alacak, ancak çok fazla zaman almayacak' dedi.
Böyle bir inceleme gecikmiştir: sonuncusu 2003 yılında yapılmıştır. Ancak bunun daha temel bir göstergesi, Euro Bölgesi vatandaşlarının ECB'ye güveninin azalmasıdır. Eurobarometer'a göre, bu gösterge Euro bölgesi krizi sırasında düştü ve sadece kısmen toparlandı (grafiğe bakınız).
Yine de banka (ECB), görevini yerine getirmede ve euro bölgesi ekonomisini teşvik etmede çok başarılı olmuştur. Mevcut stratejinin iletişimi ise tamamen başarısız olmuştur.
Kaynak: Eurobarometer
İki ana işlevBir merkez bankası stratejisinin iki ana işlevi vardır: yetkisinin yorumlanması ve ilgili analitik çerçevenin hazırlanması. ECB örneğinde, yetki Avrupa Birliği'nin İşleyişine İlişkin Antlaşma Madde 127 ile verilmiştir:
"Avrupa Merkez Bankaları Sisteminin (bundan böyle 'ESCB' olarak anılacaktır) temel amacı fiyat istikrarını sağlamak olacaktır. ESCB, fiyat istikrarı hedefine halel getirmeksizin, Birlik'in Avrupa Birliği Antlaşması'nın 3. maddesinde belirtilen amaçlarına ulaşılmasına katkıda bulunmak amacıyla Birlik'teki genel ekonomik politikaları destekleyecektir."
Bu nedenle stratejisi, 'fiyat istikrarı'nın somut bir tanımını sağlamalı ve ECB'nin 3. maddede hedeflerin gerçekleştirilmesine nasıl yardımcı olabileceğini ele almalıdır.
ECB'nin günlük operasyonlardaki görevini nasıl yerine getirmeye çalıştığını açıklayan bir çerçeve tasarlamak sezgisel olarak hizmet etmelidir. Bu, bir merkez bankasının karar süreçlerinin karmaşıklığını, en azından bilgilendirilmiş kamuoyu tarafından anlaşılabilecek şekilde azaltabilir.
Fiyat istikrarı
Katı bir anlamda, 'fiyat istikrarı' sıfır enflasyon oranı olarak anlaşılabilir. Ancak bir merkez bankası normal zamanlarda sıfır enflasyona ulaşmaya çalışırsa, herhangi bir olumsuz talep veya arz şoku ekonomiyi deflasyon alanına sürükleyecektir. Bilindiği gibi, faiz oranlarının sıfır alt sınırı, daha sonra kronik bir hastalık haline gelebilecek deflasyonla savaşmayı çok zorlaştırır. Buna ek olarak, para birliğinde ortalama sıfır enflasyon oranı, normal zamanlarda bile birkaç üye ülkede deflasyon gerektirecektir.
Ayrıca Deflasyon yüzde 1'lik bir enflasyon hedefi de desflasyon riski altındadır. Bu nedenle, gelişmiş ülkelerde çoğu merkez bankası yüzde 2'lik orta nokta enflasyon hedefine karar vermiştir. ECB, 2003 stratejik incelemesinde 'orta vadede yüzde 2'ye yakın veya altında' bir hedef seçti. Herhangi revizyon gerekli olup olmadığı net değildir: yüzde 2 gibi bir hedef bizatihi tercih olabilir ama bu temel değişiklik anlamına gelmez.
2003 yılında ECB, hedefin asimetrik mi yoksa simetrik mi olduğunu açıklamamıştır. Ancak zaten 'orta vadeye' odaklanmak, bankanın enflasyon üzerinde ince ayar yapmaya çalışmadığını açıkça ortaya koydu. Hedefin simetrisi yakın geçmişte belirginleşti. Örneğin, Mart 2016'daki bir basın toplantısında o zamanki başkan Mario Draghi şunları kaydetti:
"[O] yetkiniz orta vadede yüzde 2'ye yakın ancak yüzde 2'nin altında bir enflasyon oranına ulaşmak olarak tanımlanır, yani orta vadeyi enflasyon oranı, uzun bir süre için yüzde 2'nin altındaydı, bir süre için yüzde 2'nin üzerinde olacak. Kilit nokta, Yönetim Konseyi'nin orta vadede fiyat istikrarı hedefinin tanımında simetrik olmasıdır."
Ancak hedefin simetrisi daha açık hale getirilebilir.
O zaman geriye kalan tek soru, ECB'nin bazı merkez bankalarının uygulamalarını izleyip izlememesinin ve enflasyon hedefi için somut bir koridor duyurmasının gerekip gerekmediğidir. Bununla birlikte, mevcut tanımın belirsizliği ile karşılaştırıldığında, eğer belirli bir şok enflasyonu koridorun dışına çıkarırsa, ECB'nin güvenilirliği üzerinde olumsuz etkilere yol açabilir.
