Sonsuz Ark'ın Notu:
Aşağıda çevirisini yayınladığımız analiz, Avustralya ve İngiltere'de çevre mühendisi olarak çalışmış, Brüksel merkezli Friends of the Earth Europe -Dünya Avrupa Dostları- kampanyasında aktif olan, beş yıldır AB'nin dairesel ekonomi ve kaynaklar konusundaki politikaları üzerinde çalışan Meadhbh Bolger'a aittir ve Coronavirus-Covid-19 sonrası, çöken ekonominin yeniden inşâ edilmesinde, küreselleşmiş Avrupa ekonomisinin dış kaynaklara bağımlılıklarını ve tüketimi azaltan bir teklifle yeni bir Avrupa Yeşil Anlaşmasının çıkarılmasına odaklanmaktadır. Avrupa'nın dünyanın ekolojik sistemini tahrip eden ve virüslerin yayılabilmesi için uygun iş ortamlarını ve nüfus yoğunluğunu gerektiren üretim anlayışının değişmesi gerektiğini ifade eden analistin, sömürü kaygılarından arınmış bir nesnelliğe ulaştığını görmek şaşırtıcıdır: "AB’nin aşırı tüketimi, virüslerin insan popülasyonlarına sıçraması için tam olarak bu koşulları yaratmaya katkıda bulunuyor. Elektroniklerimiz için madencilik ve plastikler için petrokimya sondajı gibi doğal kaynaklara olan talebimiz dünya çapında ormanları parçalıyor." Avrupa beş yüz yıllık sömürü tarihinde kendi geleceğini kurarken dünyanın geri kalanını bu geleceği sürdürmek üzere kurban etmiştir, bugün bunun sorgulanıyor olması ciddi bir dönüşüm demektir. Avrupa Birliği, analistin önerdiği çerçevede Dairesel Ekonomi Eylem Planı hazırlayabilecek midir, yüzlerce yıllık sömürü sistematiğinden vazgeçecek midir? Bunu zamanla göreceğiz, ancak burada öne çıkan husus, küresel sömürü sistemine bağlı Avrupa ekonomisinin Covid-19 salgınından önce çökmüş olduğu gerçeğinin gözlerden uzakta tutulmasıdır... Virüslerin ABD-Rus-AB-Çin biyoteknoloji laboratuvarlarında nasıl geliştirildiğine değinmeyen Meadhbh Bolger, Covid-19 salgınını, Avrupa'nın varlığını kendi sınırlarına çekmesi için bir bahane olarak kullanmaktadır. Türkiye, Avrupa Birliği'nin Trump liderliğindeki ABD gibi büzüşmesini fırsat olarak değerlendirmeli ve her iki sömürgeci gücü genişlemeye müsait birer pazar olarak yeniden tanımlamaya odaklanmalıdır. Ekonomi temelli politikalar, kolaylıkla diğer alanlarda daha etkin rol oynama imkanlarını genişletecektir. Erdoğan liderliğindeki Türkiye, 70'e yakın ülkeye sağladığı Covid-19 salgını ile mücadele desteğini temel zemin olarak kullanmaktan çekinmemelidir.
Seçkin Deniz, 12.05.2020
Overconsumption, globalised supply chains and the Covid-19 crisis
"Daha dayanıklı, sadece ekolojik sınırlar içinde tüketen toplumları yeniden inşa etmeliyiz."
Covid-19 krizine hemen yanıt verilerek hayat kurtarmaya devam edilmeli, virüsün daha da yayılması engellenmeli ve özellikle en savunmasız olanlarla ve asıl işçilerle insanî dayanışma ve merhamet gösterilmelidir.
Bu sırada eşi görülmemiş bir durgunluğun hayaleti beliriyor. Ve bazı siyasi partilerin ve otomobil ve plastik lobileri gibi endüstri organlarının sesleri çevre politikalarının yeniden ölçeklendirilmesini veya hurdaya çıkarılmasını istiyor. Bu büyük bir hata olur ve bizi gelecekteki krizlere karşı daha savunmasız bırakır.
Mart ayında, birçok yerde kilitlenmeler ciddi bir şekilde başlamadan hemen önce, Avrupa Komisyonu yeni Dairesel Ekonomi Eylem Planını başlattı. Plan, ürünleri nasıl tasarladığımızı ve israfı en aza indirmeyi amaçlayan 35 inisiyatiften oluşan bir pakettir.
Bunların birçoğu gerçek ilerlemeyi temsil etmektedir, ancak plan Avrupa Birliği'nde tüketilen kaynakların toplam miktarını azaltmayı taahhüt etmeyi bırakmıştır. Bu nedenle, ekonomimize giren kaynak miktarının ekolojik sınırlar içinde azaltılmasını sağlamak için dairesel bir ekonominin ne olması ve şartlarının neler olması gerektiğinin merkezine ulaşamıyor.
