MEPs need to listen to more voices on artificial intelligence
"Avrupa Parlamentosu’nun yapay zekayı araştıran komisyonunun sivil topluma (fikirlerini ifade etmesi için) zemin vermesi gerekiyor. Big Tech'in yeterince etkisi oldu."
Avrupa Parlamentosu Dijital Çağda Yapay Zeka Özel Komisyonu'nu (Artificial Intelligence in a Digital Age- AIDA) kurduğunda, işçi hareketinden birçok insan, nihayet işçilerin, tüketicilerin ve vatandaşların seslerinin duyulacağını düşünüyordu.
Aslında, AIDA komisyonuna verilen görev, yapay zekanın, 'özel beceriler, istihdam, mali teknoloji [noloji], eğitim, sağlık, ulaşım, turizm, tarım, çevre, savunma, sanayi, enerji ve e-devlet'in Avrupa ekonomisi üzerindeki etkisini analiz etmekti. Görev ayrıca, yapay zekayı ve ekonomik büyümeye katkısını araştırmayı, üçüncü ülkelerin yaklaşımını analiz etmeyi ve son olarak, ortak hedefleri tanımlayan stratejik bir plan olan 'dijital çağa uygun bir Avrupa' yol haritası ve hedeflere ulaşmak için atılması gereken adımlar üzerinde çalışmayı da içeriyordu.
Bu, Haziran 2020'deydi. Avrupa Komisyonu, 'Avrupa Dijital Stratejisi, Avrupa Veri Stratejisi, Yapay Zeka ile ilgili Beyaz Kitap' ve yazdan sonra 'Dijital Hizmetler Yasası, Dijital Pazar Yasası ve Veri Yönetişimi Yasası' gibi bir dizi yasal öneri akışı ile yapay zeka ve veri konusunda liderliği ele almıştı.
Yoğun lobicilik
Ancak bu önerilerde çok az şey, AI'nın çalışanlar üzerindeki etkisiyle ilgiliydi. Ve şimdi komisyonun, anlatıyı sıfırlamayı ve tekliflerin kapsamını ve yönünü etkilemeyi amaçlayan teknoloji şirketlerinin yoğun lobi faaliyetlerinin hedefinde olduğunu biliyoruz.
2020'nin ilk yarısında Google, Facebook, Amazon, Apple ve Microsoft, 2019'un tamamı için beyan ettiklerine eşit ve 2014'te 6,8 milyon Euro ile toplam 19 milyon Euro harcadıklarını açıkladılar. Harcama, erişim sağlamaya yardımcı oldu: şirketler ve onların müttefikleri, komisyondaki ve parlamentodaki yetkililerle yüzlerce görüşme yaptıklarını bildirdiler.
AIDA komisyonunun diğer sesleri dinleyerek ve Avrupa Birliği'nin yapay zekası ve veri politikasının vatandaşların endişelerini tam olarak dikkate almasını sağlayarak bu denklemi bir şekilde yeniden dengeleyeceği umudu vardı. Ne yazık ki, şüphelenmek için bazı nedenler var ve son görüşmelerde komitenin birkaç üyesi tarafından onaylanan bir görüşe göre, bazıları komitenin komisyonun tekliflerine herhangi bir değer katamayacağından korkuyorlar.
Buna rağmen, endişeler hızla giderilirse, işlerin akışını tersine çevirmek için hala zaman vardır.
Geçici yetki
Birincisi, komisyon 33 milletvekilinden oluşmaktadır ve (tüm özel komitelerde olduğu gibi) 12 aylık geçici bir görev süresi vardır. Komisyon'un incelemekle görevlendirildiği konuların önemi ve karmaşıklığı göz önüne alındığında, bu kadar kısa sürede bunları çözme yeteneği sorgulanabilir. Görev süresinin uzatılması doğru yönde atılmış bir adım olacaktır.
Komisyon bugüne kadar biri kadınlar ve dijitalleşme, diğeri de yapay zeka ve sağlık üzerine olmak üzere iki halka açık oturum gerçekleştirdi. Bu açık oturumlara komisyon yetkililerinin yanı sıra Microsoft Batı Avrupa, Carnegie Mellon Üniversitesi, Avrupa Dijital Hakları (EDRi), Yunanistan Dijital Yönetişim Bakanlığı, Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi, Roma'daki LUMSA Üniversitesi, İsveç'teki Halland Hastane Grubu, Exscientia (ilaç keşfi için AI kullanan bir Birleşik Krallık şirketi) ve Avrupa Tüketici Örgütü (BEUC), Freie Universität Berlin'i temsil eden on konuşmacı katıldı.
