Sonsuz Ark/ Evrensel Çerçeveye Yolculuk
Sonsuz Ark'ın Notu:
Çevirisini yayınladığımız röportaj, 1999 Pulitzer Ödülü'nü kazanan The Times gazetesinde köşe yazarı Maureen Dowd'a aittir ve Silikon Vadisi'nin veri analiz şirketi Palantir Technologies'in kurucu ortağı ve CEO'su Alex Karp ile yapılmıştır. Şaşırtıcı bir küstahlıkla karşılaşacağınız bu röportajda savaş, yapay zeka ve Amerika'nın geleceği hakkında konuşan soykırım destekçisi Yahudi Alex Karp'ı tanıyacaksınız ve belki de Lübnan'da İsrail tarafından patlatılan binlerce çağrı cihazı ve telsiz ile ilişkisi olabileceği aklınıza gelecek.
Seçkin Deniz, 23.09.2024, Sonsuz Ark
Alex Karp Has Money and Power. So What Does He Want?
"Palantir Technologies'in başındaki bu milyarder gizemli adam, nadiren yapılan derinlemesine bir röportajda savaş, yapay zeka ve Amerika'nın geleceği hakkında konuşuyor."
New Hampshire'daki Beyaz Dağlar'dan bildiriyorum:
Alex Karp araba kullanmayı hiç öğrenmedi.
“Çok fakirdim,” dedi. “Ve sonra çok zengin oldum.”
Aslında, gizemli ve güçlü veri analiz firması Palantir Technologies'in kurucu ortağı ve CEO'su olan Bay Karp, araba kullanmak konusunda kendisine güvenmiyor. Ya da bisiklete binmeye. Ya da yokuş aşağı kayak yapmaya.
Alex Karp New Hampshire'daki evinde. Kaynak: Ryan David Brown, The New York Times
“Ben bir hayalperestim,” diyor. “Hayal kurmaya başlıyorum ve sonra düşüyorum. Bunu önlemek için tai chi yapmaya başladım. Her seferinde tek bir şeye odaklanmama gerçekten çok yardımcı oldu. Benimle 15 yıl önce tanışsaydınız, konuşmanın üçte ikisinde hayal kuruyor olurdum.”
Ne hakkında rüya görürdü?
“Kelimenin tam anlamıyla, beş yıl önce yaptığım bir yürüyüş olabilir” dedi. “Yüksek lisans okulunda yaptığım bir konuşma olabilir. Beni kızdıran bir aile üyesi olabilir. Bir meslektaşımın söylediği bir şey olabilir: 'Bunu neden söylediler? Bu aslında ne anlama geliyor?”
Bay Karp zayıf, son derece fit bir milyarder ve asi tuzlu biber bukleleri var. İçine kapanık ve çekici (benim de arzuladığım bir şey). A.D.H.D.'si var ve birinin söyledikleriyle ilgilenmiyorsa bunu gizleyemiyor. Hiper bir konuşma atağından sonra enerjisini kaybediyor ve sabit bisiklette ya da kitap okuyarak şarj olması gerekiyor. Kendisinin farklı olduğunu düşünse de, farklı olmaktan hoşlanıyor gibi görünüyor. Sahnede ve röportajlarda provokatör olmaktan hoşlanıyor.
“Ben bir Yahudi, ırksal olarak belirsiz bir disleksiğim, bu yüzden her şeyi söyleyebilirim,” diyor gülümseyerek.
Silikon Vadisi'ndeki pek çok yöneticinin aksine Bay Karp, Başkan Biden'ı destekledi ve sınırı ele alışı ve Jeffrey Katzenberg gibi Hollywood elitlerine aşırı güvenmesi konusundaki şüphelerine rağmen ona büyük bir çek kesti. Şimdi Başkan Yardımcısı Kamala Harris'i destekliyor, ancak partisi hakkında hala yüksek sesle şikayetleri var.
Bağış yaparken bunu 18'in katları şeklinde yaptığını çünkü “bunun mistik bir şey olduğunu, 18'in kabala geleneğinde iyi şans getirdiğini” söylüyor. "Biden'a 360,000 dolar verdim.”
56 yaşındaki Karp, Norveçli kayak eğitmeni, İsviçreli-Portekizli şefi, Avusturyalı asistanı, Amerikalı atış eğitmeni ve korumaları dışında, uzak bir ormanlık çayırda tek başına takılmaktan son derece mutlu. (Hiç evlenmemiş olan Bay Karp bir keresinde korumaların flört etme yeteneğini kısıtladığından yakınmıştı).
Kapısında mezuza bulunan Avusturya tarzı evinin verandasından kırmızı ahırına bakarken “Burası içe dönüklerin cenneti gibi” diyor. “İnsanları nezaketle davet edebiliyorsunuz. Kimse gelmiyor.”
Evde az eşya var ama Bay Karp yine de evin çok dağınık olmasından endişe ediyor. “Spartalı bir yapım var,” diyor. “Etrafımda çok fazla eşya olduğunda kesinlikle kendimi kısıtlanmış ve biraz hapsedilmiş hissediyorum.”
Beyaz bir tişört ve soluk bir bluejean giyen Bay Karp, elleri cebinde odun sobasının yanında duruyor. Kaynak: Ryan David Brown for The New York Times
Yapay zekanın tehlikeleri sorulduğunda Bay Karp, “Yapay zekanın kötüye kullanımını durdurmanın tek çözümü yapay zekayı kullanmaktır” diyor.
Peki nasıl oldu da hayalperest bir Alman felsefesi doktora öğrencisi, otonom savaşın geleceğini çizerken casus servisleriyle çalışan ve büyük bir Amerikan savunma müteahhidi haline gelen karanlık bir veri analizi firmasının başına geçti?
Tanınmış bir isim değil ama yine de Bay Karp, emekli general ve eski Genelkurmay Başkanı Mark Milley'nin “savaşın karakterinde tarihte kaydedilmiş en önemli temel değişim” olarak adlandırdığı şeyin öncüsü. Bu yeni dünyada, Bay Karp ve Elon Musk gibi alışılmışın dışındaki Silikon Vadisi girişimcileri, Amerika'nın ulusal güvenliğinin dokusuna dokunuyor.
Bay Karp aynı zamanda Palantir gibi firmaların, biz mahremiyetimizden vazgeçerken kişisel verilerimizin çoğuna erişerek fazla Büyük Birader (Big Brother) olup olmadıklarıyla ilgili etik sorunların da merkezinde yer alıyor. Ve yapay zekanın dost mu düşman mı olduğu, katil robotların ve bedensiz yapay zekanın bir gün bize düşman olup olmayacağı tartışmalarının da tam ortasında yer alıyor.
Bay Karp'ın görüşü, istesek de istemesek de bu yeni dünyaya doğru hızla ilerlediğimiz yönünde. Ona hükmetmek mi istiyoruz, yoksa Çin tarafından hükmedilmek mi?
Eleştirmenler, silahlar otonom hale geldiğinde ve insanlar öldürme sürecinde gereksiz hale geldiğinde ne olacağı konusunda endişeli. Teknoloji, operatörlerinin değerlerini yansıtır, peki ya modern bir Caligula'nın eline düşerse?
“Bence sorunların çoğu 'Bu tür şeylere yatırım yapmak zorunda olduğumuz tehlikeli bir dünyada mıyız?” sorusuna geri dönüyor.” Bay Karp, ev ayakkabıları, kot pantolonu ve dar beyaz tişörtüyle oturma odasında tai chi ritminde hareket ederken bana, “Ben de evet diyorum. Tüm bu teknolojiler tehlikeli.” diyor ve ekliyor: “Yapay zekanın kötüye kullanımını durdurmak için tek çözüm yapay zekayı kullanmaktır.”
Tolkien'den esinlenildi
Palantir'in adı, J.R.R. Tolkien fantezilerindeki görme taşları olan palantíri'den türetilmiştir. Şirketin Palo Alto, Kaliforniya'daki ofisi “Yüzüklerin Efendisi” dekoruna sahip ve Shire olarak adlandırılıyor.
