Sonsuz Ark/ Evrensel Çerçeveye Yolculuk
Tweeting Is Banned in Iran, but Not for the Regime’s Supporters
"Sıradan insanların internet erişimi ciddi şekilde kısıtlanırken, İslam Cumhuriyeti X'te paylaşım yapan trol ordularını finanse etmekte artık çok başarılı."
İran teknoloji meraklısı bir ülke değil. Ancak dijital yaşamın İslam Cumhuriyeti'nin dini olarak desteklediği ve geliştirdiği bir yönü var ki o da eski adıyla Twitter olarak bilinen X'teki savaşçıları körüklemeye odaklanan siber savaş. X ve diğer sosyal medya ağlarını emperyalist eserler olarak karalayan Tahran yönetimi, devrimin genç adanmışlarından, doktora sahibi gurularından, ilahiyat fakültelerinde eğitim gören acemi din adamlarından ve ateşli yorumculardan oluşan bir siber piyade taburu kurdu.
İki kadın Tahran'da bir kafede sosyal medya kullanıyor. (Kaveh Kazemi/Getty Images)
Hepsine aynı talimatlar veriliyor: kendi şüpheci halklarına ve dünyada İslam Cumhuriyeti'ne sempati duymayan herkese karşı bir anlatı savaşını zorla kazanmak.
İran hükümeti uzun zamandır halkın çevrimiçi haklarını her açıdan kısıtlıyor ve internet erişimini kısıtlıyor. Kısa bir süre önce yeni sahibi tarafından çökertilmeye başlanan popüler sosyal medya uygulaması X'e de dokunulmadı. Yetkililer halka küresel internetten uzak durmalarını öğütlüyor ve zaman zaman yabancı merkezli sosyal medya ağlarının pek çok ahlaksızlığı üzerine söylevler veriyor.
Ancak aynı zamanda X platformunun cazibesini o kadar karşı konulmaz buldular ki, her gün burada geçirdikleri zaman ortalama bir İranlıyı çileden çıkarıyor. Trol ordularını, sözde entelektüelleri, uzmanları ve günlük işleri X'e savaş açmak olan yorumcuları finanse etmek artık siteyi resmen yasaklayan bir hükümetin işi.
Cumhurbaşkanı Ebrahim Raisi yönetimindeki İran, interneti ve internetin sunduğu olanakları sabote etti ve en temel çevrimiçi hizmetlere erişim zor bir iş haline geldi. Bu durum, bir televizyon tartışmasında 2 milyon Instagram takipçisiyle övünen ve doğrudan gençlere hitap ederek düşük bant genişliği nedeniyle çevrimiçi oyun oynarken kesintilerle karşılaşmalarının ne kadar can sıkıcı olduğunu soran ve yüksek kaliteli, yüksek hızlı bağlantıyı tüm İranlılara yayma sözü veren Ortodoks din adamının kampanya vaatlerine ters düşüyor.
Başkanlığının ikinci yılında, İranlıların dijital haklarına bağlılık da dahil olmak üzere bu kampanya vaatlerinin çoğu paramparça olmuş durumda. Bunun yerine hükümet, interneti tamamen kapatmaya ramak kala yok etmeyi amaçlayan bir sansür rejimiyle kendini gösteren bir sosyal boğulma gündemi izledi.
Bilgi ve İletişim Teknolojileri Bakanlığı'nın 2021'den bu yana izlediği politikalar yol göstericiyse, en son sosyal medya yeniliği Threads'in de engellenmiş olması sürpriz olmamalı. Engelleme, yasaklama, kapatma, cezalandırma ve kısıtlama, İslam Cumhuriyeti'nin modern dünyanın pek çok olgusuna verdiği yanıtlarda varsayılan prosedürlerdir.
İran, dünyanın en kısıtlayıcı internet gözetimi ve sansür çerçevelerinden birini uygulayan ülke olarak ün kazanmadan çok önce, Twitter - o zamanki adıyla - acı bir seçim kavgasının kurbanı oldu. 2009 yılında eski Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad, pek çok İranlının hileli olduğuna inandığı bir cumhurbaşkanlığı yarışında kendisini galip ilan ettiğinde kitlesel protestolar patlak verdi ve site muhalefetin potası ve sokaklardaki protestoların kolaylaştırıcısı olarak ortaya çıktı. Hükümetin ayaklanmayı kontrol altına almak için bulduğu ilk çarelerden biri platformun fişini çekmek oldu.
