Sonsuz Ark/ Evrensel Çerçeveye Yolculuk
“CHANGING THE COURSE OF ELECTIONS IS THE PRIMARY MISSION OF INFLUENCE AGENCIES”
Kimliğini korumak için adı değiştirilen Edouard, on yılı aşkın bir süre bir dijital iletişim ajansında proje yöneticisi olarak çalışmıştı. Çalıştığı şirket, müşterilerine seçim kampanyası yönetimi veya bir krizi önlemeye yönelik sosyal ağ takibi gibi geleneksel hizmetler sunarken aynı zamanda off-the-record (kayıt dışı) hizmetler de sağlamaktaydı.
Şirket, Wikipedia sayfaları düzenlemiş, bir müşteriyi öne çıkarmak veya bir rakibi (Çev: Müşterinin rakibi) itibarsızlaştırmak için avatar hesapları oluşturmuş ve saygın medyaya makaleler sunmuştu – bunların tümü gayri resmi olarak gerçekleşmişti. Gerçek isminin açıklanmasını istemeyen Edouard, etki (ajanlığı), lobicilik ve iletişimin kesiştiği, neredeyse her şeyin mümkün olduğu şaibeli bir sektörü ortaya koymayı kabul etti.
Ocak 2023'te gerçekleştirilen bu röportajda paylaşılan bilgiler, belgelerle ve diğer kaynaklar aracılığıyla doğrulanmıştır. Bu mümkün olmadığında, bir ek açıklama okuyucuyu bilgilendirir. Röportaj Fransızca yapılmış ve İngilizceye çevrilerek uzunluk ve netlik için düzenlenmiştir.
Kendinizi nasıl tanımlarsınız?
Uluslararası bir iletişim ajansının eski proje yöneticisiyim. Eskiden çalıştığım ajansın niteliğini zar zor tarif edebilirim. Bir iletişim ajansı mıydı, bir etki ajansı mıydı yoksa lobicilik miydi? Gerçekten bilmiyorum. Kreatiflik departmanı, içerik, takip ve basın-ilişkileri departmanlarıyla herhangi bir iletişim ajansı gibiydi. Ama aynı zamanda özel operasyonlar gerçekleştiren istihbarat servislerine benziyordu. Bir müşteri için yazılı bir rapora ekleyemeyeceğiniz türden bir şey.
Bu işletme hangi temel hizmetleri sunuyor?
Müşterinin herhangi bir talebini karşılarsınız. Avrupa'da genellikle CAC 40 (*) şirketlerinin CEO'ları ile muhatap oluyoruz. Ajanslarımızın ana görevinin seçim kampanyalarını etkilemek veya seçimlerin gidişatını değiştirmek olduğu Afrika'da, çoğunlukla hükümetlerle, başkanlık veya bakanlıklarla muhatap oluyoruz. Ancak, Afrika diktatörlüklerinde seçimlerin gidişatını neredeyse hiç etkilemiyoruz, çünkü bunlar çoğunlukla otomatik olarak gerçekleşen yeniden seçimlerdir. Bu durumda, imaj çalışmaları yaparak seçim kampanyasına olumlu bir ışık tutmuş oluruz. Son olarak bir de “medya istihbaratı” dediğimiz şey var: Bir müşteri hakkında bir şeyler yazıldığı öğrenildiğinde, konuyu araştıran gazeteci ile görüşülür ve bir kriz çıkacağı noktasında müşteri uyarılır. Krize ne zaman ve nasıl karşı koyulacağına dair bir plan oluşturulur. Bunun için ya dikkatler bu konudan uzaklaştırılır ya da söz konusu bilgi itibarsızlaştırılır.
Bazı yanlış bilgilendirmeler de yapılır mı?
Gündemde olan konuyla alakalı bilgileri can sıkıcı kısımlarına değinmeden yayardık. Örneğin, en kötü kana susamış diktatörün aslında o kadar da kötü olmadığını söylerdik. Onunla ilgili olumlu şeyler bulmaya çalışırdık. Bir rakibin geçmişinin (olumsuz yanlarını) vurgulamaya çalışırdık. Bu, yalan haberden daha ziyade manipülasyondur.
Bir manipülasyon kampanyası nasıl çalışır?
Her zaman 360 derece iletişim kullanıldığı için birkaç seçenek vardır. İlk olarak, makaleler yayınlatmalısınız. Birkaç yüz avroya istediğimi yayınlayabildiğim medya ortamı var. Bunlar büyük çevrimiçi siteler değildir ancak dijital bir varlığa sahip olmanıza ve “politika savunuculuğu” yapmanıza imkan sağlarlar [Politika savunuculuğu; insanları, bir ilgi alanını veya bir görüşü teşvik eder veya savunur]. Araştırmacılar, akademisyenler ve hatta sahte şahsiyetler [iyi referans verilen web sitelerinde] oldukça kolay bir şekilde makaleler yayınlayabilir ve kontrol etme imkanınız yoksa kolayca kandırılırsınız.
