Sonsuz Ark/ Evrensel Çerçeveye Yolculuk
Sonsuz Ark'ın Notu:
Çevirisini yayınladığımız kitap analizi, Huff Post, BBC ve London360 gibi yayın organlarında çalışan televizyon gazetecisi, araştırmacı ve yazar Usman Butt'a aittir ve New York Üniversitesi/ABD'de yaşayan İranlı gazeteci ve tarihçi Arash Azizi'nin İran Kudüs Kuvvetleri Komutanı Kasım Süleymani'yi anlattığı kitabı 'The Shadow Commander: Soleimani, the US and Iran's Global Ambitions- Gölge Komutan: Süleymani, ABD ve İran'ın Küresel Hırsları'na odaklanmaktadır. ABD tarafından öldürüldüğü iddia edilen Kasım Süleymani'nin ABD'nin Ortadoğu'daki politikalarını uyguladığını; ABD'nin işgali altındaki Irak ve Suriye'de Kasım Süleymani gibi bir Müslüman katilinin nasıl özgürce at oynattığını ve Bağdat'ı Pers İmparatorluğu'nun başkenti olarak ilan ettirdiğini anlatacak birilerinin çıkacağı günü bekleyeceğimizi biliyoruz.
Seçkin Deniz, 09.01.2021
The Shadow Commander: Soleimani, the US and Iran's Global Ambitions
İran Kudüs Kuvvetleri Komutanı Kasım Süleymani'nin 11 Mart 1957-3 Ocak 2020) Bağdat Uluslararası Havaalanı yakınlarında bir ABD insansız hava aracı saldırısında öldürülmesinin üzerinden neredeyse bir yıl geçti. Son ayları görünüşe göre artan küstahlığı ve sarsılmaz gücüyle karakterize edildi: Arash Azizi, yeni kitabı The Shadow Commander: Soleimani, the US and Iran's Global Ambitions- Gölge Komutan: Süleymani, ABD ve İran'ın Küresel Hırsları'nda "Süleymani artık herkes için tehdit edici bir şekilde konuşuyordu" diyor. Peki Süleymani kimdi ve nasıl bu kadar güçlü oldu?
Azizi'nin kitabında araştırdığı şey budur. New York Üniversitesi/ABD'de yaşayan İranlı gazeteci ve tarihçi, hem hayranlık duyulan hem de kınanan esrarengiz bir adama ilginç bir bakış açısı sunuyor.
Süleyman'ı'nin Amerikalılar tarafından öldürülmesi birçok kişiyi şok etti. Azizi'nin dediği gibi, "Sınırları aynı anda birden fazla yerde bulunabilecekmiş gibi sorunsuz bir şekilde geçti. Gölge komutan gölgesi olmayan bir adamdı. Ama şimdi sadece parçalanmış bir cesetti."
Gölge Komutan: Süleymani, ABD ve İran'ın Küresel Hırsları
"ABD Ocak 2020'de suikast düzenlediğinde Kasım Süleymani İran'ın en güçlü adamlarından biriydi. İran dış politikasının askeri lideri olarak, ülkenin Yüksek Liderinin isteklerini yerine getirdi ve İran İslam Cumhuriyeti'ni Orta Doğu'da büyük bir güç olarak inşâ etti. Afganistan, Irak, Lübnan, Suriye ve Yemen'deki müdahaleleri planladı, İran'ın müttefiklerini destekledi ve Taliban, ABD güçleri, İsrail ve IŞİD'e karşı saldırılar düzenledi. Ama bütün bunlar başladığı yerden çok uzaktaydı; Hükümdarı Batı'nın dostu olarak kabul edilen bir ülkenin kenarlarında.
Bu sürükleyici anlatımda Arash Azizi, Süleymani’nin hayatını, bölgesel nüfuzunu ve gelecekteki hırslarını inceliyor. İranlılar, Afganlar, Iraklılar ve Süleymani'yi yıllardır tanıyan Suriyeliler, kişisel şoförü, Vladimir Putin'le Moskova toplantısına eşlik eden yardımcıları ve kardeşi ile yaptığı röportajlarla çığır açıyor. Azizi, Süleymani aracılığıyla İran'ın küresel emellerinin gerçek doğasını ortaya çıkarıyor ve eylemleri hakkında çok konuşulan ancak nadiren anlaşılan bir ülkeye nadir bir bakış sağlıyor." Gölge Komutan: Süleymani, ABD ve İran'ın Küresel Hırsları, Amazon'daki tanıtım yazısından, Seçkin Deniz, 09.01.2021.
1957'de İran'ın Kerman eyaletindeki Qanat-e Malek köyünde doğan Süleymani'nin çocukluğu para ve fırsat eksikliği ile geçti. Ailesi, Şah'ın Beyaz Devrimi'nden ve bir arsa satın almalarını sağlayan toprak reformlarından faydalandı, ancak hükümetin bu planı kötü uygulaması sonucunda ailesinin ağır bir borç yükü altına girdiğini gördü ve bu da onu yaraladı. Genç Süleymani evden ayrılmak ve özellikle inşaat sektörü olmak üzere başka yerlerde iş aramak zorunda kaldı. Eyalet başkentinde yaşarken dövüş sanatlarını keşfetti; bu onun hayatını değiştirdi.
Süleymani 1979 İslam Devrimi'ni Kerman'dayken yaşadı. Ayaklanmada kayda değer bir rol oynamadı, ancak karate ve vücut geliştirme çalışmaları onu daha sonra yeni kurulan İslam Devrim Muhafızları'nın (IRGC) dikkatine çekecekti. Irak 1980'de komşusu İran'ı işgal ettiğinde, spor salonu meraklısı genç Süleymani askere gitti; birkaç yıl içinde askeri operasyonlara liderlik edecek hale gelmişti.
