Sonsuz Ark/ Evrensel Çerçeveye Yolculuk
Marco Rubio: Building a Pro-America Future in our Hemisphere
"Ekvador, El Salvador, Arjantin, Paraguay, Dominik Cumhuriyeti, Peru, Guyana ve Kosta Rika gibi ülkelerin sunduğu işbirliği fırsatlarını ciddiye almalıyız."
Bölgemiz şu anda en az altı büyük kriz yaşamaktadır. Bunlar, ABD'nin güney sınırındaki eşi benzeri görülmemiş kitlesel göçten Haiti'deki sosyal düzenin tamamen bozulmasına ve Küba, Nikaragua ve Venezüella'daki devlet baskısının artmasına kadar uzanıyor. Aynı zamanda, bölgemiz için görünüm parlak olmaya devam ediyor.
Bu bir çelişki mi? Sadece Latin Amerika ve Karayipler'deki parlak noktaları görmezden gelirsek. Kıyılarımızdan çok uzak olmayan yerlerde meydana gelen dehşetin farkına varsak ve bunlara karşı koymak için elimizden geleni yapsak bile, Batı Yarımküre'deki potansiyel olarak Amerika yanlısı yeni nesil liderlerden ilham almalıyız.
Şubat 2023'te, internet Brezilya, Şili, Meksika ve Kolombiya'yı etkisi altına alan sosyalizmin yeni "Pembe Dalgası" hakkındaki hikayelerle doluyken Ekvador'u ziyaret ettim. Orada, komşularının solcu heveslerinden etkilenmeyen ve güvenlik ve ticaret konularında ABD ile işbirliğini genişletmek için düpedüz istekli olan liderler buldum. Önemli iç sorunlara rağmen, Ekvador'un yeni başkanı Daniel Noboa'nın tutumu da bu yönde.
Mart 2023'te El Salvador'u ziyaret ettim. Gördüklerim dikkate değerdi. Daha önce sadist MS-13 ve Barrio 18 çeteleri tarafından yönetilen koca bir ulus - yetişkin erkeklerin geceleri dışarı çıkmaya korktuğu ve parolanın kelimenin tam anlamıyla "gör, duy ve sus" olduğu bir ulus - birkaç ay içinde kamu güvenliğinin kalesine dönüşmüştü. Üstelik bu dönüşümün başlıca sorumlusu olan Başkan Nayib Bukele, ülkesini daha da güvenli hale getirmek için ABD ile birlikte çalışmak istiyordu.
Bu yılın başlarında Arjantin ve Paraguay'ı ziyaret ettim. Her iki ülke de muhafazakar başkanlar seçti -ilkinde Javier Milei, ikincisinde Santiago Peña- ve sosyalizmden hoşlanmıyorlardı. Kendileriyle konuştuğumda, bu liderler Amerika'nın liderliğindeki uluslararası düzene güçlü desteklerinin yanı sıra Amerika Birleşik Devletleri ile daha fazla ekonomik işbirliği için güçlü bir istek duyduklarını ifade ettiler.
Noboa, Bukele, Milei, Peña- bu listeye Dominik Cumhuriyeti'nde Luis Abinader, Peru'da Dina Boluarte, Guyana'da Irfaan Ali ve Kosta Rika'da Rodrigo Chaves'i de ekleyin. Bu isimler manşetlerimizde çok az yer alıyor, ancak 120 milyondan fazla insanın ve 1 trilyon dolardan fazla GSYİH'nın başındalar. Ve hepsi de ABD ile ortaklıklarını güçlendirmeye istekli.
Bu istekliliğe karşılık vermenin ulusal çıkarımıza olduğunu düşünüyorum. Bu liderleri toptan desteklemeli miyiz? Hayır; liderliğe uygunluklarına seçmenleri karar verecektir. Her konuda bizimle aynı fikirde olduklarını mı düşünmeliyiz? Hayır-genel olarak ABD'ye bağımlı olmakla, örneğin Çin'e bağımlı olmaktan daha fazla ilgilenmiyorlar. Yine de bu liderler için başarının bizim için de başarı anlamına geldiğini kabul etmeliyiz.