Gözlerden uzak geçen yılların ardından Bay Karp artık halkın gözü önünde. Kendisine nasıl daha normal olunacağını öğretecek bir koça ihtiyacı olduğu konusunda şaka yapıyor.
New York'ta doğan ve Philadelphia'nın dışında solcu bir ailede büyüyen Bay Karp'ın çocuk doktoru olan Yahudi bir babası ve sanatçı olan siyah bir annesi var. Genç Alex'i sivil haklar yürüyüşlerine ve diğer protestolara götüren sosyal aktivistlerdi. Amcası Gerald D. Jaynes, Yale'de ekonomi ve Afro-Amerikan çalışmaları profesörü; kardeşi Ben ise Japonya'da yaşayan bir akademisyen.
Bay Karp, “Sanırım kendimi her zaman uyum sağlayamadığım ve sağlamaya da çalışamadığım biri olarak gördüm,” diyor. “Ailemin geçmişi bana, 'Birbirimize uyuyoruz' içeren herhangi bir şeyin beni içermediğine dair ilkel bir bilinçaltı önyargısı verdi. Evet, sanırım bunu politik olarak şöyle açıklıyorum: Eğer faşizm gelirse, duvardaki ilk ya da ikinci kişi ben olacağım.”
Bay Karp'ın kendine özgü bir karizması var. Palantir'in gayri resmi danışmanı olan Demokrat stratejist James Carville, “En hafif deyimiyle türünün tek örneği,” diyor.
Palo Alto ofisini ziyaret ettiğimde, Bay Karp bir tai chi hareketi gösterirken yanlışlıkla bir ziyaretçiyi yere düşürdü. Özür diledi, ardından Goethe'nin “Faust” adlı eserinin Almanca bir çıktısını almak için koştu ve İngilizce çevirisinden daha iyi olduğunu göstermek için yüksek sesle okudu.
“Palantir üzerine bir sitcom yapsaydınız, Larry David, felsefe dersi, teknoloji ve James Bond'un eşit parçaları olurdu” dedi.
Ortanın hemen solunda, koyu renk takım elbise, açık renk gömlek ve koyu renk kravat giyen Bay Karp, sağ kolunun altında bir dosya tutarken mermer bir zemin üzerinde yürüyor. Bay Karp geçen yıl Washington'daki Senato binasında. Aralarında Bill Gates, Elon Musk ve Sam Altman'ın da bulunduğu teknoloji endüstrisinin devleri arasında yer alan Karp, milletvekilleriyle yapay zeka üzerine bir tartışmaya katıldı... Haiyun Jiang, The New York Times
Palantir 2003 yılında Karp ve Stanford Hukuk Fakültesi'nden sınıf arkadaşı Peter Thiel'in (şimdi şirketin yönetim kurulu başkanı) de aralarında bulunduğu beş kişilik bir grup tarafından kuruldu. Şirket kısmen, CIA'in risk sermayesi kolu olan In-Q-Tel'den yaklaşık 2 milyon dolar destek aldı.
Bay Karp bana “Hayat kurtarmak ve bazen de hayat almak çok ilginç” diyor.
Şirketinin yaptığı işi “gizli şeylerin bulunması” olarak tanımlıyor; şüpheli veya anormal davranış kalıpları da dahil olmak üzere kalıpları algılamak için veri dağlarını elemek.
Bay Karp yatıştırmaya inanmıyor. “Düşmanlarınızın ödünü koparırsınız” diyor. Amerikan şovenizmiyle dolup taşıyor ve yazılım konusunda Çin ve Rusya'nın fersah fersah önünde olduğumuzu söyleyerek övünüyor.
Bir forumda “Amerika'daki teknoloji sahnesi 1950'lerdeki caz sahnesi gibi” demişti. Bana, “İnsanlara sürekli olarak sadece piyasa değerine göre dünyanın en büyük 50 teknoloji şirketinin yüzde 86'sının Amerikalı olduğunu söylüyorum ve insanlar sandalyelerinden düşüyor. Belirli sektörlerde ne kadar baskın olduğumuzu anlamak bizim için zor.” diyor.
11 Eylül'ün ardından C.I.A., Palantir'in veri toplayarak bir sonraki terörist saldırıların nereden geleceğini tahmin edeceğine dair iddiaları var. Palantir kötü adamı bulmak için birden fazla veri tabanı kullanıyor, hatta Bay Karp'ın deyimiyle “kötü adam gerçekten sizin için çalışıyor olsa” bile.
Şirketin Usame bin Ladin'in yerinin tespit edilmesine yardımcı olduğu ve böylece Navy SEAL'ların onu öldürebildiği söyleniyor ancak bunun doğru olup olmadığı belirsiz. Washington, Palo Alto ve New Hampshire'daki röportajlarımız sırasında gündeme gelen pek çok konuda olduğu gibi, Bay Karp şirketinin 11 Eylül'ün şeytanının gönderilmesinde rol oynayıp oynamadığı konusunda da ağzını sıkı tutuyor.
“Papa'yla karşılaştığınızda onun söyledikleri hakkında konuşmakla ün saldıysanız,” diye izah ediyor Bay Karp, ”Papa'yla bir daha asla karşılaşamazsınız.”
Batı uygarlığının Palantir'in ince omuzlarına dayandığı konusunda biraz böbürleniyor ve yazılımı olmasaydı, “Avrupa'da 7 Ekim tarzı büyük terör saldırıları olurdu” diyor. Ve bu saldırıların aşırı sağı iktidara taşıyacağına inanıyor.
Palantir Çin, Rusya ya da Batı karşıtı diğer ülkelerle iş yapmıyor. Şirketin “daha müttefik” ve “daha az yozlaşmış” hükümetlerle çalışmaya çalıştığını söyleyen Thiel, ideolojik duruşları bir yana, “yozlaşmış ülkelerle asla ödeme alamazsınız” diyor.
Karp, “Batı'nın üstün bir yaşam ve örgütlenme biçimine sahip olduğuna dair tutarlı bir Batı yanlısı görüşümüz var, özellikle de özlemlerimize uygun yaşarsak,” diyor. “Bana göre o kadar da radikal olmadığı düşünüldüğünde, bunun bu kadar radikal olması ilginç.”
Karp sözlerine şöyle devam ediyor: “Eğer İran, Rusya ve Çin'i daha iyi, daha iyi ve daha iyi olacağımızı söyleyerek yatıştırmamız gerektiğine inanıyorsanız, elbette Palantir'e olumsuz bakacaksınız. Bu yerlerden bazıları inandığınız şey için özür dilemenizi istiyor ve biz inandığımız şey için özür dilemiyoruz. Sınırda ABD hükümetini savunduğum için, Özel Operasyonları savunduğum için, insanları eve getirdiğim için özür dilemeyeceğim. Ürünlerimizi Ukrayna'ya, İsrail'e ya da diğer pek çok yere verdiğimiz için özür dilemeyeceğim.”
Karp'ın bir tanıdığının söylediği gibi: “Alex ilkeli biri. Sadece prensiplerini beğenmeyebilirsiniz.”
“Burn Book: Bir Teknoloji Aşk Hikayesi” kitabının yazarı Kara Swisher, “Palantir savaşı yürütmek için daha verimli ve uygun maliyetli bir yol vaat ederken, amacımız savaşı daha az pahalı, zahmetli ve acı verici hale getirmek mi olmalı? Sonuçta savaş bir video oyunu değildir, olmamalıdır da.” diyor.
Bay Karp'ın arkadaşı Diane von Furstenberg bana kendisini Batman olarak gördüğünü ve kötü bir dünyada taraf seçmenin önemine inandığını söyledi. (New York ofisinin adı Gotham ve ofiste Batman'in bir heykeli ve baskıları bulunuyor). Ancak bazı eleştirmenler Palantir'in bir “dijital ölüm zinciri” yaratmasından endişe ederek ve Bay Karp'ı bir kahramandan ziyade bir kötü adam olarak görerek daha karanlık bir görüşe sahipler.