Ahmedinejad'ın Twitter'ı resmi olarak erişilebilen küçük çevrimiçi hizmetlerden çıkarma mirası, kendisi de 2017'de sivil özgürlüklere bağlı bir entelektüel olarak tantanayla katılmış olsa da, 14 yıl sonra geri döndürülemedi. Yine de bu yasak, tutkulu internet kullanıcılarının sanal özel ağları (VPN'ler) kullanarak kısıtlamaları aşmaya çalışmasını ve hem gençlere hem de yaşlılara hitap eden evrensel bir dijital armatüre dönüşmüş olana erişmesini engellemedi. Kısmen devlet tarafından satılan ve bazen de bizzat devlet tarafından teşvik edilen VPN'ler, sadece düzenli bir çevrimiçi yaşam sürdürmek isteyen İranlılar için uzun zamandır acımasız internet kısıtlamalarının acısını hafifletiyor. Hükümetle birlikte çalışan bir dizi sertifikalı teknoloji yüklenicisi, sabit ücretler karşılığında kendilerine kaydolan müşterilere verimli VPN'ler vermekle görevlendirilmiştir.
İslam Cumhuriyeti, büyük sosyal medya sağlayıcılarını birbiri ardına engellerken aynı zamanda, yetkililerin dindar İranlıların zihinlerini kirletmek için tasarlanmış "şeytani" Batı uygulamalarının yerine kullanmaları için insanları teşvik ettiği anlık mesajlaşma uygulamaları ve derme çatma sosyal medya platformları gibi uygulamalardan oluşan rengarenk bir ekiple övünen yerli bir internet üzerindeki çalışmalarını ilerletti. Uluslararası alanda kullanılan sosyal medyayı sürekli küçümsemelerine rağmen, yönetici elitin etkili üyelerinin X de dahil olmak üzere bu platformları asla terk etmemesi, ikiyüzlülüğün altını çiziyor.
Ulusal olarak geliştirilen bu çevrimiçi araçlar, veri ve mahremiyetin korunması açısından üzücü bir sicile sahiptir. Övünülen bu yerel platformların güvenlik aygıtının BT iştirakleri tarafından geliştirilip finanse edildiği ve bu nedenle yetkililer tarafından dinlenmeye açık olduğu yönündeki spekülasyonlar uzun süredir ortalıkta dolaşıyor ve çoğu İranlıyı bu platformlara katılma konusunda temkinli hale getiriyor. Temmuz ayında Bale Messenger uygulamasının bir çalışanı, iş bilgisayarının ekran görüntüsünü yayınlayarak bireysel kullanıcıların özel sohbetlerine erişim yetkisinin kapsamını gözler önüne serdi. Viral ekran görüntüsü, uygulama yöneticilerinin bir açıklama yayınlayarak itibarlarını düzeltmeye çalışmasına neden oldu, ancak bu pek işe yaramadı - zaten büyük bir tartışmaya yol açmıştı. İranlı kullanıcılar arasında günde 500 milyondan fazla mesaj taşıdığını iddia eden çapraz platform mesajlaşma uygulaması Rubika'nın yöneticileri, insanların iletişimlerinden "ahlaka aykırı" olarak kabul edilen içeriği tespit etmek ve silmek için yapay zeka kullandıklarını doğruladı. Her gün bu türden yaklaşık 8.000 mesaj tespit edilip siliniyor. Deneyimlerimize dayanarak, yapay zeka açıklamasının bir blöf olduğunu ve uygulamanın içerik moderatörlerinin kullanıcıların mesajlaşmalarını manuel olarak temizlediğini söyleyebiliriz.
