16 Mart 2021 Salı

SA9120/SD1999: Bir 'Ekonomik Kale' Olarak Tayvan

 Sonsuz Ark/ Evrensel Çerçeveye Yolculuk

 Sonsuz Ark'ın Notu:
Çevirisini yayınladığımız analiz, Tayvan Ulusal Güvenlik Konseyi'nin eski danışma üyesi Huang Tien-lin'e aittir ve ABD-Tayvan İttifakı'na odaklanmaktadır. Analiz'in iki cümlesi dikkat çekicidir ve şu sıralarda dünyadaki çip sektöründe yaşanan tedarik sorununun temelindeki asıl nedeni açıklayıcı niteliktedir: "ABD-Çin çatışması yarı iletkenler, veriler, 5G mobil ağlar, internet, yapay zeka, kuantum hesaplama ve bilgi teknolojisi alanlarına yayılıyor." ve "Pekin'in "dijital otoriterliğine" yanıt olarak, ABD'nin demokrasi ve özgürlük değerlerini paylaşan ülkelerle acilen koordinasyon kurması ve Çin'e karşı koymak için özgür ekonomiler ittifakı ve dijital bir ittifak kurması gerekiyor." Şubat ayının ilk haftasında haber sitelerinin ana konularından biri otomotiv tedarikini de olumsuz etkileyen çip üretimindeki tedarik sıkıntısıydı; Daimler, Ford Motor Company, Toyota, Fiat Chrysler, Nissan, Volkswagen gibi dünya devi üreticiler bu krizden etkilendi ve bazı fabrikalar bir aya varan sürelerde kapandı, General Motors 4 fabrikasındaki üretimi yarıya indirmek zorunda kalacağını açıkladı, Mart ayının ikinci haftasında da Türkiye'de üretim yapan Renault üretime ara vereceğini açıkladı. ABD, Uygur müslümanlarını Çin ile rekabetinde dış politik nesne haline getiren yaklaşımından sonra, bütün dünyaya Tayvan'ın önemini çip krizi üreterek anlatmayı deniyor. Zaten oyun planı analizin ilk cümlesinde ifade edildiği gibi başından beri bellidir: "Tayvan'ın bir "ekonomik kale" olmasının temelinde, ekonomisinin iyileştirilmesi ve Tayvan ulusunun önemli bir küresel ekonomik merkez haline getirilmesi, böylece bu merkezin yok edilmesi durumunda küresel ekonominin felç edilmesi fikri yatmaktadır."
Seçkin Deniz, 16.03.2021

Taiwan as an ‘economic fortress’

Tayvan'ın bir "ekonomik kale" olmasının temelinde, ekonomisinin iyileştirilmesi ve Tayvan ulusunun önemli bir küresel ekonomik merkez haline getirilmesi, böylece bu merkezin yok edilmesi durumunda küresel ekonominin felç edilmesi fikri yatmaktadır.

Dünya birbiriyle Tayvan üzerinden bağlantılı olduğunu kabul ederse, Tayvan'ın ulusal güvenliği garanti altına alınacaktır.

Tayvan bunu başarabilir mi? Cevap, son yirmi yılda temelin atılmasıdır. 21 Eylül 1999'da Tayvan'ın merkezinde meydana gelen büyük depremin ardından, yatırımcılar Hsinchu Bilim Parkı'ndaki yarı iletken dökümhanelerinin hasar görmesinden endişelenirken, New York Borsası ve diğer küresel borsalar hızla düştü.

Bugün, yirmi yıldan fazla bir süre sonra, Tayvan'ın yarı iletken endüstrisi, geçmiş ölçeğinin çok ötesine geçti. Taiwan Semiconductor Manufacturing Co'nun 3 nanometre teknolojisi dünya çapında sektöre öncülük ediyor ve 2 nanometre teknolojisinin 2025 yılına kadar kullanıma sunulması bekleniyor.

Tayvan'ın yarı iletken çıktı değeri 3 trilyon NT $ 'ı (105.6 milyar ABD $) aştı ve küresel pazar payı yüzde 19.9'a ulaştı, ikinci sırada ise yüzde 42.9 ile ABD var.

Tayvan, alışılmadık bir "silikon kalkan" haline geldi.

ABD-Çin çatışması yarı iletkenler, veriler, 5G mobil ağlar, İnternet, yapay zeka, kuantum hesaplama ve bilgi teknolojisi alanlarına yayılıyor.

