Sonsuz Ark'ın Notu:
Aşağıda çevirisini yayınladığımız analiz, George Mason Üniversitesi Schar Politika ve Hükümet Okulu, Biodefense Yüksek Lisans Programı'nın direktörü doçent Gregory D. Koblentz'e aittir ve 2017 yılında Tonix Pharmaceuticals adlı Biyoteknoloji şirketinin virolog David Evans aracılığı ile, 1980 yılında yok edilen çiçek hastalığına neden olan virüsle yakından ilişkili soyu tükenmiş at çiçeği virüsünü yeniden üretmek için sentetik biyoloji kullanmasına odaklanmaktadır. Analistin, "Sentetik DNA için gevşekçe düzenlenmiş pazar, sentetik ortopoksvirüs araştırmalarının normalleştirilmesi ve çok sayıda yetenekli tesis ve araştırmacının varlığı ile haydut bir devlet, vicdansız bir şirket, pervasız bir bilim insanı veya terörist grup potansiyel olarak insanlık tarihinin en kötü mikrobiyal belalarından birini yeniden canlandırabilir." şeklindeki uyarısı, Dünya 2019'un sonlarında ve 2020'nin ilk üç ayında Çin'in Wuhan kentinde ortaya çıkan Coronavirus-Covid-19'un neden olduğu salgın hastalıkla boğuşurken çok anlamlıdır... Virüs'ün Çin ve ABD arasında 'Sen ürettin' tartışmalarına neden olması da bu uyarının içeriğine göre ilginçtir. Kim tarafından, nerede ve nasıl üretildiği 'belirsiz' Covid-19 virüsü, çok elverişli ve denetimsiz bir ortamda "haydut bir devlet, vicdansız bir şirket, pervasız bir bilim insanı veya terörist grup" tarafından üretilmiştir... Belki de bu alanın kontrol dışı kalmasındaki temel amaç kaynağı belirsiz biyolojik terör unsurlarını üretebilme ve yayma imkanını korumaktır. Analiz, virüslerin dünyanın var oluşundan beri doğada bulunduğunu ve Coronavirus-Covid-19'un da doğal bir virüs olduğunu iddia eden kesimlerin konu hakkında ne kadar bilgisiz olduğunu göstermesi açısından da önemlidir.
Seçkin Deniz, 22.03.2020
A biotech firm made a smallpox-like virus on purpose. Nobody seems to care
2017'de virolog David Evans, 1980 yılında yok edilen bir hastalık olan çiçek hastalığına neden olan virüsle yakından ilişkili soyu tükenmiş at çiçeği virüsünü yeniden üretmek için sentetik biyoloji kullandığında manşetlere çıktı.
Evans ve ekibinin, posta yoluyla ihtiyaç duydukları genetik materyali sipariş ettikleri, araştırmalarına 100.000 dolar harcadıkları bildirildi, bu da çalışmalarının önemli sonuçları göz önüne alındığında küçük bir miktardı.
"Soru yok. Horsepox (at çiçeği virüsü)u elde etmek mümkünse, çiçek hastalığı virüsünü de elde etmek mümkündür, ”diyor Alman virolog Gerd Sutter, Science dergisine yaptığı, Evans’ın çalışmaları ile ilgili açıklamasında. Bir dizi biyogüvenlik uzmanı ve hatta Washington Post yayın kurulu onun endişelerini paylaşmışlardı.
Evans'ın tepkisi göz önüne alındığında, çiçek virüsü ile ilgili başka bir mikrobun sentezlendiği haberi alarm zilleri çalınmasına neden olabilir.
Vaccinia virüsünün fonunda Tonix'in CEO'su Seth Lederman.
Tonix Pharmaceuticals CEO'su Seth Lederman, çiçek hastalığına neden olanla yakından ilişkili bir mikrop olan vaccinia virüsünü yakın zamanda sentezleyen bir şirketin başkanı.
Dünya Sağlık Örgütü çiçek hastalığına neden olan variola virüsünü doğadan yok ettiğinden, virüsün bilinen tek örneği ABD ve Rusya'daki iki yüksek güvenlikli tesiste tutuluyordu. Ancak, viral genomları inşa etme sanatını ve bilimini içeren bir alan olan sentetik biyolojideki gelişmeler, bir laboratuvarda çiçek virüsü oluşturmayı mümkün kıldı. Henüz kimsenin bunu yaptığına dair bir kanıt olmasa da, Tonix'in çalışmasının gösterdiği gibi, araştırmacılar bu çizgiye inanılmaz derecede yakın.
