Sonsuz Ark/ Evrensel Çerçeveye Yolculuk
Aşağıda çevirisini yayınladığımız analiz, saldırgan-neo-con Demokrasileri Savunma Vakfı (FDD) Askeri ve Siyasi Güç Merkezi'nin kıdemli direktörü ve Senato Silahlı Hizmetler ve Dış İlişkiler komitelerinin eski danışmanı Bradley Bowman ve Demokrasileri Savunma Vakfı (FDD) Türkiye Programı Kıdemli Direktörü ve CHP eski milletvekili Aykan Erdemir'in ortak çalışmasıdır ve kışkırtılan ve savunma harcamalarını tarihte olmadığı kadar arttıran ve Doğu Akdeniz'de genişleme hayalleri kuran Yunanistan'ın saldırganlığını gizlemekte ve ABD-Yunanistan ve Fransa-Yunanistan savunma anlaşmalarının, Erdoğan'ın 'saldırgan' politikalarından kaynaklandığını iddia ederek onun uluslararası arenada ve yurt içinde zayıf düşürülmesine ve itibarsızlaştırılmasına odaklanmaktadır. 15 Temmuz 2016 ABD-NATO-AB-İsrail-BAE-Suud-FETÖ askerî darbesinin planlayıcıları, destekleyicileri ve aklayıcıları olarak çalışan FDD çalışanlarının ürettiği her lobi-algı operasyonunda olduğu gibi, Yunanistan'ın ABD ve Fransa ile NATO'ya aykırı bir şekilde Türkiye'ye karşı yaptıkları anlaşmaları destekleyen CHP'li Aykan Erdemir'in şahsında, CHP-HDP-İP-SP-GEP-DAP-PKK-FETÖ örgütlerinin ABD Başkanı Biden'ın talimatıyla Türkiye'nin menfaatlerini savunan Erdoğan'a karşı yaptığı işbirliğinin kanıtlarından biri olarak bu analiz, üniversitelerde ders niteliğinde okutulacak kadar yeterli parametreye sahiptir. 26 Ekim 2021 tarihli bu analiz, CHP açısından bir 'vatan hainliği' vesikasıdır, ibretle okunması gerekmektedir. Erdoğan ise bu saldırılara stratejik bir hamle ile cevap vermiş, 31 Ekim 2021'de, G20 zirvesinin yapıldığı Roma'da, ABD Başkanı Biden ile görüşmüştür; bu görüşmeden bir gün önce 30 Ekim 2021'de ABD Donanmasının 6. Filosuna ait DDG78 Borda numaralı 'USS Porter' isimli güdümlü füze destroyeri İstanbul Boğazı'ndan geçerek Karadeniz'e açılmış. görüşmeden bir gün sonra, 1 Kasım 2021'de ABD donanmasının 6. filosuna ait komuta kontrol gemisi "USS Mount Whitney" İstanbul Sarayburnu Limanı'na demir atmış ve 4 Kasım 2021'de de Karadeniz'e açılmıştır. Erdoğan, ABD-Rusya arasındaki savaş oyunlarında denge gözeten proaktif duruşunu sergilemeye devam etmektedir.
Erdogan’s Belligerence Has U.S., Greece Expanding Ties
"Büyüyen askeri işbirliği, Washington'a Ankara ve Moskova'ya karşı bir koruma sağlıyor."
Biden yönetimi, bir başka NATO müttefiki olan Türkiye'ye karşı askeri caydırıcılığını güçlendirmeye çalışan bir NATO müttefiki olan Yunanistan ile savunma işbirliği anlaşması imzaladı.
Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'in 14 Ekim'de Washington'da Dışişleri Bakanlığı'nda savunma işbirliği anlaşmasının yenilenmesini imzaladıktan sonra konuşmasını izliyor. JONATHAN ERNST/POOL/AFP VIA GETTY IMAGES
ABD ve Yunanistan'ın 14 Ekim'de imzaladıkları yenilenen ve genişletilmiş savunma protokolü, daha önce kurdukları Karşılıklı Savunma İşbirliği Anlaşması'nı değiştiriyor. Hem Washington hem de Atina, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, Cumartesi günü -sonradan sulandırılan- 10 Batılı büyükelçiyi sınır dışı etme tehdidinin altını çizdiği, giderek daha saldırganlaşan eylemlerinden endişe duyuyor. ABD tarafı için anlaşma, ABD askerinin Yunan askeri üslerine erişimini genişletiyor, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin Türkiye'nin NATO ittifakı içinde spoiler rolü oynamasını istediği için Washington'a Moskova ve Ankara'ya karşı bir koruma sağlıyor. Yunanlılar ise ABD ile daha güçlü bir işbirliğinin Türkiye'yi caydırmasına yardımcı olacağını umuyor.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ve Yunanistan Dışişleri Bakanı Nikos Dendias, ABD-Yunan Stratejik Diyaloğu'nun üçüncü turunun ardından Washington'da savunma anlaşmasını imzaladılar. Karşılıklı Savunma İşbirliği Anlaşması, ABD-Yunan güvenlik işbirliğinde yeni bir aşamayı temsil ediyor. Blinken'in dediği gibi, “Yunanistan'daki ABD kuvvetlerinin ek konumlardan eğitim ve operasyon yapmasını” sağlıyor. Bu, Doğu Akdeniz ve Karadeniz bölgelerinde ABD askeri güç projeksiyonunu ve hazır olma durumunu güçlendirecek. Blinken, başlangıçta beş yıl süreyle yürürlükte olan anlaşmanın daha sonra hükümetlerden herhangi biri feshetmediği sürece "süresiz olarak yürürlükte kalacağını" söyledi.
Yunanistan'ın Fransa ile yaptığı yakın tarihli anlaşmaya benzer şekilde, protokol, Erdoğan hükümetinin büyüyen gambot diplomasisi ve 1923'te Lozan Antlaşması'nın sert bir Yunan-Türk savaşının ardından belirlediği sınırları iptal etmeyi amaçlayan irredentist söylemi ışığında Atina'nın konumunu güçlendiriyor. Bütün bunlarda Erdoğan, İslamcı, aşırı milliyetçi ve Batı karşıtı ideolojilerin zehirli bir karışımı tarafından motive ediliyor. Türkiye'nin 2016'daki başarısız darbe girişiminin ardından siyasi hayatta var olmaya devam etmek için Erdoğan'ın kendi ülkesinde aşırı milliyetçi ve Rus yanlısı grupları kucaklaması, Atina ve Ankara'yı bir çarpışma rotasına soktu. Türk cumhurbaşkanının geleneksel Türk dış politikası pozisyonlarını terk etmesi ve Türk ordusunda bir dizi Rus yanlısı subay tarafından geliştirilen Ege ve başka yerlerdeki yayılmacı denizcilik iddiaları, 2019'da Avrupa Birliği yaptırımlarını ve geçen yıl yeni yaptırım tehditlerini tetikledi.
Anlaşma ayrıca Atina'ya Moskova ve Pekin'e karşı çok ihtiyaç duyulan bir korunma sağlayabilir. Yunanistan, özellikle güçlü kültürel ve dini bağları nedeniyle geleneksel olarak Rusya'ya dost olmuştur. Ancak 2018'de Atina, Moskova'nın Kuzey Makedonya'nın NATO üyeliğinin yolunu açan Atina ve Üsküp arasındaki uzlaşma görüşmelerini raydan çıkarmak için Yunan yetkililere rüşvet verme girişimleri sonrası dört Rus diplomatı yasakladığında iki ülke arasında anlaşmazlık yaşandı. Ayrıca, 2010 borç ve mali krizinin ardından Yunanistan, Atina'dan siyasi tavizler elde etmek için Pekin'e zorlayıcı ekonomik kaldıraç sağlayarak Çin'den gelen yatırımlara yöneldi. 2017'de, dönemin Başbakanı Alexis Tsipras yönetimindeki Yunan hükümeti, AB'nin Çin'in Birleşmiş Milletler'deki insan hakları sicilini kınamasını engelledi ve Atina'nın haklı eleştirilerini kazandı. Mevcut Yunan hükümeti Yunanistan'ın Batı'ya yönelimini yeniden teyit ederken, ABD'nin daha fazla ilgisi - özellikle limanlar, tersaneler ve hücresel ağlar gibi stratejik altyapı projelerine yatırım - Atina'nın Çin sermayesine olan bağımlılığını azaltmaya yardımcı olabilir.
