Sonsuz Ark/ Evrensel Çerçeveye Yolculuk
What Exactly Is A Proxy War?
Bugün ve bu çağda savaşta olmak ne demektir? Amerika Birleşik Devletleri, NATO ve diğer ülkeler Ukrayna adına Rusya'ya karşı klasik bir vekalet savaşına girince, bu sorunun cevabı son dört ayda aşırı derecede karmaşık hale geldi. ABD ve diğerleri, Ukrayna güçlerini desteklemek için Ukrayna'ya askeri teçhizat ve (bazı durumlarda) operasyonel istihbarat sağladılar.
Son yirmi yılda (hibrit savaş, gri bölge operasyonları), geleneksel olarak örgütlenmiş iki askeri güç arasındaki doğrudan, yüksek yoğunluklu çatışmayı içermeyen askeri faaliyetleri tanımlamak için bir terminoloji geliştirilmiştir. Bu terminoloji gerçekten yeni bir şey tanımlamamıştır; çoğu durumda, "vekalet savaşı" terimi, savaş alanı fenomenlerini tanımlamak için fazlasıyla yeterlidir.
Amerikan Barolar Birliği İnsan Hakları Merkezi'nin Uzman Çalışma Grubu, 'vekalet savaşını' “devlet aktörlerinin devletlere veya devlet dışı aktörlere, silahlı üçüncü şahısları desteklediği durumları içerecek şekilde, vekalet savaşını destekleyen devletin, amaçlarına ulaşmak için bir araç olarak kullanarak düşmanlıklara girişmesi” olarak tanımlıyor.
Bu nedenle, vekalet savaşı en az üç ortak gerektirir - vekil savaşçılar, hedef devlet ve destekleyici devlet - ancak daha fazlasını içerebilir. Rusya-Ukrayna Savaşı'nda bu roller Ukrayna, Rusya ve Batı tarafından oynanacaktı.
Burada vekalet savaşlarıyla ilgili bazı tarihsel ve yasal sorunları inceleyeceğiz ve pratik maliyet ve tırmandırma konularını ikinci bir yazıya bırakacağız.
Proxy Savaşlarının Tarihi
Vekalet savaşı hakkında kesinlikle yeni bir şey yok.
Bizi sadece yirminci yüzyılla sınırlayan II. Dünya Savaşı'nın (İspanya İç Savaşı ve Çin-Japon Savaşı'nda) ilk adımları, muhtemelen Çin-Japon Savaşı'nın sonunda Pasifik Savaşı'na dönüşmesiyle vekalet çatışmalarının bir parçası olarak atıldı.
ABD ve SSCB, elbette, Soğuk Savaş sırasında Vietnam, Kore, Afganistan ve başka yerlerde birbirlerine karşı vekalet savaşları yürüttüler.
Kore'de, SSCB DPRK'ya ve nihayetinde ÇHC'ye ilgili askeri teçhizatının neredeyse tamamını sağlarken, Vietnam savaşları sırasında Çin ve Sovyetler Birliği, Hanoi hükümetine 9 milyar doların üzerinde askeri teçhizat temin ettiler.
Vietnam'da kaybedilen yaklaşık 4000 uçağın büyük bir kısmı, hem Vietnam'da hem de Kore'de öldürülen yaklaşık 90000 Amerikan askeri personelinden bahsetmiyorum bile, Moskova'nın ABD'ye karşı vekalet savaşı başlatma kararına bağlanabilir.
Washington, Sovyet-Afgan Savaşı sırasında bu iyiliğin karşılığını ödedi ve sonunda SSCB'yi her iki taraf için Vietnam'dakinden çok daha düşük maliyetlerle de olsa geri çekilmeye zorladı.
Ne Rusya ne de Çin, Teröre Karşı Savaşlar sırasında Irak veya Taliban isyanlarını desteklemeye fazla ilgi göstermediğinden, daha yakın tarihli çatışmalar (Rusya'nın, son yıllarda Afganistan'daki ABD birliklerine saldırıları ödüllendirdiği iddialarına rağmen) büyük ölçüde büyük güç vekâlet savaşlarına dönüşmedi.
ABD, Çeçenleri Rusya'ya karşı savaşlarında desteklemek için kayda değer bir çaba göstermedi.
Bununla birlikte, Pakistan ve İran, Washington'dan ekonomik ve askeri destek alırken, sırasıyla Afganistan ve Irak'ta ABD'ye karşı vekalet savaşı yürüttüler.