Bale Messenger, iGap ve Eitaa'nın Instagram, WhatsApp ve X'in yerini alacak övgüye değer yerli teknoloji atılımları olarak pazarlandığı düşünüldüğünde, İranlılar en sert milletvekillerinin, hükümet bakanlarının, askeri komutanların, üst düzey din adamlarının ve diğer seçilmemiş devrimcilerin neden kendi hükümetleri tarafından yürürlüğe konan düzenlemelere meydan okuyarak sürekli X'te takıldıklarını merak ediyor. Neden söyleyeceklerini tanıtmak için bu yerli aletlere başvurmuyorlar? Göze batan tutarsızlıklar, din adamlarını, İslam Cumhuriyeti tarafından tercih edilen hakikat versiyonunun Batı medeniyetinin sözde hilekarlığına karşı zafer kazanmasını sağlamakla görevli çevrimiçi haçlı taburlarını desteklemek için cömert yatırımlar yapmaktan asla vazgeçirmedi.
Yönetim bir zaptedilemezlik mesajı veriyor; X'i yasaklıyor çünkü insanların sosyal medya diyetlerini düzenlemede doğru strateji olduğunu düşünüyor ve aynı ambargolu kuryeyi kendi arzu ettiği anlatıyı yaymak için kullanıyor. İslam Cumhuriyeti ideologları ve bürokratları, yüce liderden cumhurbaşkanına, yönetimin her üst düzey üyesinden vali ve belediye başkanlarına kadar, X'i etkili bir ikna, tanıtım ve erdem gösterme aracı olarak kullanıyor.
Haziran ayında hükümet sözcüsü Ali Bahadori Jahromi, yetkililerin "kaçak" sosyal medya platformlarını halka yasak olduğu bir dönemde neden kullanmaya devam ettiklerine dair oldukça yeni bir gerekçe sundu. Tahran Üniversitesi öğrencileriyle yaptığı bir toplantıda, hükümet üyelerinin yabancı merkezli sosyal medyayı kullanma ayrıcalığını polisin silah taşıma hakkına benzetti. "Halkın silaha erişimi yok ama polisin var ve belirli koşullar altında av silahları için de izin almak mümkün. Aynı şey platformlar için de geçerli ve çoğu ülkede durum böyle" dedi.
"Yurtdışında birkaç milyon İranlı var ve konumumuzu duyurmak istediğimiz yabancıların yanı sıra, yetkililer de bu platformlar aracılığıyla onlarla iletişim kurabilmeli" diye ekledi.
Kronik olarak izole edilmiş ve teknolojideki gelişmelere ayak uyduramayan bir toplumda Twitter, mesajların anında dünyayı dolaşmasına ve milyonlarca olmasa bile binlerce insana iletilmesine olanak tanıyarak gericileri cezbetti. Propaganda ve devlet telkininin sokak kenarlarındaki hantal reklam panolarının beceriksizliğinin ötesine henüz geçemediği bir dönemde Twitter bir yenilik olarak ortaya çıktı ve çok geçmeden hükümet devasa paylaşım kampanyalarına büyük miktarlarda para akıttı.
2020 yılında Tahran Belediyesi, uluslararası ilişkiler departmanı için içerik üretmesi amacıyla 11 aylık ve 3,9 milyar riyal değerinde bir sözleşmeyle bir Twitter kullanıcısını görevlendirdi. Tahran'da yeni ve modern bir hastanenin açılışı için ayrılan tanıtım bütçesi, Twitter'da içerik üretilmesi ve yayılması için 1,9 milyar riyal ve bir paylaşım fırtınası için 600 milyon riyallik bir ödeme içeriyordu. Hastane Temmuz ayı başlarında Cumhurbaşkanı Raisi tarafından açılmıştı - Raisi doğrulanmış bir X hesabı yönetiyor. Tüm bunlara rağmen X, en azından kağıt üzerinde yasaklı bir hizmet olmaya devam ediyor.
Ağustos 2022'de Mobarakeh Çelik Şirketi'nin Twitter bağımlılarından oluşan bir gruba online bir "medya akımı" başlatmaları ve şirketin üst düzey yöneticilerinin adının karıştığı ve 9.1 trilyon riyal tutarında mali suistimali içeren büyük bir yolsuzluk davasına ilişkin meclis soruşturmasını engellemeleri için toplam 4.1 milyar riyal ödediği ortaya çıktı.
