Sonsuz Ark/ Evrensel Çerçeveye Yolculuk
Will Europe’s New TPI Be an ATM?
"Avrupa Merkez Bankası'nın daha önceki varlık satın alma programının hiç kullanılmamasının bir nedeni, mali açıdan kırılgan hükümetlerin, onun sağlam uygunluk şartlarını yerine getirmekte isteksiz olmalarıdır. Ancak çok daha gevşek koşullarla gelen yeni bir programın piyasaya sürülmesinin ardından denge değişti."
Sonunda gerçekleşti. Avrupa Merkez Bankası, Euro bölgesi içinde para politikasının parçalanmasını önlemek için bir Aktarım Koruma Aracı (TPI) başlattı. ECB Yönetim Konseyi'nin 21 Temmuz toplantısının hemen ardından açıklanan TPI, ECB'nin politika faizini makroekonomik durum ve fiyat istikrarı zorunluluğu talebinin altında, beklenenden fazla ancak 50 baz puan artıracağı haberlerini gölgede bıraktı.
ECB'nin basın açıklamasına göre, TPI “Yönetim Konseyi'nin araç setine bir ek olacak ve para politikasının Euro bölgesi genelinde aktarımına ciddi bir tehdit oluşturan yersiz, düzensiz piyasa dinamiklerine karşı koymak için etkinleştirilebilecektir.” Önceden belirlenmiş belirli kriterler karşılanırsa, "Eurosystem, aktarım mekanizmasına yönelik risklere karşı koymak için, finansman koşullarında ülkeye özgü esaslar tarafından garanti edilmeyen bir bozulma yaşayan yargı bölgelerinde ihraç edilen menkul kıymetlerin ikincil piyasa alımlarını yapabilecektir."
Piyasa likiditesi devlet borç piyasalarında (ve sistematik olarak önemli özel menkul kıymetler piyasalarında) maddi olarak bozulduğunda, son çare piyasa yapıcısı olarak veya daha ziyade son çare alıcısı olarak hareket edecek bir tesis oluşturmanın ekonomik durumunu görebiliyorum. Finansal piyasalar değişken ve güvenilmez olabilir. Bunlar, mantıksız coşkudan yersiz umutsuzluğa kaotik bir şekilde salınabilen karmaşık, doğrusal olmayan sistemlerdir. Kendi kendini doğrulayan korku ve panik nöbetleri, piyasa likiditesinin kurumasına neden olabilir. Çoklu dengelerin olduğu bir dünyada, teknik olarak verimli finansal piyasalar bile, kendi kendini besleyen borç krizleri ve temerrütlerle sonuçlanan istenmeyen fiyat balonları üretebilir.
Soru, merkez bankası tarafından yönetilen bir acil varlık satın alma olanağına sahip olmanın istenip istenmediği değil; Euro bölgesinde, Euro cinsinden borç emilimi için sonsuz derin ceplere sahip tek kuruluş. Ancak, zaten mükemmel bir şekilde yeterli Kesin Parasal İşlemler (OMT) programı gibi bir alternatife sahipken ECB neden TPI oluştursun?
Cevap, Euro bölgesinde mali yakalama konusunda endişe duyanlar için pek cesaret verici değil. OMT'ye iliştirilen mali koşullar, TPI'ya uygulananlardan çok daha sağlamdır. TPI yürürlükteyken, üye devlet hükümetleri artık OMT'nin koşullarına boyun eğmek yerine egemen temerrüde düşme riskiyle karşı karşıya kalabilir. Ayrıca TPI'ın OMT'ye tercih edilmesini sağlayacak başka özellikleri de bulunmaktadır.
Elbette, hem OMT hem de TPI alımları ilke olarak açık uçludur ve hem OMT hem de TPI, ECB'nin alt yatırım düzeyinde (örneğin, Yunan) borç satın almasına izin verir. Her iki tesis kapsamında da Eurosystem, özel veya diğer alacaklılar olarak aynı ( pari passu ) muameleyi kabul eder.
Ancak, OMT aracılığıyla üretilen likiditenin, Euro'nun döviz kuru üzerindeki etkisini sınırlamak için ECB tarafından tamamen sterilize edilmesi gerekirken, TPI biraz daha esnektir. ECB, genel Eurosystem bilançosunda ve dolayısıyla para politikası duruşunda kalıcı bir iz bırakmamayı taahhüt ettiği sürece, TPI daha geniş bir varlık yelpazesi satın alabilir. Örneğin, vadesi 1-10 yıl arasında olan menkul kıymetler satın alabilirken, OMT 1-3 yıl arasında kalan vadelerle sınırlı ve OMT'den farklı olarak TPI özel menkul kıymetler satın alabilir.
