28 Mart 2020 Cumartesi

SA8464/SD1654: Atom Bilimcileri Bülteni; Rus Nükleer Kuvvetleri- 2020

Sonsuz Ark'ın Notu:
Aşağıda çevirisini yayınladığımız Amerikan Bilim Adamları Federasyonu ile Nükleer Bilgi Projesi direktörü Hans M. Kristensen ve araştırmacı Matt Korda tarafından araştırılan, yazılan ve Atom Bilimcileri Bülteni'nde yayınlanan metin, Rusya nükleer cephaneliğinin mevcut (2020) durumunu incelemektedir. Metni incelediğinizde, küresel bir emperyalist devlet olarak ABD'ye karşı Rusya'nın, on yıllardır Sovyet dönemindeki silahları daha yeni sistemlerle değiştirmek için stratejik olan ve olmayan nükleer güçlerinin modernleşmesinin ortasında olduğunu iddia eden Amerikan tezlerine karşı, Devlet Başkanı Putin'in Rusya nükleer üçlüsünün yüzde 82'sini modernleştirdiğini iddia ettiğini göreceksiniz. ABD ve Rus nükleer cephaneliklerinin iddia edildiği gibi olduğunu düşünmüyoruz (Hem ABD'nin hem de Rusya'nın yaşadığı ekonomik sorunların büyüklüğü çok pahalı olan nükleer cephaneliğin modernleşmesinin gerçekleştirilmesine izin vermemektedir). ABD kendi nükleer cephaneliğini zayıf ve eskimiş, Rus cephaneliğini güçlü ve modernleştirilmiş göstermeye çabalarken, Putin de bu modernleşme iddialarını temelsiz bir şekilde sürdürmektedir. Bu durumun işaret ettiği temel çelişki, ABD Başkanı Trump'ın nükleer silahlanmaya yönelik iştahının desteklenmesidir. ABD, Rusya ile tıpkı Sovyet döneminde olduğu gibi iki kutuplu bir dünya oluşturmayı hedeflemekte ve bunun için de dünyanın diğer ülkelerini nükleer kıskaçta kontrol etmeye devam etmek istemektedir. Bütün bunlarla birlikte ABD'nin ve Rusya'nın ayrı ayrı Türkiye karşıtı stratejik yaklaşımları değerlendirildiğinde Türkiye'nin Küresel bir Güç haline gelebilmesi için şu anda yüksek bir ivmeyle devam eden silah sanayi alanındaki çalışmalarını asla aksatmaması gerektiği sonucu ortaya çıkmaktadır. ABD, Rusya, Avrupa ve Çin finansman yetersizliği yüzünden gelişmiş silah sistemleri ile ilgili projelerini hayata geçiremeyecekleri için gerilemeye ve küresel anlamda güç kaybetmeye devam edeceklerdir. (Lütfen, SA8384/SD1622: Atom Bilimcileri Bülteni; ABD'nin Nükleer Kuvvetleri- 2020 başlıklı yayınımıza bakınız)
Seçkin Deniz, 28.03.2020

Russian nuclear forces, 2020
Nükleer Defter, Amerikan Bilim Adamları Federasyonu ile Nükleer Bilgi Projesi direktörü Hans M. Kristensen ve projeyle ilgili bir araştırma yapan Matt Korda tarafından araştırılmış ve yazılmıştır. Nükleer Defter sütunu 1987'den beri Atom Bilimcileri Bülteni'nde yayınlanmaktadır. Bu sayıda, Rusya'nın yaklaşık 4.310 savaş başlığı içeren nükleer cephanesi inceleniyor. Bunlardan 1.570 stratejik savaş başlığı, balistik füze ve ağır bombardıman üslerinde konuşlandırılırken, 1.870 adet stratejik olmayan savaş başlığı ile ek 870 stratejik savaş başlığı yedek olarak tutuluyor. Rus cephaneliği, 2020'lerin ortalarından sonuna kadar Sovyet dönemi silahlarının çoğunun yerini almayı amaçlayan geniş bir şekilde modernleşmeye devam ediyor.

Rusya, on yıllardır Sovyet dönemindeki silahları daha yeni sistemlerle değiştirmek için stratejik olan ve olmayan nükleer güçlerinin modernleşmesinin ortasında. Başkan Vladimir Putin 2019'un sonlarında modern ekipmanın şimdi Rusya nükleer üçlüsünün yüzde 82'sini oluşturduğunu ve “kazanan olarak çıkmak istiyorsak, ekipmanlarımızın dünyanın en iyisinden daha iyi olması gerektiğini” söyledi. Ayrıca Rusya'nın “yeni silah kontrol anlaşmaları yapmaya hazır olduğunu” açıkladı: "Ancak bu süreç başlatılana kadar nükleer kuvvetlerimizi güçlendirmeye devam edeceğiz. ” 


Ayrıca, Rusya'nın potansiyel düşmanlarını caydırmak için “gelecek vaat eden füze sistemleri oluşturmaya devam edeceğiz” dedi (Rusya Federasyonu 2019a). Bu modernizasyonlar, askeri tatbikatların sayısının ve büyüklüğünün artması ve arada sırada diğer ülkelere yönelik nükleer tehditler ile birleşince, Rusya'nın uzun vadeli niyetleri ve nükleer stratejisinin doğası hakkında artan uluslararası tartışmalarda belirsizliği arttırıyor. Bu endişeler, sırasıyla, artan savunma harcamalarını, nükleer modernizasyon programlarını ve Batı Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri'nde daha fazla nükleer silah azaltımı yapılmasına karşı siyasi muhalefeti teşvik ediyor.


2020'nin başından itibaren, Rusya'nın uzun menzilli stratejik fırlatıcılar ve daha kısa menzilli taktik nükleer kuvvetler tarafından kullanılmak üzere kabaca 4.310 nükleer savaş başlığı stokuna sahip olduğunu tahmin ediyoruz. Bunlardan yaklaşık 1.570 stratejik savaş başlığı konuşlandırıldı: kara tabanlı balistik füzelerde yaklaşık 810, denizaltı tarafından fırlatılan balistik füzelerde 560 ve ağır bombardıman üslerinde 200. Diğer 870 stratejik savaş başlığı ve yaklaşık 1.870 stratejik olmayan savaş başlığı depoda. Operasyonel kuvvetler için askeri stoklara ek olarak, yaklaşık 6.370 savaş başlığı envanteri için çok sayıda - yaklaşık 2.060 adet- emekli fakat yine de büyük ölçüde sağlam savaş başlıkları sökülmeyi bekliyor. 1 (Bkz. Tablo 1. )



Tablo 1. Rus nükleer kuvvetleri, 2020.

Rusya, 1.550'den fazla konuşlanmış stratejik savaş başlığının Yeni START sınırını karşılamak için balistik füzelerine dağıtılan savaş başlığı sayısını önemli ölçüde azalttı. Rusya, 527 fırlatıcıya atanan 1.444 stratejik savaş başlığında, ilan ettiği 5 Şubat 2018 tarihine kadar gerekli azaltımı gerçekleştirdi (Rusya Federasyonu Dışişleri Bakanlığı 2018). O zamandan beri, bu sayılarda hafif bir dalgalanma yaşandı: Eylül 2018'de Rusya, 517 fırlatıcıya atanan 1.420 savaş başlığı 
(ABD Dışişleri Bakanlığı 2018) ve Mart 2019'da 524 fırlatıcıya 1.461 savaş başlığı atandığını açıkladı (ABD Dışişleri Bakanlığı, Silah Kontrol Bürosu, Doğrulama ve Uyumluluk 2019a). 1 Eylül 2019'da açıklanan en son veriler, Rusya'nın bu sayıları 513 stratejik fırlatıcıya atanan 1.426 konuşlanmış savaş başlığına indirdiğini gösterdi. (ABD Dışişleri Bakanlığı, Silah Kontrol Bürosu, Doğrulama ve Uyum 2019b )


Bu değişiklikler, bakım ve yükseltmeler nedeniyle cephanelikteki normal dalgalanmaları temsil eder ve kuvvet yapısında veya tehdit seviyesindeki bir artışı veya azalmayı yansıtmaz. Ayrıca, bu rakamlar bu Nükleer Not Defteri'nde sunulan tahminlerden farklıdır, çünkü Yeni START istatistik kuralları, Rus bombardıman uçakları normal şartlar altında nükleer silah taşımamasına rağmen ve bu Nükleer Not Defteri'nde 
uçağa hızla yüklenebilen bombardıman üslerinde depolanan silahları saydığı için yapay olarak her bir bombardıman uçağına bir savaş başlığı atanmaktadır. 


Yeni START'ın süresinin dolmasına izin verildiğine göre, Rusya (ABD gibi) fırlatıcılarına yüzlerce ekstra savaş başlığı yükleyebilir, bunun da anlaşmanın her iki ülkenin konuşlandırılmış savaş başlıklarını koruma konusunda yararlı olduğu kanıtlandı. Buna ek olarak, Yeni START'ın süresi dolduğuna göre, her iki ülke de birbirlerinin nükleer kuvvetlerine karşı kritik bir saydamlık düğümünü kaybedecekti: 2019'un sonlarından itibaren ABD ve Rusya 321 yerinde inceleme tamamladı ve 19.261 bildirimi değiştirdi (ABD Dışişleri Bakanlığı , Silah Kontrol, Doğrulama ve Uyum Bürosu 2019c ).


Yeni START sınırlamaları nedeniyle, Rusya'nın bazı füzeleri üzerindeki savaş başlığı yükünü maksimum kapasitenin altına düşürmek zorunda kaldığı görülüyor. Yüklemenin azaltılıp azaltılmadığını bilmiyoruz çünkü Rusya, ABD'nin aksine, stratejik güçlerine ait sınıflandırılmamış bir genel bakış yayınlamıyor. Bununla birlikte, en son azaltma, her SS-18 ve SS-27 Mod 2 kıtalararası balistik füzenin (ICBM) yanı sıra her bir SS-N-32 denizaltı tarafından başlatılan balistik füzenin (SLBM) üzerindeki savaş başlığı sayısının azaltılmasını içerebilir. Bu, Yeni START'ın Rusya'nın konuşlandırılmış stratejik güçleri üzerinde gerçek kısıtlamalar getirdiğini gösteriyor.


Sonuç olarak, Rusya'nın nükleer modernizasyon çabası uluslararası silah kontrol topluluğuna yeni zorluklar getirecek. Yakın gelecekte yeni bir silah azaltma anlaşmasına varılmadıkça, Rusya'nın son yirmi yılı karakterize eden stratejik nükleer cephaneliğinin daralması büyük olasılıkla sona erecek ve yaklaşık 2.500 atanmış savaş başlığına sahip 530 fırlatıcıda kuvvet dengelenecek. Bununla birlikte, Rusya'nın yaşadığı mali kriz, Sarmat ICBM (SS-29) ve RS-26 Rubezh gibi birkaç büyük silah sisteminin üretiminde gecikmelere neden oldu; Barguzin raylı ICBM'yi tanıttı ve karayolu mobil ICBM garnizonlarının çoğunda daha az kapsamlı yükseltmeler yaptı.


Rusya'nın nükleer modernizasyon programı, kısmen Moskova'nın ABD ile genel pariteyi sürdürme konusundaki güçlü arzusu tarafından değil, aynı zamanda Rus liderlerinin ABD balistik füze savunma sisteminin Rusya'nın misilleme kabiliyetinin güvenilirliği için gerçek bir risk oluşturduğuna dair inancıyla da motive edilmektedir. Politika ve strateji bir yana, çoklu silah sistemlerinin geliştirilmesi askeri-sanayi kompleksinin Rusya'nın nükleer duruş planlaması üzerindeki güçlü etkisini de göstermektedir.


Rusya'nın nükleer stratejisi nedir?


Rusya'nın nükleer stratejisi hakkındaki uluslararası tartışma, özellikle Trump yönetimi Nükleer Duruş İncelemesini Şubat 2018'de yayınladıktan sonra yeni bir yoğunluğa ulaştı. Nükleer Duruş İncelemesi, “Rus stratejisi ve doktrinin nükleer silahların potansiyel zorlayıcı ve askeri kullanımlarını vurguladığını iddia ediyor. Yanlışlıkla nükleer tırmanma tehdidinin veya gerçek nükleer silahların ilk kullanımının Rusya için uygun şartlarda bir çatışmayı 'tırmandırmaya' yarayacağını değerlendiriyor ” (ABD Savunma Bakanlığı 2018, 8). Belgede özellikle, “Moskova sınırlı nükleer ilk kullanımla tehdit ediyor ve uyguluyor, zorlayıcı nükleer tehditlerin veya sınırlı ilk kullanımın ABD'yi ve NATO'yu felç edebileceğini ve böylece Rusya için uygun şartlarda bir çatışmayı sona erdirebileceğini düşündürüyor”. Bu sözde “tırmandırmak için tırmandırmak” doktrini “Moskova'nın Moskova için elverişli şartlar altında Batının teslim olacağı yanlış varsayımından kaynaklanmaktadır” (ABD Savunma Bakanlığı 2018 , 30).


