Sonsuz Ark/ Evrensel Çerçeveye Yolculuk
If not Netanyahu, then who?
"Yapılan iki yeni ankette Siyonist Ruh eşiği aştı ve potansiyel olarak Likud liderine çoğunluğu verdi. Ancak Shaked'in partisi geri çekilebilir, bu yüzden başka kim bu çıkmazı kırabilir?"
Mevcut İsrail seçim kampanyasını takip eden herkes, belirli bir deja vu duygusu hissettiği için mazur görülebilir. Bu, kampanyanın şimdiye kadarki uysal, tekrarlayan doğasından değil, çok daha temel bir şeyden kaynaklanıyor. Zira bazı partiler ve şahsiyetler son beş devirde değişmiş olsa da, kamuoyunun temel hatları son derece tutarlıdır.
Son birkaç yıldır ideolojiyle değil, “Bibi'ye Evet veya Bibi'ye Hayır” ile tanımlanan bloklara göre son dört seçim döngüsünün sonuçlarını gösteren aşağıdaki grafiğe bakmanız yeterli.
Son dört seçimde Netanyahu yanlısı ve karşıtı bloklar
Partileri nasıl karakterize ettiğimiz konusunda hiç şüphesiz bazı tartışmalar olacaktır. Örneğin, Nisan 2019 kampanyasında, Avigdor Liberman'ın Yisrael Beytenu partisinin geniş çapta Netanyahu'nun bloğunda olduğu varsayıldı, ancak sonunda Netanyahu hükümetine girmedi, bu yüzden onu Netanyahu karşıtı bloğun yanına yerleştirdik. Ve diğer tarafta, Naftali Bennett'in Yamina'sını, Netanyahu karşıtı hükümetin başına geçmesine rağmen, kampanya vaatlerine dayanarak 2021'de Bibi yanlısı bloğa dahil ettik.
Ayelet Shaked ve Netanyahu
Ancak bu post-facto tanımlamalar tartışmaya açık olsa da, sonuç açıktır. Dört döngünün üçünde, Netanyahu'yu destekleyen partiler 58 ila 60 sandalye kazandı; neredeyse, ancak bir hükümet kurmaya yetecek kadar değil. İstisna, Netanyahu karşıtı bloğun önemli ölçüde daha fazla sandalye kazandığı, ancak bir hükümet kuramadığı Eylül 2019 seçimleriydi.
Bu başarısızlık, iki blok arasındaki temel farkı vurguluyor. Bugün Netanyahu bloğu Likud, Dini Siyonizm, iki Haredi partisi ve muhtemelen yeni Siyonist Ruh partisinden oluşuyor. Bu bloğu bir arada tutan tutkal, ideolojik homojenliğin bir görüntüsü ve tartışmasız bir liderin varlığıdır.
Öte yandan Bibi karşıtı blok, tutarlı bir hükümet kurmayı neredeyse imkansız kılan geniş bir görüş yelpazesine sahiptir. Gerçekten de, giden hükümeti destekleyen tek açık birleştirici güç, sözde paylaşılan “Bibi olmasın” politikasıydı. Ve yine de, gerçekte, bu bile doğru değildi, sağcı koalisyon üyeleri birer birer hükümetten ayrılarak Netanyahu ile yeniden bir araya geldi.
Netanyahu'yu cesaretlendiren kampanya..
Buradaki ana çıkarım, yaklaşan seçimlerin belirleyici bir sonuç üretmesinin en muhtemel – hatta belki de tek – yolunun, Netanyahu bloğunun son dört seçimde başaramadığı 61 sandalye kazanmasıdır
Şu ana kadar yapılan anketler, Netanyahu bloğunun yine 61'e çok yakın - ancak çok az - olduğunu gösteriyor. Netanyahu'nun çekirdek bloğu (Likud, Dini Siyonizm ve Haredi partileri) mevcut kampanyanın altı haftasında ortalama 58.8 ila 60 sandalyeye ulaştı ve şu anda ortalama 59.1. Bu nedenle, bu bloğun imrenilen 61 sandalyeye önceki dönemlere göre daha yakın olduğuna dair çok az gösterge var.
