Sonsuz Ark/ Evrensel Çerçeveye Yolculuk
Bugünlerde Başkan Biden'ı dinlerken, dünyanın otokrasiler ve demokrasiler arasındaki tarihi bir mücadeleye kilitlendiğine ve 21. yüzyılın kaderinin -gezegenin kendisi olmasa bile-, büyük ölçüde Amerika'nın liderliği altında bu savaşı kazanmaya yönelik demokratik ulusların iradesi ve kararlılığı tarafından belirleneceğine inanmak hoş görülebilir..
Biden Mart ayında yaptığı açıklamada, "Bunun 21. yüzyılda demokrasilerin faydası ile otokrasiler arasındaki bir savaş olduğu açık, kesinlikle açık" dedi. Bu tür sözleri o kadar sık tekrarlıyordu ki, endişe verici bir doktrin biçimini almaya başladılar.
Biden'ın söylemi, ABD liderliğine olan inancı ve selefinin Amerika'nın değerlerini baltalamak, diktatörlerle oynamak, demokratik müttefikleri dağıtmak ve çok taraflı kurumların her yerine karışmak için harcadığı dört yıl göz önüne alındığında kesinlikle anlaşılabilir.
Ancak, Biden'ın Başkan Vladimir Putin ile yaptığı son zirvede tanımlanan insan hakları ihlalleri listesinin iddia ettiği gibi, esas olarak Çin ve Rusya ile olan küresel rekabetten kaynaklanan bu iki kutuplu ve ideolojik çerçeve, doğası gereği kusurludur ve bu çerçevenin sınırlı sonuçlar üretmesi ve hatta ters etki yapması muhtemeldir. Amerika'nın Trump sonrası stres bozukluğunu aşmasına ve dünya sahnesinde yeniden ayağa kalkmasına yardımcı olmak için yalnızca retorik duruş veya evde iyi siyasetse, Biden er ya da geç ikiyüzlülük ve zayıflıkla suçlanacak çünkü sözleri eylemleriyle uyuşmuyor.
Ama gerçekten Çin'in ideolojik etkisiyle mücadele etmeyi ABD dış politikasının mihenk taşı yapmak istiyorsa, -Çin ve Rusya ile üretken ilişkileri sürdürmekte önemli çıkarları olan müttefikler ve ortaklar da dahil olmak üzere-diğer birçok ülkeyi bu girişime katılmaya ikna etmekte çok zorlanacaktır. Biden, yaklaşımının ihtiyaç duyduğu diplomatik sermayeyi ve kaynakları bir araya getirmede başarısız olacağını, Pekin ve Moskova'yı birbirine daha da yakınlaştırma riskini, büyük güç rekabetini kolaylaştırmak yerine tırmandıracağını, diğer ülkeleri Çin ve Rusya ile bağları derinleştirmeye ve her iki ülkeyi de demokrasileri zayıflatmak için daha agresif adımlar atmaya kışkırtacağını pekala görebilir.
Başkan Biden, 16 Haziran'da Cenevre'de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bir araya geldi. Patrick Semansky/AP
Lite Soğuk Savaş Algıları
Biden, yeni bir Soğuk Savaştan bahsetmediğini söyledi. Ancak onun söylemi ve eylemleri, otokratik düşmanlar tarafından Soğuk Savaş lite olarak algılanacak. Başkan Mart ayında düzenlediği basın toplantısında, kendi döneminde Çin'in "dünyanın lider ülkesi, dünyanın en zengin ülkesi ve dünyanın en güçlü ülkesi olma" genel hedefine ulaşamayacağını açıkça belirtti. Ve daha da çarpıcı bir şekilde Biden, Çin'in dünyayı yönetmesini engellemenin ABD'nin hayatta kalması için anahtar olacağı konusunda uyardı.