Amerika Birleşik Devletleri için, yeni anlaşma, Karadeniz ve Doğu Akdeniz bölgelerindeki Rus faaliyetlerine karşı korunmaya yardımcı olmak için değerli ek üs ve eğitim fırsatları sağlayarak, daha fazla ABD askeri operasyonel çevikliğini ve esnekliğini kolaylaştırıyor. Karadeniz'in girişine yakın yerlerde artan ABD askeri yetenekleri, Rus askeri planlamacılarına yeni ikilemler sunabilir ve NATO'nun caydırıcılığını arttırabilir.
Anlaşma, ABD ordusuna Trakya kıyısında Türkiye sınırına yakın bir liman kenti olan Dedeağaç'taki bir üsse erişim sağlıyor. Bu, NATO'nun güneydoğu kanadını güçlendiriyor ve askeri kuvvetleri NATO müttefikleri Bulgaristan ve Romanya'ya taşımak için alternatif bir araç sağlıyor. Bu kara iletişim hatları, İstanbul Boğazı üzerinden mevcut deniz bağlantısını güçlendiriyor ve bir krizde Amerika Birleşik Devletleri'nin Karadeniz'e erişiminden Türkiye veya Rusya tarafından mahrum bırakıldığı takdirde, potansiyel olarak onun yerini alabilir.
Karşılıklı Savunma İşbirliği Anlaşması'nın uzatılmış süresi, Dedeağaç limanına ek yatırımları teşvik edecektir. Bu da limanın kapasitesini ve askeri faydasını artırabilir. Rusya için Karadeniz, Akdeniz'e ve ötesine önemli bir deniz yolu sağlıyor. ABD'nin Yunanistan üzerinden Karadeniz bölgesine ek erişimi ve Türk Boğazları yakınında artan ABD askeri varlığı Moskova'da hoş karşılanmayan haberler olacak.
ABD veya Avrupalı şirketlerin Dedeağaç limanını genişletmesini ve işletmesini sağlamak için Washington'un Atina ile birlikte çalışması elzemdir. Rus veya Çinli şirketlerin işe başvurması kimseyi şaşırtmamalı. Halihazırda Çin devlet destekli bir şirket, Avrupa'nın dördüncü en büyük konteyner limanı olan Pire Liman İdaresi'nin çoğunluk hissesine sahip.
Dedeağaç önemli olmakla birlikte, protokolün uzatılmış süresi, ABD kuvvetlerine Girit'teki Souda Körfezi'ndeki deniz limanına ve hava üssüne daha öngörülebilir ve daha uzun vadeli erişim sağlamada çok değerli olacaktır. Bu, Pentagon'un oradaki altyapı yatırımlarını teşvik edecek ve bu da Çin ve Rusya'nın askeri faaliyetleri giderek daha fazla koordine ettiği Doğu Akdeniz'deki ABD güç projeksiyonunu güçlendirebilir.
Doğu Akdeniz'in genişleyen açık deniz enerji altyapısına yönelik terör tehditleri de artıyor. Hamas, Mayıs ayında Gazze çatışması sırasında İsrail kıyılarındaki gaz tesislerini hedef almaya çalıştı. Belki de bu, Blinken ve Dendias'ın ortak açıklamasının “3+1 formatı (Yunanistan, Kıbrıs, İsrail ve ABD) aracılığıyla enerji sorunları, ekonomik kalkınma, terörle mücadele ve iklim krizi ve Yakın zamanda bölgeyi etkileyen insani zorluklarla ilgili.” olmasındandır.
Anlaşma aynı zamanda Washington'un Ankara'nın Moskova'ya kaymasıyla ilgili endişelerini de yansıtıyor. Aralık 2020'de Trump yönetimi, Rus savunma veya istihbarat sektörleriyle önemli işlemleri hedefleyen Amerika'nın Düşmanlarına Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Etme Yasası (CAATSA) uyarınca Rus S-400 hava savunma sistemini satın alması nedeniyle Türkiye'ye yaptırımlar uyguladı. Ankara'nın son zamanlarda gelişmiş Rus Su-35 ve Su-57 savaş uçaklarına ek olarak ikinci bir S-400 partisi satın alma tehditleri, daha fazla yaptırımı tetikleyecek ve Biden yönetimi ve NATO'nun yönetmesi için Ankara ile önemli yeni bir kriz üretecektir.