Örneğin, [iş başına ücret alan] serbest gazetecileri de [kiralayabiliriz]; bu gazetecilere perde arkasında baş editörlerini [bunun meşru bir makale olduğuna] ikna etmeleri gerektiği için ödeme yapılması gerekir. Bir gazeteci, bir lobici kadar para almıyor, bu yüzden adamlara küçük bir miktar para [veriyorsunuz] ve (makale) yayınlanıyor. Nihayetinde, her gazeteci 3.000 dolar kadar para alıyor. [Bu işlemleri bağımsız olarak doğrulayamadık].
Her zaman bir miktar para veya yemekle kullanabileceğin adamlar vardır. [Bir Afrika ülkesinde] o ülke hakkında iyi şeyler söyletmek için gazete ve dergi patronlarını [bir tatil köyüne] götürerek iki hafta boyunca tüm masrafları karşıladıklarını hatırlıyorum. [Bu gezinin varlığını bağımsız olarak doğrulayamadık, ancak kaynaklar bu tür tekliflerin sektörde yaygın olduğunu söyledi.]
Diğer bir yöntem olarak, Getfluence [reklam verenlerin medya kuruluşlarında sponsorlu içerik yayınlamasını kolaylaştıran “Boosterlink” veya “publisuites”e benzer bir platform] kullanıyorum. Bu noktada bir boşluk var: bazı gazeteler sponsorlu olarak belirtilmemiş makaleleri yayınlamayı teklif ediyor. Bu yasadışı.
(Getfluence direktörü Marc de Zordo, her medya kuruluşunun içeriğin sponsorlu olup olmadığını belirtme konusundaki kriterlerini faaliyet gösterdikleri ülkenin mevzuatına göre belirlediğini söyledi: “Ortak bir mevzuat yok. Teklife ve ülkeye göre, her medya, özellikle mevzuatla ilgili olarak kendi kriterlerini tanımlar.”)
Bilgiler bir medya kuruluşuna yerleştirildikten sonraki adımlar nelerdir?
Sosyal ağlarda hesaplara ihtiyacımız var. Somut olarak, bir ülkeye vardığımızda ilk satın aldığımız şey yüz adet SIM kart ve yüz tane [kullan at] telefon oluyor. Ayrıca operasyon sonunda çöpe atacağınız yeni bilgisayarlar gerekiyor. Bu, sosyal ağlarda sahte hesaplar oluşturmamıza imkan sağlar.
Sanki bir dizi, bir kurgu yarattığınızda mümkün olduğu kadar gerçekçi olması gerektiği gibi. Karakterlerin hayatlarını, geçmişlerini, kişiliklerini dikkate almalıyız. (İşi yapan) Küçük bir ajans olduğunda, bu oldukça özensiz bir şekilde yapılır. İyi yapıldıysa, İsrailliler yapmıştır. Kötü yapıldıysa, İsrailli değildir.
Bu sahte hesaplar ayarlandıktan sonra, tartışma alanını (Çev: gündemi) işgal etmek üzere, örneğin Twitter'a gideriz. Viral olan bir hashtag oluştururuz. Kullandığımız başka bir mecra da Wikipedia'dır.
Bize "Wikipedia içeriği yapabileceğinizi", yani belirli müşteriler adına Wikipedia içeriğini düzenleyebileceğinizi mi söylüyordunuz?
Bir Vikipedi sayfası oluşturmak için sağlam makalelere ihtiyacım var [bir sayfayı düzenlemek için girilen bilgiye kaynak gösterebilmeliyiz]. Ardından, müşteriler hakkında olumlu veya rakipler hakkında olumsuz olmasına bağlı olarak sayfayı düzenlerim. Bu, tüm ajansların bir numaralı silahıdır çünkü dijital sektörde, Google'da çıkan ilk sonuç hala o [Wikipedia]'dur.
Çoğu İnternet kullanıcısı, bir arama motorunun yalnızca ilk sayfa sonuçlarına, belki de ikincisine bakar. Zorluk, herhangi bir anda ilk sonuçlarda yer almaktır. Ve bunu Wikipedia veya PBN dediğimiz Özel Blog Ağları sayesinde başiarabiliyoruz. Bunlar, geri bağlantı yapılmasına izin veren küçük sitelerdir, yani bir makaleye ne kadar çok link atılırsa, makale o kadar güçlü olur ve Google'da daha yüksek sırada görünür.
Wikipedia'nın izlendiğini ve hiçbir şey yazamayacağımızı biliyoruz, bunu nasıl yapıyorsunuz?