Yeşil odak
Aynı basın toplantısında Lagarde, ECB stratejisine yeşil bir odaklanma sözü verdi: 'İklim değişikliğini ele alacağız, Avrupa Komisyonu tarafından üstlenilen savaşı ele alacağız ve umarım diğer Avrupa kurumlarının bu özel çabaya nasıl katılabileceklerini görürüz." Buna karşılık, Bundesbank başkanı Jens Weidmann birkaç hafta önce, çevresel hedefleri açıkça takip eden bir para politikasının aşırı yüklenme riski taşıyacağı konusunda uyarılarda bulundu.
İklim değişikliği öncelikle merkez bankaları değil hükümetler tarafından ele alınmalıdır. Hükümetler, karbon vergileri ve yenilenebilir enerjiler için sübvansiyonlar, karbonsuz hareketlilik ve daha enerji tasarruflu konut ve üretim dahil olmak üzere mücadele için etkili araçlara sahiptir.
İklim değişikliğine direnmek için yapılan kamu harcamaları cari gelirlerden finanse edilemiyorsa, bunlar açıklarla finanse edilmelidir: iklim politikalarının sonuçları genç nesillere tahakkuk ettiği için, açık finansmanını dışlamak için bir neden yoktur. Euro bölgesinde, bu İstikrar ve Büyüme Paktının daha esnek bir yorumunu gerektirecektir, ancak bu kaçınılmaz bir engel değildir.
Finansman projeleri
Kamu ve özel yeşil projelerin finansmanı için, Almanya'daki Kreditanstalt für Wiederaufbau gibi güçlü kamu bankaları zaten mevcuttur. Avrupa düzeyinde, Avrupa Yatırım Bankası, geniş bir yeşil yatırım yelpazesini finanse eden güçlü bir kurumdur.
14 Kasım'da AYB kurulu iklim eylemi ve çevresel sürdürülebilirlik için yeni bir stratejiyi onayladı: AYB Grubu, 2030 yılına kadar kritik on yılda 1 trilyon € tutarındaki yatırımı destekleyerek iklim eylemine adanmış finansman payını artırmayı hedefleyecek ve 2025 yılına kadar çevresel sürdürülebilirlik yüzde 50'ye çıkacak.
Bununla karşılaştırıldığında, merkez bankalarının katkısı çok açık değildir. Avrupa Merkez Bankası'nın iklim politikasına ilişkin sorumluluğu, birliğin temel hedefi olarak “çevrenin kalitesinin yüksek düzeyde korunması ve iyileştirilmesi” ifadesinden bahseden sözleşmenin 3. maddesinden alınabilir. Ancak bu, ECB'nin iklim değişikliğiyle mücadeleyi desteklemek için hangi somut enstrümanları kullanabileceği sorusunu gündeme getiriyor. İki ana seçenek vardır: Ticari bankaların yeniden finansmanında teminat çerçevesi ve varlık alım programlarında tahvil satın alınması.
Eurosystem - üye devletlerin merkez bankaları ve ECB - yalnızca yeterli teminat karşılığında kredi sağlar. Varlıkların uygunluğu, Eurosystem'ın para politikası araçları için yasal çerçevesinde belirtilen kriterlere göre ulusal merkez bankaları tarafından değerlendirilir. 'Yeşil şirketleri' destekleme seçeneklerinden biri, bu tür teminatların kalitesine ilişkin gereklilikleri azaltmak olabilir. Ancak bu, mali istikrar ile kaçınılması gereken iklim politikası arasında bir denge yaratacaktır.
Başka bir yol, belirli 'kahverengi şirketler' ile ilişkili varlıkları uygun olanların kataloğundan hariç tutmak olacaktır. Bunun yerine yeterli miktarda 'yeşil teminat'ı bulunmayan bankalar için, bu durum ECB'den yeniden finansmanlarını azaltacak ve borç verme ve reel ekonomi için olumsuz sonuçlar doğuracaktır. Bu, iklim politikası ile makroekonomik istikrar arasında bir denge yaratabilir, bu, fiyat istikrarının ana hedefini bile bozabilir. Teminat politikasında 'kahverengi şirketlere' karşı ayrımcılık yapılması, bankalara uyum için yeterli zaman vermek amacıyla yalnızca orta vadeli bir bakış açısı olmalıdır.
Yeşil tahvillerin satın alınmasına gelince, Paul de Grauwe ECB'nin AYB tahvilleri satın almasını ve dolaylı olarak AYB tarafından 1 trilyon euroluk yeşil yatırım programını finanse etmesini önerdi. Ancak bu kurumun mükemmel notu ve 500 milyar € 'dan fazla genel bir AYB bilançosu göz önüne alındığında, AYB'nin neden ECB'den böyle bir desteğe ihtiyacı olabileceği açık değildir.
