17 Kasım 2023 Cuma

SA10447/KY27-ŞT90: Gelenek Gelecektir

Sonsuz Ark/ Evrensel Çerçeveye Yolculuk

"Dünya bir kerede ve bir kere yaratılmıştır ve her kim ne kadar hızlı koşarsa koşsun, dağlar yürüyene, denizler kabarana, gökler dürülene kadar süre verilmiştir…"

Tarihin tecrübeye dayalı bir birikimi olarak gelenek, her zaman için tanıdık bir hayatın içerisinde varlığını sürdürür. Bu nedenledir ki güçlü bir geleneği olan toplumların varlık ve hikmet düşüncesi de böylesine tanıdık bir hayatın bilgisi üzerinde kurulur.

Bundan dolayı da her daim göğererek yeni yeni filizler veren bir köklü ağacın duruşu gibi, geçmişin şimdiyle buluştuğu daha güvenilir bir zamanda yaşarlar sağlam bir geleneği olan toplumlar. Koskoca bir emniyet duygusunun beşiğidir böylesi bir zamanı yaşamak… Ve böylesi bir zaman üzere kaim olan toplumlar bilirler ki, kaderden emin olanlar kederden de emin olurlar…

Zira geçmiş kimi modern ya da post-modern yakıştırmaların indinde yabancı ve arkaik bir sembol olmanın ötesinde o günkü ve o anki bütün bilgi ve birikimin kaynağı oluşu nedeniyle de her daim tanıdık ve her zaman yeni bir haldir. Bilincin  tarihsel gelişiminin asırlara dayalı katmanlarından bugünlere kadar uzanan böylesi bir geçmiş; bir diğer anlamda da gelenekle birlikte bünyesinde barındırdığı eşsiz bir kök'ün, asaletin ve sağlamlığın da açık bir ispatı gibidir…

Geçmiş zamanların gelenekle beslenmiş ve sadece toplumsal bellekteki süzülmüş bir hal diliyle açığa vurulmuş bu biçimi bir yandan o geçmiş zamanların sadece geçip gitmekle kalmayıp, iz bırakarak yaşanmış bir canlı belge olmasını sağlamış bir yandan da bütün bu canlılığıyla o belge üzerindeki en küçük kayıt noktasına kadar benimsenen bir zaman, mekan ve insan birlikteliğinin aritmetiğini koymuştur ortaya. 

Geçmişin gelenekle birlikte diri kaldığı bu türden bir mistifikasyon neticesinde de yine o modern ya da post-modern tariflere göre konformist yani rahatını bozmak istemeyen bir topluluğun şekillendiği söylenmişse de aslında tarih denen o kaotik tualin üzerinde dünyaya fazlaca meyletmeyen, tenezzülsüz ve kanaatkar bir insan gözünün gördükleriyle anlaşılabilecek bir başka resim çizilmiştir… Hızlı, doyumsuz ve yorgun ilerleme algısının kandan kızıla kesmiş yollarda koştuğu bu resimde geleneğe düşen ise sonu hazırlamaktan çok sonu beklemekle şekillenmiştir.

Hız tapıcılığı ve iştiha düşkünlüğüyle ayrılmaz bir kesinlik kazandırılan yenilik; sanıldığının aksine zamanın ön ve arka yüzüne yapıştırılmış riyakar bir tazelik sunumuyla zaman kazandırmaktan çok fırsat biriktirmeye yazgılı bir acelenin mimarı olmuştur.

Bu haliyle de yenilik modern zamanlarda katline ferman okuduğu hakikatin yerine koymaya çalıştığı acelenin eşliğinde, kusursuz bir cinayetle ortadan kaldırdığı hakikatin yerine illüzyona uğradıktan sonra koşturup durmaktan bezgin düşmüş bir şaşkınlar imparatorluğunu yerleştirmiştir.

Dünyanın aldatıcı cazibesi sanki de saf bir mutlakmış ve kaçınılmaz bir tutkuymuşçasına kabul edildiğinde ise yerin altından ve üstünden döşenen bütün yolların Roma'nın hamamlarına çıktığı söylenmiş, kusuncaya kadar yemeye ve göklerde ve yerde her ne kadar hak var ise onu yaratan kudret ile paylaşmaya yatkın bir yalanın egemenliği başlatılmıştır… Cennet az ötede ve burada peşin peşin insanlığı beklemektedir bu yalana göre… tek sıkıntı ve tek başarı ölçüsü de onu elde edecek ve dağıtacak gücün yanında, peşinde ya da eteklerinde olabilmektir.