Kuşak ve Yol Girişimi ile Çin, küresel düzeni Çin standartlarına göre sıfırlamayı ve ABD egemenliğine meydan okumayı amaçlamaktadır.

Pekin'in "dijital otoriterliğine" yanıt olarak, ABD'nin demokrasi ve özgürlük değerlerini paylaşan ülkelerle acilen koordinasyon kurması ve Çin'e karşı koymak için özgür ekonomiler ittifakı ve dijital bir ittifak kurması gerekiyor.

ABD kesinlikle Tayvan'ın ittifaka katılmasını isterdi. Tayvan ve ABD, küresel yarı iletken üretiminin toplam yüzde 63,8'ini ve araştırma ve geliştirme yeteneklerini birbirine bağlamak için birlikte çalıştıkları sürece, "tüm endüstrilerin anası" - yarı iletken endüstrisi - Tayvan, ABD ve diğerlerinin kontrolü altında tutulur. Tayvan, Batı ülkelerindeki demokrasiler için ölüm kalım savaşının anahtarı olacaktır.

Başkan Tsai Ing-wen'in (蔡英文) yönetimi geçen yıl Ağustos ayında Tayvan'ın ABD sığır eti ve domuz eti ithalatına getirilen kısıtlamaları hafifleteceğini ve yıllardır Tayvan-ABD ilişkilerinde bir engel olan bu düğümü çözeceğini duyurdu. Buna yanıt olarak ABD, Tayvan ile, güçlü bir şekilde yarı iletken tedarik zincirlerine odaklanan yeni bir yüksek düzeyli yıllık ekonomik diyalog başlattığını hemen duyurdu.

Bu diyaloğa başlangıçta o zamanın ekonomik büyüme, enerji ve çevreden sorumlu ABD Dışişleri bakan yardımcısı Keith Krach başkanlık etti.

20 Kasım'da başlatılan diyalogdan kısa bir süre sonra,  Tayvan'ın ABD temsilcisi Hsiao Bi-khim (蕭美琴) ile Tayvan'daki Amerikan Enstitüsü İdari Direktörü Ingrid Larson, 15 Aralık'ta Krach'ın de katıldığı sanal bir törenle bilimsel ve teknolojik işbirliği anlaşması imzaladı. 

Anlaşma, diyaloğun ilk görünen sonucudur.

Anlaşma iki ülke arasındaki ikili işbirliğini geliştirmeye yardımcı olacak ve Tayvan'ın ABD için güvenilir bir ortak olmasını sağlayacak.

Başlangıçta her şey zordur, ancak Tayvan-ABD ekonomik ittifakının oluşturulması gerçekçidir ve temel gereksinimler zaten mevcuttur.

Geçen yıl, Krach ve o zamanki ABD sağlık ve insan hizmetleri bakanı Alex Azar liderliğindeki heyetlerin ziyaretleri böyle bir ittifakın kapısını açtı.

On New Year’s Day-Yeni Yıl Günü,  ABD Ulusal Güvenlik Konseyi Twitter'da, Tayvan'ın ABD domuz eti ithalatına getirdiği kısıtlamaları hafifletmesine övgüde bulundu ve ülkeler arasında daha fazla ekonomik işbirliğine işaret etti.

Tayvan ekonomisi, özellikle yarı iletken sektörü, bütün gereksinimler doğrultusunda ve doğru koşullar altında Tayvan-ABD ekonomik ve teknolojik ittifakının amaçlarına göre işlemelidir.

On yıl içinde, "ekonomik kale Tayvan" ABD'nin Hint-Pasifik stratejisinin merkezinde yer alacak. Tayvan ayrıca Japonya ile bağlantı kurmalı ve onu ittifaka dahil etmelidir. Bu, Tayvan'ın ana önceliği olmalıdır.

Huang Tien-lin 黃天麟,  01 Şubat 2021, Taipei Times

(Huang Tien-lin, Ulusal Güvenlik Konseyi'nin eski danışma üyesidir.)


Seçkin Deniz, 16.03.2021, Sonsuz Ark, Çeviri, Çeviri ve Yansımalar

Sonsuz Ark'tan
  1. Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur. 
  2. Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
  3. Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark manifestosuna aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.
  4. Sonsuz Ark Yayınlarının Kullanımına İlişkin Önemli Duyuru için lütfen tıklayınız.

Seçkin Deniz Twitter Akışı