Bu varoluşsal kaygı, Biden'ın yalnızca Yediler Grubu'nu (G7), NATO müttefiklerini ve Avrupa Birliği'ni Amerika'nın geri döndüğüne ikna etmeyi değil, aynı zamanda Amerika'nın arkadaşlarını Çin'den gelen tehdit karşısında harekete geçirmeyi amaçlayan Avrupa'ya ilk seyahatine neden oldu. Başkanın anlaşmayı kapattığı hiç belli değil. Zirve bildirilerinde Çin hakkında daha sert bir dil ortaya çıksa da, Amerika'nın bazı müttefikleri Çin karşıtı dil konusunda kararsızdı. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, "G-7 Çin'e düşman bir kulüp değil" dedi ve Almanya Şansölyesi Angela Merkel, Çin'in bir rakip ama aynı zamanda "birçok açıdan ortağımız" olduğunu kabul etti.
Bu çekinceler şaşırtıcı değil. Avrupa ve Çin arasındaki ticaret patlama yaşıyor ve Asya Pasifik'teki birçok kilit ülke Çin'i başlıca ticaret, yatırım, üretim ve teknoloji ortakları arasında sayıyor; ABD çekici ile Çin örsünün arasına sıkışmak gibi bir niyetleri yok. Biden'ın demokratik kampa kaç ülkeyi katabileceği belli değil.
G7 liderleri, 11 Haziran'da İngiltere'nin Cornwall kentindeki Carbis Körfezi'ndeki plajda bir fotoğraf için poz veriyor. Patrick Semansky/AP
Çin'in ve Rusya'nın davranışını değiştirmek için harcanan çabanın amacının ne olduğu da tamamen açık değil mi? Demokrasilerin otokrasilerden üstün olduğunu göstermek mi? Otokrasi yerine demokrasiyi seçmek için ülkeleri sıraya mı koyalım? Biden'ın Build Back Better World Partnership Initiative'ine ne kadar ABD müttefikinin katkıda bulunmaya hazır olduğunu göreceğiz. Planın, 2013'te başlatılan Asya, Orta Doğu, Afrika ve Avrupa'yı kapsayan iddialı bir altyapı ve ticaret projeleri ağı olan Çin'in Kuşak ve Yol Girişimi'ndeki boşlukları doldurmayı amaçladığı iddia ediliyor. Yine de Biden versiyonunun gerçekten neyi başarması gerektiği ve Kongre'nin, diğer ülkelerin ve özel şirketlerin Çin'in köklü BRI'si ile rekabet etmek için gereken kaynakları alıp almayacağı belirsiz.
Amerika otoriterlerle uğraşıyor
Otoriter devletlerin işbirliği olmadan iklim değişikliği, salgın hastalıklar, kitle imha silahlarının yayılması ve terörizm gibi en ciddi küresel sorunların üstesinden gelmede ilerleme kaydedilemez. Çin ve Rus nüfuzunun genişlemesi ve kendi iç siyasi düzenlerinin savunulması, ideolojik eğilimlerden ziyade daha çok milliyetçi özlemler tarafından yönlendiriliyor. Aynısı, dünyadaki diğer otokrasiler ve otokratik eğilimli ülkeler için de geçerlidir. Bu ülkeleri ideolojik bir köşeye sıkıştırmaya çalışmak, demokrasileri zayıflatmak veya sayıca güvenlik aramak için daha agresif adımlar atma tehlikesini arttırıyor. Amerikan çıkarlarını ilerletmek için Washington ve demokratik ortakları, ABD demokratik ve insan hakları standartlarına uymasalar bile bu ülkelerle verimli ve pragmatik bir şekilde çalışmanın bir yolunu bulmaları gerekecek.