Tıpkı Türkiye gibi, Yunanistan da hem siyasi seçkinler hem de genel halk arasında güçlü Amerikan karşıtı duygularıyla NATO üyeleri arasında öne çıkıyordu. Erdoğan'ın artan saldırganlığı ve Batı'dan ve değerlerinden uzaklaşması, Atina'nın Doğu Akdeniz ve ötesinde bölgesel işbirliğini derinleştirirken ABD, NATO ve AB'ye doğru önemli bir dönüş yapmasının bir nedenidir. Atina'nın değişimi Washington'a, Erdoğan'ın eylemleriyle bağlantılı zararı hafifletmek için çekici bir yol sunarken aynı zamanda Moskova ve Pekin'e karşı koruma sağladı. Öte yandan ABD Dışişleri Bakanlığı, geçen yıl Erdoğan hükümetine yönelik sert eleştirileriyle tanınan ABD'li Senatör Robert Menendez tarafından sert bir şekilde eleştirilen Yunanistan ve Türkiye arasındaki uzun vadeli dengeleme hareketini sürdürmeye çalışıyor. Washington'da Erdoğan'ın politikalarının sorunlu doğası konusunda iki taraflı bir fikir birliği olsa da, Erdoğan'ın bir anomali mi yoksa Türkiye'nin uzun vadeli değişiminin bir işareti mi olduğu konusunda gerçek bir tartışma var.
Ortak basın toplantısında yaptığı konuşmada Blinken, Yunanistan'ı "güvenilir bir müttefik" ve "istikrar direği" olarak nitelendirdi. Yunanistan ayrıca askeri olarak daha yetenekli hale geliyor, büyük bir askeri modernizasyon çabası yürütüyor ve çok sayıda ABD yapımı askeri donanım satın alıyor. Bu, Yunan ve NATO'nun askeri hazırlığını ve kapasitesini geliştiriyor, ABD savunma sanayi üssünü güçlendiriyor ve ABD ile Yunan kuvvetlerinin birlikte hareket etme yeteneğini arttırıyor.
Aslında, ittifak tarafından hazırlanan bir rapora göre, Yunanistan şu anda diğer tüm NATO üyelerinden daha fazla GSYİH yüzdesini savunmaya harcıyor. 2014'te Yunanistan, NATO'nun GSYİH'nın yüzde 2'lik savunma harcamaları kılavuzunun biraz üzerinde harcama yaptı. Bu yıl Yunanistan, GSYİH'sının tahmini yüzde 3,8'ini, ittifaktaki en yüksek pay olan savunmaya harcayacak. Atina ayrıca bu harcamaların önemli bir bölümünü gerçek askeri yeteneklere harcıyor ve savunma harcamalarının yaklaşık yüzde 40'ını teçhizata ayırıyor. Bu, NATO'nun en yetenekli ordularıyla olumlu bir şekilde karşılaştırılıyor. Ancak Atina, yeni yeteneklerini etkin bir şekilde kullanmayı ve hazır olmayı umuyorsa, askeri personel maliyetlerini kontrol altına alması ve askeri operasyonlar ve bakım için daha fazla harcama yapması gerekecek.
Her şey düşünüldüğünde, Yunanistan'ın Türkiye'ye karşı korunma arayışı, ABD'ye Moskova'nın revizyonist hırslarını daha iyi caydırmak ve Erdoğan'ın NATO ittifakından uzaklaşmasının maliyetlerini artırmak için eşsiz bir fırsat sunuyor. Yunanistan ile yapılan savunma anlaşması doğru yönde atılmış bir adım, ancak ABD Kongresi'nin bu anlaşmanın uygulanmasını yakından izlemesi gerekecek.
Bradley Bowman, Aykan Erdemir, 26 Ekim 2021, Foreign Policy
(Bradley Bowman, saldırgan-neo-con Demokrasileri Savunma Vakfı'ndaki (FDD)Askeri ve Siyasi Güç Merkezi'nin kıdemli direktörü ve Senato Silahlı Hizmetler ve Dış İlişkiler komitelerinin eski danışmanıdır. Aykan Erdemir, Demokrasileri Savunma Vakfı (FDD) Türkiye Programı Kıdemli Direktörü ve Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) eski milletvekilidir.)
Seçkin Deniz, 11.11.2021, Sonsuz Ark, Çeviri, Çeviri ve Yansımalar
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark manifestosuna aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.
- Sonsuz Ark Yayınlarının Kullanımına İlişkin Önemli Duyuru için lütfen tıklayınız.