ABD Stratejik Komutanlığı'nın eski başkanı Orgeneral John Hyten, “Rusya’nın istikrarsızlık doktrini gerilimi azaltmayı değil tırmandırmayı sağlamak için
 ” diyerek “Bu tartışmadan gerçekten nefret ediyorum. Rus doktrinine baktım. Rus yazılarına baktım. Gerilimi azaltmak değil amaç, kazanmak için tırmandırmak. Herkes bunu anlamalı ”(Hyten 2017 ). Bazıları Rus liderlerin, bir düşman, bir Rus geleneksel saldırısına karşı “potansiyel saldırganlığa karşı muhalefetin önlenmesi için seçici ve sınırlı kullanım tehdidini kullanarak” bir misilleme yapmadan önce bile nükleer silah kullanma isteğine işaret ettiğini öne sürdü (vurgu eklendi) (Miller, 2015). Bunun anlamı, Rusya'nın bir düşmanı kendini savunmasını engellemek amacıyla korkutmak için nükleer silah kullanmasıdır.


Bu tür nitelendirmeler Rusya'nın kamuya açıkladığı politikayla çelişmektedir. Ekim 2018'de Valdai Kulübü'ne yaptığı açıklamada Başkan Putin, “Nükleer silah doktrini saldırı önleyici bir imkan sağlamıyor” dedi. Aksine, “konseptimiz karşılıklı bir karşı saldırıya dayanıyor… Bu, nükleer silahları yalnızca bazı potansiyel saldırganların ülkemize, Rusya'ya saldırdığını kesin olarak bildiğimizde hazırladığımız ve kullanacağımız anlamına geliyor” (Rusya Federasyonu 2018)). Bu, Rusya'nın Aralık 2014'te yayınlanan ve Rusya'nın “kendisine ve / veya nükleer ve diğer kitle silahlarının müttefiklerine karşı
devletin varlığı tehdit edildiğinde geleneksel silahların kullanılmasıyla Rusya Federasyonu'na yönelik saldırganlık ve yıkım durumunda nükleer silah kullanma hakkını saklı tutacağını söyleyen resmi askeri stratejisiyle tutarlıdır.” (Rusya Federasyonu 2014 ). 


Bu formülasyon, ülkenin 2010 yılında yayınlanan askeri stratejisinin önceki versiyonuyla neredeyse aynı (Rusya Federasyonu 2010). Bazı ilk raporlar, Putin tarafından 2018 Valdai Kulübü'nün yorumlarının, Rusya'nın nükleer ilk kullanım dışı bir politika benimsendiği anlamına geldiği şeklinde yorumladığını gösterse de, durum böyle görünmüyor; sözlerinin ABD Nükleer Duruş İncelemesinin Rusya'nın bir çatışmada nükleer silahların ilk kullanımı eşiğini düşürdüğü iddiasına yanıt verme olasılığı daha yüksekti (Stowe-Thurston, Korda ve Kristensen 2018). Putin'in yorumları Rusya'nın nükleer silahları varoluşsal bir tehdide karşı misilleme olarak kullanacağını ima ettiğinden, bağımsız analistler Nükleer Duruş İncelemesinin Rus stratejisini aşırı şişirilmiş ve Rusya'nın nükleer doktrininin yanlış anlaşılması olarak nitelendirdi. 


Rusya'nın nükleer stratejisi ne olursa olsun, Moskova bunu on yıl öncesine göre daha dinamik ve saldırgan bir şekilde uyguluyor gibi görünüyor. Rus yetkililer, yayınlanan doktrinin ötesine geçen ve açıklanan koşulları karşılamayan durumlarda potansiyel olarak kullanmakla tehdit ettikleri nükleer silahlar hakkında birçok açıklama yaptı. Örneğin yetkililer, balistik füze savunma tesislerine karşı ve Rusya'nın varlığını tehdit etmeyen veya kitle imha silah saldırıları içermeyen bölgesel senaryolarda nükleer silah kullanma tehdidinde bulundu (Yerel 2015 ).


Dahası, Rus askeri planlamacılarının çok çeşitli nükleer silahların mevcut ve yeni versiyonlarını takip etmeleri, gerçek doktrinin temel caydırıcılığın ötesine ve bölgesel savaş mücadele stratejilerine, hatta teröre neden olan silahlara doğru gittiğini göstermektedir. Yaygın olarak gösterilen örneklerden biri, Rusya'da “Poseidon” olarak bilinen Durum-6 ve ABD'de “Kanyon” olarak bilinen - bir Rus hükümet belgesinin yaratmayı amaçladığı açık bir şekilde tanımladığı uzun menzilli nükleer enerjili bir torpidoyu içeriyor. “Uzun süre askeri, ekonomik veya diğer faaliyetler için uygun olmayan geniş radyoaktif kirlenme alanları” (Podvig 2015 ). İlk olarak bir Rus televizyon yayınında ortaya konan önerilen silahın şeması ve açıklaması YouTube'da hala görülebilir (YouTube 2015). Geliştirilmekte olan silah, limanlara ve şehirlere saldırmak için tasarlanmış gibi görünmektedir ve uluslararası hukuka aykırı olarak yaygın ayrım gözetmeyen teminat hasarına neden olacaktır.


Kıtalararası balistik füzeler


Uydu görüntüleri aracılığıyla gözlemleyebileceğimiz şeylere dayanarak, çeşitli ABD hükümet kaynakları tarafından Yeni START başlığı altında yayınlanan bilgilerle birlikte, Rusya'nın yaklaşık 302 konuşlanmış ICBM'si olduğu ve bunun yaklaşık 1.136 savaş başlığı taşıyabileceği tahmin ediliyor. (Bkz. Tablo 2. ) Ancak, gözlemleyebileceğimiz gücün büyüklüğünü Rus yetkililer tarafından yapılan açıklamalarla çerçevelemek zordur. 2016 yılından bu yana ve en son Aralık 2019'da, ülkenin Stratejik Roket Kuvvetleri Komutanı  General Sergey Karakaev, Rusya'nın savaş görevinde yaklaşık 400 ICBM'ye sahip olduğunu belirtti (TASS 2016 ; Andreyev ve Zotov 2017 ; Karakaev 2019). 


Ancak Rusya, Eylül 2019 itibariyle toplam 513 stratejik fırlatıcı görevlendirdiğini açıkladığından, 400 ICBM'nin gücü, Rusya'nın sadece 113 SLBM ve bombardıman uçağı kullandığı anlamına geliyordu (Rusya Federasyonu Dışişleri Bakanlığı 2018 ). Karakaev'in sadece dağıtılanlara değil, envanterdeki tüm ICBM'lere atıfta bulunması mümkündür. Haziran 2019'da Karakaev, yıl sonuna kadar 30'dan fazla yeni ICBM'nin Stratejik Roket Kuvvetlerine görevlendirileceğini kaydetti (Interfax 2019a ). Aralık 2019'da Karakaev, geçtiğimiz yıl boyunca beş füze alayının güçlendirildiğini bildirdi (Interfax 2019c). ICBM kuvvetinin modernizasyonu, yükseltilmiş siloların yeni hava savunma sistemleriyle donatılmasını da içerir ve yeni Peresvet lazer, “manevra operasyonlarını örtmek” amacıyla beş yol mobil ICBM bölümü ile konuşlandırılmıştır (Rusya Federasyonu Savunma Bakanlığı 2019a ) .




Tablo 2. Rus ICBM kuvvetlerinin tahmini durumu 2020.

ICBM'ler, üç füze ordusunda Stratejik Roket Kuvvetleri altında, yaklaşık 39 füze alayından oluşan toplam 11 bölümle organize edilmiştir (bakınız Tablo 2). Yurya'daki 12. bölümdeki 40. alay nükleer silahlı değil. ICBM gücü otuz yıldır azalıyor ve Rusya, 2020'lerin başında bire bir olmasa da tüm Sovyet dönemi füzelerindeki modernizasyon programında daha yeni tiplerle değiştirme oranının yüzde 76 olduğunu iddia ediyor. (Rusya Federasyonu 2019a ). Şu anda, geri kalan Sovyet dönemi ICBM'lerine SS-18, SS-19 ve SS-25 dahildir.


SS-18 (RS-20V veya R-36M2 Voevoda), ilk olarak 1988 yılında kurulan silo tabanlı, 10 savaş başlı ağır bir ICBM'dir.  460 tanesinden 46 SS-18 h
izmet ömrünün sonuna ulaşmaktadır; Dombarovsky'deki 13. Füze Bölümü ve Uzhur'daki 62. Füze Bölümünde savaş başlıkları kalmıştır.. Rusya'nın konuşlandırılmış stratejik savaş başlıkları için Yeni START antlaşma sınırını karşılaması için her SS-18'deki savaş başlığı sayısının azaldığını tahmin ediyoruz. SS-18'in, SS-29 (Sarmat veya RS-28) ICBM'nin yerini almaya başlayacağı 2020'lerin başında emekliye ayrılması planlanıyor.


Silo tabanlı altı savaş başlıklı SS-19 (RS-18 veya UR-100NUTTH) 1980'de hizmete girmiş ve nihayet emekli olmuş ve yerine silo tabanlı SS-27 Mod 2 (RS-24) getirilmiş olabilir. SS-19'un muharebe görevinden emekli olması mümkündür, ancak eskiden füze ile silahlandırılan iki alay hala önemli aktivite göstermektedir. Az sayıda dönüştürülmüş SS-19, Dombarovsky'deki 13. Füze Bölümü'nün iki alayı ile yeni Avangard hipersonik kayma araçlarına sahip SS-19 Mod 4 olarak konuşlandırılıyor (aşağıya bakın).


Rusya, SS-25 (RS-12M veya Topol) kara mobil füzelerini her yıl bir veya iki alay (dokuz ila 18 füze) oranında emekliye ayırıyor ve bunların yerini SS-27 Mod 2 (RS-24) alıyor. Kaç tane SS-25'in tam olarak çalıştığına dair bazı belirsizlikler var. Önemli yükseltmeler için kullanılan temel yükseltmeler, ancak uydu görüntüleri Rusya'nın SS-25'leri yeni SS-27 fırlatıcıları ve kamuflaj ağları altında tutulan servis araçları ile değiştirerek üsleri yükseltmeye başladığını gösteriyor. Aktif güçte 36 SS-25 kadar az kaldığını tahmin ediyoruz.


Yeni ICBM'ler, SS-27'nin iki versiyonunu içeriyor: Mod 1 ve 2. Bu iki versiyonun artık diğer SS-18'lerden daha fazla savaş başlığı taşıdığını tahmin ediyoruz. SS-27 Mod 1, Rusya'da Topol-M olarak bilinen ve mobil (RS-12M1) veya silo tabanlı (RS-12M2) varyantlarda gelen tek savaş başlı bir füzedir. SS-27 Mod 1'in kurulumu 2012 yılında toplam 78 füze ile tamamlandı: Tatishchevo'daki 60. Füze Bölümü ile 60 silo tabanlı füze ve Teykovo'daki 54. Muhafız Füzesi Bölümü ile 18 kara-mobil füzesi. Rus yetkililer 2019'da Topol-M birimlerinin sonunda RS-24 Yar'lara yükseltileceğini belirtti.


Rusya'nın modernizasyonunun mevcut ve daha büyük aşamasının odak noktası, Rusya'da, 
dört adet birbirinden bağımsız olarak hedeflenebilir yeniden giriş aracı (MIRV) tarafından taşınabilen değiştirilmiş bir SS-27 Mod 1 (veya Topol-M) olan RS-24 (Yars) olarak bilinen SS-27 Mod 2'dir.  İlk olarak 2010 yılında konuşlandırıldı, Rusya'nın şu anda 140 Yars (mobil ve silo) kullandığını tahmin ediyoruz. Teykovo'daki 54.K Muhafızlar Füze Bölümü ile 2010'dan 2012'ye ilk 18 füzenin ilk konuşlandırılmasının ardından SS-27 Mod 2 yükseltmeleri, Novosibirsk'teki 39.Güzellik Füze Bölümü, Nizhny'deki 42. Füze Bölümü'nde ve Tagil, Irkutsk'ta 29. Muhafızlar Füze Bölümü ve Yoshkar-Ola'da 14. Füze Bölümünde tamamlandı.


Bir sonraki mobil ICBM bölümleri Barnaul'daki 35. Füze Bölümü ve Vypolsovo'daki 7. Füze Bölümüdür. Barnau'daki (479. Füze Alayı) ilk tugay, Eylül 2019'da Yars ile ön muharebe alarmı görevine ve Kasım 2019'da tam muharebe görevine geçti. Sonraki üç tugayın önümüzdeki birkaç yıl içinde (TASS 2019b ) izlenmesi planlanıyor. Vypolsovo bölümü 2019'da yükseltme için erken hazırlıklara başladı (Tikhonov 2019 ) ve iki tugayından birinin zaten SS-25 fırlatıcılarını durdurması mümkündür.