Ülkenin servetini tüketen bu sıradan halkla ilişkiler gündemi örnekleri, İran hükümetinin X'e olan derin tutkusunun yüzeyini ancak çiziyor. Dış politika kararlarını yaygınlaştırmak, zorunlu başörtüsü uygulamasını müjdelemek ve abartılı nükleer arayışını benimsetmek gibi temel itibar savaşlarına ne kadar para harcadığı konusunda çok az netlik var. İran'ın trol ordularına yaptığı harcamalara ilişkin, vergi mükelleflerinin internetteki anlatı savaşlarını kazanmaları ya da en azından kazanmaya çalışmaları için tutulan klavye savaşçılarına aktarılan fonları niceliksel olarak aydınlatacak yapılandırılmış bir akademik çalışma mevcut değil.
Hâlâ ilahiyat eğitimi almakta olan genç din adamı adayları, Basij milislerinin 20'li yaşlardaki üyeleri, kendilerini "medya aktivisti" gibi kendine özgü bir unvanla tanımlayan hükümete bağlı çıkarcılar ve X ile "devrimci" bir uğraş içine girmekten mutlu olan diğer "bağlantılı" gençlerin sayısı muazzamdır. Tek yaptıkları Ayetullah'ın hoşuna gideceğini bildikleri basmakalıp sözleri tweetlemek ya da retweetlemek, devletin "düşmanlarıyla" sözlü çatışmalara girmek ve hala doğru yola yönlendirilebileceklerine inandıkları Batılılaşmış yurttaşları kendi yöntemleriyle eğitmek.
Batı kültürünün tezahürlerinden nefret ediyorlar ama iPhone'larını kullanmayı ve ilerici, reform yanlısı rakiplerini kışkırtıcı paylaşımlarla kötülemeyi hoş görüyorlar. ABD'ye tavizsiz bir şekilde karşı olduklarını ve onun "Büyük Şeytan" olduğunu söylüyorlar ama İran ile ABD arasında benzetmeler yapmaya ve yanlış denklikler kurmaya devam ederek, Amerika'yı mantıksız bir şekilde her ülkenin değerlendirilmesi gereken başarılı bir devlet yönetimi ölçütü olarak tasvir ediyorlar. Ülkede konut krizi ve devletin emlak piyasasını kötü yönetmesi hakkında bir tartışma başladığında, San Francisco'daki evsizlerin fotoğraflarını tweetlemek için acele ediyorlar.
147.000'den fazla takipçisiyle, hükümetin resmi yayın organı olan ve bir zamanlar geniş bir okuyucu kitlesinin ilgi alanlarına hitap eden saygın bir günlük gazete olan İran Gazetesi'nin X adresi artık fiili bir propaganda megafonuna dönüştü; sürekli olarak ABD ve diğer Batılı ülkeleri küçümseyen, işsizlik, yoksulluk ve enflasyon ölçümlerini ve iklim felaketlerini hicveden paylaşımlar tweetliyor ve retweetliyor. Ülkenin en uzun soluklu yayınlarından biri olarak gazetecilik adabını korumaktan uzak olan İran Gazetesi'nin X sayfası, ülkesinin üstün bir ulus olduğunu ima etmek için herkese küfürler savuran öfkeli bir vatansever gencin düşüncelerini andırıyor. Zaman tünelindeki son paylaşımlardan biri, Philadelphia'nın Kensington mahallesinde rastgele insanların toplum içinde fentanil ve ksilazin enjekte ettiği 40 saniyelik bir klip. Başlıkta "Amerika'nın Kensington şehrinde" hızla artan "zombi uyuşturucu" tüketimine atıfta bulunuluyor.
Hesap, günlük olarak yayınlanan hikayeleri güçlendirmek yerine, İran yönetiminin başarılarının ne kadar olağanüstü olduğunu ve ülkenin ne kadar gelişmiş olduğunu öne süren sık sık infografikler yayınlıyor - bu, her gün fakirleşme ve haklarından mahrum bırakılma ile mücadele eden İranlıların yaşadıkları deneyimlerle açıkça çelişiyor. Bu tweetlerin birçoğu, Cumhurbaşkanı Raisi'nin Mayıs ayında Endonezya'ya yaptığı gezinin 17 yıl sonra bir İran cumhurbaşkanı tarafından gerçekleştirilen ilk gezi olduğunun iddia edildiği ve Raisi'nin ihmal edilmiş bir Asya gücüne yönelik sosyal yardımlarının takdir edilmesini gerektirdiği iddia edilen bir tweet de dahil olmak üzere, açıkça yanlış bilgiler içeriyor. Selefi Hasan Ruhani Nisan 2015'te Endonezya'ya gitmişti ama hesap yöneticileri hikayenin iyiliği için bunu görmezden gelmeye karar verdi ve en iyi ihtimalle yanlış bilgi olan bir şeyi yaygın bir şekilde dolaşıma soktu.