Gerçekten de, dünyanın her yerindeki otoriter güçlerle uğraşma ve onlarla anlaşma yapma ihtiyacı, Biden yönetiminin diktatörler ve demokratlar arasında çekmek istediği parlak çizgiyi şimdiden bulandırıyor ve karıştırıyor. Yönetim, İran nükleer anlaşmasına yeniden girmenin eşiğinde. İsrail ve Filistinliler arasındaki anlaşmazlığı istikrara kavuşturmak için Mısır, Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan'daki otoriterlerle uğraşıyor. Ve muhtemelen bir noktada otokratik Kuzey Kore lideri Kim Jong Un ile nükleer diplomasi yapmaya çalışacak. ABD'nin, son yıllarda demokratik uygulama standartları hızla düşen Hindistan gibi ülkelerle yakın ilişkileri olduğundan bahsetmiyorum bile. En azından, konu otokratları kucaklamak olduğunda yönetimi ikiyüzlülük suçlamalarına ya da ABD bu ülkelerle ilişki kurmamayı seçerse daha kötüsüne açık hale getirecek.
Rusya ve Çin, ABD için varoluşsal tehditler değil.
Başkan, Amerikan halkının Rusya ve Çin'in Amerikan demokrasisine varoluşsal bir tehdit oluşturduğuna inanmasını sağlayacaktı. Yapmazlar. Bu, Rusya'nın yağmacı seçim müdahalesi, dezenformasyon ve siber saldırılar kampanyasını bir an için önemsizleştirmek değil. Ancak Amerikan Cumhuriyeti'ne yönelik birincil tehdit, içindeki çürümeden kaynaklanmaktadır; anti-demokratik Cumhuriyetçi Parti ve ülkenin distopik ve işlevsiz siyaseti, özyönetimi baltalayan ırkçılık, kutuplaşma ve ekonomik eşitsizlik. Diğer demokrasilere gelince, Çin ve Rusya kendi iç politikalarını karıştırıyor olabilir, ancak dünyadaki demokratik düşüşün ana itici güçleri daha çok zayıf yönetim, yolsuzluk, baskı ve benzerleriyle ilgilidir.
Çin ve Rusya ABD düşmanlarıdır; baskıcı otoriterler, kendi çıkarlarını ilerletmeye ve herhangi bir Pax Americana kavramını mümkün olan her yerde engellemeye kararlı seri insan hakları ihlalcileri. ABD, ABD çıkarlarına hizmet ettiğinde Çin ile işbirliği yapmalıdır; yurtiçinde kendi ekonomisini, kapasitesini ve esnekliğini güçlendirerek, yurtdışında Çin'e rekabetçi ve pratik alternatifler sunarak her zaman rekabet etmek; ve gerekirse Pekin'i kontrol altına almak ve hatta onunla yüzleşmek. Ancak tüm bunları, hem ABD müttefiklerini hem de düşmanlarını yabancılaştıracak ve Amerika'nın dünya sahnesindeki etkisini güçlendirmek için ihtiyaç duyduğu esnekliği ortadan kaldıracak Soğuk Savaş benzeri ideolojik bir sistem çatışmasında giyinmeye gerek yok.
Aaaron David Miller, Richard Sokolsky, 22 Haziran 2021, NPR
(Carnegie Uluslararası Barış Vakfı'nın kıdemli bir üyesi olan Aaron David Miller, Cumhuriyetçi ve Demokratik yönetimlerde Dışişleri Bakanlığı Ortadoğu analisti, danışmanı ve müzakerecisi olarak yirmi yıldan fazla hizmet etti. The End of Greatness: Why America Can't Have (and Want Want) Başka Bir Büyük Başkan'ın yazarıdır. Carnegie Uluslararası Barış Vakfı'nda yerleşik olmayan kıdemli bir araştırmacı olan Richard Sokolsky, Dışişleri Bakanlığı'nda altı farklı yönetim için çalıştı ve 2005'ten 2015'e kadar Dışişleri Bakanlığı Politika Planlama Ofisi'nin bir üyesiydi.)
Mustafa Tamer, 17.07.2021, Sonsuz Ark, Çeviri, Çeviri-Analiz, Onlar Ne Diyor?
Mustafa Tamer Yayınları
Onlar Ne Diyor?
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark manifestosuna aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.
- Sonsuz Ark Yayınlarının Kullanımına İlişkin Önemli Duyuru için lütfen tıklayınız.