İran-Irak savaşı sekiz yıl sürdü ve İran için askeri bir yenilgi ile her iki ülke için bir felaketti. Savaş biter bitmez ordudan memnuniyetle ayrılanların aksine Süleymani, savaşın bittiği için rahatlamış olmasına rağmen orduda kalmaya devam etti. Terörizm, kaçakçılık ve uyuşturucu savaşı ile başa çıkmak için yeniden görevlendirildi ve Beluci kabilelerini anlama ve işe alma yeteneği, artan itibarını daha da güçlendirecekti.
Süleymani'nin daha sonra Irak ve Suriye'de geliştireceği modelin Pakistan ve Afganistan ile olan sınır savaşları sırasında formüle edildiğine inandığım için Azizi'nin 1990'ları daha detaylı inceleyebileceğini düşünüyorum. Azizi'nin, ilginç detaylar ve önemli bir genel arka plan sunsa da, daha ileri gidebileceğine inanıyorum.
1998'de Kasım Süleymani, IRGC'nin Kudüs Gücü'nün başına geçmesi için atandı, ancak birimin Ortadoğu'daki ABD planlarını engellemeye adandığı 2001 yılına kadar lider değildi. Azizi'nin de işaret ettiği gibi, o yılki 11 Eylül terörist saldırıları Tahran'ı Washington'la aynı hizaya getirdi. İran, teröre karşı savaşta Amerikalılarla işbirliğini araştıracağına inanıyordu, ancak şaşırtıcı bir şekilde Washington, İslam Cumhuriyeti'ni "Kötülük-Şer Ekseni"nin bir parçası olarak ilan etti.
Azizi, "Süleymani'nin Kudüs Gücü, artık hem Yüksek Lider hem de başkan tarafından Amerikalıların planlarını bozmak için elinden gelen her şeyi yapması için görevlendirildi" diye yazıyor. "Amerikalılar sadece gücün dilinden anladılar, Hamaney'in düşüncesi değişti. Vurulmaları gerekiyordu."
ABD'nin 2003 Irak işgali ve 2011 Suriye devrimi, Süleymani'nin neler yapabileceğini gösterecekti. İran'da Yüce Lider'den sonra istikrarlı bir şekilde en güçlü adam haline geldi ve doğrudan ona hesap verdi. İran cumhurbaşkanı da dahil olmak üzere güçlü politikacılar yanında nispeten güçsüzdü ve büyüyen şöhreti, iktidardaki rejimi küçümseyenler arasında bile, ülkesinde ona birçok hayran kazandırdı.
Yazar, "Şubat [2019], Suriyeli Beşar Esad İran'ı ziyaret ettiğinde, Muhammed Cevad Zarif, Ruhani ve Hamaney ile görüşmelerine davet edilmedi" diyor. "Her şey Süleymani tarafından İran'ın artık bir dışişleri bakanı yokmuş gibi ayarlanmıştı."
Tümgeneral Süleymani'nin hükümet figürlerini marjinalleştirme yeteneği, büyüyen siyasi hırsıyla birleşti. Azizi, Donald Trump suikast emrini vermemiş olsaydı Süleymani'nin 2021'de cumhurbaşkanlığına aday olacağını savunuyor. Öldürülmesi, halefinin şimdiye kadar dolduramadığı büyük bir boşluk bıraktı.
Aziz, Süleymani'nin özel hayatına fazla ilgi göstermiyor. Yine de kitabın sonlarına doğru, kızı Zeyneb'ın ailenin kamusal yüzü olarak ortaya çıktığını ve kendi siyasi hırsları olduğunu öğreniyoruz.
Bu kitaptan keyif alırken, Kasım Süleymani'nin Suriye'deki rolünü ele alan bölümlerini hayal kırıklığı yaratacak kadar zayıf buldum; bu konuda çok daha fazlası yapılabilirdi. Yine de Arash Azizi, Ortadoğu'nun son yıllardaki en karizmatik ve güçlü adamlarından biri hakkında önemli bir kitap yazdı.
Gölge Komutan'ın değerli bir kaynak olacağı IRGC ve Süleymani hakkında daha fazla yazı görmeyi dört gözle bekliyorum. İran siyaseti hakkında özel bir arka plan bilgisi olmayan genel bir dinleyici kitlesi için yazılmış olan bu kitap, olağan dış politika sınıfı çevrelerinin dışındaki tartışmaları teşvik edecek.
Usman Butt, 17 Kasım 2020, Middle Esat Monitor
(Usman Butt, Televizyon Gazetecisi, Araştırmacı, AP ve Yazar. Huff Post, BBC ve London360)
Kitabın Kimliği:
Kitabın Adı: The Shadow Commander: Soleimani, the US and Iran's Global Ambitions-Gölge Komutan: Süleymani, ABD ve İran'ın Küresel Hırsları
Kitabın Yazarı: Arash Azizi
Yayınlanma Tarihi: Kasım 2020
Yayımcı: One World
Ciltli: 304 sayfa
ISBN-13: 9781786079442
Seçkin Deniz, 09.01.2021, Sonsuz Ark, Çeviri, Çeviri ve Yansımalar
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark manifestosuna aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.
- Sonsuz Ark Yayınlarının Kullanımına İlişkin Önemli Duyuru için lütfen tıklayınız.