Görünüşte, Farsça X dilinin aşırı muhafazakar silahşörleri modernitenin kalıntılarından biriyle meşguller, ancak onun aracılığıyla yaydıkları felsefeler Karanlık Çağ'da donmuş durumda. Açıkça yabancı düşmanı, kadın düşmanı, antisemitik, ırkçı, dar görüşlü ve diğer kültür ve dinlere karşı hoşgörüsüz fikirler yayarak kendilerini halkın küçümsemesine maruz bırakmaktan çekinmiyorlar. İslam Cumhuriyeti'nin ilkelerini ve kusurlu Müslümanlar tarafından kirletildiğine inandıkları bir dinin saflığını korumakla görevli olduklarına inandıkları için, bu önyargılar onlara meşru görünüyor.
Orwellvari bir medya devi tarafından incelenmesine ve kıyafet yönetmeliği de dahil olmak üzere en katı kurallarına uymasına rağmen, en muhafazakar dini grupların yazılı olmayan standartlarını karşılayamayan, örneğin yayında mütevazı bir makyaj yaparak devlet televizyonunun kadın sunucularına saldıran X kullanıcılarının sayısı hiç de az değil. Sosyal medyada Yahudileri "pis" olarak aşağılayan ve genellikle tweet fırtınaları yoluyla İsrail'in önümüzdeki 25 yıl içinde yok edilmesi fikrini kutlayan İranlı topluluklar hala var. Bazıları kendi başlarına ya da devlet tarafından görevlendirilerek, İran'ın mevcut yöneticileri ile 12 yanılmaz Şii İmamı arasında kan bağı kurmaya çalışıyor ve onları birbirine bağlayan bir soy hattı olduğunu ima ediyor. Bu tür tweetler genellikle kısa sürede viral oluyor. Diğerleri ise abartılı görselleştirmeler ve yanıltıcı veriler aracılığıyla Kuzey Kore, Venezuela, Rusya ve Libya gibi ülkelerde "Batı emperyalizmine" direnen insanların mutlu ve müreffeh bir yaşam sürdüğü görüşünü aşılamaktadır.
Bazen, X'in İranlı fanatiklerinin internette nasıl davrandıklarını ve farklı sorular hakkında nasıl fikir beyan ettiklerini belirleyen şey kesin kesinlikler değildir. Bu aynı zamanda, zaman zaman rahatsız edici ruh hali değişimlerine, fikir değişikliklerine ve utanç verici gösterilere yol açan kamusal geri çekilmelere neden olan içeriğe kimin sponsor olduğu meselesidir. 2020 yılında kırmızı etin fiyatı ilk kez kilogram başına 2 milyon riyali aştığında, İran'ın gerici Twitter teğmenleri bir araya gelerek Ruhani yönetimini ekonomiyi batırmakla suçladı ve dönemin cumhurbaşkanının uluslararası yaptırımların kaldırılması için dünya güçleriyle yaptığı anlaşmaya rağmen fiyatları kontrol altına alamamasıyla dalga geçti. Geçtiğimiz ay, küresel güçlerle müzakerelerin halkın geçim kaynaklarını etkilemesine izin vermeyeceğine söz veren Cumhurbaşkanı Raisi'nin gözetiminde sığır eti ortalama 6 milyon riyal oldu ve savaşçıların X gündemi bu aksilikler için küresel ekonomideki dalgalanmaları suçlamaya kaydı.