2016 yılında bazı Demokratlar, Bay Thiel'in eski Başkan Donald J. Trump'a verdiği destek nedeniyle Palantir'i uğursuz olarak değerlendirdi. Daha sonra, şirketin Covid-19 aşı programını klinik deneylerden silahlara aşılamaya iten federal çaba olan Warp Speed Operasyonu'ndaki rolü etrafında komplo teorileri ortaya çıktı.
Aralık 2016'da, o dönem başkan seçilen Donald J. Trump, aralarında Palantir'in kurucu ortağı Peter Thiel'in de bulunduğu teknoloji yöneticileriyle bir araya geldi. Kaynak: Drew Angerer/Getty Images
Bazı eleştirmenler Palantir'in ABD Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza'nın sınır dışı edilmek üzere belgesiz göçmenlerin izini sürmesine yardımcı olan sınırdaki çalışmalarına odaklandı. 2019 yılında yaklaşık 70 gösterici Palo Alto ofisinin dışındaki kafeteryaya erişimi engelledi. “Göçmenler burada hoş karşılanıyor, Palantir'i iptal etme zamanı” diye bağırdılar.
Aynı yıl, 200'den fazla Palantir çalışanı, Bay Karp'a gönderdikleri bir mektupta, ICE'ye yardımcı olan yazılımla ilgili endişelerini dile getirdi. Ve Palantir içinde, 49 milyon dolarlık ICE sözleşmesinden elde edilen geliri hayır kurumlarına bağışlaması için - boşuna - bir kampanya yürütüldü.
Bay Karp'a, Bay Thiel'in ilk seferinde Bay Trump'ı kamuoyu önünde kucaklamasının, devlet ihaleleri almak açısından hayatı kolaylaştırıp kolaylaştırmadığını ya da zorlaştırıp zorlaştırmadığını sordum.
“Bundan hoşlanmadım,” diyor. “Biden'a çek kesmemin pek çok nedeni var. Her gün protesto edilmekten hoşlanmıyorum. Bu tamamen gülünç ve saçmaydı. Aslında tam tersi oldu. Peter Bay Trump'ı desteklediği için işleri halletmek aslında daha zordu.”
Bu konu hakkında konuştular mı?
Bay Karp, “Peter ve ben her şey hakkında konuşuruz,” diyor. “Evet, Peter'ı kesinlikle bilgilendirdim, 'Bu bizim hayatımızı kolaylaştırmıyor' dedim.”
Bay Thiel, girişim sermayesi şirketindeki eski çırağı JD Vance'i desteklemesine rağmen, bu kez Bay Trump'a para vermedi ya da kongresinde konuşmadı. Bay Vance sayesinde şimdi daha fazla dahil olabileceğini söyledi.
Palantir, istihbarat ve savunma alanında faaliyet göstermeye başladı - şu anda Uzay Kuvvetleri ile çalışıyor - ve o zamandan beri bir dizi sözleşme yoluyla hükümet genelinde filizlendi. I.R.S.'ye vergi kaçakçılığını tespit etmede, Gıda ve İlaç İdaresi'ne tedarik zincirindeki aksaklıkları önlemede ve ilaçların piyasaya daha hızlı sürülmesinde yardımcı oluyor.
Ukrayna ve İsrail'in savaşlarında ilgili istihbaratı toplamak için veri denizlerini taramasına yardımcı oldu; özellikle yetenekleri haritalandırarak özel kuvvetlerin nasıl korunacağı, birliklerin nasıl güvenli bir şekilde taşınacağı ve insansız hava araçlarının ve füzelerin nasıl daha doğru hedefleneceği konusunda.
Bay Karp 2022 yılında savaşın harap ettiği Kiev'e gizli bir ziyarette bulunarak Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelensky ile görüşen ilk büyük Batılı CEO oldu ve ülkesine Rusya'nın Golyat'ına karşı Davut olmasını sağlayacak teknolojiyi sağlamayı teklif etti. Time dergisi, yapay zeka savaşları için bir laboratuvar olarak Ukrayna'yı ve askerlerin arasına yerleştirilen Palantir çalışanlarını kapak konusu yaptı.
Karp'ın 2022 yılında Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelensky ve Başbakan Yardımcısı Mykhailo Fedorov ile yaptığı görüşmenin Ukrayna hükümeti tarafından dağıtılan görüntüsü... Kaynak: Office of President of Ukraine
Palantir'in Ukrayna'ya yardımdaki rolü övgüyle karşılanırken, düşmanın asalak bir şekilde sivillerin arasına karışmış olması nedeniyle hedef almanın daha tehlikeli olduğu İsrail'deki çalışmaları çok daha tartışmalı.
Karp, “Bence elit kesimin Ukrayna ve İsrail'e bakışı arasında büyük bir ikilem var” diyor. “Eğer herhangi bir elit çevreye girerseniz, Rusya'ya karşı çıkmak barizdir ve İsrail karmaşıktır. Elit çevrelerin dışına çıktığınızda ise durum tam tersi.”
Bağımsız analistler, İsrail'in Nisan ayındaki bir operasyon sırasında, Palantir'in teknolojisi olmadan çok sayıda İran füzesini ve insansız hava aracını sadece birkaç dakika içinde vuramayacağını söyledi. Ancak Başbakan Benjamin Netanyahu'nun Gazze'deki yakıp yıkma harekatı, açlıktan ölen ve yetim kalan çocuklar ve on binlerce sivilin ölümü, bazıları Bay Karp ve Bay Thiel'i de hedef alan öfkeye neden oldu.
Mayıs ayında protestocular Bay Thiel'i Cambridge Üniversitesi'ndeki bir öğrenci binasına hapsetti. Son günlerde üst düzey ABD'li yetkililer İsrail'in savaştaki tutumuna ilişkin şüphelerini dile getirdiler.
Bay Karp'ın İsrail'i destekleme konusundaki tutumu kararlı. Şirket geçen yıl The New York Times'a tam sayfa ilan vererek “Palantir İsrail'in yanındadır” dedi.
Bana “Sanki İsrail konusunda çifte standardımız varmış gibi” dedi "Eğer 7 Ekim saldırısı Amerika'da gerçekleşmiş olsaydı, düşmanlarımızın saklandığı yeri “bir otoparka çevirirdik. Artık tünel olmazdı.”
Bay Karp'ın Mart ayında CNBC'ye söylediği gibi: “Çalışanlarımızı kaybettik. Daha fazla çalışan kaybedeceğimizden eminim. Eğer bir çalışanınızı kaybetmenizin size hiçbir maliyeti olmayan bir pozisyonunuz varsa, bu bir pozisyon değildir.”
Bana “Eğer Batı'nın kaybetmesi gerektiğine inanıyorsanız ve kendinizi savunmanın tek yolunun eylemler değil her zaman sözler olduğuna inanıyorsanız, bize şüpheyle yaklaşmalısınız” dedi.
Şöyle devam etti: “Bunun her zaman zor olduğunu düşünüyorum çünkü eleştirmenlerin haklı olduğu nokta yaptığımız şeyin ahlaki açıdan karmaşık olduğu. Eğer Batı'yı savaşta kullanılan ürünlerle destekliyorsanız, bunun basit bir cevabı varmış gibi davranamazsınız.”
Şirketinin yaptığı işle ilgili herhangi bir endişesi var mı?
“Düşmanlarımızın hukukun üstünlüğü gibi bir şeye bağlı olduklarını düşünseydim çok daha fazla endişem olurdu” dedi ve ekledi: “Bunların çoğu, Amerika'nın bir iyilik timsali olduğunu düşünüyor musunuz, düşünmüyor musunuz sorusuna geliyor. Bence eleştirenlerin çoğu, aslında Amerika'nın iyilik için bir güç olmadığına inanıyor.” Onun hissiyatı şu: “Pollyannacılık yapmadan, aptalca davranmadan ya da herhangi bir ülke mükemmelmiş ya da adaletsizlik yokmuş gibi davranmadan, en uç noktada, Amerika'nın daha güçlü, sağlıklı ve kuvvetli olduğu bir dünya ister misiniz, istemez misiniz?”