Üç gezegen
AB şu anda kullandığımız kaynakları üretmek ve ürettiğimiz atığı absorbe etmek için neredeyse üç gezegenimiz varmış gibi davranıyor ve bu da iklim ve biyolojik çeşitlilik krizlerini yönlendiriyor. Kaynaklarımızın çoğu da bloğun dışından gelmektedir ve bu nedenle ekonomimiz yüksek küreselleşmiş tedarik zincirlerine dayanmaktadır.
Büyüme kaynaklı doğal kaynaklara yönelik talebin, ölümcül virüslerin insanlara bulaşmasına yol açtığı gösterilmiştir. Ocak ayında David Quammen New York Times'da şunları yazdı:
"Pek çok hayvan ve bitki türünü barındıran tropikal ormanları ve diğer vahşi alanları istila ediyoruz; ve bu yaratıkların içinde, bilinmeyen birçok virüs var. Ağaçları kestik; hayvanları öldürüyor veya kafesliyoruz ve pazarlara gönderiyoruz. Ekosistemleri bozuyoruz ve virüsleri doğal konaklarından uzaklaştırıyoruz. Sonrasında, virüslerin yeni bir konağa ihtiyaçları var. Genellikle, biz konak oluyoruz."
AB’nin aşırı tüketimi, virüslerin insan popülasyonlarına sıçraması için tam olarak bu koşulları yaratmaya katkıda bulunuyor. Elektroniklerimiz için madencilik ve plastikler için petrokimya sondajı gibi doğal kaynaklara olan talebimiz dünya çapında ormanları parçalıyor. Küresel olarak, kaynak çıkarma ve işleme küresel biyoçeşitlilik kaybının yüzde 90'ından fazlasını oluşturmaktadır.
Virüsün yayılması
Ekonomilerimiz de virüsün yayılması için ideal koşulları oluşturdu. İşgücünün yüksek düzeyde hareketli olmasını ve yoğun nüfuslu şehirlerde toplanmasını ve virüsü hızla ve etkili bir şekilde yayan hızlı hareket eden, karmaşık, küresel tedarik zincirlerinden sürekli artan aşırı tüketime bağımlı olmalarını istediler.
Yeni AB planı, sektörel planlarla kapsayıcı kaynak azaltma hedefleri belirleyerek aşırı tüketimimizi ele almalıdır. Hırs basitçe kaynak ayak izi göstergelerini (şu anda planda olan) izlemekten, bu ayak izlerini azaltmak için hedefler belirleyene ve bu hedeflere ulaşılmasını sağlayana kadar artmalıdır. Hedefler açık bir niyet belirleyecek ve harekete geçilmesini sağlayacaktır.
Özellikle, AB'nin maddi ayak izini 2030 yılına kadar yarıya indirmemiz gerekiyor. Maddi ayak izi, AB'de tüketilen mal ve hizmetleri üretmek için gerekli olan hammaddelerin (biyokütle, fosil yakıtlar ve metal ve metal olmayan cevherler), ithalat dahil toplam ağırlığını ölçer. Tüketilen malzemelerin azaltılması bizi ekolojik sınırlara geri çeker ve doğal ekosistemlerin daha az tahrip edilmesi anlamına gelir.
Politik seçim
Ekonomilerimizin pandemi ile nasıl başa çıkacağı ya da ondan sonra ekonomiyi nasıl yeniden inşa etmemiz gerektiği hususu kaçınılacak bir husus değildir. Hasarları nasıl onardığımız politik bir seçimdir; ve 'esnek' bir işgücü piyasasına dayanan ve tüketimi arttırmak, büyümeye dayalı bir ekonomiyi yeniden yaratmaya çalışmak basitçe uygulanabilir değildir.
Kilitlenmelerin ve sosyal uzaklaştırma önlemlerinin bize öğrettiği şey, irade oradayken acil ve güçlü siyasi eylemlerin yapılabileceğidir. Şimdi ihtiyacımız olan şey, AB ve üye devlet hükümetlerinin iyileşme programına şu ana kadar salgında görülen aynı itiraz ve aciliyetle yaklaşmalarıdır.
Ekosistemlerin ve biyolojik çeşitliliğin restorasyonunu ön plana çıkaran bir Avrupa Yeşil Anlaşmasına ihtiyacımız var. Ayrıca kaynak kullanımına ekolojik sınırlar getiren ve gelecekteki krizlerin gerçekleşme olasılığını ve şiddetini azaltmaya yardımcı olan daha esnek, yerelleştirilmiş üretim modelleri oluşturan bir Dairesel Ekonomi Eylem Planına ihtiyacımız var.
Meadhbh Bolger , 6 Mayıs 2020, Social Europe
(Meadhbh Bolger, Brüksel merkezli Dünya Avrupa Dostları ile bir kaynak adaleti kampanyacısıdır. Beş yıldır AB'nin dairesel ekonomi ve kaynaklar konusundaki politikaları üzerinde çalışmaktadır. Daha önce Avustralya ve İngiltere'de çevre mühendisi olarak çalışıyordu.)
Seçkin Deniz, 12.05.2020, Sonsuz Ark, Çeviri, Çeviri ve Yansımalar
Takip et: @Seckin_Deniz
Sonsuz Ark'tan
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark Manifestosu'na aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.