Şirket tahvili alımlarında, üçüncü bir kurum tarafından yapılan bir değerlendirmeye göre ECB sadece 'yeşil tahvil' almaya karar verebilir. Yine, 'kahverengi tahviller'e karşı ayrımcılık, en azından kısa vadede, yeterli yeşil tahvil arzının olmaması durumunda, iklim politikası ile makroekonomik istikrar arasında bir çatışmaya yol açabilir. Ayrıca, birçok özel yatırımcının ikincisine artan ilgisi göz önüne alındığında, ECB'den bu tür desteğin gerçekten gerekli olup olmadığı yine tartışmalıdır.
Bu, ECB'nin yeşil özel yatırımlar için kalıcı bir finansman kurumu haline gelip gelmeyeceği konusunda daha genel bir soruna yol açmaktadır. Bunu 'piyasadan bağımsız' bir şekilde yapmak çok zor olurdu, böylece ECB, AYB'nin işlevlerini çoğaltmak zorunda kalacaktı. ECB, bu iki Avrupa kurumu arasında bulanık bir işbölümüne ek olarak, tüm ekonominin ekolojik yeniden yapılandırılmasının finanse edilmesinin umut verici bir iş modeli olduğu özel bankaların bir rakibi haline gelecektir.
Başka bir deyişle, ECB'nin yeri iklim değişikliğine karşı mücadelede ön planda olmamalıdır. Birincisi ve en önemlisi, emrinde güçlü silahları olan üye devletlerin hükümetleri ve mevcut kalkınma bankaları sorumludur. ECB, ancak büyük finansman sorunları ortaya çıkarsa tahvil alımlarında aktif hale gelmelidir. Ve sonra hükümet veya AYB tahvillerine odaklanmalıdır.
Karar alma süreçleri
Bir stratejinin önemli bir işlevi, bir merkez bankasının karar alma süreçlerini daha geniş bir kitle tarafından anlaşılabilir kılmaktır. Bu durum, ECB'nin yönetim konseyinin 25 üyesiyle birlikte iç karar alma konusunda da yararlıdır.
Başlangıçtan beri mevcut stratejinin iki ayaklı temelinin yetersiz olduğu aşikardı. Strateji, 'ekonomik analizi' ve 'parasal analizi' ile açık bir şekilde ifade etmiştir: karar verirken ECB ilgili tüm gerçek ve parasal verileri izleyecektir. Karmaşıklığın teke azalması, para stokunun (M3) büyüme oranı için bir referans değerle sağlandı. Ancak Bundesbank'ın stratejisindeki bu miras başlangıçtan itibaren kusurluydu ve birkaç yıl sonra ECB'nin ekonomik bültenlerinden çıkarıldı.
Yeni bir stratejinin bariz buluşsal yöntemi enflasyon hedeflemesidir. Gelişmiş ve gelişmekte olan piyasa ekonomilerindeki birçok merkez bankası bu stratejiyi başarıyla takip etmektedir. Aslında, ECB zaten fiili olarak örtük bir enflasyon hedeflemesi uygulamaktadır. ECB personeli üç ayda bir basın toplantılarında sunulan 'enflasyon projeksiyonları' üretiyor.
ECB ayrıca, cari yıldan uzun vadeye kadar çeşitli alanlarda Euro alanında beklenen enflasyon oranları ve diğer makroekonomik değişkenler hakkında bilgi toplayan bir Profesyonel Tahminciler Anketi düzenlemektedir. Bu, iç projeksiyonların dış tahminlerle karşılaştırılmasını ve enflasyon hedeflemesi için nesnel bir ölçüt sağlar.
Açık enflasyon hedeflemesi ile ECB, kararlarını her zaman hedefine göre öngörülen enflasyon yolu ile açıklayabilir. Bu, eleştirmenlerini kendi enflasyon tahminlerini sunmaya zorlayacak ve ECB'nin ve buna meydan okuyanların ex-post değerlendirmesine (Seçkin Deniz'in notu: Ex post değerlendirmeler Avrupa Komisyonu genelinde belirli bir müdahalenin haklı olup olmadığını ve hedeflerine ulaşılmasında beklendiği gibi çalışıp çalışmadığını (veya çalışıp çalışmadığını) ve nedenini değerlendirmek için kullanılır.) izin verecektir.
Bu makale Social Europe ve IPS-Journal'ın ortak yayınıdır.
Peter Bofinger, 6 Ocak 2020, Social Europe
(Peter Bofinger Würzburg Üniversitesi'nde ekonomi profesörü ve Alman Ekonomik Uzmanlar Konseyi'nin eski bir üyesidir.)
Seçkin Deniz, 18.02.2020, Sonsuz Ark, Çeviri, Çeviri ve Yansımalar
Sonsuz Ark'tan
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark Manifestosu'na aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.