BEUC ve EDRi haricinde, komisyon, sivil toplumun görev alanına giren 13 konu hakkında söylenenleri dinlemek için sınırlı ilgi göstermiştir. Sivil toplumla gerçekten ilişki kurmak, birçok sesi dinlemek ve çeşitli endişeleri yansıtmak anlamına gelir.
Big Tech'in lobicilik gücü göz önüne alındığında, yapay zekanın ve verilerin demokratik ve öngörülü bir şekilde yönetişimi, ancak tüm sosyal aktörler tarafından sistematik katılım sağlandığında elde edilebilir. Diğerleri gibi işçi temsilcileri de tartışmalara tam olarak katılmalı ve söyledikleri anlamlı bir şekilde yerleştirilmelidir.
Sosyal boyut
AIDA komisyonunun 13 karmaşık konuyu analiz etmesini ve "dijital çağ için Avrupa" adına bir yol haritası oluşturmasını beklemek gerçekçi değildir. Bu nedenle, görev süresini uzatmaya ek olarak, komisyonun 13 konudan bazılarına, tercihen sosyal boyutu olanlara odaklanarak, çalışmalarının kapsamını daraltması gerekir.
Çapraz konular (algoritmik yönetim, işyeri gözetimi, işyerinde ayrımcılık ve temel haklar gibi) tartışılmayı hak ediyor. Toplantıların sayısı ve sıklığı da artmalıdır. Alt komisyonlar, en teknik konularla ilgilenmekle görevlendirilebilirler.
Komisyon, seçilmiş tek Avrupa kurumu olan Avrupa Parlamentosu'nun bir sonucu olarak, dikkatini vatandaşların endişelerine ve haklarına odaklamalı ve öncelikle sivil toplum örgütlerini toplantılarına ve görüşmelerine davet etmelidir. Big Tech'in ve özel sektörün çıkarları yeterince iyi temsil edilmektedir ve savunulmaktadır.
Yansıtılmadı
Avrupa ve sektörel birlikler proaktif davrandılar, yasal katkılarda bulundular ve AI'nın işçiler ve onların hakları üzerindeki etkileri ile ilgili temel sorular ortaya attılar. Bunlar henüz mevcut stratejilere veya düzenleyici araçlara yansıtılmamıştır.
Sendikal hareketin komisyonun ele almasını isteyeceği temel konular arasında şunlar yer almaktadır: AI riskleri, bunların sınıflandırılması, tanımlanması ve azaltılması; AI uygulamaları işyerinde devreye alındığında sorumluluk rejiminin açıklığa kavuşturulması; algoritmik yönetim ve teknoloji ve veri sorunlarıyla ilgili pazarlık gücünü artırmak. Buna, örneğin AB Veri Koruma Kurulu'ndan istihdamla ilgili sözleşmeye dayalı ilişkide GDPR kurallarının uygulanmasına ilişkin rehberlik yayınlamasını talep ederek, işyeri gözetimini yeniden düşünme gereksinimi de dahildir.
Mevcut yapay zeka ve veri düzenleme tartışmalarının çoğu, teknik olarak nasıl önleneceği, verilerin kalitesinin nasıl artırılacağı ve adaletsizlik ve ayrımcılıkla nasıl başa çıkılacağı gibi konularda önyargı etrafında dönüyor. Yine de, sendikalar ve daha geniş toplum aktif olarak ilgilenmese bile önyargı zaten sistemde vardır.
Eksikliklerini gidermek için şimdi harekete geçilirse, AIDA komisyonu kısmen bu boşluğu doldurmaya yardımcı olabilir ve tartışmaya çok ihtiyaç duyulan bir demokrasi aşısı enjekte edebilir.
Aida Ponce Del Castillo, 11 Ocak 2021, Social Europe
(Aida Ponce Del Castillo, ETUI'da öngörü ve teknoloji eğilimleri üzerinde çalışan bir araştırmacıdır.)
Seçkin Deniz, 17.01.2021, Sonsuz Ark, Çeviri, Çeviri ve Yansımalar
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark manifestosuna aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.
- Sonsuz Ark Yayınlarının Kullanımına İlişkin Önemli Duyuru için lütfen tıklayınız.