Sonsuz Ark/ Evrensel Çerçeveye Yolculuk
Tbilisi is a tinderbox
Bir ülkeyi asla havaalanı yoluna göre yargılamayın. Gürcistan'ınki, uluslararası varış noktasından Tiflis'in kalbine kadar kusursuz. George W. Bush otoyolu (evet, gerçekten) pürüzsüz bir asfalt, şık elektrikli arabalar caddelerde mırıldanıyor, çok ucuz fiyatlarla yakıt satan yeni Lukoil benzin istasyonları ile noktalanıyor. Kusursuz bir şekilde temiz. Ve şehir merkezindeki parlamento binasına ulaştığınızda, arka arkaya üç gece süren protestoların, plastik mermilerin, göz yaşartıcı gazın ve çevik kuvvetin kalıntılarını temizlemeyi neredeyse bitirmişler.
Tiflis'in otoyolu, ülkenin son ekonomik hamlesi sırasında, yakışıklı genç başkan Mikheil Saakashvili'nin kısa ama göz alıcı altın çağını yaşadığı dönemde inşa edildi. Kennedy-vari bir reformcu olarak polis teşkilatını görevden aldı, yolsuzluğu ortadan kaldırdı ve ülkeyi temizledi. Ancak daha sonra eli ağır otoriterliğe geri döndü. Geçtiğimiz hafta sonu, ilerlemenin güneşli yol istasyonları - AB ve hatta NATO üyeliği - kalabalıklarla birlikte geri çekildi. Saakaşvili bir hapishane hastanesinde, bir zamanlar cömert olan 120 kilosu, bunama ve hatta olasılık dışı olarak zehirlenme söylentileri arasında hastalık nedeniyle neredeyse yarı yarıya azaldı.
Sicilya'dan daha fazla istilacıya sahip olan 3,7 milyonluk Gürcistan'da her zamanki gibi bayram ve daha sık olarak da kıtlık yaşanıyor. Romalılar, Persler, Suriyeliler, Cengiz Han ve elbette Ruslar, bir savunma duvarı olması gereken ama olmayan büyük Kafkas masifinin altına yayılan ılıman üzüm bağları, meyve bahçeleri ve sebze tarlalarında tecavüz ve yağma sıralarını aldılar. Bugün, bir zamanların iyi vakit geçiren başkanı yitip giderken, binlerce Rus asker kaçağı ve dijital göçebe Ukraynalı savaş mültecilerine karışıyor ve her şeyin fiyatını yükseltmek için sınırlardan akın ediyor. Bu arada ülke, hiç sevmediği Ayı'yı yatıştırmakla kendi varoluşsal kıyametiyle yüzleşmek arasında gidip geliyor.
Gürcistan bunları daha önce görmemiş değil; aslında Moskova'nın deneme tahtası olduğunu iddia edebilirsiniz. Daha 1992'de, Sovyetler Birliği dağıldıktan kısa bir süre sonra, ülkenin kuzeybatısındaki Abhazya ve merkezindeki Güney Osetya'da küçük yeşil adamlarla çatışmalar yaşandı. Ardından 2008'de, pek çok kişinin Rus provokasyonu olduğunu savunduğu geniş çaplı bir savaşta yüzlerce kişi öldü ve binlerce kişi yerinden edildi. Bugün bu iki bölge Gürcistan'ın Donbas ve Luhansk'ı. Moskova'nın kapalı cepheli müşteri devletleri: ülkenin yüzde 20'si ilhak edilmiş durumda. Peki ne yapmalı? Joseph Stalin'in Gürcistan'da doğduğu yer olan Gori'deki mezar müzesinde rehberlik yapan 75 yaşındaki Tamar'a ya da 62 yaşındaki eski Kızıl Ordu gazisi Tariel'e sorun, cevapları şu: 'Provoke etmeyin'. Her ikisi de hayatlarının yarısından fazlasını Sovyet vatandaşı olarak geçirmiş; her ikisi de AB'ye katılmak istiyor ama NATO üyeliğinin çok ileri bir adım olduğunu düşünüyor. Tariel, "Ruslar geldiğinde asla gitmezler" diye uyarıyor.