Göstericiler 2019 yılında Palantir Technologies'in ABD Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza Teşkilatına yardım etmedeki rolünü protesto etti. Göstericilerden biri, üzerinde ICE yazan bir kolun Palantir yazan bir kolla el sıkıştığını ve üzerinde hayır sembolü olduğunu gösteren elle çizilmiş bir pankart tutuyor. Kaynak: Shannon Stapleton/Reuters
Yaklaşan TikTok yasağı hakkında sorulan soruya “çok desteklediğini” söyledi.
“Bir düşmanın bizi daha yavaş, daha bölünmüş ve tartışmalı bir şekilde daha az bilişsel olarak uygun hale getirmek için özel olarak tasarlanmış bir algoritmayı kontrol etmesine izin vermemeniz gerektiğini düşünüyorum” dedi.
İsrail karşıtı gösterileri, “sıradanlık, ayrımcılık, hoşgörüsüzlük ve şiddetten oluşan pagan bir dini” yansıtan “toplumun içinde bir enfeksiyon” olarak değerlendirdi ve kampüslerde antisemitizmin artması nedeniyle üniversitede kalmaktan korkan öğrencilere 180 iş teklif etti.
“Palantir çok daha iyi bir diploma,” dedi bana. “Dürüst olmak gerekirse, bize yardımcı oluyor, çünkü Ivy League'de çok yetenekli insanlar var ve 'Beni buradan çıkarın' diyorlar!”
Bay Karp Palantir'i savunurken bazen duygusallaşıyor. Haziran ayında Washington'da ulusal güvenlik yöneticileri için düzenlenen bir galada Dwight Eisenhower adına verilen ödülü aldığında gözleri doldu. Almanya'da yaşarken, İkinci Dünya Savaşı sırasında “benim gibi insanları özgürleştirmek için” hayatlarını riske atan Iowa ve Kansas'lı genç adamları sık sık düşündüğünü söyledi. Okulları zorla entegre eden başkanın adını taşıyan bir ödülü almaktan onur duyduğunu söyledi.
Ürünlerinin “terör saldırılarını durdurarak tarihin akışını değiştirdiğini” iddia eden Karp, Palantir'in aynı zamanda “savaş alanındaki erkek ve kadınlarımızı koruduğunu” ve “düşmanlarımızın canını aldığını” ve bunun utanılacak bir şey olduğunu düşünmediğini söyledi.
Gala izleyicilerine “kendilerine ilerici diyen” insanlar tarafından “azarlandığından” bahsetti.
“Ben aslında bir ilericiyim” dedi. “Daha az savaş istiyorum. Savaşı ancak en iyi teknolojiye sahip olarak ve düşmanlarımızı - burada kibar olmaya çalışıyorum - korkutarak durdurabilirsiniz. Eğer korkmazlarsa, korkarak uyanmazlarsa, korkarak yatağa girmezlerse, Amerika'nın gazabının üzerlerine ineceğinden korkmazlarsa, bize saldıracaklardır. Bize her yerde saldıracaklar.”
Ivy League protestocuları gibi konularda “kurumsal dünyadaki bizlerin” “omurga geliştirmemiz” gerektiğini de sözlerine ekledi: “Eğer fikirler savaşını kazanmazsak ve temel normları ve Amerika'nın bir parçası olduğumuz için kutsanmış olduğumuz bir rüyanın asil, büyük, harika bir özlemi olduğu temel, açık fikrini yeniden savunmazsak, hepimiz için çok çok daha kötü bir dünyaya sahip olacağız.”
Nasıl Başladı?
Palantir'in çılgın başlangıç hikayesi bir casus hicvi gibi.
Bay Karp, Haverford College'dan mezun olduktan sonra “yetişkin hayatımın en kötü üç yılı” dediği Stanford Hukuk Fakültesi'ne gitti.
Sınıf arkadaşlarının en iyi hukuk firmalarında prestijli işler bulma takıntısıyla ilgilenmiyordu. “Hukuk fakültesinde inanmadığım bir şeyi yapamayacağımı öğrendim” diyor, ”bu sadece bir İngiliz anahtarı çevirmek olsa bile.”
Öğrenci arkadaşı Bay Thiel ile tanışmış ve hemen kaynaşmışlar, hukuk fakültesini yerden yere vurmuşlar ve biralar eşliğinde sosyalizm ile kapitalizmi tartışmışlar. Bay Karp, New York Times Magazine'de yayınlanan bir yazısında Michael Steinberger'a “Vahşi hayvanlar gibi tartışıyorduk” diyor.
Liberal Heidegger hayranı ve muhafazakâr René Girard hayranı garip yatak arkadaşları oldular, ama muhtemelen onları bir araya getiren de buydu.
“Sanırım onun çılgın bir solcu, benim de çılgın bir sağcı olduğum bu entelektüel düzeyde birbirimize bağlandık,” dedi Bay Thiel bana, ”ama bir şekilde birbirimizle konuştuk.”
“Alex doktora yaptı,” diye devam etti, ”bu bazı açılardan hukuk fakültesinden sonra yapılacak çok ama çok çılgınca bir şeydi, ama ben buna olumlu bakıyordum, çünkü kulağa bir hukuk firmasında çalışmaktan daha ilginç geliyordu.”
Bay Karp doktorasını Frankfurt Goethe Üniversitesi'nde neoklasik sosyal teori alanında yaptı. Bay Thiel ile 2002 yılında San Francisco'daki Jewish Philanthropy Partnership'te çalışırken yeniden bağlantı kurdu. İkili, Bay Thiel'in deyimiyle, kurabilecekleri bir iş hakkında “belirsiz beyin fırtınası” yapmaya başladı.
Bay Thiel, kurulmasına yardımcı olduğu PayPal'da dolandırıcılık modellerini ortaya çıkarmak için geliştirilen bazı paradigmaları kullanarak teröristlerin nasıl bulunacağını çözebileceğini düşündü.
“Havaalanına her gittiğinizde bir ayakkabınızı çıkarmanız ya da her ikisi de biraz yorucu olan ama muhtemelen gerçek güvenlikle çok az ilgisi olan tüm bu güvenlik tiyatrosundan geçmeniz gerektiğinde her zaman çok sinirlenmiştim,” dedi Bay Thiel.
Bazı yazılım mühendisleri getirdiler.
Bay Thiel, “11 Eylül'den iki buçuk yıl sonraydı ve C.I.A. ya da bu kuruluşların herhangi biri hakkında hiçbir şey bilmeyen insanlarla bir yazılım şirketi kuruyorsunuz,” diye hatırlıyor.
Her şey Müfettiş Clouseau tarzı bir gizlilik içindeydi. Modern gözetimin vaftiz babası olarak adlandırılan emekli bir tümamiral olan John Poindexter'ı aramaya karar verdiler; Amiral Poindexter, İran-Kontra skandalının patlak vermesinin ardından Başkan Ronald Reagan'ın ulusal güvenlik danışmanlığından istifa etmek zorunda kalmıştı. 11 Eylül'den sonra Pentagon'da Toplam Bilgi Farkındalığı adlı bir gözetleme programı üzerinde çalıştı.
Toplantı sırasında Bay Thiel kendisini “Dr. Strangelove” filminden fırlamış, madalya takmış, Machiavelli hayranı, “LARP'çı bir havası olan” bir ordu mensubunun huzurunda hissettiğini söyledi.
Bay Thiel, “‘Süper-Düper Bilgisayar’ yazan bir oda olduğuna dair bir önsezimiz vardı ve içeri girdiğinizde boş bir odayla karşılaşıyordunuz” diyor. Gelişmekte olan algoritmalarının “Pentagon'daki bir süpürge dolabında son bulacağından” korktular ve yollarına devam ettiler.
