Sonsuz Ark/ Evrensel Çerçeveye Yolculuk
Biden Must Reestablish U.S. Authority in the Balkans
"ABD, Balkanlar'da kendisini yeniden görevlendirerek, son otuz yıldaki tek ulus inşa başarısını kurtarabilir."
On dört ay önce Kosova ve Sırbistan, Beyaz Saray'da Washington Anlaşmasını imzaladılar.
ABD'nin on yıllık etkin yokluğunun ardından Balkanlar'da barış ve refah için ileriye doğru atılmış büyük bir adımdı; son Amerikan müdahalesi, son otuz yılın tartışmasız tek başarılı ABD önderliğindeki ulus inşa projesi olan 2008 bağımsız Kosova deklarasyonunu desteklemek içindi.
Son on yılda, Avrupa Birliği'nin (AB) sözde "liderliği" altında, bölgedeki ülkeler arasındaki ilişkiler kötüleşti ve Biden başkanlığı sırasında bölgedeki ABD otoritesi etkisizleşti.
Washington Anlaşması, Sırbistan ile Kosova arasında imzalanan ilk ve tek gerçek anlaşmadır. Anlaşma, ekonomik işbirliği, sınır çizme ve iki ülke arasında ulaşım bağlantıları kurma planlarını içeriyordu. Anlaşmanın uygulanması, Amerika'nın Balkanlar'a geri döndüğünün açık bir işareti gibi görünüyordu; Bu, Washington'un, uluslar arasındaki olumlu ilişkileri ilerletmek için çok az şey yapan Avrupalı yetkililer tarafından ihmal edilen bir barış sürecinin sorumluluğunu üstlendiğinin bir göstergesiydi.
Sırbistan anlaşmanın imzalanmasının Kosova'yı bağımsız, egemen bir devlet olarak tanıdıkları anlamına gelmediğini iddia etse de, tam olarak bu anlama geliyordu. Var olmayan bir ülkeyle anlaşma yapılmaz.
Bir yıl sonra ve Amerika ortalıkta görünmüyorken, anlaşma bir serap gibi görünüyor. Amerika'nın bir zamanlar önemli olan varlığı ortadan kalktı; Avrupa etkisi artıyor.
Bugün, uzun süredir saldırgan davranışlarda bulunan Sırbistan, bağımsız ülkeler arasındaki sınıra askerlerini geri gönderdi ve Rus yapımı savaş uçaklarıyla sınırların üstünde devriye geziyor; bu rahatsız edici bir manzara.
Sırbistan'ın sınır provokasyonları gerginliği körüklemek için yetersiz kalırsa, Kosova'nın etnik olarak Sırp olan bir kesiminde bulunan Kosova hükümet binası, Kosova'nın sınır geçişleri için araç plaka kayıtlarında karşılıklılık konusundaki ısrarından kaynaklanan bir çift el bombalı saldırıda kasten ateşe verildi.
Daha da endişe verici olanı, Avrupa etkisi, Amerika'nın bölgedeki genel ilgisizliğinden kaynaklanan güç boşluğunu doldurdu.
AB gözetimi, Kosova'da hukukun üstünlüğü için dinmeyen bir karışıklık olduğunu kanıtladı. Ve giderek tek partili otoriter bir devlete benzeyen Sırbistan'ı tercih eden Avrupa'daki hakim önyargının, güveni daha da aşındırması ve bu nedenle Kosova'nın bağımsız, çok partili demokrasisine önümüzdeki yıllarda zarar vermesi beklenebilir.
Avrupalıların Kosova'nın yönetimine müdahale etme konusunda ne kadar ileri gitmeye hazır oldukları, Washington Anlaşması'nın yürürlüğe girmesinden bu yana yaşananları izleyenler için açık.
AB'nin uluslararası mahkemeleri finanse ettiği Hollanda'daki Lahey'de, “Kosova İhtisas Odaları”nda (KSC) ilk davalar başladı.
Kosova'nın kurtuluş kahramanı ve eski cumhurbaşkanı Hasim Thaçi ve diğerlerine savaş suçları iddiasıyla dava açıldı. Başka bir davada, Kosova Kurtuluş Ordusu'nun (KLA) iki gazisi, KSC Özel Savcılığı tarafından sızdırıldığı iddia edilen gizli belgeleri kamuoyuna açıklamakla suçlandı ve şimdi onları yargılıyor.
Hassas bilgileri nasıl, neden veya kimin sızdırdığına ilişkin herhangi bir araştırma yapılmadığı gibi, içeriği yayınlayan Kosova medyasına yönelik bir soruşturma da yapılmadı. Yargılanmakta olan eski KLA gazileri sızıntılardan etkilendi. Bu bir kurgu gibi kokuyor.
AB'nin kendi hukukun üstünlüğüne yönelik ciddi iç sorunları olduğu düşünüldüğünde, bu durum şaşırtıcı değildir; belki de finanse ettiği uluslararası bir mahkemede normal yasal uygulamaları desteklemeyi başaramaz.
Ama bu kanunla ilgili değil; Balkanlar'daki AB etkisi ile ilgili. Kosova Özel Mahkemesi'nin (KSC) Bulgar başkanının AB büyükelçileri toplantısına ilişkin özetinde, sadece hangi suçlamaların getirileceğini değil, aynı zamanda rıhtımda bulunanlar için ne zaman mahkumiyetlerin beklenebileceğini de açıkladığı çok açık bir şekilde ortaya çıktı. Açık konuşmak gerekirse: AB, Kosova kurtuluş liderlerini ülkelerinin siyasetinden silmek için KSC'den yararlanıyor gibi görünüyor.
Avrupalılar, Balkanlar'a kendilerine neden güvenmeleri gerektiğine dair hiçbir gerekçe göstermiyor ve Biden yönetimi bölgeyle yeniden ilişki kurma belirtisi göstermiyor, ancak ABD yetkilileri bir kez daha devreye girmeli.
ABD'li yetkililerin anlaması gereken şey, Amerika'nın Kosova'yı sadece başlatmakla kalmamış, aynı zamanda tarihi olmayan bir bölgede çok partili demokrasiyi de getirdiğidir.
ABD, Balkanlar'da kendisini yeniden adayarak, son otuz yıldaki tek ulus inşa başarısını, Amerika'nın kayıtsızlığına ve Avrupa'nın gayri meşruiyetine yenik düşmeden kurtarabilir.
Ivan Sascha Sheehan, 4 Kasım 2021, National Interest
(Prof. Ivan Sascha Sheehan, Baltimore Üniversitesi Kamu ve Uluslararası İlişkiler Okulu'nun yönetici direktörüdür.)
Seçkin Deniz, 10.12.2021, Sonsuz Ark, Çeviri, Çeviri ve Yansımalar
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark manifestosuna aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.
- Sonsuz Ark Yayınlarının Kullanımına İlişkin Önemli Duyuru için lütfen tıklayınız.