Ama her şey yaşla ilgili. İnce yapılı, batı eğitimi almış Tiflis belediye meclis üyesi 31 yaşındaki Saba Buadze, anketlerin Gürcülerin yüzde 85'inin batılı uluslar ailesine tam entegrasyondan yana olduğunu gösterdiğini iddia ediyor. Yine de iktidardaki Gürcü Rüyası partisinin kasıtlı olarak barikatlar inşa ettiğini savunuyor. Şimdi geri çekilen yabancı nüfuz yasası -Moskova'nınki örnek alınarak- dış şirketleri ve medyayı kontrol etmek için devlete acımasız yetkiler vermek gibi ikili bir amaca hizmet edecekti, ancak aynı zamanda AB adaylık statüsü için büyük bir engel olduğunu kanıtladı - zaten Ukrayna ve Moldova'ya verildi, ancak Gürcistan reddedildi. Tiflis'te hipster bir otelde oturan Buadze kendisini 'merkez sağ' olarak tanımlıyor ve Gürcistan'ın üst tabakasının bir parçası olduğunu kabul ediyor. Ancak devam ettiğinde bir tür devrimci olduğunu ortaya koyuyor. 'Yönetici elit ne yaptığını çok iyi biliyor' diyor. 'Seçmenlerini Rusya ile savaş korkusuyla ve bu insanların [Batı'nın] değerlerimizi ve ulusal kimliğimizi zayıflatmaya çalıştığını söyleyerek manevra yapmaya çalışıyorlar. Ancak geçen haftaki protestolar çoğunluğun buna inanmadığını gösterdi. 'Geçtiğimiz günlerin Rusların eline düşmeyeceğimizi göstermiş olmasından dolayı çok umutluyum' diyor.
Bugün Tiflis, Olivia Manning'in Balkan Üçlemesi'ndeki 1930'ların Bükreş'ine benziyor - muhtemelen tatsız bir şeylerin olmak üzere olduğu bir yangın yeri. Komplo teorisyenleri -her zaman yanılmazlar- Gürcistan'ın tek milyarderi, bilgisayar satıcılığından metal, maden ve emlak patronluğuna geçen Bidzina Ivanishvili'nin kukla ustası olduğuna inanıyor. 2012 yılında şu anda iktidarı elinde tutan Gürcü Rüyası partisini kurdu, Saakaşvili'yi mağlup etti, kısa bir süre başbakanlık yaptı ve kamu hayatından çekildiğini açıklayarak münzevi bir sessizliğe gömüldü. Ama adamları hala orada.
Kısa bir süre mevcut Başbakan Irakli Garibashvili'nin hukuk danışmanı olarak görev yapan Buadze, Ivanishvili'nin de ince bir ip üzerinde yürüdüğüne inanıyor. Rusya'ya sırtını dönerse Batı'daki varlıklarını kaybedebilir; Batı'ya sırtını dönerse telafisi çok daha zor bir şey kaybedebilir. İki yıl önce, münzevi milyarder neredeyse ortadan kayboldu. Yine de başkentin yukarısında, Eski Kent'in ve bulvarların klasik ihtişamının üzerinde bir dağ yuvası parıldıyor - bir sarayın geniş, aydınlatılmış havaalanı terminali. Burası Ivanishvili'nin konağı, düşmanlarına göre her şeye ve herkese sahip olduğu iddia edilen ve kimseyle konuşmayan bir Svengali Dr No; belki de Kremlin hariç.
Ivo Dawnay, 18 Mart 2023, The Spectator,
(Ivo Dawnay, Financial Times, GJW Government Relations, Weber Shandwick, National Trust gibi yayın organları için yazan serbest yazar, gazeteci, iletişim direktörü, yönetmen, siyasi araştırmacıdır.)
Mustafa Tamer, 21.04.2023, Sonsuz Ark, Çeviri, Çeviri-Analiz, Onlar Ne Diyor?
Mustafa Tamer Yayınları
Onlar Ne Diyor?
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark manifestosuna aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.
- Sonsuz Ark Yayınlarının Kullanımına İlişkin Önemli Duyuru için lütfen tıklayınız.