2005 yılında Bay Thiel, Bay Karp'tan az sayıda çalışanı, sözleşmesi, yatırımcısı, ofisi ve işlevsel bir teknolojisi olmayan bir şirketin öncüsü olmasını istedi. Bay Thiel, “Hayırsever bir şekilde devam eden bir çalışma olarak tanımlanabilirdi,” dedi.
Palantir'in Palo Alto, Kaliforniya'daki genel merkezi... Jim Wilson/The New York Times
Bay Karp ve rengarenk ekibi bir grup masa aldı ve müşterilere bunların insansız olduğunu çünkü (hayali) mühendislerin daha sonra geleceğini açıkladı.
Kodlamayı iş başında öğrenmek zorunda kalan Bay Karp, “Peter'ın beni neden kurucu ortak olarak seçtiğini Tanrı bilir,” dedi. “Tüm alçakgönüllülüğümle söylüyorum, çok iyi bir seçimdi.”
Bay Thiel açıkladı: “Bazı açılardan Alex, C.I.A.'ya göndereceğiniz merkezi oyuncu kadrosundan bir satış elemanına benzemiyor. Benim her zaman kullandığım formülasyona göre, birine bir şey satmaya çalışıyorsanız, temel paradoks şudur: Tıpkı onlar gibi olmalısınız ki size güvenebilsinler - ama onlardan çok farklı olmalısınız ki sizde onlarda olmayan bir şey olduğunu düşünsünler.”
Bay Karp'ın Airbnb ya da Uber'i ya da “kitlesel bir tüketici ürününü” yönetmek için uygun olmayacağını söyledi. Ancak Palantir'in “Batı dünyası ile yükselen otoriter güçler arasındaki büyük jeopolitik sorunlarla bağlantılı olduğunu söyledi. Yani hükümetlerimizin bir şekilde daha iyi çalışmasını sağlayabilirsek, bu, işleri Batı yönünde yeniden dengelemenin bir yoludur.”
“Normalde,” diye devam etti Bay Thiel, ”bunlar bir şirket olarak sahip olunması gereken kötü fikirlerdir. Çok soyut, çok idealisttirler. Ama bence Palantir olayında böyle bir şey gerekliydi. Eğer bunları düşünmekten enerji almasaydık, şirketi üç yıl sonra satmış olurduk.”
Bay Karp, Silikon Vadisi'ne ve Washington'a daha yabancı olamazdı. O ve mühendisleri başkente yaptıkları ziyaretler için takım elbise almak zorundaydı. “Hiç inananımız yoktu” diyor. “Palantirianlara bana Alex demelerini söyleyip durdum, onlar da bana Dr. Karp demeye devam ettiler. Sonra inanabilecekleri tek şeyin doktora yapmış olmam olduğunu fark ettim.”
Teknoloji yatırımcılarının daha çok telefonunuzda oyun oynamanızı sağlayan programlarla ilgilendiği ilk birkaç yıl zor geçti. “Parya gibiydik,” diyor Bay Karp. “Toplantı yapamıyorduk. Eğer görüşürlerse, bu Peter için bir iyilikti.”
Washington'daki yöneticilerle, Bay Karp hatırladı: “Bu Frankenstein canavarının ofisimde ne işi var, devasa bir bütçeye sahip olduğum konularda daha iyisini yapabileceğine dair çılgınca iddialarda bulunuyor? Kendi bakış açılarına göre oldukça eşsiz bir figür tarafından yönetilen, 12 yaşında görünen, çoğu erkekten oluşan ucube bir ekip nasıl olur da bizim milyarlarca dolarla yapamadığımız bir şeyi paranın yüzde 1'i ile yapabilir?”
Bay Karp, “Palantir'de yazılım şirketimizi kurarken yaptığımız hiçbir şey M.B.A. yapımı bir oyun kitabında yer almıyor,” dedi. “Bir tane bile yok. Bu yüzden bu kadar iyi gidiyoruz.”
“İş dünyası için aldığım en değerli eğitim Sigmund Freud Enstitüsü'nde oturmaktı, çünkü tüm zamanımı analistlerle geçirdim” dedi. Bay Karp, doktorasını yaparken Frankfurt'taki enstitüde çalıştığını, puro içtiğini ve “bilinçli bilinçaltı” hakkında düşündüğünü söyledi.
“Analistlerin hastaları hakkında ne kadar çok konuştuklarına şaşırırsınız” dedi. “Aslında bu rahatsız edici. İnsanların gerçekte nasıl düşündükleri hakkında çok şey öğreniyorsunuz.” Bu bilginin mühendislerini motive etmesine yardımcı olduğunu söyledi.
Nasıl Gidiyor?
Bay Karp, Palantir'in çalışanlarını bir sanatçı kolonisinin ya da bir ailenin parçası olarak düşünmeyi sevdiğini söyledi; “personel” kelimesini kullanmıyor. Çalışan adaylarıyla bizzat görüşmekten hoşlanıyor ve iki dakikadan kısa sürede işe alım yapmaktan gurur duyuyor. (Etrafında kendisiyle Almanca ve Fransızca felsefe ve edebiyat konuşabilecek birkaç kişi olmasını seviyor).
“Popülist-sol politikalarımın çoğu aslında işe alma işlerime de yansıyor” diyor. “Stanford, Harvard, Yale'den birinin binlerce kez yanıtladığı soruyu sorarsanız, tek öğrendiğiniz Stanford, Harvard, Yale'den birinin oyunu oynamayı öğrenmiş olduğudur.”
“Ayrıcalıklı” bir adaydan iyi, ‘bir tamircinin çocuğundan’ kötü bir yanıt alsa bile, ‘bir yeteneğin huzurundaymışım gibi hissediyorsam’ ikincisini tercih edebilir.
Palantir çalışanlarını Goonies filmindeki mazlumların sonunda kazanması gibi görüyor. Palo Alto'daki bir şirket toplantısında Bay Karp, “Palantir'deki çoğu insan lisede çok fazla kazanma şansı bulamadı,” dedi.
ABD'nin Çin, Rusya ve İran ile üç cepheli bir savaşa girmesinin “çok muhtemel” olduğunu düşünüyor. Bu nedenle, otonom silah sistemleri konusunda tam gaz ilerlemeye devam etmemiz gerektiğini, çünkü düşmanlarımızın bunu yapacağını ve onların bizimle aynı ahlaki kaygılara sahip olmadığını savunuyor.
“Bence nükleer caydırıcılığın aslında daha az etkili olduğu bir çağdayız çünkü Batı'nın nükleer bomba gibi bir şey kullanması pek olası değil, oysa düşmanlarımız bunu yapabilir” dedi. “Teknolojik eşitliğin ama ahlaki eşitsizliğin olduğu yerde, gerçek eşitsizlik insanların düşündüğünden çok daha büyüktür.”
“Aslında,” diye ekledi, ”teknolojik olarak eşit olduğumuz ancak ahlaki olarak eşit olmadığımız göz önüne alındığında, büyük bir avantaja sahipler.”
Bay Karp'ın loş bir odada, gün ışığının içeri süzüldüğü bir pencereye yakın oturmuş portresi. Yüzünün yarısı aydınlatılmış. Başkan Yardımcısı Kamala Harris'i 2024 seçimlerinde desteklediğini söyleyen Karp, siyasetini “popülist-sol” olarak tanımlıyor. Kaynak: Ryan David Brown, The New York Times
Karp, terminatör robotlara “çok yakın” olduğumuzu ve “bir şekilde otonom droneların ve bunun gibi cihazların en önemli savaş araçları olmasının eşiğinde” olduğumuzu söyledi. Bunu Ukrayna'da zaten görüyorsunuz.”
Palantir bazı erken başarısızlıklardan ders aldı.
2011 yılında hacker grubu Anonymous, Palantir çalışanlarının WikiLeaks'i itibarsızlaştırmak ve gazeteci Glenn Greenwald da dahil olmak üzere bazı destekçilerini karalamak için önerilen bir yanlış bilgilendirme kampanyasına dahil olduklarını gösterdi. (Bay Karp, Bay Greenwald'dan özür diledi.) Ardından, en az bir Palantir çalışanı Cambridge Analytica'nın Trump kampanyasının 2016 seçimleri öncesinde kullandığı Facebook verilerini toplamasına yardımcı oldu.