Son olarak, SS-27 Mod 2'nin silo tabanlı versiyonunun kurulumu Kozelsk'teki 28. Muhafızlar Füze Bölümünde devam ediyor. İlk alay (74. Füze Alayı), 2015'te (muhtemelen sadece altı füze ile) operasyonel olarak ilan edildikten sonra (Rusya Federasyonu Savunma Bakanlığı 2018b ) Kasım 2018'de 10 füzeyi tamamlamasıyla savaş görevine resmen başladı.). Uydu resimleri, ikinci bir alayın (168. Füze Alayı) tüm silolarında yükseltmelerin devam ettiğini ve on silodan dördüne füze kurulduğu düşünülüyor. Füzenin kendisinden ayrı olarak, yükseltme, dış çitlerin, iç yolların ve tesislerin kapsamlı bir şekilde değiştirilmesini içerir. Her saha, muhtemelen siloyu seyir füzeleri ve drone'lara karşı savunmak için yeni bir sabit hava savunma sistemi alıyor.


Rusya Savunma Bakanlığı, ülke genelinde Yars üsleri için tüm hazırlık altyapısının tamamlanmasının 2021 yılına kadar tamamlanacağını söyledi (TASS 2019b ), ancak tam tamamlamanın bundan daha uzun sürmesi bekleniyor .


Rubezh (Yars-M veya RS-26) olarak bilinen kompakt bir SS-27 versiyonunun nihai geliştirilmesi ve konuşlandırılması, en azından 2020'lerin sonundaki bir sonraki silahlanma programına kadar ertelenmiş gibi görünüyor (TASS 2018a ). Barguzin olarak bilinen demiryolu tabanlı bir sürümün iptal edildiği anlaşılıyor.


Rusya ayrıca 2021'de SS-18'in (RS-20V) yerini almaya başlayacak ağır SS-29 veya Sarmat'ı (RS-28) geliştiriyor. Aralık 2017, Mart 2018 ve Mayıs 2018'de üç fırlatma testi yapıldı. Sarmat'ın ilk etap ve hidrofor motorunun soğuk lansmanı ve test ateşlemesini içeren Plesetsk Uzay Merkezi. Bu testler başlangıçta 2016 için planlandı, ancak füzenin güç testleri sırasında ortaya çıkan zorluklar nedeniyle ertelendi. Roscosmos genel müdürü Dimitry Rogozin'e göre, ikinci ve üçüncü kademe motorların ateşlenmesini içeren diğer testler şu anda devam ediyor ve 2019'un sonuna kadar tamamlanmış olması gerekiyordu (TASS 2019a). Uzhur'da 62. Füze Bölümü ile bir test lansmanı içerecek olan kapanış testi aşamaları, 2020'nin sonuna kadar tamamlanacak ve ardından Sarmat resmi olarak orduya teslim edilecek. Seri üretimin 2021'de başlaması bekleniyor (Safronov ve Nikolsky 2019 ).


SS-29 hakkında, medyadaki bazılarının “Şeytan'ın Oğlu” adını verdiği birçok söylenti var, çünkü ABD ve NATO'nun “Şeytan” olarak adlandırdığı SS-18'i takip ediyor; muhtemelen olağanüstü yıkıcı kabiliyetini yansıttığı düşünülüyor. Bununla birlikte, SS-29'un 15 veya daha fazla MIRV savaş başlığı taşıyabileceği söylentileri abartılı görünüyor. SS-18 artı penetrasyon yardımcılarıyla aynı sayıda taşınmasını bekliyoruz. Dombarovsky'de şu anda sınırlı sayıda SS-19 Mod 4 güçlendiriciye monte edilen Avangard hipersonik kayma aracını taşımak için az sayıda bir donanıma sahip olması mümkündür. SS-29 mevcut tüm SS-18'lerin yerini alırsa, Dombarovsky füze sahasında üç alay ve Uzhur füze alanında dört alaydan oluşan toplam 46 siloya kurulacaktır. (2019a ).


Yeni Avangard hipersonik kayma aracı, füze savunma sistemlerinden kaçınmak için tasarlandı ve başlangıçta Dombarovsky'deki modifiye SS-19 füzelerinin (SS-19 Mod 4) ve daha sonra Uzhur'daki SS-29 füzelerine takıldı. Dombarovsky'deki iki füze 27 Aralık 2019'da savaş görevine başladı ve alay nihayetinde altı füzenin tam bir tamamlayıcısı olacak (TASS 2019k ). Mevcut devlet silahlanma programının tamamlanmasını sağlamak için 2027'nin sonuna kadar altı füzenin ikinci bir alayla ekleneceği bildiriliyor (TASS 2018b ). Karakaev'e göre, gelen Avangard dağıtımını desteklemek için gerekli altyapı şu anda tamamlanıyor (Mosalov 2019). 


Bu, ilk olarak 621. Füze Alayı'na yüklenen iki sitenin, mürettebat ve muhafızlar için yeni binalara ek olarak neden hala yeni ve farklı güvenlik çevreleriyle yükseltildiğini açıklıyor. Muhtemelen sonraki iki Avangard füzesi için iki silo daha geliştiriliyor. Kozelsk'teki yeni silolara benzer şekilde, değiştirilmiş Dombarovsky silolarının bir çeşit hava savunma sistemine sahip olduğu görülüyor.


2018 Nükleer Duruş İncelemesi, Rus füze kuvvetlerinin zamanla artacağını öngörürken, durum böyle olmayacak. ABD Ulusal Hava ve Uzay İstihbarat Merkezi 2017'de “Rus ICBM gücünde füze sayısının silah kontrol anlaşmaları, yaşlanan füzeler ve kaynak kısıtlamaları nedeniyle azalmaya devam edeceğini” tahmin etti (US Air Force 2017 , 26). Dolayısıyla, Yeni START tehlikeye girmedikçe, modernizasyon programı tamamlandığında kuvvet seviyesi muhtemelen dengelenecek olsa da, bu eğilim muhtemelen devam edecektir. Anlaşmanın 2021'de sona ermesi bekleniyor, ancak Rus ve ABD başkanlarının onayı ile beş yıl uzatılabilir.


Rusya'nın yeni stratejik sistemlerinin Yeni START anlaşmasındaki sayım kurallarına uyup uymayacağına dair önceki belirsizlikten sonra, Rusya Dışişleri Bakanlığı silahsızlanma ve silah kontrol departmanı müdür yardımcısı Kasım 2019'da hem Sarmat'ın hem de Avangard'ın anlaşmaya “kolayca dahil edilebileceğini” söyledi. Sarmat ile ilgili olarak, anlaşmanın “özel bir prosedür olan yeni bir ICBM türü olarak” bir prototip oluşturulmasından hizmet yetkisine kadar anlaşmaya gireceğini söyledi. Ayrıca Avangard'ın “anlaşmaya çok düzgün bir şekilde gireceğini” kaydetti çünkü “anlaşmanın da uygulandığı ilgili tipte bir ICBM için isteğe bağlı bir savaş başlığı” ydı. (TASS 2019j). Putin, Aralık ayında Rusya'nın “herhangi bir önkoşul olmaksızın” derhal Yeni START'ı uzatmaya hazır olduğunu açıkladı (Rusya Federasyonu 2019b ).


Roscosmos genel müdürü Dimitry Rogozin, Temmuz 2019'da, emekli olan tüm Rus füzelerinin ileriye götürülmesinin “fırlatma ile kurtarılması” gerektiğini, yani uzay lansmanları veya asteroit sapması gibi sivil amaçlar için geri dönüştürüleceklerini söyledi. Bu konsept, emekli SS-18'i temel alan Dnepr uzay fırlatma aracıyla zaten başarılı oldu, ancak yakında SS-19'lar ve SS-25'ler gibi diğer emekli ICBM türlerini içerecek şekilde ölçeklendirilebilir (Sputnik 2019 ).


2019 ve 2021 arasında, Stratejik Roket Kuvvetinin dokuz ICBM testi başlatması bekleniyor: iki Sarmats, üç Yars ve dört Topol (Pravda 2019). Örneğin, Temmuz 2019'da Stratejik Roket Gücü testi, Kapustin Yar'dan Kazakistan'daki Sary-Shagan test sitesine bir Topol ICBM başlattı. Ancak, Kazakistan'ın 2019 Nükleer Silahların Yasaklanması Antlaşması'nı onayladığı göz önüne alındığında, ülkenin antlaşma yürürlüğe girdikten sonra Rusya'nın Sary-Shagan'daki test bölgesini ICBM başlatması için kullanmasına izin verip vermeyeceği belli değil. 


Anlaşmanın 4 (2) maddesi, her bir taraf devletin “nükleer silahlarla ilgili tüm tesislerin ortadan kaldırılmasını veya geri döndürülemez şekilde dönüştürülmesini” sağlaması gerektiğini belirtmektedir. Bu, mutlaka Rusya'nın nükleer silah kompleksine açıkça bağlı olan Sary-Shagan'ı da içerecektir (Birleşmiş Milletler 2017). Bu, yürürlüğe girdikten sonra Kazakistan'ın Rusya ile yapılan anlaşma ve riske neden olan ilişkilere tam olarak uyup uymayacağı veya uyumunun seyreltilip seyreltilmeyeceği konusunda zorlu bir kararla karşı karşıya kalacağı anlamına gelir.


Rusya ayrıca 9M730 Burevestnik olarak bilinen nükleer enerjili, nükleer silahlı bir seyir füzesi geliştiriyor (NATO'nun adı SSC-X-9 Skyfall). Bu füze ciddi aksiliklerle karşılaştı: ABD askeri istihbaratına göre, test dönemi Haziran 2016'da başladığından bu yana yaklaşık bir düzine başarısızlık yaşandı(Panda 2019a ). Kasım 2017'de başarısız bir test, füzenin denizde kaybolmasına neden oldu ve bu da önemli bir kurtarma çabası gerektirdi (Macias 2018 ). Ağustos 2019'daki benzer bir iyileşme çabası, Nenoksa'da beş bilim insanını ve iki askeri öldüren bir patlamaya yol açtı; patlamanın Skyfall ile olan bağlantısı ABD Dışişleri Bakanlığı yetkilileri tarafından Ekim 2019'da (DiNanno 2019 ) doğrulandı.


Denizaltılar ve denizaltı tarafından fırlatılan balistik füzeler


Rus Donanması, üç sınıftan 10 nükleer enerjili balistik füze denizaltısı (SSBN) işletmektedir: altı Delta IV (Proje 667BRDM), bir Delta III (Proje 667BRD) ve üç Borei (Proje 955). Her denizaltı 16 SLBM taşıyabilir ve her SLBM yaklaşık 720 savaş başlığının toplam maksimum yüklenmesi için birkaç MIRV taşıyabilir. Ancak bu denizaltıların bazıları çalışır durumdadır ve bazı füzelerde savaş başlığı yükü Yeni START uygulamasının bir parçası olarak azaltılmış olabilir, bu nedenle taşınan toplam savaş başlığı sayısı daha düşüktür, muhtemelen 560 civarındadır.


2020'lerin ortalarına kadar, Rusya'nın nükleer denizaltı gücünün temeli, her biri 16 SLBM ile donatılmış olan 1985-1992 yılları arasında inşa edilen altı üçüncü nesil Delta IV olmaya devam edecektir. Tüm Delta IV'ler Kuzey Filosunun bir parçasıdır ve Kola Yarımadası'ndaki Yagelnaya Koyu'nda (Gadzhiyevo) bulunmaktadır. Rusya, Delta IV'leri Sinevas olarak bilinen ve her biri dört savaş başlığı taşıyan modifiye SS-N-23 SLBM'leri taşıyacak şekilde yükseltti. Katman (veya Astar) olarak bilinen değiştirilmiş bir Sineva, değiştirilmiş bir yük taşıyabilir. Normalde, altı Delta IV'den dördü ila beşi herhangi bir zamanda çalışır, diğeri veya ikisi çeşitli bakım aşamalarındadır.


İki Delta III nükleer denizaltısının (K-223 Podolsk ve K-433 Svyatoy Georgiy Pobedonosets) 2018'in başında hizmet dışı bırakıldığı bildirildi ve Rusya'nın Kamçatka Yarımadası'ndaki Pasifik Filosu (Podvig 2018b) ile operasyonel bir Delta III - Ryazan (K-44 ) kaldı . Hizmet dışı bırakılan alt öğeler uydu görüntülerinde hala görülebilir. Delta III, her biri üç savaş başlığına sahip 16 SS-N-18 M1 Stingray (RSM-50) SLBM ile donatılmıştır.


Delta III'ler ve Delta IV'ler yerini yeni Borei sınıfı (Project 955 / A) SSBNs alacaktır. Her tekne, her biri altı savaş başlığına kadar taşıyabilen 16 SS-N-32 (Bulava) SLBM ile donatılmıştır. Füze yükü, konuşlandırılmış stratejik savaş başlıkları üzerindeki Yeni START antlaşma sınırını karşılamak için her biri dört savaş başlığına indirilmiş olabilir. Mayıs 2018'de, yeni teknelerden Yuri Dolgoruki (K-535) , bir test lansmanı kapsamında salvo ile dört Bulavas ateşledi (Rusya Federasyonu Savunma Bakanlığı 2018a ). Toplam 10 Borei SSBN için, beş tekne çeşitli inşaat aşamalarında ve iki tekne daha satın alınacak şekilde, şu anda üç tekne hizmet vermektedir. İlk tekne Yuri Dolgoruki , Kuzey Filosu'ndaki Yagelnaya'da bulunuyor. İkinci tekne,Alexander Nevsky (K-550) , Eylül 2015'te Petropavlovsk yakınlarındaki Rybachiy'de ana üssüne geldi ve Eylül 2016'da üçüncü Borei Vladimir Monomakh (K-551) ile katıldı .