Dünya denen azgın nehir bu modern algının kıyılarında öyle hızlı akmaktadır ve o kadar çok kütük getirmektedir ki, kapan kapanadır artık. Geleneğin sözü kıyıdan biraz uzakta olgun dillerin gerisinde beklemekteyken söz sahiplerinin en ehemmiyetli tembihi ise kütük kapmaktan sakınmak üstüne söylenmiştir… Bentleri yıkılarak azdırılan dünya nehri coşmuştur çünkü ve kıyılara vuran tomruk gümbürtüleri arasında akıp giden kütüklerden nasipleneyim derken nehre düşmeyi de kütüklerin arasında kaybolmayı da göze almak gerekmektedir. Soruların cevap yerine konularak geri döndürüldüğü bu yeni zamanlarda geleneğin çizgi çizgi süslenmiş alnının altından bakan gözlerle sorduğu soru ise koşuşturup duran hiçbir kulağa ulaşmamıştır bile.

Bir günde ulaşılacak menzilleri bir saatte ulaşılır kılan bu aceleci yenilikten saat üstüne saat, zaman üstüne zaman kazanan insanlık kazandığı zamanı hangi  cebinde kaybetmiş ve kazana kazana biriktirdiği bu kadar vakit içerisinde sözgelimi kaç ağaç dikebilmiş, kaç çiçek koklamış, kaç çocuğun başını okşamış, kaç kere aşık olmuş, kaç şiir yazabilmiştir?...

Heyhat ki, kazanılan bunca zamana rağmen o hızlı, aceleci ve doyumsuz yenilik hala daha zaman fukarasıdır…Ve bu yenilik düşkünlerinin gözünde vakit ise hala nakit hükmündedir…

Yenilik indinde nakit olarak harcana harcana çarçur edilen vakit gelenek için her daim süregelen bir yeniliktir ve vakit geleneğin vaktidir… İşte  bu nedenledir ki, geleneğin sessiz sayfalarında kaybedildiği sanılan zaman parçalarının her dakikasından bir çiçek kokusu yayılmakta, bir fide tomurcuklanmakta, bir çocuğun uçurtması göğe yükselmekte ve hala ölmeyen Leylalar için hala okunan şiirler yazılmaktadır…

Hızın doymak bilmez oyuncu demagojisi süredursun… Bu yepyeni şaşkınlar imparatorluğun da kontör mücadelesine düşürülen insan hayatı her geçen gün yeni bir ikonun önünde diz çökmeye devam etsin…

Emin olun bu cennetsi dükkanın bütün rafları bir gün boşalacak, eskiyen en son modelin yerine yenisi gelmeyecek , gelemeyecek, en son modelden sonraki beklenen o en son model bir gün gelecek dizayn  edilemeyecektir…

İşte o gün, o en son modelin yontucularının/yapıcılarının/sunucularının kapılarında bekleyenler ellerinin boş kaldığı bir anda, tek bir kereliğine başlarını omuzlarının üzerinde döndürüp bakmanın yetmediğini gördükleri o ilk anda; isteseler de istemeseler  de döndüğü tarafa bütün bedeniyle dönen son elçi' nin döndüğü gibi dönüp bakmak zorunda kalacaklar….

Ve o zamana kadar önlerinde olduklarını zannederek 'geri'de kalmakla suçladıklarının onlar aceleyle koşuştururken arkalarında unuttuklarını toplaya toplaya geldiklerini görecekler…  

Unutulmuştur çünkü…

Dünya bir kerede ve bir kere yaratılmıştır ve her kim ne kadar hızlı koşarsa koşsun, dağlar yürüyene, denizler kabarana, gökler dürülene kadar süre verilmiştir…

Oysa, insan acelecidir;

Oysa, insan unutkandır;

Oysa, insan nankördür… 


Şahin Torun, 17.11.2023, Sonsuz Ark, Konuk Yazar, Eleştiri, Kitap Notları, Kitapların Ruhu


Not: Eski yazılarını bizimle paylaştığı için Şahin Torun'a teşekkür ederiz.

Sonsuz Ark'tan

  1. Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur. 
  2. Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
  3. Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark manifestosuna aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.
  4. Sonsuz Ark Yayınlarının Kullanımına İlişkin Önemli Duyuru için lütfen tıklayınız.

Seçkin Deniz Twitter Akışı