Sonsuz Ark/ Evrensel Çerçeveye Yolculuk
Rethinking the Narrative: A Critical Examination of Private Military Contractors
Yakın zamanda iki kayda değer makaleyi inceledim: Morgan Lorette'in Real Clear Defense dergisinde yayınlanan 'Take the Money and Go-Parayı Al ve Git' ve Paul C. Fine'ın Providence Magazine'de yayınlanan 'After the Fall-Düşüşten Sonra'. Ağustos 2024'te yayınlanan her iki makale de Irak ve Afganistan'daki özel askeri yüklenicilere (PMC) ilişkin süregelen tartışmalara katkıda bulunarak bu kişilerin yaşamları ve motivasyonlarına ilişkin içgörüler sunuyor.
Bu yazılar masaya değerli bakış açıları getirirken, PMC ortamının karmaşıklıklarını ve nüanslarını tam olarak yakalayamamaktadır. Bu makale, PMC'leri çevreleyen konuların daha kapsamlı ve dengeli bir incelemesini sunarak konuyu geliştirmeyi amaçlamaktadır.
Rollerin Tanımlanması: Paralı Askerler ve Özel Güvenlik Yüklenicileri
Makalelerle ilgili temel bir sorun, paralı askerler ile özel güvenlik yüklenicilerinin birbirine karıştırılmasıdır. Lorette'in makalesi, PMC'lerin sadece kâr amacı güden paralı askerlere benzediğini ima ediyor. Ancak bu, karmaşık bir meseleyi aşırı basitleştirmektedir. Paralı askerler genellikle devlete ya da uğruna savaştıkları davaya bağlılıkları olmaksızın kişisel kazanç için silahlı çatışmaya giren bireyler olarak tanımlanır. Buna karşılık, özel güvenlik yüklenicileri yasal sözleşmeler kapsamında faaliyet gösterir ve genellikle çatışma bölgelerinde güvenlik hizmetleri sağlamak üzere istihdam edilirler. Rolleri yasalar ve anlaşmalarla düzenlenir ve bu da onları paralı askerlerden önemli ölçüde ayırır.
Paralı asker:
- Genellikle ödeme karşılığında kişisel kazanç için savaş veya askeri faaliyetlerde bulunan özel bir birey.
- Genellikle sadakat, görev veya ideolojiden ziyade mali ödülle motive olur.
- Geleneksel askeri yapıların ve uluslararası yasaların dışında faaliyet gösterebilir.
- Tarihsel olarak özel ordular, savaş lordları veya haydut devletlerle ilişkilendirilir.
Güvenlik Yüklenicisi:
- Genellikle askeri, hükümet veya özel operasyonları desteklemek üzere güvenlik hizmetleri sağlayan özel bir kişi veya şirket.
- Tipik olarak koruma, eğitim veya lojistik destek gibi belirli becerileri sağlamak için istihdam edilir.
- Genellikle uluslararası yasa ve yönetmeliklere bağlı kalarak yasal bir çerçeve içinde faaliyet gösterir.
- Genellikle hükümetlere, STK'lara veya şirketlere hizmet sağlayan özel askeri şirketler (PMC'ler) için çalışır.
Temel Farklılıklar:
- Motivasyon: Paralı askerler kişisel kazanç peşinde koşarken, güvenlik yüklenicileri genellikle bir hizmet sağlama veya bir misyonu destekleme arzusuyla motive olurlar.
- Meşruiyet: Paralı askerler genellikle yasal çerçevelerin dışında faaliyet gösterirken, güvenlik yüklenicileri genellikle yerleşik yasa ve yönetmelikler dahilinde çalışır.
- Hesap verebilirlik: Güvenlik yüklenicileri genellikle işverenlerine karşı sorumludur ve yasal denetime tabidir, oysa paralı askerler cezasız kalabilir.
- Bu ayrımları anlamak, yaptıkları işin doğasını ve arkasındaki motivasyonları anlamak için çok önemlidir.
İntihar Oranları Meselesi: Ampirik Kanıt Eksikliği
Lorette'in PMC'ler arasındaki yüksek intihar oranının genel ruhsal durumlarını yansıttığı yönündeki iddiası sağlam kanıtlardan yoksundur. Özellikle, Blackwater çalışanlarının intihar oranlarının çatışmada ölenlerden daha yüksek olabileceği belirtilse de, bu iddia daha fazla inceleme gerektirmektedir.
Verilerin uygulanabilirliği Blackwater'ın Academi, Xe ve nihayetinde Constellis (eski adıyla Triple Canopy) olarak yeniden markalaşmasına kadar uzanan geniş bir yüklenici yelpazesini kapsamaktadır. Yüksek intihar oranlarının özel güvenlik yüklenicisi olarak görev sonrası döneme mi atfedilebileceği yoksa hem askerlik hizmeti hem de özel güvenlik yüklenicisi olarak çalışma deneyimlerinin bir kombinasyonundan mı kaynaklandığı belirsizliğini korumaktadır.