Geliştirilmiş Borei-A / II (Proje 955A) SSBN'lerinin ilki ve toplamda dördüncü Borei denizaltısı Knyaz Vladimir (K-549) gecikmelerle karşılaştı, ancak Kasım 2017'de kuru havuzdan ayrıldıktan sonra deniz denemelerine başladı (Podvig 2018a). Geliştirilmiş Borei sınıfının 20 füze tüpüne sahip olacağı yönündeki söylentilere rağmen, 2018'de ilk ünitenin alınan uydu görüntüleri sadece 16 tüp gösterdi (Kristensen 2018 ). Ekim 2019'da Knyaz Vladimir, ikinci deniz denemeleri sırasında önemli bir kilometre taşı olan Beyaz Deniz'deki batık bir konumdan Bulava SLBM'nin uzun zamandır beklenen test lansmanını başarıyla tamamladı (Gady 2019b ). Yeni teknenin Aralık 2019'da Kuzey Filosuna katılması planlandı (TASS2019c ); ancak deniz denemeleri sırasında tespit edilen “bazı eksiklikler” nedeniyle teslimat 2020'nin ilk çeyreğine kadar ertelendi (TASS 2019l ). 


Yapım aşamasında olan beşinci tekne - Knyaz Oleg - Kasım 2016'da gövde basıncı testlerine tabi tutuldu ve ilk olarak 2018'de teslim edilmesi planlandı, ancak 2020'ye kadar ertelenecek. Altıncı teknenin omurgası - Generalissimus Suvorov - Aralık 2014'te olası tamamlama için atıldı; ancak gecikecek. Yedinci teknenin omurgası - İmparator Alexander III - Aralık 2015'te 2019'da planlanan teslimat için atıldı, ancak gecikti. Sekizinci Borei SSBN için salma - Knyaz Pozharsky- Aralık 2016'da potansiyel teslimat için 2021-2023 yılları arasında atıldı (Rusya Federasyonu Savunma Bakanlığı 2016 ). Rusya, sırasıyla 2026 ve 2027'de beklenen teslimat için 9 Mayıs 2020'de yapılması planlanan ilk salma olan Borei- As'ı toplam filoyu on tekneye kadar getirmeye karar verdi (RIA Novosti 2019b ). Sonunda, Kuzey Filosuna beş SSBN , Pasifik'e ise beş SSBN tahsis edilecektir (TASS 2018c ).


Ekim 2019'da Rusya, “Grom” (Thunder) adlı yıllık nükleer kuvvete hazırlık tatbikatını gerçekleştirdi. Tatbikat sırasında, Rus Donanması dikkate değer aksaklıklar yaşadı. Delta-III sınıfı Ryazan SSBN, Rus Savunma Bakanlığı'na (Interfax 2019b ) göre, “füzenin teknik durumu” ile ilgili beklenmedik bilgiler nedeniyle, planlanan iki Sineva SLBM'den sadece bir tanesini su altında bıraktı. Ayrıca, tatbikat sırasında 3M-54 Kalibr kruvazör füzelerinin fırlatılmasının planlandığı gibi devam etmediği ve ateş etmek için yedek fırlatma sistemlerinin kullanılması gerektiği bildirildi (Sidorkova ve Kanaev 2019 ). Tatbikatta dikkat çekici bir şekilde eksik olan, daha yeni Borei sınıfı SSBN'lerdi, ancak birkaç ay önce, Ağustos 2019'da,Yuri Dolgoruki , Barents Denizi'ndeki savaş eğitimi tatbikatının bir parçası olarak bir Bulava'yı ateşledi (Devitt 2019 ).


Rus Donanması aynı zamanda yukarıda belirtilen Status-6 Poseidon'u da geliştiriyor ; nükleer enerjili, çok uzun menzilli, nükleer silahlı bir torpido. Sualtı denemeleri Aralık 2018'de başladı. Silahın 2027'de teslim edilmesi planlanıyor ve özel olarak yapılandırılmış Oscar denizaltıları tarafından taşınacak (TASS 2018g ). Bu özel denizaltılardan ilki - Proje 09852 K-329 Belgorod- Nisan 2019'da başlatıldı ve deniz denemelerinden sonra 2020'nin sonuna kadar donanmaya teslim edilmesi planlanıyor. Belgorod, Rusya'nın en büyük denizaltısı olacak ve altı Poseidon torpido taşıyabileceği bildiriliyor (TASS 2019g ).


Stratejik bombardıman uçakları


Rusya iki tip nükleer yetenekli ağır bombardıman uçağı işletiyor: Tu-160 Blackjack ve Tu-95MS Bear H Envanterde 60 ila 70 bombardıman uçağı bulunduğunu tahmin ediyoruz. Her iki bombardıman türü de nükleer AS-15 Kent (Kh-55) havadan fırlatılan seyir füzesini taşıyabilir ve yükseltilmiş versiyonlar yeni AS-23B (Kh-102) nükleer seyir füzesini taşımak için donatılmıştır. Tu-95'in iki versiyonunun var olduğu düşünülüyor: dahili olarak altı füze taşıyabilen Tu-95H6 ve toplam 16 füze için hem içeride hem de kanat üstü direklerde füzeler taşımak için inşa edilmiş Tu-95H16. Tu-95 modernizasyon programı Tu-95'leri, uçak başına maksimum 14 füze için sekiz AS-23B füzesi harici olarak taşıyacak şekilde donatıyor. Tu-160'lar AS-23B'yi dahili olarak taşımak için modernize ediliyor.


Ağır bombardıman uçaklarına kaç nükleer silah atandığı belli değil. Her Tu-160, 12 nükleer AS-15B havayla fırlatılan kruvazör füzesi de dahil olmak üzere 40.000 kilogram mühimmat taşıyabilir. Tu-95MS, yapılandırmaya bağlı olarak altı ila 16 seyir füzesi taşıyabilir. Kombine olarak, bombardıman uçakları potansiyel olarak 700'den fazla seyir füzesi taşıyabilir, ancak silahların sadece konuşlandırılan bombardıman uçakları için yaklaşık 580 bombardıman silahı için mevcut olduğunu tahmin ediyoruz. Tu-160'ın atom bombaları ile ikincil bir görevi de olabilir, ancak eski ve yavaş Tu-95'in modern hava savunma sistemlerine karşı büyük bir şansı olması muhtemel görünmüyor. Bombardıman uçaklarına atanan nükleer silahların çoğunun, iki bombardıman üssünde sadece birkaç yüz konuşlandırıldığı merkezi depoda olduğu düşünülüyor.  Engels Hava Üssü nükleer silah depolama sığınağının modernizasyonu devam etmektedir.


Yaşlanan Tu-160'ların neredeyse tamamı ve Tu-95MS'lerin çoğu çeşitli yükseltmeler geçiriyor. İlk yedi yükseltme Tu-160 ve Tu-95MS 2014 yılında hizmete döndü, diğer dokuz tanesi 2016'da ve beşi 2018'de eklendi. Tu-95MS'lerin sadece birkaç düzine - belki de 44 civarında - modernize edilecek, Üretim gecikmesi olmasına rağmen, 2019'a kadar en az 10 Tu-160'ın modernize edilmesi planlandı. Bombacı modernizasyonu sırasında eklenen yeni AS-23B, muhtemelen AS-15'in yerini alacak. Gelecekteki bombardıman kuvvetleri muhtemelen 50 ila 60 uçak içerecektir.


Rusya ayrıca Tu-160'ın Tu-160M2 olarak bilinen yükseltilmiş, daha gizli bir versiyonunu yapmayı planlıyor. Rus Havacılık Gücü'nün (VKS) yeni versiyonun 50'sini sipariş ettiği bildirildi; ancak, envanterde şu anda sadece 13'ü faaliyette olan sadece 15 veya 16 Tu-160 olduğu için Rusya'nın bu kadar büyük bir sayıyı barındırmak için tamamen yeni uçaklar yapması gerekecektir (Johnson 2018 ). Rusya savunma bakanı, Ocak 2019'da ilk Tu-160M2'nin 2021'de ordu için dönüştürüleceğini söyledi (Rusya Federasyonu Savunma Bakanlığı 2019b ). Seri üretimin 2023 yılında yılda üç uçak hızında başlaması ve ilk on Tu-160M2'nin 2027'den önce teslim edilmesi bekleniyor (Zudin 2018)). 50 yeni Tu-160M2 bombardıman uçağının nihai hedefinin abartılmış olması mümkündür, ancak eğer doğruysa, büyük olasılıkla, geri kalan Tu-95MS'lerin hepsinin olmasa da çoğunun emekli olmasına neden olur. en geç 2035'te emekli oldu.


Bu arada Tu-160M2, birkaç yıldır PAK-DA olarak bilinen yeni nesil bombardıman uçağı için sadece geçici bir köprüdür. Rus hükümeti 2013 yılında üretici Tupolev ile Kazan fabrikasında PAK-DA'yı inşa etmek için bir sözleşme imzaladı. PAK-DA ile ilgili araştırma ve geliştirme çalışmalarının tamamlanmaya başladığı ve ilk prototipin 2021 veya 2022'de, ilk uçuşun 2025 veya 2026'da, ardından 2028 veya 2029'da seri üretimin beklendiği bildiriliyor (TASS 2019d ). Bununla birlikte, Rus havacılık endüstrisinin aynı anda iki stratejik bombardıman uçağı geliştirmek ve üretmek için yeterli kapasiteye sahip olması olası görünmemektedir.


Stratejik olmayan nükleer silahlar


Rusya, kısa menzilli, nonsratejik nükleer silahların çoğunu güncelliyor ve yeni tipler getiriyor. Bu çaba, stratejik güçler modernizasyon planından daha az açık ve kapsamlıdır, ancak aynı zamanda Sovyet dönemindeki silahların aşamalı olarak kaldırılmasını ve daha yeni ama daha az silahla değiştirilmesini içerir. Trump yönetiminin Nükleer Duruş İncelemesini Rusya'yı “cephaneliğindeki toplam [nonsratejik nükleer] silah sayısını arttırırken teslimat yeteneklerini önemli ölçüde arttırmakla” suçlamak için yeni sistemler ekleniyor (ABD Savunma Bakanlığı 2018 , 9). Bununla birlikte, daha uzun vadede, daha gelişmiş konvansiyonel silahların ortaya çıkması potansiyel olarak varolan bazı stratejik olmayan nükleer silahların azaltılması veya emekli olmasıyla sonuçlanabilir.


Bununla birlikte, Rus ordusu, deniz, taktik hava, hava ve füze savunma güçlerinin yanı sıra kısa menzilli balistik füzeler için kullanılmak üzere stratejik olmayan nükleer silahlara önem vermeye devam ediyor. Gerekçenin bir kısmı, NATO'nun ve özellikle ABD'nin üstün konvansiyonel güçlerini dengelemek için stratejik olmayan nükleer silahlara ihtiyaç duyulmasıdır. Rusya ayrıca Çin'in Uzak Doğu'daki büyük ve 
gittikçe artan yetenekli konvansiyonel kuvvetlerine karşı koyma arzusuyla ve büyük ölçüde stratejik olmayan nükleer silah envanterine sahip olmanın Moskova'nın Birleşik Devletler, İngiltere ve Fransa'nın nükleer kuvvetleriyle toplam nükleer paritesini korumasına yardımcı olmasıyla motive olmuş gibi görünüyor


2018 Nükleer Duruş Değerlendirmesi yayınlandıktan sonra, nükleer kapasiteyi emekli olan ya da aslında nükleer olmayan birkaç Rus sistemine bağlayan savunma kaynakları tarafından Washington'da yanlış ve abartılı bilgiler dağıtıldı. Dahası, Nükleer Duruş İncelemesi Rusya'nın son on yılda non-stratejik olmayan nükleer silahlarını artırdığını iddia etse de, envanter aslında bu dönemde (üçte bir oranında) önemli ölçüde azalmıştır (Kristensen 2019).


