Sonsuz Ark/ Evrensel Çerçeveye Yolculuk
Europe’s conservatives want a piece of Giorgia Meloni
"İtalya'nın aşırı sağcı başbakanı ile kurulacak bir ittifak Brüksel'de dengeleri değiştirebilir."
Avrupalı sosyalistler Qatargate skandalıyla sarsılırken, Kıta'nın ana akım muhafazakârları, önümüzdeki yıllarda Brüksel'de iktidarı ellerinde tutmalarına yardımcı olacağını umdukları aşırı sağcı politikacılarla güçlerini birleştirme planları yapıyor.
Hiç kimse planlarının merkezinde İtalya Başbakanı Giorgia Meloni kadar yer almamaktadır.
İtalya Başbakanı Giorgia Meloni | Tiziana Fabi/AFP-Getty Images
Göç konusundaki sert tutumu, gençliğinde faşizmi öven yorumları ve aşırı sağcı figürlerle olan bağlantıları nedeniyle ana akım politikacıları korkutmuş olsa da, AB'nin önde gelen muhafazakar politikacıları, bloğun yeni bir Avrupa Parlamentosu seçeceği ve üst kademelerini yeniden düzenleyeceği 2024 yılına bakarken endişelerini hızla aşıyorlar.
Geçtiğimiz aylarda Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Avrupa Halk Partisi (EPP) başkanı Manfred Weber ve Avrupa Parlamentosu Başkanı Roberta Metsola gibi üst düzey muhafazakarlar, İtalya başbakanı ile bire bir görüşmelerde, çoğu Roma'da olmak üzere, saatler geçirdiler.
Avrupalı muhafazakârlara ve Meloni'nin çevresindekilere göre amaç, Meloni'yi Parlamento ve Avrupa Konseyi'nde üst düzey AB görevlerinin belirlenmesinde söz sahibi olacak bir sağ ittifakın parçası haline getirmek ve Almanya Başbakanı Angela Merkel'in muhafazakâr kamptaki kaybını kısmen telafi etmek.
Eğer başarılı olurlarsa onları büyük bir ödül bekliyor: Komisyon başkanlığından Avrupa Konseyi başkanlığına, Avrupa Parlamentosu liderliğinden AB'nin diplomatik kolunun başına kadar AB'nin kilit kurumlarındaki üst düzey görevlerin çoğu seçimden sonra kapışılacak.
Eski Almanya Başbakanı Angel Merkel'in Hıristiyan Demokratlarından eski İtalya Başbakanı Silvio Berlusconi'nin Forza Italia'sına kadar uzanan merkez sağ siyasi partilerin oluşturduğu bir şemsiye grup olan EPP, geleneksel olarak AB siyasetinde büyük bir rol oynamıştır. En güçlü üyesi olan Merkel'i kaybetmesine rağmen, parti hala en büyük güç olduğu Komisyon ve Parlamento'yu kontrol etmekte, gücü Sosyalistlerle ve aynı zamanda konuya bağlı olarak liberal Renew grubu ve Yeşiller ile paylaşmaktadır.
Meloni ise yeni kurulan ateşli bir parti olan Avrupa Muhafazakârları ve Reformistleri'nin (ECR) başkanı. 2009 yılında kurulan ECR, daha büyük olan EPP grubundan daha sağcı ve aşırı sağcı İsveç Demokratları, İspanya'nın Vox'u ve Meloni'nin İtalya'nın Kardeşleri gibi hepsi de göçmen karşıtı sertlik yanlısı partileri içeriyor.
EPP, Fransa ve Almanya da dahil olmak üzere büyük kayıplar yaşarken, ECR büyümektedir. Daha köklü partiler için, yeni ortaya çıkan partiyi kucaklamak, azalan gücün bir kısmını geri almak için bir fırsat. Ancak bu ittifak, merkezci liderliği bastıran yüksek sesli, radikal sesleri (ABD'de Donald Trump ve Cumhuriyetçi Parti'yi düşünün) güçlendirirse, aynı zamanda bir risktir.
EPP'nin önde gelen isimleri şimdilik endişeli görünmüyor.
İtalya Başbakan Yardımcısı Antonio Tajani bu ayın başlarında yaptığı açıklamada EPP ve ECR'nin yanı sıra en güçlü üyesi Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron olan Renew grubunun liberallerini kastederek "Kesinlikle bir ittifak olabilir, belki liberalleri de kapsayacak şekilde genişletilebilir" dedi.
Giorgia Meloni hükümetini Forza Italia'nın yanı sıra Matteo Salvini'nin aşırı sağcı partisi Lig ile paylaşıyor | Andreas Solaro/AFP-Getty images
ECR ve EPP arasındaki ittifakın İtalya'da ve bir dereceye kadar İsveç'te halihazırda bir gerçeklik olması da buna yardımcı oluyor. Meloni hükümetini Forza Italia'nın yanı sıra Matteo Salvini'nin aşırı sağcı partisi Lig ile paylaşırken, muhafazakar İsveç Başbakanı Ulf Kristersson İsveç Demokratlarının desteğiyle yönetiyor. Çek Cumhuriyeti'nde de ECR'ye bağlı Başbakan Petr Fiala iki EPP partisinin desteğiyle ülkeyi yönetiyor.