Özellikle PMC'ler arasındaki intihar oranlarına odaklanan kapsamlı çalışmalar oldukça azdır. Ruh sağlığı sorunları, PMC'ler de dahil olmak üzere askeri ve güvenlik alanlarında önemli bir endişe kaynağı olsa da, anekdotsal kanıtlar ile titiz, ampirik araştırmalar arasında ayrım yapmak çok önemlidir. Daha geniş askeri topluluk destek sistemleri geliştirmiş ve ruh sağlığı sorunlarına ilişkin kapsamlı araştırmalar yürütmüştür, ancak PMC'ler için benzer kapsamlı veriler eksiktir. Bu boşluğun giderilmesi, bu yüklenicilerin karşılaştığı zorlukların daha doğru ve incelikli bir şekilde anlaşılması için elzemdir.
Finansal Motivasyonun Ötesinde: Diğer Motivasyonları Keşfetmek
Fine'ın makalesinde vurgulandığı üzere, mali teşviklerin yükleniciler için birincil itici güç olduğu iddiası, diğer önemli faktörleri göz ardı etmektedir. Mali hususlar şüphesiz bir rol oynasa da, birçok PYŞ kariyer gelişimi, uzmanlık becerileri ve görev duygusu gibi bir dizi faktör tarafından motive edilmektedir. Örneğin:
- Vatanseverlik: Bazı yükleniciler, aktif askerlik hizmetinden ayrıldıktan sonra ülkelerine farklı bir kapasitede hizmet etmeye devam etme arzusuyla hareket etmektedir.
- Kariyer Gelişimi: Yüksek riskli ortamlarda çalışmak, gelecekteki kariyer fırsatları için faydalı olan değerli deneyim ve beceriler sağlayabilir.
- İnsani Yardım Çabaları: Bazı PMC'ler insani yardım misyonlarına katkıda bulunma veya çatışma halindeki bölgeleri istikrara kavuşturma fırsatıyla motive olurlar.
- Motivasyonlarını sadece finansal kazanç olarak basitleştirmek, bireysel seçimlerin karmaşıklığını ve onları yönlendiren çeşitli teşvikleri göz ardı eder.
Ahlaki, Psikolojik ve Sosyal Etki: Eksik Bir Perspektif
Her iki makale de PMC olarak çalışmanın ahlaki ve psikolojik etkilerini incelemeyi ihmal etmektedir. PTSD ve manevi zarar da dahil olmak üzere çatışma bölgelerinde çalışmanın psikolojik bedeli, daha fazla ilgiyi hak eden önemli bir konudur. PMC'ler, aşağıdakiler de dahil olmak üzere benzersiz stres faktörleri ve zorluklarla karşı karşıyadır:
- Ahlaki Karmaşıklık: İşlerinin doğası gereği genellikle ahlaki yaralanmalara yol açabilecek zor etik kararlar vermeyi içerirler.
- Psikolojik Etkiler: Yüksek riskli ortamlarda çalışmanın yarattığı stres, TSSB de dahil olmak üzere ruh sağlığı üzerinde derin etkiler yaratabilir.
- Sosyal Etki: Meslek, aile ilişkilerini etkileyebilir ve sosyal damgalanmaya yol açarak daha geniş bir sosyal etkiye katkıda bulunabilir.
- Bu faktörler, PMC olmanın genel deneyimine katkıda bulunur ve rolleri ve motivasyonları değerlendirilirken göz önünde bulundurulmalıdır.
Sonuç: Kapsamlı Araştırma İçin Bir Çağrı
Sonuç olarak, paralı askerler ve özel güvenlik yüklenicileri arasındaki ayrımların daha derinlemesine incelenmesinin yanı sıra ruh sağlığı ve motivasyonlar üzerine daha sağlam araştırmalara ihtiyaç vardır. Bu boşlukları ele alarak, PMC'lerin karşılaştıkları zorlukları ve deneyimlerini daha iyi anlayabiliriz. Bu sadece doğru raporlama için değil, aynı zamanda bu zorlu rollerde hizmet verenler için etkili destek sistemleri ve politikaları geliştirmek için de çok önemlidir.
Alan Chiasson, 24 Ağustos 2024, Real Clear Defense
(Alan Chiasson, Irak ve Afganistan'da özel güvenlik yüklenicisi/savaş sıhhiyecisi olarak sekiz kez görev yapmıştır. Afganistan'daki en dikkat çekici ABD posta dağıtım hizmeti olan Pony Express'in gerçek hikayesini anlatan Postcards Through Hell kitabının ortak yazarıdır ve şu anda Houston, Teksas'ta Community Fire/Rescue'da Söndürme Teğmeni/Paramedik olarak görev yapmaktadır.)
Seçkin Deniz, 12.11.2024, Sonsuz Ark, Çeviri, Çeviri ve Yansımalar
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark manifestosuna aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.
- Sonsuz Ark Yayınlarının Kullanımına İlişkin Önemli Duyuru için lütfen tıklayınız.