Güvenliği düşünün. Daha güvenli bir yarımküre, sınır aşan suçları ve yasadışı kitlesel göçü azaltarak Amerika Birleşik Devletleri'ne fayda sağlar. İşte bu nedenle, dost Latin Amerika ve Karayip ülkeleriyle ikili ve çok taraflı güvenlik işbirliğini artıracak olan iki partili Batı Yarımküre Güvenlik Stratejisi Yasası'nı ve Haiti'den kaynaklanan çete şiddetini ele almada yakın hükümetlere yardımcı olacak iki partili Karayip Havzası Güvenlik Girişimi Yetkilendirme Yasası'nı sundum.
Amerika Birleşik Devletleri ayrıca kritik doğal kaynaklar bakımından zengin olan dost ülkelerle yönetilen, sonuç odaklı ticaret konusunda genişletilmiş işbirliğinden de fayda sağlayacaktır. Örneğin Arjantin dünyadaki lityum rezervlerinin onda birine sahiptir. Peru dünyadaki bakır rezervlerinin onda birine sahiptir. Ve yakın zamanda keşfettiğimiz üzere Guyana milyarlarca varil petrole erişim sağlamaktadır.
Latin Amerika ve Karayipler de nearshoring için değerli fırsatlar sunuyor. Pandemi sırasında, dünyanın dört bir yanına yayılmış tedarik zincirlerine bağlı olmanın ekonomimizi ve toplumumuzu tehlikeye attığını gördük. Husilerin Kızıldeniz'de deniz taşımacılığını sekteye uğratması bu tehlikeyi yeniden gündeme getirdi. Bu uyarılara kritik üretimi Amerika'ya geri getirerek ya da bunun pratik olmadığı durumlarda Amerika'ya getirerek yanıt vermenin tam zamanıdır.
Bölgesel yatırımların akışını sağlamak için Uluslararası Kalkınma Finansmanı Kurumunun rolünü ve kapasitesini genişletmeliyiz. Amerika Birleşik Devletleri, ulusal çıkarları için önemli olan ülkelere gelirlerine bakmaksızın yatırım yapabilmelidir. Ayrıca doğrudan nearshoring'i teşvik eden yasa tasarılarını da geçirmemiz gerekiyor. Tıbbi Üretim, Ekonomik Kalkınma ve Sürdürülebilirlik (MMEDS) Yasam, ilaç şirketlerinin Asya'dan Porto Riko'ya taşınması için vergi indirimleri sağlayacaktır. Neden ABD dışındaki bölgelere taşınacak şirketler için de benzer kolaylıklar sağlanmasın?
O halde, Çin'in komşularımızla adil olmayan bir şekilde rekabet etmesini önlemek için kapatılması gereken bir dizi boşluk var. Köle emeği kullanan Çinli şirketler şu anda gümrük vergilerinden ve insan hakları denetiminden kaçınmak için de minimis kuralımızı istismar ediyor. Ayrıca Çinli otomobil üreticileri fabrikalarını bu yarımküreye taşıyarak ABD-Meksika-Kanada Anlaşmasını istismar etmeye hazırlanıyor.
Bu meseleleri doğrudan ele almadığımız sürece Çin ile ticaretimizi asla azaltamayız ya da bölgemizdeki ülkelerle ticaretimizi arttıramayız. İşte bu nedenle Amerikalılar Arası Kalkınma Bankası'nın Çin kontrolündeki firmalara kredi vermesinin engellenmesini sağlamalıyız. Dahası, bu nedenle Kongre benim iki partili İthalat Güvenliği ve Adaleti Yasası ile Oto Tarifelerindeki Boşlukları Kapatma Yasasını geçirmelidir. Bu yasa tasarıları köle yapımı tekstil ürünlerini ve Çin otomobillerini ülkemizden uzak tutacak ve Amerikan yatırım dolarlarını evlerine daha yakın tutacaktır.