Ortadan kaldırılmadan önce, çiçek hastalığı 20. yüzyılda 300 milyon ölümden sorumluydu. Hastalığın - ihmal veya kötülük yoluyla - yeniden ortaya çıkması küresel bir sağlık felaketine neden olacaktır. International Security-Uluslararası Güvenlik'te 10 yıl önce yazdığım gibi, küresel biyogüvenlik sadece biyolojik savaş ve biyoterörizmle değil, aynı zamanda tehlikeli patojenleri olan laboratuvar kazaları ile de tehlikeye girebilir.
Tonix, yeni sentetik virüs aşısını sessizce duyurdu ve şirketin Amerikan Mikrobiyoloji Derneği'nin yıllık biyo-savunma bilim ve politika konferansında sunduğu bir poster için bir basın açıklamasında haberleri etkisizleştirdi. Poster, şirketin Tonix'in TNX-801 olarak adlandırdığı çiçek hastalığına karşı bir aşı olarak kullanılmak üzere Evans'ın sentetik at çiçeği virüsünü test etmekte kaydettiği ilerlemeye odaklanmıştı. Mevcut çiçek aşıları, hücre kültürü teknolojisi kullanılarak büyütülen canlı aşı virüsüne dayanmaktadır. Tonix'in posteri, Tonix'in TNX-1200 olarak adlandırdığı aşı virüsünün sentetik bir versiyonuna dayanarak, şirketin test ettiği başka bir çiçek aşısı adayına da atıfta bulunuyordu. Vaccinia ve horsepox virüsleri insan sağlığına ciddi tehditler olmasalar da, sentetik biyolojideki bu yeni gelişmenin sorunlu olmasının birkaç nedeni vardır.
Tonix, ben de dahil olmak üzere birçok biyogüvenlik uzmanının gündeme getirdiği endişeleri görmezden geldi. Horsepox, variola ve vaccinia virüsleri gibi ortopoksvirüsler arasındaki yakın genetik benzerlik göz önüne alındığında, bir tane oluşturmak için kullanılabilecek laboratuvar teknikleri, en endişe verici şekilde çiçek hastalığına neden olan variola virüsü gibi başkalarını üretmek için de kullanılabilirdi. Gerçekten de, Evans bir seferinde kendi araştırmasının “bunun variola virüsü ile de yapılabileceğine dair kesin bir gösteri olduğunu” belirtti. Evans'ın laboratuvarı, Tonix için sentetik aşı virüsünü üretmek için at çiçeği virüsünü sentezlerken de aynı tekniği kullanmıştı.
Diğer tartışmalı çift kullanımlı araştırma durumlarından farklı olarak, ortopoksvirüslerin sentezi ile ortaya çıkan riskler önemli bir fayda ile dengelenmemektedir. 2018'de Evans ve Tonix’in at çiçeği virüsünü çiçek hastalığı aşısı olarak kullanmanın faydalarının zayıf bir bilimsel temele ve daha da zayıf bir iş vakasına dayandığını yazdım. Vaccinia sentezleme durumu daha şüphelidir. Tonix, aşı virüsünün sentezlenmesinin, bunu elde etmenin tek yolu olduğunu iddia edemez. 1980'lerde soyu tükenmiş ve bilinen tek örneği Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri tarafından tutulan at çiçeği virüsünün aksine, aşı birçok kaynaktan yaygın olarak bulunabilir.
Sentetik at çiçeği veya sentetik aşı gibi yeni platformlara dayanan yeni bir çiçek aşısı vakası, birkaç yıl öncesine göre daha zayıftır. Tonix’in sentetik at çiçeği virüsüne dayanan aşı hakkındaki temel söylem noktalarından biri, aşının eski aşı çeşitlerinden daha güvenli olacağıdır. Şirketin TNX-1200 aşısındaki sentetik aşı türü daha eski, ikinci nesil çiçek hastalığı aşılarından birinde kullanılan aşı türüne “çok benzer” olduğundan, bu yeni sentetik aşının nasıl geliştirilmiş bir güvenlik profiline sahip olabileceğini görmek zor.
Tonix’in davasını daha da karmaşık hale getiren, artık daha yeni ve daha güvenli bir üçüncü nesil çiçek aşısı olması. Geçen yıl, ABD Gıda ve İlaç İdaresi, çoğalmayan bir aşı türüne dayanan Bavyera Nordic’in JYNNEOS aşısına lisans verdi. Bu aşı, ikinci nesil çiçek aşılarının aksine kalbe zarar vermez ve bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde bile kullanılabilir. Tonix, sentetik çiçek aşı adaylarından herhangi biri için onay ve lisans elde etmek için gerekli olan riskli sermayeyi veya devlet fonunu kendine zor çekecektir.