New Orleans Polis Departmanı ile 2012 yılında başlayan ücretsiz bir sözleşme, altı yıl sonra “öngörülü polislik” uygulamasının mahremiyeti aşındırdığı ve beyaz olmayan insanlar üzerinde farklı bir etkiye sahip olduğu yönündeki eleştiriler nedeniyle feshedildi.
Karp, “New Orleans'ta Siyahlara karşı Siyahların ölüm oranlarını azalttık,” dedi ve ekledi, “ve ‘Palantir ırkçı’ diyen eleştirmenlerimiz var. Bilemiyorum. Şu anda hayatta olan yüzlerce insan ırkçı olduğumuzu düşünmüyor.”
New Orleans'ta yaşayan Bay Carville, ortaklığın “solcu komplo teorileri” yüzünden sona erdiğini iddia etti.
Palantir'in Silikon Vadisi'ndeki zorlu başlangıcı kısmen, Savunma Bakanlığı ile çalışmasına karşı çıkılması nedeniyle gerçekleşti.
Google 2017 yılında, ordunun insansız hava araçlarından alınan görüntüleri analiz etmek için şirketin yapay zekasını kullanmasına yardımcı olmak üzere Project Maven adlı bir Pentagon sözleşmesi kazandı. Çalışanlar bunu protesto ederek CEO Sundar Pichai'ye bir mektup gönderdi: Mektupta “Google savaş işinde olmamalı” yazıyordu. Kısa süre sonra Google projeden geri çekildi.
Buna karşılık Palantir, Bay Karp'tan alıntı yaptığı bir tweet ile Google'ı gölgeledi: “Silikon Vadisi, Amerika'ya düşman ürünler satarken ortalama bir Amerikalıya ‘savunma ihtiyaçlarınızı desteklemeyeceğim’ diyor. Bu kaybeden bir pozisyondur.” Palantir sözleşmeyi 2019 yılında aldı.
Aynı yıl Bay Thiel, Google'ın Çin ile “haince” bir ilişkisi olduğunu söyledi. Google'ın 2017'de sivil ve askeri arasında çok az ayrım olan Çin'de bir yapay zeka laboratuvarı açtığında, Amerika'ya yardım etmeyi reddederken Çin'e fiilen yardım ettiğini savundu. (Bu laboratuvar 2019'da kapandı, ancak Google hala Çin ile iş yapıyor, Apple da öyle).
Karp, “Tüketici internet şirketlerinde çalışan insanlar, Navy SEAL'lere ve ABD ordusuna yardım ettiğimiz ve sınır yanlısı olduğumuz için bizi protesto ediyorsa - ve kısmen Amerika ihracat hakkınızı koruduğu için inanılmaz, akıl almaz derecede zengin oluyorsanız - bana göre müzik sayfasını kaybetmişsiniz demektir,” dedi. “Bunun Amerika için iyi olduğunu düşünmüyorum.”
New York Üniversitesi'nde profesör ve teknoloji şirketleri konusunda otorite olan Scott Galloway, Silikon Vadisi'ndeki birçok CEO'nun erdem sinyalleri verdiğini ve çalışanların ilerici siyasi görüşlerini önemsiyormuş gibi davrandığını, ancak aslında “annelerini beş kuruşa satabileceklerini” kabul ediyor.
“Balinaları kurtarmak için orada değiller,” diyor Bay Galloway. “Para kazanmak için oradalar.”
“Bu büyük teknoloji şirketlerinden bazıları, Amerika'yı sevmeyen, Amerika'da yanlış olan her şeye odaklanmış bir iş liderleri nesli yetiştirmekle meşgul görünüyor.
“Alex Karp, 'Hayır, Pentagon'un çekini bozduracağız ve düşmanlarımız hakkında veri toplayacağız' diyor. Tamamen zıt bir yol izledi ve bence bu akıllıca bir hareketti.”
Bir yöneticinin ifadesiyle Palantir'in “ürkütücü çağrışımları”, şirket 2020'de halka açılıp daha fazla ticari iş aldığında biraz dağıldı; müşterileri arasında Airbus, JP Morgan, IBM ve Amazon var.
Bay Thiel, Palantir'in Ulusal Güvenlik Ajansı için bir pilot program üzerinde kısa bir süre çalışmış olmasına rağmen, şirketin orada daha fazla iş yapmak istemeyeceğini söyledi: “Ulusal Güvenlik Ajansı dünyadaki tüm verileri topluyor. Anladığım kadarıyla, ABD dışındaki herkesi gözetledikleri yerlerde inanılmaz sivil özgürlük ihlalleri var. Neyse ki bu verilerle pek bir şey yapamayacak kadar beceriksizler.”
Şirket kâr etmeye başladı ve hisse senetleri yükseldi. Bu ayki başarılı kazanç raporunun ardından Palantir'in hisse senedi fiyatı yeniden yükseldi.
Bay Karp, “Hisse senedi fiyatı bize daha fazla itibar kazandırıyor,” diyor.
Karp, Silikon Vadisi'nde geçirdiği 17 yılın ardından 2020 yılında Palantir'in merkezini Denver'a taşıdı. “İlerici siyasetin gerici tarafı olarak gördüğüm şey yüzünden Silikon Vadisi'nden kaçıyordum” dedi.
Vadinin Amerika'daki sınıfsal bölünmeleri derinleştirdiğini düşünüyor.
“Silikon Vadisi'nin aşırılıkları olmadan bir Trump fenomenine sahip olacağınıza inanmıyorum” dedi. “Maliyetini üstlenmek zorunda olmadıkları politikaları destekleyen çok ama çok varlıklı insanlar. Ayrıca bu insanların toplumumuza bağlı olmadıkları ve aynı anda milyarder oldukları yönündeki genel duygu.”
“ABD ordusunu desteklememek,” dedi şaşkın bir ses tonuyla. “Ortalama bir Amerikalıya multimilyarder olduğunuzu ve ürününüzü Savunma Bakanlığı'na vermeyeceğinizi nasıl açıklayacağınızı bile bilmiyorum. Bu, bu platformlardaki tüm yıpratıcı, bölücü şeylere gelmeden önce.”
Palantir'in baş mimarı Akshay Krishnaswamy de Silikon Vadisi'nden gelen eleştirilere katılıyor: “Liberal demokratik Batı'da yaşamanızın nedenleri var ve bu nedenler bedavaya gelmiyor. Uğruna mücadele edilmesi ya da titizlikle savunulması gerekmiyormuş gibi davranıyorlar.”
Saksıdaki orkide egzersiz odasındaki bir masanın üzerinde duruyor. Bay Karp'ın egzersiz odası. Kaynak: Ryan David Brown, The New York Times
Masanın üzerinde Rubik Küpleri, bir kılıç, hokkabazlık topları ve Len Deighton'ın bir romanı bulunuyor.
En sevdiği şeylerden birkaçı... Kredi... Ryan David Brown, The New York Times için
Bay Karp işlerin değiştiğini söyledi. “Sanırım artık hakkımızda biraz farklı bir algı var. Bunların çoğu Trump'a ve ICE çalışmalarına bağlıydı. Birikti ve biz kesinlikle dışlandık. Hâlâ dışlanmış durumdayız ama kesinlikle daha az direnç hissediyorum. Belki de insanlar ne yaptığımız konusunda daha iyi bir fikre sahipler.” “Savunma teknolojisi artık Silikon Vadisi'nin büyük bir parçası” diye ekledi.
Yapay zeka devrimi beraberinde çetrefilli bir soruyu da getirecek: “Üretim araçları nüfusun yalnızca yüzde 1'inin nasıl kullanılacağını bildiği araçlara dönüştüğünde toplumun adil olmasını nasıl sağlarsınız?”
Yapay zekanın eninde sonunda herkesin işini elinden alacağı konusunda Elon Musk'a katılıp katılmadığını sordum.