EPP Genel Sekreteri Thanasis Bakolas POLITICO'ya verdiği demeçte Meloni ile bir araya gelme potansiyeli konusunda "açık fikirli olmaya devam ediyorum. Çadırımı büyütmek istiyorum... Bu siyasi oyunu neden diğer tüm ülkelerde oynandığı gibi oynayamadığımı anlamıyorum." dedi.
Homurdanmalar
Diğer EPP üyeleri ise daha şüpheci.
Örneğin EPP'deki Polonyalı muhafazakârlar için ECR ile güçlerini birleştirmek, sonbaharda yapılacak seçimler öncesinde düşmanları olan AB karşıtı aşırı sağcı Hukuk ve Adalet Partisi ile bir araya gelmek anlamına geleceğinden "intihar" olacaktır. Polonya'nın EPP delegasyonu başkanı Andrezj Halicki "Biz daha güçlü bir Avrupa istiyoruz" dedi. "Onlar [Hukuk ve Adalet] daha zayıf bir Avrupa istiyor. Ortada bir köprü yok."
Almanya'nın Hıristiyan Demokratları da bir birlikteliğe temkinli yaklaşıyor.
Bazı eleştirmenler EPP-ECR ittifakının Avrupa kurumlarında Avrupa karşıtı siyasetçilerin üst düzey görevlere gelmesinin önünü açabileceğinden, tilkiyi kümese sokabileceğinden ve aşırı sağcı figürleri on yıllardır Avrupa'da iktidarın dışında tutan kordon sanitaire'i kırabileceğinden endişe ediyor.
Muhafazakâr yetkililerin olası bir ittifak konusunda dikkatli bir dil kullanmalarının nedeni de bu. Meloni'yi ECR'den kaçırmak istemediklerini söylüyorlar. Hukuk ve Adalet resmin içinde olduğu sürece resmi bir ittifak da istemiyorlar. Bunun yerine, adının açıklanmasını istemeyen üst düzey bir EPP yetkilisine göre, "asıl soru onunla [Meloni] konuşup konuşmamamız gerektiği."
Von der Leyen, Roma'ya yaptığı son ziyaret sırasında Giorgia Meloni ile hükümet merkezinde bir saatten fazla zaman geçirdi | Vincenzo Pinto/AFP-Getty images
Bu EPP-ECR işbirliği, hem Avrupa Parlamentosu hem de liderlerin bir araya geldiği Avrupa Konseyi'ndeki güç dengesini değiştirebilir.
Üst düzey EPP yetkilisi, hukukun üstünlüğü konusunda AB ile bir hesaplaşma içinde olan Macaristan başbakanına atıfta bulunarak, "Konsey masasındaki ilk toplantısında Viktor Orbán için para kesintisi yapılmasını destekledi," diye ekledi. "Merkeze doğru hareket etmek ve birlikte nasıl konuşabileceğimizi görmek için buna gerçekten bakmamız gerektiğini düşünüyorum."
Herhangi bir ittifakın niteliği ne olursa olsun, şu çok açık: İtalya'da Meloni, ana akım muhafazakârları peşinden sürükleyerek sürücü koltuğuna oturmuş durumda. Her ne kadar EPP'nin ECR'den daha güçlü kalmasının beklendiği AB düzeyinde bunu tekrarlamak zor olsa da, merkeze doğru hareketi AB'nin doğasını değiştirmeyi amaçlıyor.
İtalya'nın devlet televizyonu Rai'de bir program yapan siyasi analist Marco Damilano, "İtalya, sağın liderlik ettiği ve EPP'nin ılımlılarının çekildiği sağ-merkezin laboratuvarı haline geldi" dedi.
"Meloni gibi milliyetçiler AB'ye doğru hareket ediyor - ama akıllarındaki AB'ye doğru" diye ekledi. Başka bir deyişle: Brüksel için daha sınırlı yetkiler ve daha az federalizm.
Roma'dayken
Ancak muhafazakârlar Meloni ile daha ileri gitmeden önce, Ukrayna'daki savaşa AB desteğinin devamı ve çok önemli olan göç konusunda kendileriyle aynı çizgide olmasını sağlamaya niyetliler.
İlk olarak, Meloni'nin eski bir NATO büyükelçisi olan Francesco Talò'yu diplomatik danışmanı olarak ataması EPP yetkililerini rahatlattı.
Göçle ilgili ikinci nokta ise daha karmaşık bir denklem. AB, bloğun dış sınırlarının nasıl korunacağını ve giriş yapan göçmenlerin ülkeler arasında nasıl dağıtılacağını resmileştirecek iltica kurallarında reform yapılmasına yönelik tartışmalı planların ortasında, önümüzdeki aylarda daha fazla göçmen dalgasına hazırlanıyor.
Eğer Meloni göç konusunda EPP liderlerinden ayrılırsa, örneğin göçmen gelişleri konusunda yeni bir kriz yaratırsa, bu onların iyi hazırlanmış ittifak planlarını dinamitleyebilir. Ayrıca Meloni'nin aşırı sağcı bir parti olan İtalya'nın Kardeşleri'ne mensup olması, LGBTQ hakları gibi konularda onu sağa çekebilir ya da Avrupa'nın en korkunç çocuğu Orbán'a yakınlığı konusunda da endişeler var.