Bugün Rusya'nın hava, deniz, kara ve çeşitli savunma kuvvetleri tarafından teslim edilmek üzere tahsis edilen yaklaşık 1.880 nonstrjik nükleer savaş başlığına sahip olduğunu tahmin ediyoruz. 6 Daha fazla nükleer kapasiteye sahip sistem olması ve bu envanterin büyümesi mümkündür. Bu tahmin ve Nükleer Defter'de yıllardır açıkladığımız Rus silah kategorileri, Nükleer Duruş İncelemesi tarafından doğrulandı:


Rusya, gemiler, uçaklar ve kara kuvvetleri tarafından istihdam edilenler de dahil olmak üzere 2.000 adede kadar stratejik olmayan nükleer silah stokunu modernize ediyor. Bunlar arasında havadan karaya füzeler, kısa menzilli balistik füzeler, atom bombaları ve orta menzilli bombardıman uçakları, taktik bombardıman uçakları ve deniz havacılığının yanı sıra gemi karşıtı, denizaltı ve uçaksavar füzeleri ve yüzey gemileri ve denizaltılar için torpidolar, 1987 Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Antlaşması'nı ihlal eden karadan fırlatılan bir nükleer seyir füzesi ve Moskova'nın anti-füze sistemi var. 
(ABD Savunma Bakanlığı 2018 , 53) 


Nükleer Duruş İncelemesi ayrıca şunları söyledi:


Rusya, nükleer silah üretim kapasitesinde ve ABD ve müttefikleri üzerindeki stratejik olmayan nükleer kuvvetlerde önemli avantajlara sahiptir. Ayrıca, çift yetenekli (nükleer veya geleneksel silahlarla silahlandırılabilen) büyük, çeşitli ve modern bir dizi non-stratejik sistemler inşa ediyor. Bu alan ve taktik menzilli sistemler Yeni START Antlaşması kapsamında sorumlu değildir ve Rusya'nın non-stratejik nükleer silah modernizasyonu, cephanelikteki toplam silah sayısını artırırken, teslimat yeteneklerini önemli ölçüde artırmaktadır. Bu, Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Antlaşması'nı ihlal ederek karaya fırlatılan bir seyir füzesinin üretimini, bulundurma ve uçuş testlerini de içerir. Moskova, en sonunda bu sistemlerin tırmanma avantajı için yararlı seçenekler sağlayabileceğine inanıyor. (2018, 9).


Bu paragraflar, paragraflardaki varsayımlar ve sayma kuralları hakkında sorular sorsa da, yirmi yılı aşkın bir süredir Rus non-stratejik nükleer cephanesinin durumu ve bileşimi hakkındaki ilk önemli resmi kamu kamuoyunun açıklamasını oluşturmaktadır. Non-stratejik silah sistemlerinin çoğu çift yeteneklidir, yani tüm platformlara nükleer görev atanamaz ve tüm operasyonlar nükleer değildir. Dahası, dağıtım platformlarının çoğu elden geçirmenin çeşitli aşamalarındadır ve şu anda nükleer silah fırlatamaz.


Deniz temelli stratejik olmayan nükleer silahlar


Belirleyebildiğimiz kadarıyla, Rus ordusundaki stratejik olmayan nükleer silahların en büyük kullanıcısı, kara saldırısı seyir füzeleri, gemi karşıtı seyir füzeleri, denizaltı karşıtı roketler tarafından kullanılmak üzere 900'den fazla savaş başlığına sahip olduğunu tahmin ettiğimiz 
uçaksavar füzeleri, torpidoları ve derinlikleri belirsiz donanmadır. Bu silahlar denizaltılar, uçak gemileri, kruvazörler, muhripler, fırkateynler, korvetler ve deniz uçakları tarafından kullanılabilir.


Büyük deniz modernizasyon programları Rusya'da Proje 885M veya Yasen-M olarak bilinen bir sonraki nükleer saldırı denizaltıları sınıfına odaklanmaktadır. Program çok yavaş ilerliyor. Severodvinsk olarak bilinen bu teknelerden ilki 2015 yılında hizmete girdi ve Kalibr kara saldırısı denizden fırlatılan seyir füzesinin (SS-N-30A) nükleer bir versiyonu ile donatılmış olduğu düşünülüyor (Gertz 2015 ). Ayrıca, ABD Ulusal Hava ve Uzay İstihbarat Merkezi'nin “nükleer mümkün” olduğunu söylediği SS-N-26 (3M-55) gemi karşıtı / kara saldırısı kruvazörü füzesini de fırlatabilir (US Air Force 2017, 37). 


İkinci tekne ve Kazan olarak bilinen geliştirilmiş Yasen-M sınıfının ilki, 2019'un sonunda Kuzey Filosuna katılmak üzere planlandı (TASS 2018d); ancak liman denemelerinin sonuçları “geminin yardımcı alt montajlarının ve mekanizmalarının bazıları Savunma Bakanlığı tarafından belirlenen şartnamelerin gereklerini karşılamadığını” gösterdi. Bu, Kazan'ın 2020'nin sonlarına kadar donanmaya teslim edilmeyebileceği veya muhtemelen 2021'e kadar (TASS 2019e ) hazır olmayabileceği anlamına gelir. Severodvinsk bildirildi 10 ila 12 metre daha uzun olan Kazan ve dolayısıyla sekizden fazla 40 Kalibr füzeleri, barındırabilir Kazan (Gady 2018). Birleşik Gemi İnşa Kurumu'nun CEO'su, program gecikmelerinin beklenmedik “tasarım kusurları” nedeniyle gerçekleştiğini kabul etmesine rağmen, altı Yasen-M teknesi daha planlandı - 2020-2021'de 2027-2021'de tamamlanması için iki tekne atılacak - (RIA Novosti 2019a ). Yasen sınıfı denizaltılar, SS-N-26 seyir füzesi, SS-N-16 (Veter) nükleer denizaltı roketlerinin yanı sıra nükleer torpidoları da teslim edebilecek.


Deniz dışı non-stratejik nükleer platformların diğer yükseltmeleri arasında Sierra sınıfı (Proje 945), Oscar II sınıfı (Proje 949A) ve Akula sınıfı (Proje 971) için planlananlar bulunmaktadır. Kalibr'in konvansiyonel versiyonu çok çeşitli denizaltılar ve gemiler üzerine yerleştirilirken, nükleer versiyon muhtemelen seçkin saldırı denizaltılarındaki mevcut SS-N-21 nükleer kara saldırı seyir füzesinin yerini alacak. Rusya'nın Borei-SS olarak adlandırılan Borei SSBN tasarımına dayalı yeni bir tip füze denizaltısı inşa etmeyi düşünebileceği yönünde spekülasyonlar da var. Borei-K'ler, balistik füzeler yerine potansiyel olarak nükleer silahlı seyir füzeleri taşıyabilir ve eğer onaylanırlarsa, 2027'den sonra teslim edilmek üzere planlanacaktı (TASS 2019f ).


Hava bazlı stratejik olmayan nükleer silahlar


Rus Hava Kuvvetleri, Tu-22M3 (Backfire) orta menzilli bombardıman uçakları, Su-24M (Fencer-D) avcı-bombardıman uçakları, yeni Su-34 (Fullback) savaş uçağı ve MiG-31K'e sahiptir. Her tür atom bombaları atabilirler. Şu anda toplam dört alay, Su-24'ün yerini alan yeni Su-34 ile şu ana kadar teslim edilen toplam 125 uçakla donatılmıştır. Geliştirilmekte olan (Su tarafından NATO olarak adlandırılan) yeni Su-57 (PAK-FA), 2018 Nükleer Duruş Değerlendirmesi (ABD Savunma Bakanlığı 2018 ) tarafından nükleer özellikli olarak listelenmiştir). Tu-22M3 ayrıca Kh-22 (AS-4 Kitchen) hava fırlatılan seyir füzeleri de teslim edebilir. Kh-22 olarak bilinen yükseltilmiş bir füze geliştiriliyor. Tu-22M3 ve Su-24M de geliştiriliyor ve yüzde 80 tamamen yeni aviyonik içeren yeni Tu-22M3M, Aralık 2018'de ilk uçuşunu gerçekleştirdi (United Aircraft Corporation 2018 ). Rus Hava Kuvvetleri'nin çeşitli tipte diğer bombalı bombalar, havadan karaya füzeler ve nükleer kabiliyete sahip havadan havaya füzeleri de olabilir, bu durumda hava kuvvetinin savaş başlığı envanteri ve dolayısıyla Rusya'nın toplam sayısı non-stratejik savaş başlıkları daha büyük olabilir.


Rusya ayrıca, Kh-47M2 Kinzhal olarak bilinen yeni bir uzun menzilli, çift yetenekli, havaya fırlatılan balistik füze geliştirdi. İskander sisteminde kullanılan karaya fırlatılan SS-26 kısa menzilli balistik füzeye benzeyen füzenin, 2.000 kilometreye kadar menzile sahip olduğu ve özel olarak değiştirilmiş MiG-31K'nın merkez pilonundan fırlatıldığı iddia ediliyor (Foxhound) hava önleyicileri. Kinzhal potansiyel olarak hem kara hem de denizdeki hedeflere karşı kullanılabilir ve Aralık 2017'den beri Güney Askeri Bölge'de deneysel savaş görevine konuşlandırıldığı bildirildi (TASS 2018e ). Kinzhal, Ağustos 2019'da ilk kez bir hava gösterisinde halka açık olarak gösterildi, ancak füzenin yarışma sırasında gerçekten ateşlenip ateşlenmediği belli değil (TASS 2019h ).


Ayrıca, Rus Havacılık Gücü'nün 2019 yılında ilk Su-57 (PAK-FA) savaş uçağı prototipini alması bekleniyordu ve seri üretim ertesi yıldan başlayacak. Sözleşmenin tamamının ABD Savunma Bakanlığı'nın nükleer yetenekli olduğunu söylediği 76 uçağı (TASS 2019i ) içermesi bekleniyor (ABD Savunma Bakanlığı 2018 ). Ayrıca hipersonik “Kinzhal'ınkine benzer özelliklere sahip füzeler” ile de donatılacakları bildiriliyor (TASS 2018f ).


Füze savunmasında stratejik olmayan nükleer silahlar


2018 Nükleer Duruş İncelemesi ayrıca Rusya'nın hava ve füze savunma güçlerinde nükleer savaş başlıkları kullanmaya devam ettiğini iddia ediyor. Füze savunma kuvvetleri Gazelle önleme aracını kullanıyor, ancak Nükleer Duruş İncelemesi hangi hava savunma sisteminin çift yeteneğe sahip olduğunu veya kaç tanesine nükleer savaş başlığı atandığını tespit etmedi. ABD Savunma İstihbarat Teşkilatı, Mart 2018 Dünya Çapında Tehdit Değerlendirmesi'nde, “Rusya'nın havadan havaya ve diğer havacı savunma füze sistemleri için savaş başlıklarına sahip olabileceğini” söyledi (Ashley 2018). S-300'ün yerini yavaş yavaş SA-21 önleyicileri olan S-400 sistemi alıyor ve ABD hükümet kaynakları özel olarak hem S-300 (SA-20) hem de S-400'ün (SA-21) çift yetenekli olduğunu gösteriyor. Moskova çevresindeki nükleer uçlu ve 
A-235 (Kızıl Yıldız 2017) olarak bilinecek  olan A-135 anti-balistik füze savunma sisteminin iyileştirilmesi devam ediyor.


Rus yetkililer on yıl önce ülkenin 1991 yılında sahip olduğu hava savunma nükleer savaş başlıklarının yaklaşık yüzde 40'ının kaldığını söyledi. O zaman Rusya Federasyonu Devlet Duma savunma komitesinin bir üyesi olan Alexei Arbatov, 1999'da 1991 envanterinin 3.000 hava savunma savaş başlığı içerdiğini yazdı (Arbatov 1999 . Bunların çoğu muhtemelen emekliye ayrılmış sistemlerden geliyordu ve ABD istihbarat yetkilileri bu rakamın 1980'lerin sonunda 2.500'e düştüğünü tahmin etti (Cochran ve ark. 1989 ), bu durumda 1991 envanteri 2.000 yakın hava savunma savaş başlığından oluşabilirdi. 1992'de Rusya nükleer hava savunma savaş başlıklarının yarısını yok edeceğine söz verdi, ancak Rus yetkililer 2007'de yüzde 60'ının yok edildiğini söyledi (Pravda 2007 ).

Bu yetkililer doğru söylüyorsa, Rus hava savunma kuvvetleri için nükleer savaş başlığı sayısı on yıl önce 800 ila 1.000 olabilir. Envanterin 2007'den bu yana daha da küçüldüğünü varsayarsak (konvansiyonel hava savunma önleyicilerinin iyileştirme yetenekleri ve aşırı savaş başlıklarının devam eden emekliliğinden dolayı), bugün hava savunma kuvvetleri için yaklaşık 290 nükleer savaş başlığının yanı sıra Moskova A-135 füze savunma sistemi ve kıyı savunma birimleri, yaklaşık 380 savaş başlığı envanterinden bahsedilebilir. Bununla birlikte, bu tahminin önemli bir  belirsizlik içerdiğini vurgulamak gerekir.