Yeni aşılar ve kanser terapileri geliştirmek için bilim adamlarının, ortopoksvirüslerin yanı sıra ilgili çiçek virüslerinin kullanılmasına yönelik mevcut ilgi düzeyi göz önüne alındığında, araştırmalarını ilerletmek için sentetik biyolojiyi kullanabilen iyi kurulmuş bir laboratuvar temeli zaten var. Gerçekten de, Evans daha önce yeni anti-kanser tedavileri geliştirmek için genetik olarak tasarlanmış sentetik aşı türlerini sentezleme umudunu dile getirmişti. Tonix'in sentetik aşı ilanına nispeten sessiz bir tepki ile karşılık vermesinde kanıtlandığı gibi, ortopoksvirüs sentezinin yavaş yavaş normal, meşru araştırma olarak görülme riski vardır. Bulaşıcı çiçek virüsünün sentetik versiyonlarını geliştirebilen küresel bir laboratuvar ve bilim insanı kadrosunun ortaya çıktığını hayal etmek zor değil.
Ortopoksvirüsler sentezlenmesi gereken en karmaşık ve pahalı virüsler arasında yer alırken, bir Dünya Sağlık Örgütü bilimsel danışma paneli “nispeten basit bir laboratuvarda virüslerle çalışan yetenekli bir laboratuvar teknisyeni veya lisans öğrencilerinin” göreve gelebileceğini tesbit etti.. Variola virüsünün genom dizisi zaten belirlenmiştir ve çevrimiçi olarak mevcuttur. Bir viral genomu sentezlemek için gereken anahtar bileşen DNA'dır. Variola virüsü durumunda, gerekli olan yaklaşık 186.000 baz çift genetik materyaldir. Ve şimdi biyomedikal araştırma ve biyomühendislikte kullanılmak üzere DNA üreten ve satan DNA sentez şirketlerinin oluşturduğu küresel bir endüstri var.
Dünya Sağlık Örgütü panelinde açıklandığı gibi, bir laboratuvar gerekli DNA moleküllerini edindikten sonra, materyali tam bir genom haline getirmesi ve bulaşıcı bir variola virüsü oluşturmak için yardımcı bir virüs kullanması gerekir. Dünya çapında bunu yapmak için gereken uzmanlığa sahip en az 100 laboratuvar var.
Endişe verici bir şekilde, variola virüsünü sentezlemek için gereken DNA'ya erişimi önlemek için birkaç anlamlı ulusal veya uluslararası güvence vardır. Biyogüvenlik risklerini ve diğer tehditleri izleyen kar amacı gütmeyen bir Nükleer Tehdit Girişimi tarafından yapılan 2019 küresel biyogüvenlik uygulamaları anketine göre, hiçbir ülke sentetik DNA satan şirketlerin “şüpheli tarafların” malzeme edinmesini engellemesini gerektirmez. Düşünce kuruluşu, ülkelerin yüzde 5'inden daha azının, tehlikeli virüsleri sentezlemek için de kullanılabilecek tekniklerin kullanılması gibi çift kullanımlı araştırmaları düzenlediğini tesbit etti.
Bu alanda son birkaç yıldaki tek olumlu gelişme, müşterileri ve siparişlerini tarayan bir grup DNA sentez şirketi olan International Gene Synthesis Consortium'un üyelerinin çiçek virüsü genomuna özgü gen dizilerini sentezlemelerini yasaklamasıdır. Ne yazık ki, konsorsiyum, küresel DNA sentez pazarının sadece yüzde 80'ini temsil ediyor ve ne yapabilecekleri ve kime satabilecekleri konusunda herhangi bir düzenleme yapmadan rahatsız edici derecede çok sayıda şirket ortada dolanıyor.
Sentetik DNA için gevşekçe düzenlenmiş pazar, sentetik ortopoksvirüs araştırmalarının normalleştirilmesi ve çok sayıda yetenekli tesis ve araştırmacının varlığı ile haydut bir devlet, vicdansız bir şirket, pervasız bir bilim insanı veya terörist grup potansiyel olarak insanlık tarihinin en kötü mikrobiyal belalarından birini yeniden canlandırabilir.
Dünyanın ilgili organları, ulusal hükümetler ve bilimsel organizasyonlar sentetik virüs araştırmaları için daha güçlü önlemler almadıkça, sentetik biyolojide yeni bir atılım yapıldığını haber veren bir sonraki basın bülteni, belirsiz bir laboratuvardaki bilinmeyen bir bilim adamının çiçek virüsünü başarıyla dirilttiğini açıklayabilir.
Gregory D. Koblentz , 21 Şubat 2020, The Bulletin of The Atomic Scientists
(Gregory D. Koblentz, George Mason Üniversitesi Schar Politika ve Hükümet Okulu Biodefense Yüksek Lisans Programı'nın doçent ve direktörüdür)
Seçkin Deniz, 22.03.2020, Sonsuz Ark, Çeviri, Çeviri ve Yansımalar
Sonsuz Ark'tan
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark Manifestosu'na aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.