Bir ajansın [genellikle] kendisini bir iletişim ajansı olarak ilan etmesi gerekir. Üzerinde çalıştığı maddeye yönelik menfaat ilişkisi bulunan herhangi birinin bir sayfaya müdahale etmesini yasaklayan Wikipedia'nın iç kurallarıdır. Ama ansiklopedisini mahvettiği için bir ajansa saldırabileceğini sanmıyorum.
Google, makinenin temel bir dişlisi gibi görünüyor?
Google oldukça kolay kullanılabilen ve üzerinde değişiklik yapılabilen bir araçtır. Yani, arama motorunda bağlantıları silebilir, değiştirebilir, yukarı taşıyabilir, aşağı taşıyabilirsiniz. Yasal ve ahlaki arasındaki ilişkiye girmeyeceğim. Ancak örneğin, bir noktada yasal veya ailevi sorunları olan büyük şirketlerin yöneticileri de dahil olmak üzere birçok müşteri için çalıştık. Örneğin evlilik sorunu olan bir patronu ele alalım. Unutulma hakkından yararlanmak için linkleri silme konusunda uzmanlaşmış bir ajansı araması yeterlidir.
İlk sayfa sonuçlarının altında “bazı sonuçlar Avrupa'da veri koruma yasası kapsamında kaldırılmış olabilir” yazıyor. Bu da kişinin kendisiyle ilgili olumsuz sonuçların silindiği anlamına gelmektedir. Şimdi, çok şüpheli ve yanlış olduğu düşünülürse, bu sonuçları üç ay sonra silebilirsiniz. Hızlı tempolu bir ortam, bizden daha hızlı. Her zaman bir adım önde olmalısın.
Ajansınızın genellikle sözleşmesiz çalıştığını söylüyorsunuz, ancak bu alanda ve bir etki operasyonu için standart oranlar nelerdir?
Fiyatlar, etki ve iletişim sektöründe en büyük sözleşmeler için ayda 20 ila 50 000 € arasında değişmektedir. [Bu meblağ, araştırmamıza göre ortalama piyasa fiyatıyla eşleşiyor ve hizmetlere bağlı olarak değişebilir]. Bunlar genellikle altı aylık yenilenebilir sözleşmelerdir ve hiçbir ülke aynı kurumla üç yıldan fazla çalışmaz.
Bu ortamda geçirdiğiniz yıllardan neler öğrendiniz?
Ahlaki ve ilkeli bir bakış açısından karmaşık bir durum. Azerbaycan'ın veya onun gibi herhangi bir otokratik rejimin demokrasi olduğunu söyleyemezsiniz, ancak [Azerbaycanlı müşterilerin] istediği budur. [Yaptığımın] iyi bir şey olduğunu söylemeyeceğim. Sadece içine girdikten sonra bunu ayırt etmesi çok daha karmaşık hale geliyor. İçinden çıktığınızda, kendi kendinize "Eh, o kadar da iyi değilmiş" dersiniz.
Bu makale, dezenformasyon paralı askerlerine yönelik küresel bir araştırma olan Story Killers projesinin V. Bölümüdür.
Léa Peruchon, 15 Şubat 2023, Forbidden Stories
<<<Önceki Sonraki >>>
Léa Peruchon, gazeteci, koordinatör, Eylül 2021'de araştırmacı gazeteci olarak Forbidden Stories'e katıldı. Fransa'nın Tours kentinde gazetecilik bölümünden mezun olan Peruchon, kariyerine bölgesel günlük basında başladı ve 37 degrés için birçok makale yazdı. Daha sonra iki yıl boyunca Premières Lignes Télévision'da Cash Investigation programı için ve ardından 1980'lerde Mağrip'teki tatiller üzerine bir France 5 belgeseli için Zed Production da dahil olmak üzere çeşitli basın ajanslarında çalıştı. 2021 yılında France 3 için travma sonrası stres bozukluğu üzerine bir belgeselin yapımına katıldı.)
Tamer Güner, 06.04.2023, Sonsuz Ark, Stratejik Araştırma, Derleme-Analiz
Çevirenin Notu
(*) CAC 40: Fransa'nın ana borsa endeksi. CAC kısaltması, Fransızca "Cotation assistée en continue" ifadesine karşılık gelir. 40 rakamı, kırk şirkete dayandığını gösterir. Paris Menkul Kıymetler Borsası'nda faaliyet göstermektedir. CAC 40 endeksi, daha önce Paris Menkul Kıymetler Borsası olarak da bilinen Euronext Paris Borsasında listelenen en büyük 40 şirketten oluşur.
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark manifestosuna aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.
- Sonsuz Ark Yayınlarının Kullanımına İlişkin Önemli Duyuru için lütfen tıklayınız