İslam Cumhuriyeti'nin düzenlediği çoğu tanıtım çalışmasına paralel olarak, X kampanyaları incelikli ve hassas değil; onları tespit etmek oldukça kolay. Haziran 2019'da platform, yanlış bilgilendirmeye karşı yürüttüğü baskının bir parçası olarak İran hükümetiyle bağlantılı yaklaşık 4.800 hesabı kapattı. Hükümetin önemsediği belirli bir tema hakkında aynı notları ve görselleri paylaşan düzinelerce farklı hesap bulmak o zaman da yaygındı, şimdi de yaygınlaşıyor.
İslam Devrim Muhafızları Ordusu (IRGC), Organize Suçları Araştırma Merkezi olarak da bilinen ve görünüşe göre İran'ın ulusal güvenliğine karşı "yerel ve uluslararası organize faaliyetlere" karşı koymaktan sorumlu olan bir "siber karargah" işletiyor, ancak iç işleyişi ve gerçek sorumlulukları oldukça şaibeli. Bu kurumda 45.000 kişinin çalıştığı sanılıyor ve İngiliz hükümeti Temmuz ayında "İran'daki siyasi muhalifleri hedef alan siber operasyonlara karıştığı ve düzinelerce siber aktivist ve web yöneticisinin tutuklanmasına neden olduğu" gerekçesiyle bu kuruma yaptırım uyguladı. İran Devrim Muhafızları'nın merhum ve mevcut komutanları hakkında övgüler düzen ve İran siyasetinin en uç vizyonlarını yineleyen bu kadar çok X hesabı varken, siber karargah çalışanlarının büyük bir kısmı gizli X ajanları olabilir.
X ordularının mensupları belirli bir fay hattında pozisyon alma dürtüsü hissettiklerinde, bir zorunluluk meselesi olarak ya da radikalizm yaymak dindarlığın bir işareti olarak yorumlandığında hata yapma olasılığı çok yüksektir. 24 Aralık 2021 tarihinde, nispeten geniş bir takipçi kitlesine sahip bir Twitter kullanıcısı, 2012 yılında Tahran'da düzenlenen 16. Bağlantısızlar Hareketi zirvesinde nükleer silah kullanımını kınayan Dini Lider Ayetullah Ali Hamaney'in bir açıklamasını paylaştı. İlk tweet'inde konuşmacının adını zikretmeyen Hamaney'in zaman tünelinde, İslam Cumhuriyeti'nin yıllarca süren yaptırımların ardından olası tehditleri caydırmak için nihayet nükleer eşik devlet olma cesaretini göstermesi gerektiğini ve bu açıklamayı yapan kişinin ulusal çıkarlardan bihaber, dar görüşlü bir embesil olduğunu savunan "devrimciler" tarafından kısa süre içinde aşağılayıcı yorumlar yağdırıldı.
Kullanıcı, bu açıklamaların lider tarafından kelimesi kelimesine yapıldığını ve sadıkların, sözleri ilahi olarak açıklanmış ve neredeyse kutsal kabul edilen ruhani reisi aşağıladıklarını açıkladıktan sonra ortaya çıkan sahne gerçeküstüydü. Papa'dan daha Katolik olmaya çalışırken ve nükleer silahların stoklanması ve kullanımı için özür dileyerek aşırı milliyetçi bir duruş sergilerken, devrimin genç evlatları ciddi bir kırmızı çizgiyi aşmışlardı: en azından retorik olarak bu tür silahlanmaları reddeden yüce liderle çelişmek. Sonrasında bu fiyaskoyu telafi etmek o kadar kolay olmadı.
Bir kullanıcı ilk tweet'e "herhangi bir silah türüne sahip olmak, yabancı düşmanların saldırganlığına karşı caydırıcılık işlevi görür. Lütfen bir şeyler hakkında konuşmadan önce biraz okuma yapın!" Açıklamanın ardından, hatasını telafi etmek için aceleyle bir yorum yazarak kendini düzeltti: "Tweet'in bu kısmının İmam Hamaney'den alıntılar olduğunu fark etmemiştim. ... Bir ömür boyu bilim, siyaset ve adanmışlık alanlarında başarılı çaba ve çalışmalarda bulunmuş olan zat-ı alilerinin görüşlerine elbette kendiminkilerden daha fazla değer veriyorum."