Muhafazakar liderlerin 9-10 Şubat'ta Brüksel'de yapılacak AB Konseyi toplantısı öncesinde kendisiyle vakit geçirmek için yoğun çaba sarf etmelerinin nedeni de budur.
Eski Avrupa Parlamentosu Başkanı David Sassoli adına bir konuşma yapmak üzere kısa bir süre önce Roma'ya giden von der Leyen, Meloni ile hükümet merkezinde bir saatten fazla zaman geçirdi. İtalya'nın ofisi bu görüşmeyi Şubat ayında Avrupalı liderlerin bir araya geleceği toplantı öncesinde "görüş alışverişinde bulunmak için mükemmel bir fırsat" olarak değerlendirirken Komisyon Başkanı da Twitter'da bu görüşmeyi "memnuniyet verici" olarak nitelendirdi.
Görüşme, EPP Başkanı Weber'in Papa Benedict'in Roma'daki cenaze töreni sırasında Meloni ile bir araya gelmesinden günler sonra ve Meloni'nin Brüksel'de Avrupa Parlamentosu Başkanı Metsola ile görüşmesinden sadece birkaç hafta sonra gerçekleşti. Brüksel'in iki önemli ismi için de bu İtalyan liderle ikinci görüşmeydi.
Gerçekten de Meloni'nin çevresindeki kişiler için Metsola, EPP ve ECR arasındaki olası bir bağlantıda kilit bir karakter. "Metsola [EPP ile] değerler düzeyinde bir köprü figürü. Kendisi muhafazakâr ve grubumuz ile EPP arasındaki denge noktasını onda bulmak çok kolay," diyor Meloni'ye çok yakın bir İtalya'nın Kardeşleri milletvekili olan Nicola Procaccini.
Brüksel'deki pek çok yetkili onun Avrupa Komisyonu başkanlığı için ECR-EPP adayı olmasını beklediklerini söylüyor - Parlamento'da zaten değerini kanıtlamış bir ittifak.
Metsola'nın kendisi de, eski özel kalem müdürü Alessandro Chiocchetti gibi ECR'nin desteğiyle Parlamento genel sekreterliği görevine seçildi.
Bildiğimiz AB'nin sonu mu?
Geriye kalan en büyük soru, Meloni gibi ECR figürlerinin desteğinin sağın Brüksel'deki gücünü pekiştirmek için yeterli olup olmayacağı ya da daha uzaklara bakmaları gerekip gerekmeyeceğidir. POLITICO'nun Poll of Polls tarafından yapılan güncel tahminlerine göre, Meloni'nin partisi arkasında toplansa bile EPP Parlamento'da çoğunluğu elde edemeyecek.
Sağcı blok daha geniş bir desteğe ihtiyaç duyacaktır - örneğin Macron'un merkezci partisi Renew'den. Bir AB yetkilisi, "Hükümeti temelde merkez sağ, Macron'un ECR'nin desteğiyle Komisyon başkanı olarak olası bir Metsola seçimine şapkasını koyacağını göz ardı etmem" dedi.
Renew grubunun bir sözcüsü bu ihtimali reddetti. "Biz her zaman Avrupa yanlısı bir koalisyon için mücadele edeceğiz. Bu pazarlığa açık bir konu değil" dedi. "Popülist partilerin yükselişine rağmen Renew Europe seçimlerin merkezde kazanıldığına inanıyor."
Meloni hükümeti ile Fransa arasındaki ilişkiler, Meloni'nin İtalya'ya yanaşmasına izin vermediği bir göçmen gemisi nedeniyle çıkan tartışma nedeniyle kötü bir başlangıç yaptı | Ludovic Marin/AFP-Getty images
Her halükarda böylesine geniş bir ittifakı yönetmek zor olabilir. Meloni hükümeti ile Fransa arasındaki ilişkiler, Meloni'nin İtalya'ya yanaşmasına izin vermediği bir göçmen gemisi nedeniyle çıkan tartışma nedeniyle kötü bir başlangıç yaptı. Yine de Macron ve Meloni arasında geçen hafta yapılan telefon görüşmesinin ardından hareketlenme işaretleri var.
Meloni için de EPP ile müttefik olmanın iyi yanları olabilir. Rekor düzeyde kamu borcu olan İtalya'nın, bir birlikteliğin sunabileceği AB desteğine ihtiyacı var. İtalyan siyasi analist Damilano, Roma'da güçlü, Brüksel'de zayıf olmanın kendisi için "ölümcül olabileceğini" söyledi.
Nicholas Vinocur, Jacopo Barigazzi, 24 Ocak 2023, Politico
Seçkin Deniz, 27.03.2023, Sonsuz Ark, Çeviri, Çeviri ve Yansımalar
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark manifestosuna aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.
- Sonsuz Ark Yayınlarının Kullanımına İlişkin Önemli Duyuru için lütfen tıklayınız.