“Bence asıl tehlikeli olan,” diye cevapladı Bay Karp, ”bunu nasıl kullanacağını bilen insanların piyasanın değerinin çoğunu ele geçirecek olması ve diğer herkesin geride kaldığını hissedecek olması.”
Bay Karp'ın ikonoklastik tarzı ve sağlam inançları memlere ilham verdi ve bir sürü çevrimiçi yardımcı çekti - bazıları ona Papa Karp veya Daddy Karp diyor. Sosyal medyada bir varlığı yok ama internetteki hayranları ona bir mistik gibi davranıyor, kazanç raporları için giydiği dar beyaz tişörtlere, Norveç kayak kıyafetlerine, tirbuşon saçlarına, İtalyan kot pantolonuna ve güneş gözlüklerine ve aşırı açık sözlülüğüne takılıyor. (Yakın tarihli bir kazanç raporunda Bay Karp rakiplerini “kendi kendini tatmin eden” ve “kendi kendini kırbaçlayan” kişiler olarak nitelendirmiştir.)
Bir meslektaşının dediği gibi, “eş, çocuk ve köpek insanı” değil.
“Uzun vadeli ilişkiler kurma eğilimindeyim,” dedi bana. “Ve çok yüksek IQ'lu kadınlarla birlikte olma eğilimindeyim,” ona saçmaladığını söyleyenler de dahil.
İlişkilere Alman yaklaşımı olarak adlandırdığı yaklaşımı tercih ediyor; burada “çok daha fazla mahremiyetiniz var” diyor, ayrı yatak odaları ve “kendi dünyanız, kendi düşünceleriniz var ve çok fazla yalnız kalabiliyorsunuz.” Nerede olduğunuz ya da kiminle birlikte olduğunuz konusunda “mikro yalan söyleme” ihtiyacı çok daha az.
Bay Karp'a 2013 yılında Forbes'a verdiği “Palantir'i düşünmediğim tek zaman yüzdüğüm, qigong yaptığım ya da cinsel aktivitede bulunduğum zamanlardır” sözünü sordum.
Kaşlarını çattı ve şöyle dedi: “Tai chi olmalı. İnsanlar neden tai chi'yi hep qigong ile karıştırıyor anlamıyorum. Evet, bu halka açık bir şirket olduğumuz ve cinsel faaliyette bulunduğumu kabul etmeme izin verildiği ilk günlerimdeydi.”
Yani yuva kurma ve aile kurma fikrinin onu kurdeşen dökmeye ittiği doğru mu?
“Bunda biraz gerçeklik payı var,” dedi. “Ben böyle yaşamayı seviyorum. Bak, burada oturmuş özgürce işimi yapıyorum. Antrenman yapıyorum. Uzaktan atış yapıyorum.” Okuyor. “Başka kimin Konfüçyüs felsefesi kitabının yanında bir Len Deighton casus romanı var?”
Washington sosyetesinin pek çok duayeni, yakışıklı Bay Karp'ı bir akşam yemeğine davet etmek ister. Bana “harika bir sosyal hayatı” olduğunu söyledi. Ama bunun ne olduğunu sorduğumda, “Her şeyden önce ben bir kros kayakçısıyım, bu yüzden tüm bu antrenmanları yapıyorum” dedi.
“Elit bir VO2 max, elit bir güç seviyesine sahip olmak için sadece tutarlılık ve Norveç tarzı antrenman yöntemi gerekiyor.”
Bay Karp'ı tanıyanlar, onu en mutlu gördükleri anın geçen yıl Mike Allen'ın Axios için hazırladığı, CEO'nun vücut yağ oranının yüzde 7 gibi etkileyici bir düzeyde olduğunu bildirdiği an olduğunu söylediler.
Bay Karp, nefes nefese kalmadan 20 milden fazla kros kayağı yapabiliyor olabilir, ancak bazı sporlar var ki, kendisinin “tam bir sıfır” olduğunu itiraf ediyor. Örneğin top sporları. Onlarda gerçekten berbatım.”
Bay Musk ve diğer teknoloji lordlarının aksine, Bay Karp mikro dozda ketamin ya da başka bir uyuşturucu kullanmıyor. “Benim uyuşturucum atletizm,” dedi. “İçmeyi seviyorum ama artık çok az içmeye başladım çünkü fark ettim ki sürekli seyahat ediyorsanız alkol beyninizi gerçekten etkiliyor.” Yılda yaklaşık 240 gün yollarda.
Bay Musk ve Bay Karp geçen yıl Washington'da düzenlenen yapay zeka konulu forumda... Senato odasında Elon Musk, Bay Karp'a gülümsüyor. Yan yana oturuyorlar ve ceket giyip kravat takıyorlar. Kaynak: Haiyun Jiang, The New York Times
Bay Karp disleksisi hakkında şunları söyledi: “Bence bu azalmıyor, muhtemelen daha da artıyor. 40 yıl içinde okuyamaz hale geleceğim.”
New Hampshire'da ıstakozlu makarnalı bir öğle yemeği yedik - panik butonunu masanın üzerinde tutuyordu - ve ardından arazisinde atış yapmaya gittik. Dokuz milimetrelik tabancasıyla 264 metreden hedefleri ustalıkla vurdu. Bir yardımcısı, bir fotoğrafçının Bay Karp'ı atış yaparken çekmemesini önerdiğinde, bu fikri reddetti.
“Aslında, dürüst olmak gerekirse, silahlardan anlayan biri olsaydı silahlar çok daha iyi düzenlenirdi,” dedi. “Ben bir avcı değilim. Ben silahı olan bir sanatçıyım.”
(Daha sonra Bay Karp, Bay Trump'ın suikastçısından yaklaşık iki kat daha uzaktaki hedeflere ateş ettiğini belirtti. “Gelecekteki başkanımızın ya da belki de gelecekteki başkanımızın güvenliği konusunda gerçekten yanlış giden bir şeyler var” dedi. “Tüm bu insanların farklı bir güvenlik seviyesine ihtiyacı var.")
Bay Karp, Demokratların daha fazla güç yansıtması gerektiğine inanıyor: “Savaşa girmemek için düşmanlarımızı korkutacak kadar güçlü müyüz? Çinliler, Ruslar ve İranlılar bizim güçlü olduğumuzu düşünüyorlar mı? Başkanın onlara bu çizgileri aşarsanız şöyle yaparız demesi ve sizin de bunu uygulamanız gerekiyor.”
Amerika ve Avrupa'da sınırları güvence altına alma konusundaki yetersizlik ya da isteksizliğin otoriterliği körüklediğini düşünüyor.
“Ben bunu oldukça basit görüyorum: Açık bir sınırınız varsa, aşırı sağı elde edersiniz,” dedi. “Ve onları bir kez elde ettiğinizde, onlardan kurtulamazsınız. Bunu Brexit'te gördük, Fransa'da Le Pen'de gördük, tüm Avrupa'da gördük. Şimdi de Almanya'da görüyoruz.”
“Çok daha katı olmalılar” diye devam etti. “Sağın yükselişinin tek nedeni bu, tek nedeni bu. İnsanlar size açık bir sınıra ihtiyacımız olduğunu söylediklerinde, neden sağcı politikacıları seçtiklerini de söylemeliler, çünkü seçiyorlar.”
“En büyük hata - ve bu bir politikacı değil, bir nesil - sınıra sahip olmanın bağnazca bir şey olduğuna inanmaktı ve buna inanan çok sayıda insan var” dedi.
Haftalar sonra, Tolkien'in Orta Dünya'sındaki bir vadiye atfen Rivendell olarak adlandırılan ve pinpon masası, bilardo masası ve Chewbacca'nın yüksek bir replikası gibi teknoloji ürünleriyle dolu Washington ofisine geri döndük.
Başkan Biden ve Başkan Yardımcısı Harris'in değişimi, JD Vance'in yükselişi, suikast girişimi ve değişen siyasi manzara hakkında konuşarak siyaset hakkındaki sohbetimize devam ettik.
