onsuz Ark/ Evrensel Çerçeveye Yolculuk
EU’s red tape Is helping Russia
Avrupa Birliği'nin harcama kuralları ve kamu ihale süreçleri, Rusya'nın Ukrayna'yı geniş çaplı işgalinin ürettiği tehdit karşısında açıkça yetersiz kalmaktadır. İkinci Dünya Savaşı Müttefikleri bu tür kısıtlamalara tabi olsalardı, 1944'te Normandiya'nın işgali için çıkarma gemileri satın alamaz, General Charles de Gaulle'ün Özgür Fransız Ordusunu donatamaz ya da zamanında savaş tahvili çıkaramazlardı. AB'nin düzenlemeleri, savaşın Avrupa üzerindeki etkilerini hafifletme kapasitesini zayıflatmakta, kendisini çok çeşitli hibrid saldırılara karşı koruma yeteneğini zayıflatmakta ve Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik askeri saldırganlığını uzatmaktadır.
Bu nedenle bazı Avrupalı liderler AB'nin ekonomisini savaşa hazır hale getirmesi için giderek daha fazla çağrıda bulunuyor. Örneğin Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Ukrayna'ya desteği arttırmak için bir ülkeler koalisyonu oluşturdu. Ancak böyle bir değişime acilen ihtiyaç duyulsa da, bu yöndeki çabalar şimdiye kadar çoğunlukla askeri alanla sınırlı kaldı ve hem Ukrayna'yı hem de bloğu diğer alanlarda savunmasız bıraktı.
Örneğin, Rusya'nın enerji altyapısına yönelik saldırılarını yoğunlaştırmasıyla giderek daha elzem hale gelebilecek olan Ukrayna'ya yeni bir elektrik enterkonnektörünün finansmanı ve inşası prosedürü muhtemelen savaş öncesi prosedürlerden farklı olmayacaktır. O zaman olduğu gibi şimdi de, örneğin bir yılda inşa edilebilecek bir proje, bürokratik engeller nedeniyle kolayca birkaç yıl daha sürebilir.
Rusya'nın Ukrayna'nın elektrik üretim kapasitesini yok etmeye başladığı 2022 sonbaharında, Romanya'nın, bloğun pandemi kurtarma programı NextGenerationEU'dan, elektrik kesintileri yaşamaya başlayan Moldova'ya bir elektrik enterkonnektörü için fon talep ettiğini düşünün. Dokuz ay süren ön çalışmaların ardından AB, projenin ekonomik açıdan pek de mantıklı olmadığı sonucuna vardı. NextGenerationEU kapsamındaki projelerin finansman kriterleri ve kar maksimizasyonu açısından doğru olsa da, böyle bir değerlendirme Rusya'nın AB ve aday ülkelere karşı yürüttüğü acımasız savaşın daha geniş risklerini göz ardı etmektedir.
Diğer altyapı harcamalarında da benzer sorunlar ortaya çıkmaktadır. Bugün Polonya ya da Estonya'nın güvenlik amacıyla bir yol ya da köprü inşa etmesi gerekiyorsa -örneğin sınır boyunca ya da ulaşılması zor bir sınır köyüne askeri varlıklar konuşlandırma kapasitesini artırmak için- Dünya Bankası, Avrupa Yatırım Bankası, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası ya da Avrupa Konseyi Kalkınma Bankası bir yana, uluslararası finans kuruluşlarından, AB'nin Uyum Fonu'ndan ya da NextGenerationEU'dan finansmana erişmek ya da bu finansmanı hızlandırmak bile zor olacaktır. Ancak normal zamanlarda mali açıdan sağlıklı olmayabilecek bir durum, savaş ekonomisinde yeni bir anlam kazanır. Gerçekten de, AB'nin sınır ülkelerinin asker ve savunma teçhizatı taşıma kabiliyetlerinin geliştirilmesinden tüm üye devletler faydalanacaktır.
Diplomatik olarak sağlam olsa da, Avrupa kaynak ayırma konusunda hala sallantıda. Bu durum, 2009'da başlayan çok yıllı Avro Bölgesi borç krizinin ilk yıllarıyla karşılaştırılabilir - en azından o zamanki Avrupa Merkez Bankası Başkanı Mario Draghi 2012'de AMB'nin Euro'yu kurtarmak için 'ne gerekiyorsa yapacağına' dair ünlü sözünü verene kadar. AB henüz Rusya'nın zaferini engellemek için ne gerekiyorsa yapacağını taahhüt etmedi. Bloğun pandemi kurtarma fonu için 750 milyar Euro (1,2 trilyon $) temin etmesi ile Ukrayna'nın 1945'ten bu yana kıtanın en büyük savaşındaki varoluş mücadelesi için 100 milyar Avro bile toplamakta zorlanması arasındaki tezat, Avrupa'nın ekonomik alanın ötesindeki ortak projelere olan isteksizliğini yansıtıyor.