Bu da bizi ABD'ye fayda sağlayacak son bölgesel işbirliği alanına getiriyor: totaliter rejimlere karşı siyasi direniş. Basitçe ifade etmek gerekirse, Çin, Rusya ve İran komşularımız üzerinde ne kadar fazla etkiye sahip olursa, onlar da bizim üzerimizde o kadar fazla etkiye sahip olurlar. Bu nedenle bu etkiye karşı bir koalisyon oluşturmak açıkça arzu edilen bir durumdur.
Ancak totaliter rejimleri uzakta tutmanın faydası komşularımız için daha az açıktır. Çin, büyük dolar işaretleri iliştirilmiş iş ortaklıklarını -artı rüşvetleri- sorgusuz sualsiz sunuyor. Biz ise bizim tarafımızda olmak isteyen ülkeleri eleştirmekte ve hatta kınamakta hızlı davranıyoruz. Nicolás Maduro'yu yanlış vaatlerde bulunduğu için yatıştırırken, Guatemala'ya "üreme hakları" konusunda ders veriyor ve El Salvador'u liberal olmadığı için kötülüyoruz. Yabancı yetkililer bana bazen Amerika'nın düşmanı olmanın Amerika'nın dostu olmaktan daha iyi olduğunu söylüyorlar.
Derhal yeni bir diplomatik rota çizmeliyiz. Bu, temsili hükümete ya da hukukun üstünlüğüne yönelik temel taahhütlerimizden vazgeçmemiz gerektiği anlamına gelmiyor. Ancak bu, ABD içinde bile tartışmalı olan ilerici sosyal değerleri ihraç etmeyi bırakmamız gerektiği anlamına gelmektedir. Ve bu, Çin'in aksine bizimle çalışmaya istekli olduklarını gösteren komşularımıza karşı daha destekleyici olmamız gerektiği anlamına geliyor.
Pekin'in zorbalığı karşısında Paraguay'ın Tayvan'ı tanımaya devam etmesini ele alalım. Bu, Başkan Peña'yı ilk kutlayan ABD'nin olması gereken bir özgürlük duruşudur. Tebriklerimizi lojistik destekle birleştirmeliyiz. Latin Amerika ve Karayip ülkelerinin Çin'e yönelmesinin önemli bir nedeni uygun fiyatlı, güvenilir telekom altyapısına ihtiyaç duymalarıdır. Huawei yoluna girmemeyi tercih eden ülkelere alternatifler sunmaya istekli olmalıyız.
Sonuç olarak bunlar, ABD'nin bölgemizdeki dost liderlerle bağlarını güçlendirmek için atabileceği ve atması gereken adımlardan sadece birkaçıdır. Ancak en önemli görevimiz Ekvator, El Salvador, Arjantin, Paraguay, Dominik Cumhuriyeti, Peru, Guyana ve Kosta Rika gibi ülkelerin sunduğu işbirliği fırsatlarını ciddiye almaktır.
On yıllardır, dünyadaki tüm bölgeler arasında, kendi bölgemiz ABD'li politika yapıcılardan en az tutarlı ilgiyi gördü. Batı Yarımküre'de güvenlik, refah ve özgürlüğün kazanmasını istiyorsak bu böyle devam edemez. Bölgemizde ve evimizde Amerika yanlısı bir gelecek inşa etmek için işleri farklı şekilde yapmaya başlamanın zamanı geldi.
Marco Rubio, 23 Nisan 2024, The National Interest
(Marco Rubio Florida'nın en kıdemli ABD senatörüdür. Kendisi aynı zamanda Senato İstihbarat Komitesi başkan yardımcısı ve Senato Dış İlişkiler Komitesi üyesidir.)
Eyüp Kaan, 27.05.2024, Sonsuz Ark, Çevirmen Yazar, Sonsuz Ark Çevirileri
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark manifestosuna aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.
- Sonsuz Ark Yayınlarının Kullanımına İlişkin Önemli Duyuru için lütfen tıklayınız.