Bay Karp, erkekleri Demokrat Parti'ye çekme sorunu konusunda arkadaşı Bay Carville ile aynı fikirdeydi: “Eğer bu parti sürekli erkeklerden ve erkeklere şikayet eden bir parti olacaksa, başarılı olamayacaktır.”
Gürültü önleyici kulaklıklar ve siyah bir şapka takan Bay Karp, New England kırsalındaki açık hava atış poligonunda iki eldivenli eliyle gümüş bir tabanca tutuyor. New Hampshire'daki arazisindeki atış poligonunda. “Ben silahlı bir sanatçıyım,” diyor Bay Karp. Kaynak: Ryan David Brown, The New York Times
Şöyle devam etti: “Katı siyasi doğruculuğun en büyük sorunu, talihsiz gerçeklerle başa çıkmayı imkansız hale getirmesidir. Buradaki talihsiz gerçek, bu seçimin gerçekten de 'Demokratlar erkeklerin yüzde kaçını hala elde edebilir' sorusu üzerine dönecek olmasıdır.”
Kendisini “ilerici ama uyanmış değil” olarak tanımlayan Karp, “Demokrat Parti'ye oy veren ve muhtemelen daha ılımlı politikaları tercih edecek olan gerçek seçmenlerle konuşmak konusunda çok isteksiziz” dedi.
Bay Karp'ın karışık ırksal kimliği göz önüne alındığında, Bay Trump'ın başkan yardımcısının mirasına yönelik saldırısı hakkında ne düşündüğünü merak ettim.
“Bence insanlar en çok bu Siyah-Yahudi meselesinden etkileniyor” dedi. “Ben bundan daha az etkilenme eğilimindeyim.”
Şöyle devam etti: “Sanırım insanlar her zaman bir şekilde dünyayı şu ya da bu şekilde görmemi bekliyorlar ve ben bunun ne anlama geldiğini gerçekten anlamıyorum. Ben dünyayı nasıl görüyorsam öyle görüyorum. Bence günün sonunda, insanlar kimliklerinin ne olduğunu seçmek istiyorlarsa, bunu seçerler ve bu onların tanımıdır.”
Kısa süre önce Siyah milyarderlerden oluşan seçkin bir listeye girdiğini belirttim.
Omuz silkti. “Bazı Siyahlar benim Siyah olduğumu düşünüyor, bazıları düşünmüyor,” dedi. “Ben kendimi kendim olarak görüyorum. Ve beni kabul edecek tüm gruplar tarafından onurlandırılmaktan büyük onur duyuyorum.”
“Irkçılığın bu ülkedeki en önemli mesele olduğuna inanmıyorum. Bence sınıf belirleyicidir ve ırk hakkında ne kadar sık konuştuğumuz beni şaşırtıyor. Bunun var olmadığını söylemiyorum. İnsanların önyargıları olmadığını da söylemiyorum. Elbette hepimizin var ama bu kültürde sizin için kötü olan en önemli şey, herhangi bir renkten yoksul olarak doğmaktır.”
Sınıf temelli pozitif ayrımcılığı destekleyeceğini söyledi ve kendisini “askerlik yanlısı” ilan etti.
“Bence kültürümüzde büyük bir bölünme olmasının bir nedeni de, günün sonunda, tüm mücadeleyi sadece orta ve işçi sınıfından insanların yapmasıdır” dedi.
Onu son gördüğümden beri Bay Karp, Silikon Vadisi'nin savaşan iki milyarderinin arasında kalmıştı; bulutun efendileri, Donald Trump'ın olası restorasyonu konusunda kamuoyu önünde canhıraş bir şekilde kavga ediyorlardı.
Puck'ta yer alan bir habere göre, Bay Karp geçen ay Sun Valley, Idaho'da Allen & Company adlı yatırım bankasının sponsorluğunda düzenlenen bir konferansta LinkedIn'in kurucu ortağı Reid Hoffman ile birlikte sahnedeyken Bay Hoffman, Bay Thiel'in Bay Trump'a verdiği desteği “ahlaki bir mesele” olarak nitelendirdi. Seyirciler arasında oturduğu yerden konuşan Bay Thiel, Bay Hoffman'a Trump'a karşı açılan davaları finanse ettiği ve adayın “şehit” olduğunu iddia etmesine olanak sağladığı için alaycı bir şekilde teşekkür etti.
Bay Hoffman, “Evet, keşke onu gerçek bir şehit yapsaydım” diye karşılık verdi - daha sonra Butler, Pa'da olacaklar düşünüldüğünde talihsiz bir yorum.
Bay Karp'a bu karşılaşmanın göründüğü kadar rahatsız edici olup olmadığını sordum.
“Ben rahatsız olmaya alışkınım,” dedi. “Arkadaşlarımın yanında kalacağım. Peter saldırıya uğradığında her zaman hissettiğim gibi hissediyorum: 'Bu benim arkadaşım. Arkadaşımın saldırıya uğradığını hissediyorum ve onu savunacağım.”
Bay Karp'ın masasının arkasındaki, Almanca zamanı gösteren süslü dijital saat “Es ist zehn nach drei ‘den ’Es ist halb vier ”e geçmişti.
Gitme vakti gelmişti.
Bay Karp, Frankfurt'taki Sigmund Freud Enstitüsü'nde çalışırken, daha sonra bir iş lideri olarak kendisine yardımcı olacak şeyler öğrendiğini söyledi. Kaynak: Ryan David Brown, The New York Times
Onaylayın veya Reddedin:
Maureen Dowd: Alex Karp's Hair adlı Twitter hesabını yönetiyorsunuz.
Alex Karp: Keşke.
En sevdiğiniz film klasik kung fu filmi “Şaolin'in 36. Odası.”
En sevdiğim filmlerden biri.
Alaska'dan Vermont'a, Norveç'ten New Hampshire'a kadar dünyanın dört bir yanında 10 eviniz var.
Bunu 10 kros kayak kulübem var şeklinde yeniden çerçevelemelisiniz.
Peter Thiel'in, sporcuların açık alanda uyuşturucu kullanacağı Olimpiyat tarzı oyunları destekleme fikrine bayılıyorsunuz.
Reddediyorum. En iyi kros kayakçılarının doping yapmadan kazanmasını istiyorum.
Casus dizilerini ve Alman filmlerini izlemeyi seviyorsunuz ve en sevdiğiniz film yapımcılarından biri Rainer Werner Fassbinder.
Onaylıyorum.
Ofisinizde birbirinin aynısı 20 çift yüzücü gözlüğü var.
Artık yok. Eskiden vardı. Yüzmeyi bıraktım. Bunun bir boşluğu var.
Bir Fransız çizgi romanı yaptırdınız, “Palantir: L'Indépendance” adlı bir Fransız çizgi romanı yaptırdınız.
Evet!
1998'de Hanna Laura Klar'ın “I Have Two Faces” adlı filminde rol aldınız ve genç bir Woody Allen gibi göründünüz.
Woody Allen'dan daha iyi görünüyorum.
Teziniz, Amerika ve Avrupa'da sağın yükselişini önceleyen, insanların saldırganlığı bilinçaltında dile nasıl aktardıklarıyla ilgili.
Çoğu zaman, ideolojiler ne kadar karizmatikse, o kadar irrasyoneldi.
Tezde tabu isteklerin ifade edilmesine değinildi. Bunlardan bazılarını paylaşmak ister misiniz?
Sizinle tabu dilekleri ifade etmeyi çok isterim ama dinleyicilerinize değil.
Maureen Dowd, 17 Ağustos 2024, The New York Times
(Maureen Dowd The Times gazetesinde köşe yazarıdır. Seçkin yorumlarıyla 1999 Pulitzer Ödülü'nü kazanmıştır.)
Eyüp Kaan, 23.09.2024, Sonsuz Ark, Çevirmen Yazar, Sonsuz Ark Çevirileri
Sonsuz Ark'tan
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark manifestosuna aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.
- Sonsuz Ark Yayınlarının Kullanımına İlişkin Önemli Duyuru için lütfen tıklayınız.