AB, Rusya'nın güvenlik tehdidini azaltmak için hızlı bir şekilde değişmelidir. Bu da Ukrayna'ya daha fazla yardım sağlamak, yerli askeri üretimi arttırmak için acil bir plan hazırlamak ve bir Avrupa Savunma Üretim Yasası (DPA) kabul etmek anlamına geliyor.
İlk olarak AB, ABD'nin İkinci Dünya Savaşı'na resmen girmeden önce Müttefiklere askeri teçhizat, gıda ve diğer maddi kaynakları sağlamak için kullandığına benzer bir ödünç verme-kiralama programı ile Ukrayna'yı desteklemeyi düşünmelidir. ABD, ödemeyi erteleyerek yaklaşık 50 milyar dolar (bugün yaklaşık 800 milyar dolar) değerinde mal dağıttı.
Bu borçların çoğu serbestleştirilmiş bir ekonomik düzenin yaratılmasına yönelik ortak eylemde geri ödendi, ancak bazıları sonunda geri ödendi; Birleşik Krallık son kredi taksitini 2006'da ödedi. AB, daha önce pandemi kurtarma fonunda olduğu gibi, böyle bir programı finanse etmek için ortak borçlanmayı kullanabilir. Ukrayna savaşının blok için yarattığı tehdit, muhtemelen COVID-19'dan daha büyüktür.
İkinci olarak, Avrupalı politika yapıcılar sivil fabrikaların savunma tesislerine dönüştürülmesi de dahil olmak üzere askeri acil durumlar için acil durum planları geliştirmelidir. Sonuçta Ford B-24 bombardıman uçaklarının montajına başlamış ve Chrysler İkinci Dünya Savaşı sırasında tank üretimine geçmiştir.
Son olarak, bir Avrupa DPA'sı, elektrik altyapısı, gaz kaynakları ve telekomünikasyon ekipmanları da dâhil olmak üzere, düşman güçler tarafından AB'ye yönelik hibrit saldırıların etkilerini azaltmaya yardımcı olacaktır. Ayrıca, satın almaların hızlandırılması, sanayi tesislerinin genişletilmesi, sözleşmelerin yönetilmesi, ticaret kontrollerinin getirilmesi ve tedarik zincirlerinin güvence altına alınmasına yönelik yönergelerle askeri ve güvenlik eksikliklerinin giderilmesi için sağlam bir çerçeve oluşturacaktır.
Bu yeni yasal çerçeve, 1950 yılında yürürlüğe giren ve Başkan'ın özel sektörleri düzenleyerek -hatta onlara el koyarak- geniş anlamda ulusal savunmayı desteklemek için ihtiyaç duyulan malzeme ve hizmetlerin tedarikini hızlandırmasına ve genişletmesine olanak tanıyan ABD DPA'sı örnek alınarak oluşturulmalıdır. Örneğin, COVID-19 krizi sırasında, DPA kapsamında şirketlere, tıbbi malzeme ve ekipman için hükümet sözleşmelerine en yüksek önceliği verme yetkisi verildi. Doğrudan alımlar ve satın alma taahhütlerine ek olarak, DPA, araştırma ve geliştirmenin finanse edilmesini de içeren yerel hazırlığı artırmak için krediler ve garantiler gibi diğer mali teşviklerin kullanılmasına izin vermektedir.
Bir Avrupa DPA'sı, düşman güçlerin hibrid ve muhtemelen daha konvansiyonel tehditlerini ele almak için bir çerçeve oluşturacak ve kurumsal kontrol ve dengeleri korurken kamu alımları ve harcamaları için süreçlerin hızlandırılmasına yardımcı olacaktır. Ukrayna için bir ödünç verme-kiralama programı ve askeri acil durumlar için acil durum planlarıyla birlikte böyle bir mevzuatın kabul edilmesi, AB'nin kendi savunmasına ve NATO taahhüdüne yönelik inandırıcı bir taahhüdünü temsil edecektir. Yanı başımızdaki geniş çaplı savaş göz önüne alındığında, bloğun gerçeklerle yüzleşmesinin tam zamanıdır: kendini korumalıdır.
Laurence Boone, Nicu Popescu, 29 Nisan 2024, Aspi Strategist
(Avrupa Dış İlişkiler Konseyi üyesi Laurence Boone, Fransa'nın Avrupa işlerinden sorumlu eski dışişleri bakanıdır. Avrupa Dış İlişkiler Konseyi üyesi Nicu Popescu, Moldova'nın eski dışişleri ve Avrupa entegrasyon bakanıdır.)
Eyüp Kaan, 24.06.2024, Sonsuz Ark, Çevirmen Yazar, Sonsuz Ark Çevirileri
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark manifestosuna aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.
- Sonsuz Ark Yayınlarının Kullanımına İlişkin Önemli Duyuru için lütfen tıklayınız.