Yasal dayanak
Uluslararası veya yerel düzeyde vekalet savaşının çok az yasal dayanağı vardır. Bu büyük ölçüde tasarım gereğidir. Hükümetler bazen doğrudan bir çatışmayla mücadele etmek için yerel ve uluslararası yasal yetkiye sahip olmadıkları durumlarda vekalet savaşları yürütürler. Ayrıca hem yurtiçinde hem de yurtdışında yasal kırmızı çizgileri tetiklememek için taahhütlerini ve eylemlerini sınırlama eğilimindedirler.
Hem uluslararası hem de yerel çoğu yasa, her şeyden önce silahlı çatışmaların yasallığından ziyade vekilin 'jus in bello' (Seçkin Deniz'in Notu: Jus in bello, ius in bello şeklinde de rastlanabilecek Latince bir deyiştir. Savaş sırasında uyulması gereken kuralları anlatmaya yarayan uluslararası hukuk kavramıdır) davranışıyla ilgilidir. Bu nedenle, Ukrayna'daki insan hakları ihlallerine ilişkin birkaç güvenilir iddia ortaya çıktığından, bunun Ukrayna'daki mücadeleyi aydınlatmak için sınırlı bir uygulama alanı vardır. Ukrayna, Rus yanlısı nüfusa sahip toprakları özgürleştirirse, bu potansiyel olarak daha büyük görünebilir, ancak bu noktada yolun çok aşağısında. Aslında, sponsorlar genellikle vekillerinin davranışları üzerinde sınırlı etkiye sahiptir.
Örneğin, Rusya'nın Hanoi'ye bunu kesmesini söylemiş olabileceğini veya ABD'nin Ukrayna'yı teslim olmaya zorlayabileceğini varsaymak yanlıştır. Destekleyen devletlerin vekillerinin eylemleri için sınırlı yasal sorumluluğu olduğundan, uluslararası hukuk bunu yansıtmaktadır.
Yurtiçinde, Kongre genellikle vekalet savaşını, Başkan'ın yasama incelemesinden kaçınarak uluslararası askeri taahhütlerde bulunmasının bir yolu olarak görmüştür. Savaş Yetkileri Kararı ve çeşitli silah ihracatı, kısıtlamalar, Başkanlık serbestliğini sınırlı bir başarı ile sınırlamak için tasarlanmıştır.
Ukrayna örneğinde, Kongre, Başkan'ı silah ve istihbarat tedariği konusunda kararlı bir şekilde destekledi (ve hatta bazen başkanın önüne geçti), bu da kayda değer bir iç siyasi komplikasyon olmadığı anlamına geliyor. Bu, Kongre'nin Suudi Arabistan'ın Yemen'de Husilere karşı desteklenmesi konusundaki daha aktif rolüyle çelişiyor.
Proxy Savaşları: Çok Gerçek Bir Savaş
Vekalet savaşlarının, yürütüldükleri ülkeler için çok gerçek olduğunu unutmamalıyız. Soğuk Savaş'ta Koreliler, Vietnamlılar ve Afganlar (belirli bir bakış açısından) süper güç çatışmasının piyonları olurken, aynı zamanda (başka bir bakış açısından) bir süper gücün egemenliğine karşı iyi bir mücadele veriyorlardı.
Bugün Ukraynalılar bütünlüklerini ve bağımsızlıklarını korumak için savaşıyorlar ve en iyi mücadeleyi vermek için dış destek istediler. Patronun saikleri, cephede savaşan insanların fedakarlıklarını engellememelidir.
Robert Farley, 26 Haziran 2022, 19FortyFive (1945)
(1945'e katkıda bulunan Editör Dr. Robert Farley, 2005'ten beri Patterson Okulu'nda güvenlik ve diplomasi dersleri verdi. Lisans derecesini 1997'de Oregon Üniversitesi'nden ve doktora derecesini 2004'te Washington Üniversitesi'nden aldı. National Interest, Diplomat: APAC, World Politics Review ve American Prospect dahil olmak üzere bir dizi dergi ve dergiye yoğun bir şekilde katkıda bulunmuştur. Dr. Farley ayrıca Lawyers, Guns and Money'nin kurucusu ve kıdemli editörüdür.)
Seçkin Deniz, 05.07.2022, Sonsuz Ark, Çeviri, Çeviri ve Yansımalar
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark manifestosuna aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.
- Sonsuz Ark Yayınlarının Kullanımına İlişkin Önemli Duyuru için lütfen tıklayınız.