Yere dayalı stratejik olmayan nükleer silahlar


Savunma Bakanı Sergei Shoigu, Aralık 2019'da tüm ordu füze tugaylarının SS-26 (İskander) kısa menzilli balistik füzeye yükseltilmesinin tamamlandığını açıkladı (Rusya Federasyonu 2019a ). Buna en az 12 tugay dahildir: dört tanesi Batı Askeri Bölgesinde; Güney Askeri Bölgede iki; Orta Askeri Bölgede iki, Doğu Askeri Bölgede en az dört. Her SS-26 fırlatıcı en az 350 km menzile sahip iki füze taşıyabilir. Kısa menzilli balistik füzeler için yaklaşık 70 savaş başlığı olduğunu tahmin ediyoruz. SSC-7'nin (9M728 veya R-500) yerden fırlatılan seyir füzesinin nükleer kapasiteye sahip olabileceğine dair doğrulanmamış söylentiler de var.


ABD hükümeti ayrıca, Rusya'nın şimdi çıkarılan Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Antlaşması'nı ihlal eden, çift yetenekli, yerden fırlatılan bir seyir füzesi geliştirdiğini ve konuşlandırdığını söyledi. Füze 9M729 (SSC-8) (ABD Dışişleri Bakanlığı 2019a ) olarak tanımlanmıştır. Eski Ulusal İstihbarat Direktörü Dan Coats, Rusya'nın başlangıçta 9M729'u sabit bir fırlatıcıdan yasaklanmış aralıklarda test ettiğini, ardından mobil bir fırlatıcıdan izin verilen aralıklarda test ettiğini söyledi (Ulusal Direktörler Ulusal İstihbarat 2018 ). İlk iki tabur 2017'nin sonlarında konuşlandırıldı (Gordon 2017) ve ABD istihbarat kaynakları o zamandan beri Rusya'nın Batı, Güney, Orta ve Doğu Askeri Bölgelerinde yaklaşık 100 füze (yedek parça dahil) ile dört tabur konuşlandırdığını belirtmiştir (Gordon 2019 ). Her taburun, her biri dört füze içeren dört fırlatıcı içerdiği ve toplam 64 füzenin yanı sıra dört taburun tamamında yedek parçalar bulunduğu düşünülmektedir. Dört taburun Elanskiy, Kapustin Yar (muhtemelen şimdiye kadar, muhtemelen Uzak Doğu'da kalıcı bir üsse taşındı), Mozdok ve Shuya'daki İskender bölgeleri ile birlikte bulunduğunu tahmin ediyoruz. Daha fazla tabur konuşlandırıldıysa mümkündür, ancak bilinmemektedir.


Ortak Genelkurmay Başkanları eski başkan yardımcısı Orgeneral Paul Selva 2017'de Kongrede 2017'de 9M729 konuşlandırmasının Rusya'ya askeri bir avantaj sağlamadığını söyledi: “Belirli füzelerin ve konuşlandırmanın konumu göz önüne alındığında, Avrupa'da herhangi bir avantaj elde edemedi ” (Brissett 2017). 9M729 füzesinin varlığını reddettikten sonra, Ocak 2019'da Rus ordusu, bir fırlatıcı, füze kutuları ve 9M729 adlı bir füzenin şemaları olduğunu söyledi ancak menzilini 500 km'den az olduğunu iddia etti (TASS 2019m ). Bununla birlikte, ekrandaki bir ABD istihbarat raporu daha sonra etkinliğin bir aldatmaca olduğu sonucuna vardı: Ne füze ne de fırlatma aracı ya da gösterilen şemalar Rusya'nın kendilerinden talep ettikleri şey değildi (Panda 2019b). Trump yönetimi Şubat 2019'da ABD'nin altı ay içinde geçerli olan Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Antlaşması'ndan çekileceğini resmen açıkladı (ABD Dışişleri Bakanlığı 2019b ). 2 Ağustos 2019'da Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Antlaşması resmi olarak öldü.


Rusya, Aralık 2018'de bildirilen dört tanesinin dışında 9M729 taburunu ekler yapmaya devam etti. Bunun kamuya açık bir onayı yok, ancak Şubat 2019'da, Rusya 9M729'un varlığını kabul etmesinden ancak aralığının yasal olduğunu iddia ettikten birkaç hafta sonra, basın Rusya'nın Batı Askeri Bölgesi'nin servisi, Leningrad bölgesindeki 9M279'un “elektronik lansmanlarını” gerçekleştirdiğini bildirdi (RIA Novosti 2019c ). Bu, 9M729'un beşinci bir tugaya eklendiğini gösterebilir: St.Petersburg'un yaklaşık 125 km güneyinde Luga dışındaki 26. Füze Tugayı. Ve Aralık 2019'da Izvestia, Rus ordusunun her İskender tugayına dördüncü tabur eklemeyi planladığını bildirdi (Izvestia 2019). Bunun, Rusya'nın 12 İskender tugayına 9M729 fırlatıcı ekleneceği anlamına geldiği görülüyor.


Hans M. Kristensen, Mat Korda, 09 Mart 2020, Bulletin of The Atomic Scientists, Tandfonline


(Hans M. Kristensen Washington DC'deki Amerikan Bilim Adamları Federasyonu ile Nükleer Bilgi Projesi'nin direktörüdür. Çalışmaları, nükleer silahların durumu ve onları yönlendiren politikalar hakkında araştırma ve yazmaya odaklanmaktadır. Kristensen, SIPRI Yıllığı'nda (Oxford Üniversitesi Yayınları)dünya nükleer kuvvetlerine genel bir bakış ve aynı zamandanükleer silah politikası ve operasyonları ile ilgili haber medyasında sıkça danışmanlık yapıyor. 


Matt Korda, Amerikan Bilim Adamları Federasyonu'ndaki Nükleer Bilgi Projesi'nde araştırma görevlisidir ve burada Nükleer Defter'i Hans Kristensen ile birlikte yazar. Daha önce Brüksel'deki NATO merkezinde Silahların Kontrolü, Silahsızlanma ve KİS Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Merkezi'nde çalıştı. Yüksek lisansını Uluslararası Barış ve Güvenlik alanında King's College London'daki Savaş Çalışmaları Bölümü'nden aldı ve daha sonra nükleer caydırıcılık ve stratejik istikrar konusunda Araştırma Görevlisi olarak çalıştı. Matt'in araştırma alanları ve son yayınları nükleer caydırıcılık ve silahsızlanma, ilerici dış politika ve nükleer silahlar, iklim değişikliği ve adaletsizlik arasındaki bağlantıya odaklanıyor.)


Açıklama bildirimi


Yazarlar tarafından herhangi bir çıkar çatışması bildirilmemiştir.


Finansman


Bu araştırma John D. ve Catherine T. MacArthur Vakfı, Yeni Toprak Vakfı, Ploughshares Fonu ve Prospect Hill Vakfı'nın hibeleri ile gerçekleştirildi.



Seçkin Deniz, 28
.03.2020, Sonsuz Ark, Çeviri, Çeviri ve Yansımalar
Takip et: @Seckin_Deniz


Not: Çeviri programları kullanılarak İngilizce'den çevrilmiştir.


Notlar

1. Rusya'nın nükleer silahlarını, yaklaşık 10 ulusal düzey merkezi depolama sahası da dahil olmak üzere ülke genelinde yaklaşık 40 kalıcı depolama alanında depoladığını tahmin ediyoruz (Kristensen ve Norris 2014 , 2-9). Rus stratejik nükleer güçlerini izlemek için gerekli referanslar arasında ABD ve Rus hükümetlerinin yılda iki kez yayınladıkları genel Yeni START toplu verileri; BBC İzleme; Pavel Podvig'in Rus stratejik nükleer kuvvetleri (Podvig nd ) web sitesi ; ve Nükleer Tehdit Girişimi web sitesinde James Martin Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Çalışmaları Merkezi (2018 ) tarafından korunan Rusya profili .

2. Bu tür analizlerin örnekleri için bkz. Oliker 2018 ; Tertrais 2018 ; Oliker ve Baklitskiy 2018 ; Bruusgaard 2016 , 2017 .


3. Üç Tayfun sınıfı (Proje 941) denizaltısı da ayakta durmaktadır. Biri bir füze test platformuna dönüştürüldü. Bu denizaltıların hiçbiri nükleer silah taşımaz.


4. Normalde iyi bilgilendirilmiş bir kaynak, Tu-95MS ve Tu-160 uçakları için nükleer yerçekimi bombalarının olmadığını söylüyor (Podvig 2005 ).


5. Rusya ayrıca, Eylül 2015'te Tu-160 ve Tu-95MS bombardıman uçaklarının Suriye'deki hedeflere karşı çeşitli uzun menzilli geleneksel Kh-555 ve Kh-101 seyir füzeleri başlattığı bombardıman filosuna geleneksel seyir füzeleri ekliyor. . Geçtiğimiz birkaç yıl içinde Rusya'nın bombardıman üslerine, geleneksel kruvazör füzelerinin getirilmesi ile ilgili olabilecek yeni depolama tesisleri eklendi.


6. ABD hükümeti telgrafı, Eylül 2009'da Rusya'nın o zamanki tahminimize yaklaşan bir sayı olan “3.000-5.000 artı” nonsterjik nükleer silahlara sahip olduğunu belirtti (Hedgehogs.net 2010 ) (Kristensen 2009 ). ABD politika savunma müsteşar yardımcısı James Miller, 2011 yılında hükümet dışı kaynakların Rusya'nın 2.000 ila 4.000 nostratejik nükleer silaha sahip olabileceğini tahmin ettiğini belirtti (Miller 2011 ). Rus ve ABD nonstrjik nükleer silahlarına daha ayrıntılı bir genel bakış için bkz. Kristensen ( 2012 ). Bazı analistler, Rusya'nın nonstrjik olmayan güçlere atanan savaş başlıklarının önemli ölçüde daha az olduğunu tahmin ediyorlar (Sutyagin ve ark. 2012 ).


Referanslar:

