Sonsuz Ark/ Evrensel Çerçeveye Yolculuk
Sonsuz Ark'ın Notu:
Çevirisini yayınladığımız analiz, Goldman Sachs Varlık Yönetimi'nin eski başkanı, eski İngiltere Hazine Bakanı ve Pan-Avrupa Sağlık ve Sürdürülebilir Kalkınma Komisyonu üyesi Jim O'Neill'a aittir ve Rusya'nın ev sahipliğinde gerçekleşecek olan 2024 BRICS zirvesine odaklanmaktadır.
Seçkin Deniz, 24.10.2024, Sonsuz Ark
The BRICS Still Don’t Matter
"Yıllık BRICS zirvesi, Vladimir Putin gibi siyasi liderlerin Amerika Birleşik Devletleri'nin liderlik etmediği bir dünya vizyonunu teşvik etmesi için ideal bir fırsattır. Ancak her yıl, grubun sembolik jestler ve yüksek retorik üretmenin ötesinde gerçek bir amaca hizmet etmediğinin daha da doğrulanmasıyla sonuçlanıyor."
Bu ay, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin 2024 BRICS (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika) zirvesine ev sahipliği yapacak. Bu, geçen yıl katılan dört yeni üyeyi (Mısır, Etiyopya, İran ve Birleşik Arap Emirlikleri) içeren ilk yıllık toplantı olacak ve bildirildiğine göre birçok başka ülke de katılacak. Peki bundan ne çıkacak?
BRICS başlangıçta (2001'de) dünyanın kilit gelişmekte olan ekonomileri olarak gördüğüm şeyleri tanımlamak için kullandığım bir kısaltmaydı. Ancak eski Rusya Dışişleri Bakanı Igor Ivanov ve Brezilyalı mevkidaşı Celso Lafer, benim uydurmam üzerine inşa etme fikrini ortaya attılar ve BRICS üyeleri kendilerini bir siyasi kulübe dönüştürdüler ve 2009'da Güney Afrika'yı eklediler.
Putin şüphesiz bu yılki zirveyi dünyaya Batılı hükümetlerin istediği kadar izole olmadığını göstermek için kullanacak. Kendisi ve diğer liderler için Amerika Birleşik Devletleri'nin liderlik etmediği bir dünya vizyonunu tanıtmak için ideal bir fırsat. Ancak genişletilmiş BRICS'e katılması beklenen diğer iki ülkenin bunu yapmadığını belirtmekte fayda var. Arjantin, daveti ilk kabul ettikten sonra Javier Milei'nin 2023'te başkan seçilmesinin ardından rotasını değiştirdi; Suudi Arabistan ise ne yapacağına henüz karar vermedi.
Krallığın neden katılmakta isteksiz olduğunu tahmin etmek mümkün. ABD ile savunma ve güvenlik ittifakına hâlâ değer veriyor ve İsrail ile ilişkileri normalleştirirse bu bağlar daha da güçlenecek. Daha da önemlisi, Suudilerin veya diğerlerinin BRICS üyeliğinden ne kazanacakları belli değil.
Elbette, fotoğraf çekimleri var. BRICS+ liderleri Putin'in yanında durup ülkelerinin birçok büyük küresel yönetim örgütünde yeterince temsil edilmemesini kınayabilirler. Bunu her yıl yapıyorlar ve her toplantıdan çıkan tek gerçek başarılardan biri gibi görünüyor.
Bu arada, BRICS uluslararası kurumlar içinde anlamlı bir örgütsel veya yapısal değişim oluşturmak için hiçbir şey yapmadı. Aslında, tam tersini yaptılar. Ukrayna etrafındaki gelişen jeopolitika ve Batı'da ve BRICS içinde daha milliyetçi liderlerin yükselişi nedeniyle, uluslararası kurumlar daha da az etkili hale geldi.
Gerçek şu ki, gerçekten küresel zorluklar BRICS (veya G7) gibi dar gruplarla ele alınamaz ve bu durum ne kadar çok üye eklerlerse eklesinler böyle kalacaktır. Gerçekten ihtiyacımız olan şey, 2008 mali krizinin ardından ilk günlerinde oldukça etkili olduğu kanıtlanmış, canlandırılmış bir G20'dir. Oldukça büyük olmasına rağmen ( G7 ve BRICS'in tüm üyelerini içerir), günümüz dünyasını tüm karmaşıklıklarıyla en iyi şekilde yansıtır.
Ayrıca, BRICS'in sembolizmin ötesinde bir amacı paylaştığı bana açık değil. Üyelerine ve dünyanın geri kalanına fayda sağlamak için kolektif eylemde bulunabileceği birçok alan var. Bunlar arasında, kendi aralarında (ve başkalarıyla) daha serbest ticareti savunmak ve iklim değişikliği ve bulaşıcı hastalıklarla mücadele için daha güçlü taahhütlerde bulunmak yer alır, ancak bunlarla sınırlı değildir. Doğrusu, başlangıçta BRICS Bankası olarak adlandırılan Yeni Kalkınma Bankası'nın başlatılması olumlu bir gelişmeydi; ancak kurumun paylaşılan hedeflere bağlı net, güçlü bir yetkisi hiç olmadı.
2024 zirvesi, ABD doları tabanlı küresel para sistemine meydan okuyacak bir alternatif üretme konusunda kesinlikle çok sayıda yüksek açıklama içerecektir. Ancak kilit üyeler -özellikle Çin- kendi sermaye hesaplarını ve finans piyasalarını açma konusunda ciddi olana kadar, bu gerçekleşmeyecek.
Benzer şekilde, en önemli iki üye Çin ve Hindistan ortak girişimlerde işbirliği yapmayı kabul edene kadar BRICS'in beyan ettiği hedefleri gerçekleştirme şansı neredeyse sıfır olacaktır. Durum böyle olunca, bu iki büyük güç tarihi rakipler olmaya devam ediyor ve yıllardır Himalaya sınırında askeri çatışmalara giriyorlar.
Tüm bu nedenlerden dolayı BRICS+ pek bir işe yaramayacak. Yeni üyelerin karışımı uzun vadeli stratejik nedenlerden dolayı değil, ikna edilebildikleri için seçilmiş gibi görünüyor. Mısır, Etiyopya ve İran nüfus bakımından en büyük 12 gelişmekte olan ekonomi arasında yer alabilir, ancak en dinamik olanlar kesinlikle değiller; aynı şekilde, BAE diğerlerinden çok daha zengin, ancak çok küçük bir ülke. Meksika, Endonezya ve diğer heyecan verici Asya ekonomileri ilk 12'de nerede?
Cevap pek önemli değil. Bangladeş, Nijerya, Pakistan, Filipinler, Türkiye, Güney Kore ve Vietnam ile birlikte katılsalar bile, sonuç daha büyük zirvelerden biraz daha fazlası olurdu. G20 yine de çok taraflılık için daha uygun ve etkili bir araç olurdu.
Jim O'Neill, Londra, 17 Ekim 2024, Project Syndicate
(Goldman Sachs Varlık Yönetimi'nin eski başkanı ve İngiltere'nin eski hazine bakanı olan Jim O'Neill, Pan-Avrupa Sağlık ve Sürdürülebilir Kalkınma Komisyonu üyesidir.)
Ahmet Faruk, 24.10.2024, Sonsuz Ark, Çevirmen Yazar, Sonsuz Ark Çevirileri
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark manifestosuna aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.
- Sonsuz Ark Yayınlarının Kullanımına İlişkin Önemli Duyuru için lütfen tıklayınız.