OMT ayrıca, borcunun ikincil piyasada satın alınmaya hak kazanmasından önce bir egemenin tahvil piyasası erişimine sahip olmasını (veya erişimi yeniden kazanma yolunda olmasını) gerektirir. Muhtemelen, buradaki "piyasa erişimi", birincil piyasa ihracına erişim anlamına gelir. Ancak, bir borçlunun finansman ihtiyaçlarının (ve OMT devlet borcu alımlarından elde edilen sosyal verimlilik kazanımlarının) piyasa erişimini kaybettiğinde en yüksek olacağı düşünüldüğünde, bu açıkça programın bir kusurudur.
Her durumda, OMT katı uygunluk koşulları getiriyor:
“OMT için gerekli bir koşul, uygun bir Avrupa Finansal İstikrar Kolaylığı/Avrupa İstikrar Mekanizması (EFSF/ESM) programına eklenmiş katı ve etkili koşulluluktur. Bu tür programlar, EFSF/ESM birincil piyasa alımları olasılığını içermeleri koşuluyla, tam bir EFSF/ESM makroekonomik uyum programı veya bir ihtiyati program (Geliştirilmiş Koşullar Kredi Hattı) şeklini alabilir. Ülkeye özgü koşulluluğun tasarlanması ve böyle bir programın izlenmesi için [Uluslararası Para Fonu]'nun da katılımı aranacaktır.”
Buna karşılık, TPI'nin uygunluk gereklilikleri, IMF'den veya uygun bir EFSF/ESM programına uygunluk ihtiyacından bahsetmez. Bunun yerine, sadece üç ana kriteri vardır.
İlk olarak, üye devlet hükümeti AB mali çerçevesine uygun olmalıdır, yani aşırı açık prosedürüne tabi değildir ve bir AB Konseyi tavsiyesine cevaben etkili eylemde bulunmamıştır. İkincisi, hükümet, aşırı dengesizlik prosedürüne tabi olmadığı ve AB Konseyi tavsiyesine göre hareket etmekte başarısız olmadığı anlamına gelen ciddi makroekonomik dengesizliklerin bulunmadığını sergilemelidir. Üçüncüsü, diğerlerinin yanı sıra Avrupa Komisyonu, ESM ve IMF tarafından yapılan borç-sürdürülebilirlik analizlerine dayalı olarak mali sürdürülebilirliği göstermelidir.
Bu koşullarla ilgili sorun, kolayca geçiştirilmeleridir. Ve şimdi, İtalya'nın eski ECB Başkanı Mario Draghi'nin istifasının ardından, İtalya'nın ender görülen mali istikrar dönemi sona erdiği için, TPI'nin İtalyan devlet borcu alımlarının ülkenin Eylül'deki seçimlerini bile beklemeyeceğinden korkuyorum.
Ayrıca, Yunanistan (kamu borcunun ortalama 18 yıllık etkileyici vadesine rağmen), Portekiz, İspanya, Fransa, Belçika ve Kıbrıs da dahil olmak üzere, TPI desteği talep etmesi muhtemel olan diğer Euro bölgesi üye ülkelerinin uzun bir listesi var. Sonuçta, risksiz faiz oranları normalleşiyor, ülke riski daha agresif bir şekilde fiyatlanıyor ve Avrupa resesyona giriyor. Enflasyon düştükçe, nominal GSYİH büyümesi daha da zayıflayacaktır. Yaygın siyasi felç, gerekli mali sıkılaştırmayı önleyecektir. Borç yeniden yapılandırması ve TPI erişimi arasında bir seçimle karşı karşıya kalan ECB, TPI'yı etkinleştirecek.
Bu yeni koşullara uyum sağlamak isteyen Avrupalı liderler, OMT'nin Eylül 2012'de kuruluşundan bu yana neden hiç etkinleştirilmediğinin farkında olmalıdır. Bir faktör, Draghi'nin Temmuz 2012'deki ünlü açıklamasıyla örneklenen ECB liderliğinin güvenilirliği olmuştur: “Görevimiz dahilinde, ECB Euro'yu korumak için ne gerekiyorsa yapmaya hazır. Ve inan bana, bu yeterli olacak.”
Ancak bir başka neden de, mali açıdan kırılgan Euro bölgesi hükümetlerinin OMT'nin uygunluk koşullarına boyun eğme konusunda isteksiz olmalarıdır. TPI, minimum koşulluluk ile üstün finansal destek sunar. Bakalım hangisi galip gelecek.
Willem H. Buiter, New York, 22 Temmuz 2022, Project Syndicate
(Bağımsız bir ekonomi danışmanı olan Willem H. Buiter, İngiltere Merkez Bankası Para Politikası Komitesi'nin eski bir üyesi ve Citigroup'ta eski bir baş ekonomisttir.)
Seçkin Deniz, 19.08.2022, Sonsuz Ark, Çeviri, Çeviri ve Yansımalar
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark manifestosuna aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.
- Sonsuz Ark Yayınlarının Kullanımına İlişkin Önemli Duyuru için lütfen tıklayınız.