Yeni ruh?
Ancak buradaki büyük soru işareti, bu haftanın yeni partisi Siyonist Ruh. Şu anda Ayelet Shaked liderliğindeki Yamina ile İletişim Bakanı Yoaz Hendel'in Derech Eretz partisinin birleşmesiyle kurulan Siyonist Ruh, birleşmenin açıklanmasından bu yana (her iki bileşen parti de haftalarca önceki herhangi bir ankette barajı geçmemesine rağmen) yapılan her iki ankette de dört sandalye kazandı. Bunun genel etkisi, Netanyahu bloğunu her iki ankette de 61'in üzerine ve ortalamasını 60.7'ye çıkarmak oldu.
Bu aşamada yeni partiyle ilgili olarak belirtilmeye değer iki nokta var. Birincisi, bir dereceye kadar bloklar arasında kalmaya çalışsa da, Netanyahu yönetimini dışlamadı ve çoğu gözlemci, Netanyahu liderliğindeki bir hükümete memnuniyetle katılacağına inanıyor. Gerçekte, sırf bu nedenle, muhtemelen şimdi Netanyahu bloğunda düşünülmelidir.
İkincisi, Mavi ve Beyaz-Yeni Umut birleşmesiyle ilgili olarak belirttiğimiz gibi, yeni partilerin ve birleşmelerin duyurulması, anket sayılarını artırma eğiliminde olan medyada geniş yer kaplıyor. Ancak bu artış genellikle kısa ömürlüdür ve Mavi ve Beyaz-Yeni Umut, geçtiğimiz iki hafta içinde şimdiden 1,6 koltuk eksildi. Bu nedenle, yeni bir partinin sadece dört sandalyede oy kullanması, umutları için iyiye işaret değil ve önümüzdeki haftalarda barajın altına düştüğünü görmek bizi şaşırtmamalı.
Bütün bunlar, Netanyahu'nun beklentilerinin tekrar pamuk ipliğine bağlı olduğu anlamına geliyor. Kamuoyunun önümüzdeki 13 hafta içinde büyük ölçüde değişme olasılığı düşükken, Netanyahu'nun nihayet 61 sandalyeye ulaşması için büyük olasılıkla Meretz ve Ra'am'dan en az birinin eşiği geçmemesi gerekecek; eşiği geçmek için Siyonist Ruh; ya da sağda kitlesel katılım (ya da alternatif olarak solda ya da Arap sektöründe çok düşük katılım) şart.
Mümkün mü? Kesinlikle. Büyük ihtimalle? Kime sorduğunuza bağlı.
Rakamlar birbirini tutmuyor
Ve eğer Netanyahu bloğu tekrar 61 sandalyeye ulaşamazsa, o zaman ne olacak?
Mevcut hükümet şu anda bizim ortalamamızda 54.9 sandalyeyle (Siyonist Ruh'un şu anda diğer kampta olduğunu varsayarsak 53.3), gerekli 61 sandalyenin çok altında bir sonuç alıyor. Bir şekilde 61'e ulaşmış olsa bile, bloktaki farklı görüşler yine bir hükümet kurmayı - ve sürdürmeyi - son derece zorlu hale getirecektir.
Çoğunlukla Arap partilerinin (şu anda ortalama 6 sandalyeye sahip olan) ortak listesinin hükümete dahil edilmesi de çoğu kilit oyuncu tarafından reddediliyor ve bu da muhtemelen başarısız olacak.
İsrail seçim kampanyasının durumu: 31 Temmuz 2022 tarihli anket, son kamuoyu yoklamalarının ağırlığına göre bugün seçim yapılsa partilerin kazanması beklenen sandalye sayısını gösteriyor.
Başbakan Yair Lapid için umut, Netanyahu tekrar 61 sandalyeye ulaşamazsa, Haredi partileri - Shas ve Birleşik Tevrat Yahudiliği - bu kez koalisyona katılacak. Bu umut birkaç faktöre dayanmaktadır. Haredimler muhalefette geçirdikleri zamanın tadını çıkaramadılar; koalisyon partisi olmanın getirdiği bütçelere ihtiyaç duyuyorlar. Ve en önemlisi, Haredi partileri, Netanyahu'nun başarısız olması durumunda başka birini başbakan olarak destekleme fikrini ortaya atıyorlar.