  1. Andreyev, D. ve I. Zotov . 2017 . “ Nükleer Kalkan Güvenilir .” Kızılyıldız , 14 Aralık . http://redstar.ru/index.php/component/k2/item/35401-yadernyj-shchit-nadjozhen [Google Akademik]
  2. Arbatov, A. 1999 . “ Derin Kesikler ve Uyarı Dışı Bırakma: Rus Bakış Açısı .” Gelen Nükleer torna Noktası: Derin keser ve nükleer silah De-uyarılması için Bir Plan tarafından düzenlenmiş, HA Feiveson , 319 . Washington, DC: Brooking Institution Basını . [Google Akademik]
  3. Ashley, R. 2018 . Record yönelik İfade: Dünya çapında Tehdit Değerlendirmesi , Senato Silahlı Hizmetler Komitesi, hazırlanan deyimi Mart 6 , 12 . https://www.armed-services.senate.gov/imo/media/doc/Ashley_03-06-18.pdf [Google Akademik]
  4. Brissett, W. 2017 . “ ABD-Rus-İhlalleri-Kesmeden-INF-Antlaşması'na Yanıt Verebilir .” Hava Kuvvetleri Dergisi , 20 Temmuz . http://www.airforcemag.com/Features/Pages/2017/July%202017/US-Can-Respond-to-Russian-Violations-Without-Breaking-INF-Treaty.aspx [Google Akademik]
  5. Bruusgaard, KV 2016 . “ Rus Stratejik Bozukluğu .” Hayatta Kalma 58 (4) 19 Temmuz . doi: 10.1080 / 00396338.2016.1207945 . [Taylor & Francis Online],[Web of Science ®] ,  [Google Akademik] 
  6. Bruusgaard, KV 2017 . “ Rusya'nın Nükleer Eşik Düşüşü Efsanesi .” Kayalarda Savaş , 22 Eylül . https://warontherocks.com/2017/09/the-myth-of-russias-lowered-nuclear-threshold/ [Google Akademik]
  7. Cochran, TB , WM Arkin, RS Norris ve JI Sands. 1989 . Nükleer Silahlar Veri Kitabı Cilt IV: Sovyet Nükleer Silahları , 32 . Cambridge, MA: Ballinger Yayıncılık Şirketi. [Google Akademik]
  8. Devitt, P. 2019 . “ Rusya Testi Barents Denizi'ndeki Denizaltılardan Füze Ateşledi .” Reuters , 24 Ağustos . https://www.reuters.com/article/us-russia-missiles-testing/russia-test-fires-missiles-from-submarines-in-the-barents-sea-idUSKCN1VE094 [Google Akademik]
  9. DiNanno, TG 2019 . “ Genel Tartışma Beyanı .” 2019 BM Genel Kurulu Birinci Komitesi , 10 Ekim . http://statements.unmeetings.org/media2/21998264/united-states.pdf [Google Akademik]
  10. Gady, FS 2018 . “ Rusya'nın 2019'da Devlet Davalarına Başlayacak İlk Yasen-M Saldırısı Alt .” Diplomat , 8 Aralık . https://thediplomat.com/2018/12/russias-first-yasen-m-attack-sub-to-begin-state-trials-in-2019/ [Google Akademik]
  11. Gady, FS 2019a . “ Rusya, 2020'de RS-28 Sarmat ICBM'nin Test Aşamasını Sonuçlandıracak .” Diplomat , 8 Temmuz . https://thediplomat.com/2019/07/russia-to-conclude-testing-phase-of-rs-28-sarmat-icbm-in-2020/ [Google Akademik]
  12. Gady, F.-S. 2019b . “ Rusya'nın İlk Yükseltilmiş Borei -Class Denizaltı Testi Bulava Balistik Füzesini Ateşledi .” Diplomat , 30 Ekim . https://thediplomat.com/2019/10/russias-first-upgraded-borei-class-submarine-test-fires-bulava-ballistic-missile/ [Google Akademik]
  13. Gertz, B. 2015 . " Rusya Yeni Orta Menzilli Deniz Füzesi Açılıyor ." Washington Free Beacon , 21 Ağustos . http://freebeacon.com/national-security/russia-nearing-deployment-of-new-intermediate-range-naval-missile/ [Google Akademik]
  14. Gordon, M. 2017 . “ Rus Cruise Füzesi, Antlaşması, Yetkilileri ihlal ediyor Gizlice Dağıtılan ,” The New York Times , Şubat 14 . https://mobile.nytimes.com/2017/02/14/world/europe/russia-cruise-missile-arms-control-treaty.html [Google Akademik]
  15. Gordon, M. 2019 . “ ABD Silah Anlaşmasının Eşiğindeyken, ABD Rus Füzeleri İçin Daha Fazla Sorun Buluyor .” Wall Street Journal , 31 Ocak . https://www.wsj.com/articles/on-brink-of-arms-treaty-exit-us-finds-more-offending-russian-missiles-11548980645 [Google Akademik]
  16. Hedgehogs.net. 2010 . " ABD Büyükelçilik Kabloları: ABD, Nükleer Silahlara Takılan Konvansiyonel Savaş Başlıklarına Sahip Teröristleri Hedefliyor ." Wikileaks belgesi . Daha önce şu adreste bulunabilir: www.hedgehogs.net/pg/newsfeeds/hhwebadmin/item/6728052/us-embassy-cables-us-targets-terrorists-with-conventional-warheads-fitted-to-nuclear-weapons [Google Akademik]
  17. Hyten, JE 2017 . 2017 Caydırıcılık Sempozyumu Kapanış Konuşması , Omaha, NE, 27 Temmuz . http://www.stratcom.mil/Media/Speeches/Article/1264664/2017-deterrence-symposium-closing-remarks/ [Google Akademik]
  18. Interfax. 2019a . “ Более 30 межконтинентальных баллистических ракет планируется ввести в боевой состав РВСН до конца 2019 года - газета .” 5 Haziran . https://www.militarynews.ru/story.asp?rid=1&nid=509586&lang=RU [Google Akademik]
  19. Interfax. 2019b . “ Российские военные опровергли сообщения о сбое с ракетой на учении“ Гром-2019 . ” 21 Ekim . https://www.interfax.ru/russia/681145 [Google Akademik]
  20. Interfax. 2019c . “ В РВСН за текущий год перевооружены и поставлены на боевое дежурство пять полков - командующий .” 27 Aralık . https://www.militarynews.ru/story.asp?rid=1&nid=524459&lang=RU [Google Akademik]
  21. İzvestia. 2019 . “ Füze Derneği: İskender Tugayları Ateş Gücünü Artırdı. Artık Kompleksler Tek Bir Darbe ile Potansiyel Bir Düşmanın Bölüşümünü Yok Edebilecek . ” 16 Aralık . https://iz.ru/952462/aleksei-ramm-bogdan-stepovoi/raketnoe-obedinenie-brigadam-iskanderov-uvelichili-ognevuiu-moshch [Google Akademik]
  22. James Martin Silahların Yayılmasını Önleme Çalışmaları Merkezi. 2018 . Rusya: Nükleer . Washington, DC: Nükleer Tehdit Girişimi . https://www.nti.org/learn/countries/russia [Google Akademik]
  23. Johnson, R. 2018 . “ Rusya'nın Stratejik Bombacı Gücü Uzun Kolunu Uzatıyor .” Jane'in Savunma Haftası , 9 Nisan . https://janes.ihs.com/Janes/Display/FG_899161-JDW [Google Akademik]
  24. Karakaev, SV 2019 . “ РАКЕТНЫЕ ВОЙСКА ​​СТРАТЕГИЧЕСКОГО НАЗНАЧЕНИЯ СОВРЕМЕННОЙ РОССИ [Rusya'nın Stratejik Roket Kuvvetlerinin Rolü] .” Askeri Düşünce . 3 Aralık . https://vm.ric.mil.ru/Stati/item/229465/ [Google Akademik]
  25. Kristensen, HM 2009 . “ Rus Taktik Nükleer Silahları .” FAS Stratejik Güvenlik Blogu , 25 Mart . http://www.fas.org/blog/ssp/2009/03/russia-2.php [Google Akademik]
  26. Kristensen, HM 2012 . “ Stratejik Olmayan Nükleer Silahlar .” Özel Rapor No. 3 , Amerikan Bilim Adamları Federasyonu , Mayıs . http://www.fas.org/_docs/Non_Strategic_Nuclear_Weapons.pdf [Google Akademik]
  27. Kristensen, HM 2018 . “ Tweet Gönderildi .” 19 Ekim . https://twitter.com/nukestrat/status/1053370585831653376 [Google Akademik]
  28. Kristensen, HM 2019 . “ Pentagon Rus Taktik Nükleer Silahlarını Abartıyor mu? ” Forbes.com , 7 Mayıs . https://www.forbes.com/sites/hanskristensen/2019/05/07/russian-tactical-nuclear-weapons/#5c07ae3b2d79 [Google Akademik]
  29. Kristensen, HM ve RS Norris . 2014 . “ Nükleer Defter: Nükleer Silahların Dünya Çapında Konuşlandırılması, 2014. ” Atom Bilimcileri Bülteni 70: 96-108 . Eylül . http://bos.sagepub.com/content/early/2014/08/26/0096340214547619.full.pdf+html [Taylor & Francis Online],[Web of Science ®] ,  [Google Akademik] 
  30. Macias, A. 2018 . “ Rusya Aylar Önce Başarısız Bir Testten Sonra Denizde Kaybolan Nükleer Enerjili Bir Füze Aramaya Hazırlanıyor .” CNBC , 21 Ağustos . https://www.cnbc.com/2018/08/21/russias-nuclear-powered-missile-that-putin-claimed-had-infinite-range-is-currently-lost-at-sea.html [Google Akademik]
  31. Miller, F. 2015 . “ 2015'te Açılış Konuşması .” USSTRATCOM Caydırma Sempozyumu , 29 Temmuz . https://www.stratcom.mil/Media/Speeches/Article/986412/keynote-2015-usstratcom-deterrence-symposium/ [Google Akademik]
  32. Miller, JM 2011 . "Meclis Silahlı Hizmetler Komitesi'nin açıklaması ." Washington DC. http://armedservices.house.gov/index.cfm/files/serve?File_id=faad05df-9016-42c5-86bc-b83144c635c9 [Google Akademik]
  33. Mosalov, G. 2019 . “ Стратегические поступления: РВСН России начали получать комплексы« Авангард » .” RT , 23 Mayıs . https://russian.rt.com/russia/article/633907-avangard-vooruzhenie-rossiya [Google Akademik]
  34. Ulusal İstihbarat Direktörü Ofisi. 2018 . “ Ulusal İstihbarat Direktörü Daniel Coats, Rusya'nın Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler (INF) Antlaşması İhlali hakkında .” 30 Kasım . https://www.dni.gov/index.php/newsroom/speeches-interviews/item/1923-director-of-national-intelligence-daniel-coats-on-russia-s-inf-treaty-violation [Google Akademik]
  35. Oliker, O. 2018 . “ Rusya'nın Nükleer Enigması .” Dış İlişkiler , Kasım , https://www.foreignaffairs.com/articles/russian-federation/2018-10-15/moscows-nükleer-enigma [Google Akademik]
  36. Oliker, O. ve A. Baklitskiy 2018 . “ Nükleer Duruş İncelemesi ve Rusça'nın Gerileme Çözümü: 'Varolmayan Bir Soruna Tehlikeli Bir Çözüm .” Kayalarda Savaş , 20 Şubat . https://warontherocks.com/2018/02/nuclear-posture-review-russian-de-escalation-dangerous-solution-nonexistent-problem/ [Google Akademik]
  37. Panda, A. 2019a . “ Rusya Nükleer Enerjili Seyir Füzesi Testi Yaptı .” Diplomat , 6 Şubat . https://thediplomat.com/2019/02/russia-conducts-test-of-nuclear-powered-cruise-missile/ [Google Akademik]
  38. Panda, A. 2019b . "ABD İstihbaratı: Rusya, Sahte Füze ile Dünyayı Birleştirmeye çalıştı." 18 Şubat . https://www.thedailybeast.com/us-intelligence-russia-tried-to-con-the-world-with-bogus-missile [Google Akademik]
  39. Podvig, S. 2005 . " Bir Kh-555 Cruise Füzesi Testi ." Rus Stratejik Nükleer Kuvvetler , 26 Mayıs . http://russianforces.org/blog/2005/05/test_of_a_kh555_cruise_missile.shtml [Google Akademik]
  40. Podvig, S. 2015 . “ Rusya Büyük Bir Kirli Bomba Üzerinde Çalışıyor .” Rusya Stratejik Nükleer Kuvvetleri, 10 Kasım . http://russianforces.org/blog/2015/11/is_russia_working_on_a_massive.shtml [Google Akademik]
  41. Podvig, P. 2018a . “ 2028'de İki Borey-A Denizaltı İnşa Edilecek .” Rusya Stratejik Nükleer Kuvvetleri , 4 Aralık . http://russianforces.org/blog/2018/12/two_more_borey-a_submarines_to.shtml [Google Akademik]
  42. Podvig, P. 2018b . “ İki Proje 667BDR Denizaltısı Hizmetten Çekildi .” Rusya Stratejik Nükleer Kuvvetleri , 14 Mart . http://russianforces.org/blog/2018/03/two_project_667bdr_submarines.shtml [Google Akademik]
  43. Podvig, P. nd “ Rusya Stratejik Nükleer Kuvvetler Sitesi .” http://www.russianforces.org [Google Akademik]
  44. Pravda. 2007 . “ Rusya Potansiyel Saldırganlar İçin Taktik Nükleer Silahlar Tutmaya Karar Verdi .” 31 Ekim . english.pravda.ru/russia/kremlin/31-10-2007/99911-nuclear_arms-0/ [Google Akademik]
  45. Pravda. 2019 . " Rusya ICBM Planlarını 2021'e Kadar Açtı ." 3 Ekim . http://www.pravdareport.com/news/world/142803-icbm/ [Google Akademik]
  46. Kırmızı yıldız. 2017 . “ Система русской ПРОбы .” 22 Ocak . http://www.redstar.ru/index.php/component/k2/item/31990-sistema-russkoj-proby [Google Akademik]
  47. RIA Novosti. 2019a . “ В проекте подлодок“ Ясень-М ”выявили ряд конструктивных недостатков .” 16 Mayıs . https://ria.ru/20190516/1553548471.html [Google Akademik]
  48. RIA Novosti. 2019b . “ Источник: две АПЛ“ Борей-А ”заложат в день 75-летия Победы .” 29 Kasım . https://ria.ru/20191129/1561729083.html [Google Akademik]