İslam Cumhuriyeti, sıradan İranlıların sosyal medya kullanımına engeller koyarken, aynı araçları kullanarak ideolojik misyonları için savaşacak trol ordularının ve çevrimiçi aktivist ekiplerinin ekmeğine yağ sürüyor. Bu iki strateji birbiriyle uyumsuz gibi görünse de, bu bölücü yol haritasıyla yetinmiştir. Liderlik sempatizanlarının ücretsiz internet erişimine karşı çıkmak için öne sürdükleri ortak gerekçeler, küresel ağın kötü niyetli kişiler tarafından ülkeyi istikrarsızlaştırmak, toplumun İslami yapısını bozmak, Batılı yaşam tarzını yaymak ve sistemin derinliklerine güvenlik sızmalarının önünü açmak için kullanıldığıdır.
Ancak rakip ülkelerin altını oymak ya da olayları çarpıtmak için benzer projeler başlatmak söz konusu olduğunda, X ve diğer internet araçları serbest bırakılıyor. Devlet sponsorluğunu hak eden her türlü araç için kullanılabilirler ve görev için ihtiyaç duyulan kullanıcılar bir koruma şemsiyesi altındadır. Onlar tweet üreten devrimin yeşil ışıklı yiğitleridir, sapkın, "Batılılaşmış" orta sınıf İranlılar değil.
2018 yılında Twitter, İran ve Rusya tarafından işletilen trol ordularının üzerindeki örtüyü kaldıran bir rapor yayınladı. İran kaynaklı toplam 770 hesap, 2016 ve 2018 yılları arasında uyumlu etki kampanyaları kapsamında 1 milyon tweet yayınladı. Daha yakından incelendiğinde, bu tweetlerin büyük bir kısmının Suudi Arabistan'ı eleştirdiği ve Yemen'de savaş suçu işlediği iddiasıyla krallığı suçladığı görüldü. Tahran ve Riyad arasındaki diplomatik kopuşun hemen ardından harekete geçildi ve genç tweetçilere verilen talimat Suudi düşmanını kötülemekti. Yedi yıl sonra ve eşi benzeri görülmemiş bir yakınlaşmanın hemen ardından, aynı sertlik yanlıları, diğer başarılarının yanı sıra Hac törenlerini sorunsuz bir şekilde gerçekleştirdiği için krallığa övgüler yağdırıyor.
2019-2022 yılları arasında Suudi Arabistan bayrağına ilk Şii İmam Ali'nin adının yazılmasını isteyen bir şiir dizesi de dahil olmak üzere Suudi Arabistan'ı aşağılayan birçok paylaşım yapan aşırı muhafazakarlığıyla tanınan bir TV sunucusunun eski tweetleri ile Tahran-Riyad diplomasisini öven yeni tweetleri arasındaki tezat kısa sürede sosyal medya kullanıcıları tarafından fark edildi ve ifşa edildi.
Ahlak polisinin, kanunsuzların ve sivil giyimli uygulayıcıların İslam Cumhuriyeti'nin sürücü koltuğunda kalmasını garanti altına aldığı sokakların aksine, genel olarak çevrimiçi dünyaya ve özellikle de X'e entelektüel olarak hükmetmek çok daha zordur. İnsanlar genellikle belirsiz kimlikler, anonimlik ve coğrafi uzaklık sayesinde dogmalara meydan okuyor, protestolarını dile getiriyor ve bir kamu görevlisini utandırmak için bir neden olduğunda odadaki fili görmezden gelmiyorlar. Yine de Tahran'daki karar alıcılar X'in yumuşak güç olduğu konusunda hemfikir ve ne kadar beceriksizce kullanırlarsa kullansınlar bu üstünlük aracından mahrum kalmak istemiyorlar.
Kourosh Ziabari, 5 Eylül 2023, The New Lines Magazine
(Kourosh Ziabari İran'dan ödüllü bir gazeteci ve St. Thomas Üniversitesi'nde 2022 Dünya Basın Enstitüsü bursiyeridir.)
Mustafa Tamer, 08.03.2024, Sonsuz Ark, Çeviri, Çeviri-Analiz, Onlar Ne Diyor?
Mustafa Tamer Yayınları
Onlar Ne Diyor?
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark manifestosuna aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.
- Sonsuz Ark Yayınlarının Kullanımına İlişkin Önemli Duyuru için lütfen tıklayınız.