Ancak Lapid için sorun, Haredi topluluğunda geleneksel olarak kötü bir şey olarak görülmesi ve Haredi partilerinin sürekli olarak onun liderliğindeki bir hükümete katılmayı reddetmesidir.
Ancak potansiyel bir alternatif ortak olarak dışlamadıkları bir kişi de Savunma Bakanı Benny Gantz. Gerçekten de, Gantz'ın kendi başbakan olma umutlarının temelini oluşturan, onun Mavi ve Beyaz-Yeni Umut partisinin Lapid'den neredeyse kesinlikle daha az sandalye kazanmasına rağmen, Haredim için Lapid'den daha kabul edilebilir olduğu anlayışıdır.
Bu senaryodaki sorun, sayıların yine muhtemelen hala toplanmamasıdır.
Liberman, Haredimlerle bir hükümette oturmayı açıkça reddediyor ve Mavi ve Beyaz-Yesh Atid-Haredi koalisyonu mevcut ortalamamızda sadece 49.4 sandalyeye ulaşabiliyor. İşçi ve Meretz'i (kesinlikle garanti yok) eklemek, 58.6 sandalyeye götürüyor, yani yine belirleyici oy olarak Ra'am'a güvenmek; bu Gantz'ın yapmayacağını söylediği bir şey.
Bu nedenle, Shas ve UTJ, Gantz liderliğindeki merkezci bir hükümete katılmaya açık olsalar bile (ki bu da şüphelidir), rakamlar pek iyi olmayabilir.
Haredi partileri şüphesiz Likud ile Mavi ve Beyaz arasındaki 2020 birlik rotasyon hükümetinin tekrarını tercih edeceklerdir, ancak bu sefer rotasyonda ilk sırada Gantz olacak. Ancak bu haftaki medya röportajlarında Gantz, bu fikri karıştırmak konusunda da ısrarcıydı.
Ve meselenin püf noktası da burada yatmaktadır. Bu, anket ve kamuoyu ile ilgili bir köşe yazısıdır ve seçmenlerin seçimleri belirlediği varsayımına dayanmaktadır. Ancak kamuoyu son üç buçuk yıldır son derece istikrarlı ve bu sonuçlarla hiçbirine yetki vermiyor.
Netanyahu bloğu 61 sandalyeye ulaşmayı başarırsa, hikaye muhtemelen en azından şimdilik çözülecek. Ama bu olmazsa, elimizde sadece iki olasılık kalıyor.
Birincisi, bir veya daha fazla parti liderinin seçmene verdiği sözü tutmaması ve yapmamayı taahhüt ettiği bir hükümet kurmasıdır. En azından kısa süreliğine de olsa hükümetlerin kurulmasına yol açan üçüncü ve dördüncü seçimlerden sonra yaşanan budur. Belki bu, Benny Gantz'ın tekrar Netanyahu ile koalisyon kurması anlamına geliyor. Belki de Liberman'ın Haredim'le koalisyon kurması anlamına geliyor. Ya da belki Haredi partiler bile düşünülemez olanı yapacak ve Lapid liderliğindeki bir hükümete katılacaklar.
Diğer senaryo… 2023'te altıncı tur seçimler.
Simon Davies, Joshua Hantman, 31 Temmuz 2022, The Times Of Israel
(Simon Davies ve Joshua Hantman, dört kıtada düzinelerce ülkede cumhurbaşkanları, başbakanlar, siyasi partiler ve büyük şirketler için anketler yapan ve kampanyalar yürüten uluslararası bir stratejik, araştırma ve iletişim danışmanlığı olan Number 10 Strategies'in ortaklarıdır.)
Seçkin Deniz, 04.08.2022, Sonsuz Ark, Çeviri, Çeviri ve Yansımalar
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark manifestosuna aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.
- Sonsuz Ark Yayınlarının Kullanımına İlişkin Önemli Duyuru için lütfen tıklayınız.