  49. RIA Novosti. 2019c . “ 9M729 Füzeler Leningrad Bölgesinde Fırlatıldı .” 8 Şubat . https://ria.ru/20190208/1550601319.html [Google Akademik]
  50. Rusya Federasyonu. 2010 . “ Rusya Federasyonu Askeri Doktrini, 5 Şubat 2010'da Rusya Federasyonu Cumhurbaşkanlığı tarafından onaylandı, 8 Şubat'ta Rusya Cumhurbaşkanlığı Web sitesinde yayınlandı .” Dünya Haber Bağlantısı ile Açık Kaynak Merkezinin çevirisi. [Google Akademik]
  51. Rusya Federasyonu. 2014 . “ Rusya Federasyonu Askeri Doktrini, Rusya Federasyonu Başkanı V. Putin tarafından onaylandı , 26 Aralık Kısım 27'de Rusya Cumhurbaşkanlığı İnternet Sitesinde yayınlandı. Belge, Web Sitesinin İngilizce Versiyonunda Mevcut Değil .” BBC Monitoring üzerinden çeviri. [Google Akademik]
  52. Rusya Federasyonu. 2018 . “ Valdai Uluslararası Tartışma Kulübü toplantısı .” Transkript, 18 Ekim . http://en.kremlin.ru/events/president/news/58848 [Google Akademik]
  53. Rusya Federasyonu. 2019a . “ Savunma Bakanlığı Yönetim Kurulu Toplantısı .” 24 Aralık . http://en.kremlin.ru/events/president/news/62401 [Google Akademik]
  54. Rusya Federasyonu. 2019b . “ Savunma ve Savunma Sanayii İşletmeleri Liderliği ile Toplantı ” 5 Aralık . http://kremlin.ru/events/president/news/62250 [Google Akademik]
  55. Rusya Federasyonu Savunma Bakanlığı. 2016 . “ Severodvinsk'te, Nükleer Denizaltı Stratejik 'Prens Pozharsky' Serme Töreni .” Basın Bülteni , 23 Aralık . http://function.mil.ru/news_page/country/more.htm?id=12106853 [Google Akademik]
  56. Rusya Federasyonu Savunma Bakanlığı. 2018a . " Rusya Federasyonu Başkomutanı, Rusya Savunma Bakanlığı Kurulu Oturumunun Genişletilmiş Oturumuna Katıldı ." Basın Bülteni, 18 Aralık . http://eng.mil.ru/en/news_page/country/more.htm?id=12208613 [Google Akademik]
  57. Rusya Federasyonu Savunma Bakanlığı. 2018b . “ Kozelsk Füze Birimi'nde Yars Füze Sistemlerinin İlk Alayı Savaş Görevini Aldı .” Basın Bülteni, 14 Aralık . https://function.mil.ru/news_page/country/more.htm?id=12208196 [Google Akademik]
  58. Rusya Federasyonu Savunma Bakanlığı. 2019a . “ Rus Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı - Ordunun Birinci Savunma Bakan Yardımcısı Valery Gerasimov Rusya'da Akredite Askeri Diplomatik Kolordu Temsilcileri ile Görüştü .” Basın Bülteni, 18 Aralık . http://eng.mil.ru/en/news_page/country/more.htm?id=12267331 [Google Akademik]
  59. Rusya Federasyonu Savunma Bakanlığı. 2019b . “ 2021'de Rus Silahlı Kuvvetlerine giren ilk Tu-160M ​​Modern Stratejik Bombacı .” Basın bülteni. 30 Ocak . http://eng.mil.ru/en/news_page/country/more.htm?id=12215144 [Google Akademik]
  60. Rusya Federasyonu Dışişleri Bakanlığı. 2018 . “ Dışişleri Bakanlığı Bildirisi .” 5 Şubat . http://www.mid.ru/foreign_policy/news/-/asset_publisher/cKNonkJE02Bw/content/id/3054864 [Google Akademik]
  61. Safronov, I. ve A. Nikolsky 2019 . “ Испытания новейшей российской ядерной ракеты стартуют в начале года. Ведомости . ” 30 Ekim . https://www.vedomosti.ru/politics/articles/2019/10/29/815013-letnie-ispitaniya-sarmat [Google Akademik]
  62. Sidorkova, I. ve P. Kanaev 2019 . “ На учениях« Гром-2019 »ракеты« Калибр »запустили не с первой попытки .” РБК, 21 Ekim . https://www.rbc.ru/society/21/10/2019/5dad7fb79a794731f38da2df [Google Akademik]
  63. Sputnik. 2019 . “ Açığa Çıktı: Rusya Emekli 'Şeytan' ICBM'sini Bu Şekilde Kullanabilir .” 6 Temmuz . https://sputniknews.com/russia/201907061076169339-revealed-this-is-how-russia-may-use-its-retired-satan-icbm/ [Google Akademik]
  64. Stowe-Thurston, A. , M. Korda ve HM Kristensen . 2018 . " Putin, Rus Nükleer Politikası Hakkındaki Karışıklığı Derinleştiriyor ." Rusya Önemlidir , 25 Ekim . https://www.russiamatters.org/analysis/putin-deepens-confusion-about-russian-nuclear-policy [Google Akademik]
  65. Sutyagin, I. , L. Waeyenberge , N. Viaene ve M. Moens 2012 . “ Atom Muhasebesi: Rusya'nın Stratejik Olmayan Nükleer Kuvvetlerinin Yeni Bir Tahmini .” Ara sıra , Royal United Services Institute , Kasım 2012 . http://www.rusi.org/publications/occasionalpapers/ref:O509A82F347BFC/ [Google Akademik]
  66. TASS. 2016 . " Rus Füze Kuvvetlerinde Savaş Görevinde Yaklaşık 400 Füze - Komutan ." 16 Aralık . http://tass.ru/en/russia/767157 [Google Akademik]
  67. TASS. 2018a . “ Avangard Hipersonik Füzeler 2027'ye kadar Rusya Silahlanma Planındaki Rubezh ICBM'lerinin yerini aldı .” 22 Mart . http://tass.com/defense/995628 [Google Akademik]
  68. TASS. 2018b . “ Источник: первые комплексы“ Авангард ”встанут на боевое дежурство в 2019 году .” 29 Ekim . https://tass.ru/armiya-i-opk/5731436 [Google Akademik]
  69. TASS. 2018c . “ Источник: еще две стратегические подлодки“ Борей-А ”построят на“ Севмаше ”к 2028 году .” 30 Kasım . https://tass.ru/armiya-i-opk/5856741 [Google Akademik]
  70. TASS. 2018d . " Rusya'nın Yasen sınıfı Nükleer Saldırı Denizaltı Kazan, önümüzdeki yaz Devlet Denemelerine Başlayacak ." 7 Aralık . http://tass.com/defense/1034816 [Google Akademik]
  71. TASS. 2018e . “ Rusya MiG-31 Avcı Uçağını Hipersonik Silah Taşıyıcısı Olarak Aldı .” 6 Nisan . http://tass.com/defense/998221 [Google Akademik]
  72. TASS. 2018f . “ Su-57 Jetleri Kinzhal'a Benzer Hipersonik Füzelerle Donatılacak - kaynak .” 6 Aralık . http://tass.com/defense/1034559 [Google Akademik]
  73. TASS. 2018g . “ Источник: 2027 года” ВМФ России получит на вооружение подводные беспилотники “Посейдон” . ” 12 Mayıs . https://tass.ru/armiya-i-opk/5194368 [Google Akademik]
  74. TASS. 2019a . “ Roscosmos Şefi, 2020 Sonu Tarafından Beklenen Sarmat Testlerinin Kapanış Aşamasını Söyledi .” 6 Temmuz . https://tass.com/science/1067381 [Google Akademik]
  75. TASS. 2019b . “ Yars-S Kompleksi Alayı Kasım ayında Barnaul'da Savaş Görevine Başlayacak .” 18 Ekim . https://tass.ru/armiya-i-opk/7016703 [Google Akademik]
  76. TASS. 2019c . “ Nükleer Denizaltı 'Prens Vladimir' 2019'da 'Topuz' ateşleyecek. ” 22 Ekim . https://tass.ru/armiya-i-opk/7030331 [Google Akademik]
  77. TASS. 2019d . “ Rusya Yeni Nesil Gizli Stratejik Bombacıyı Test Edecek .” 2 Ağustos . https://tass.com/defense/1071613 [Google Akademik]
  78. TASS. 2019e . “ Gemi Yapımcılarının 2019'da Denizaltı Kazanını Rus Donanmasına Teslim Etme İmkanı Yok - Kaynak .” 17 Mayıs . https://tass.com/defense/1058768 [Google Akademik]
  79. TASS. 2019f . “ Rusya Cruise Füzeleri ile Borei-K Nükleer Gemi İnşa Edebilir - Kaynak .” 20 Nisan . https://tass.com/defense/1054714 [Google Akademik]
  80. TASS. 2019g . “ Rusya'nın Özel Amaçlı Nükleer Enerjisi Denizaltı Belgorod Hakkında Temel Bilgiler ” 23 Nisan . https://tass.com/defense/1055135 [Google Akademik]
  81. TASS. 2019h . “ Rusya, Aviadarts Uluslararası Yarışmasında Kinzhal Hipersonik Füzeleri Kullanacak .” 9 Ağustos . https://tass.com/defense/1072708 [Google Akademik]
  82. TASS. 2019i . “ Rusya, Su-57 Beşinci Nesil Savaş Uçağı Seri Üretimini Başlattı .” 29 Temmuz . https://tass.com/defense/1070884 [Google Akademik]
  83. TASS. 2019j . “ Dışişleri Bakanlığı: Sarmat, Avangard Sistemleri Yeni START Antlaşmasına Dahil Edilebilir .” 1 Kasım . https://tass.com/defense/1086515 [Google Akademik]
  84. TASS. 2019k . “ İlk Avangard Füze Alayı Savaş Görevini Aldı .” 27 Aralık . https://tass.ru/armiya-i-opk/7436431 [Google Akademik]
  85. TASS. 2019l . “ Kaynak: 2020'ye Ertelenen Atomik Denizaltısı“ Prens Vladimir ”Deniz Kuvvetlerine transfer .” 30 Aralık . https://tass.ru/armiya-i-opk/7450181 [Google Akademik]
  86. TASS. 2019 m . “ Yabancı Askeri Ataşmalar, Medya İskander-M Launcher'lara 9N729'a Bakın .” 23 Ocak . https://tass.com/defense/1041360 [Google Akademik]
  87. Tertrais, B. 2018 . “ Rusya'nın Nükleer Politikası: Yanlış Sebeplerle Endişe .” Hayatta Kalma 60 (2): 33-44 . Mayıs . https://www.iiss.org/-/media//silos/survival/2018/survival-60-2/60-2-03-tertrais-cm/60-2-03-tertrais-cm.pdf [Taylor & Francis Online],[Web of Science ®] ,  [Google Akademik] 
  88. Bölge. 2015 . “ Rusya Danimarka'ya Nükleer Tehdit Getiriyor .” 21 Mart . http://www.thelocal.dk/20150321/russia-threatens-denmark-with-nuclear-attack [Google Akademik]
  89. Tikhonov, A. 2019 . “ Боеготовность для ракетчика превыше всего .” Krasnaya Zvezda. 10 Ekim . http://redstar.ru/boegotovnost-dlya-raketchika-prevyshe-vsego/ [Google Akademik]
  90. Birleşik Uçak Şirketi. 2018 . “ Глубоко модернизированный ракетоносец-бомбардировщик Ту-22М3М выполнил первый полет .” 28 Aralık . https://uacrussia.ru/ru/press-center/news/gluboko-modernizirovannyy-raketonosets-bombardirovshchik-tu-22m3m-vypolnil-pervyy-polet [Google Akademik]
  91. Birleşmiş Milletler. 2017 . “ Nükleer Silahların Yasaklanması Antlaşması .” A / CONF.229 / 2017/8 , 7 Temmuz . https://undocs.org/A/CONF.229/2017/8 [Google Akademik]
  92. ABD Hava Kuvvetleri, Ulusal Hava ve Uzay İstihbarat Merkezi. 2017 . “ Balistik Füze ve Cruise Füze Tehdidi .” 21 Temmuz . www.nasic.af.mil/Portals/19/images/Fact%20Sheet%20Images/2017%20Ballistic%20and%20Cruise%20Missile%20Threat_Final_small.pdf?ver=2017-07-21-083234-343 [Google Akademik]
  93. ABD Savunma Bakanlığı. 2018 . Nükleer Duruş Değerlendirmesi . https://media.defense.gov/2018/Feb/02/2001872886/-1/-1/1/2018-NUCLEAR-POSTURE-REVIEW-FINAL-REPORT.PDF [Google Akademik]
  94. ABD Dışişleri Bakanlığı. 2018 . “ Yeni START Antlaşması Toplam Stratejik Saldırı Silahlarının Toplam Sayısı .” 1 Eylül . https://www.state.gov/t/avc/newstart/286466.htm [Google Akademik]
  95. ABD Dışişleri Bakanlığı. 2019a . “ INF Diplomatik Zaman Çizelgesi .” 1 Şubat . https://www.state.gov/t/avc/inf/287411.htm [Google Akademik]
  96. ABD Dışişleri Bakanlığı. 2019b . “ Basına Açıklamalar .” 1 Şubat . https://www.state.gov/secretary/remarks/2019/02/288712.htm [Google Akademik]
  97. ABD Dışişleri Bakanlığı, Silah Kontrol, Doğrulama ve Uyum Bürosu. 2019a . “ Yeni START Antlaşması Toplam Stratejik Saldırı Silahlarının Toplam Sayısı .” 1 Mart . https://www.state.gov/wp-content/uploads/2019/05/AVC-03012019.pdf [Google Akademik]
  98. ABD Dışişleri Bakanlığı, Silah Kontrol, Doğrulama ve Uyum Bürosu. 2019b . “ Yeni START Antlaşması Toplam Stratejik Saldırı Silahlarının Toplam Sayısı .” 1 Eylül . https://www.state.gov/wp-content/uploads/2019/10/Sep-2019-NST-FACTSHEET-Public-Release-of-Aggregate-Data.pdf [Google Akademik]
  99. ABD Dışişleri Bakanlığı, Silah Kontrol, Doğrulama ve Uyum Bürosu. 2019c . “ Bir Bakışta Yeni BAŞLAT .” https://www.state.gov/new-start/ [Google Akademik]
  100. Youtube. 2015 . " Video ." https://www.youtube.com/watch?v=_FgPBGteLzU [Google Akademik]
  101. Zudin, A. 2018 . “ Rusya İlk 10 Tu-160M2 Bombacısı Sipariş Etti .” Jane'in Savunma Haftası , 30 Ocak . https://janes.ihs.com/Janes/Display/FG_728439-JDW [Google Akademik]



Sonsuz Ark'tan
  1. Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur. 
  2. Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
  3. Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark Manifestosu'na aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.

Seçkin Deniz Twitter Akışı