Sonsuz Ark/ Evrensel Çerçeveye Yolculuk
Could Trump Be Good for Europe
"Donald Trump'ın ABD başkanlığına seçilmesi ABD'de hukukun üstünlüğü ve siyasi yaşam için kötü bir işaret olsa da, Avrupa Birliği için bir umut ışığı olabilir. Avrupalıların artık kendi silah üretimlerine ve kolektif savunmalarına yatırım yapmamak için hiçbir bahaneleri kalmamıştır."
ABD başkanlık seçimlerinden önce Donald Trump'ın en sadık destekçileri dışında kimse onun kazanabileceğine inanmıyor gibiydi. Ne de olsa bu adam hüküm giymiş bir suçlu, bir darbeci; provokatör, bir kaos ajanı ve neredeyse tüm eski danışmanları tarafından reddedilmiş, bazılarının faşist olarak tanımladığı yürüyen bir skandal. Dahası, görevdeki Demokrat yönetim düşük enflasyon, düşük işsizlik, yüksek ekonomik büyüme, rekor düzeyde yüksek borsa ve altyapı, teknoloji ve yeşil enerji alanlarında büyük yeni yatırımların yapıldığı bir ekonomiye başkanlık etmekteydi. Yine de seçildi.
Demokratların başarısızlığının nedenleri ve bir başka Trump başkanlığının vahim sonuçları hakkında zaten çok şey yazıldı. Trump söz konusu olduğunda, özellikle de artık etrafında ciddi, makul danışmanlar ve deneyimli siyasetçiler olmadığından, herhangi bir şeyi tahmin etmek zor. Cumhuriyetçi Partisi de eskisi gibi değil. Jarosław Kaczyński yönetimindeki Polonya'nın Hukuk ve Adalet (PiS) partisi gibi, GOP da fiilen liderinin malı haline geldi.
Yine de, kaderciliği ya da umutsuzluğu önlemek için olumlu bir şeyler düşünmeye çalışalım. İlk olarak, Ukrayna'daki savaş var. Biden yönetimi bu konuya çok fazla ilgi göstermiş olsa da kesin olan bir şey var: aynı politikayı sürdürmek Ukrayna için kesin bir zafer getirmeyecektir. Biden'ın yaklaşımı başarıyı garanti etmedi ve bunun yerine Doğu Avrupa'da sadece yavaş bir kanamayı garanti etmiş olabilir.
Trump'ın öngörülemezliği bu nedenle bir umut ışığı olabilir. Ne de olsa, daha sonra Ukrayna'nın ilk savunmasına yardımcı olan tanksavar Javelin füzelerinin ilk sevkiyatını gönderen oydu. Ukrayna, Rusya'nın 2014'te topraklarına girmesinin ardından ölümcül silahlar satın almak için Barack Obama yönetimine başvurduğunda bu talep geri çevrilmişti. Ve Rusya Mart 2021'de Ukrayna sınırına asker ve askeri teçhizat yığmaya başladığında, Biden yönetimi sadece 125 milyon dolarlık yardımı onayladı ve bunu Mayıs ayında 60 milyon dolarlık bir yardım daha izledi.
Evet, Trump Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelensky'nin Biden ailesini yolsuz işlere bulaştırmasına yardım etmesi halinde yardımı kesmekle tehdit etti. Ancak bu komplo yüzüne patladı ve ilk kez azledilmesine yol açtı. İleriye baktığımızda, böylesine büyük ve her şeyi tüketen bir egosu olan bir adamın Ukrayna'yı kolayca teslim edeceğini hayal etmek oldukça zor. Bundan ne çıkarı olabilir ki? Putin'in sunabileceği hiçbir şey yok ve Trump'ın baş düşmanı Çin'in küçük ortağı haline geldi.
Daha geniş kapsamlı transatlantik ilişkilere gelince, Amerika'nın Avrupa'dan uzaklaşması er ya da geç gerçekleşecekti. Obama döneminden bu yana sürüncemede kalan bu süreç sonunda Avrupa Birliği'nin ihtiyacı olan sarsıntıyı yaratabilir. Kendi silah sanayinize ve savunmanıza yatırım yapmak söz konusu olduğunda sonsuza kadar ayak sürüyemezsiniz. Güney Kore bunu karşılayabiliyorsa, Almanya ve bir bütün olarak AB neden karşılayamasın?
COVID-19 şoku, gerekli yatırımları finanse etmek için ortak borçlanmanın mümkün olduğunu - nihayet - kanıtlayarak AB'yi daha iyi bir hale getirdi. Aynı şekilde Ukrayna'daki savaş da AB'nin ortak bir savunma politikasına sahip olması gerektiğini gösterdi. Şimdi nihayet bu hedefi ciddiyetle takip etmesi gerekecek. Avrupalılar bunu karşılayabildiğine göre, başkasının desteğine güvenmek için bir neden yok.
Polonya, savunma harcamalarını 2025 yılına kadar GSYH'nin %5'ine ulaştırma yolunda ilerleyerek bu konuda öncü olmuştur. Peki, Almanya neden aynı şeyi yapamıyor? Düzgün bir şekilde silahlandırıldığı takdirde AB, doğu kanadını tamamen savunabilecek kapasitededir. Risklerin eşit olmayan bir şekilde dağıldığı (Polonya ve diğer Doğu Avrupa ülkeleri en çok riske maruz kalanlar) göz önünde bulundurulduğunda, AB'nin geri kalanının yapabileceği en az şey ortak bir savunma bütçesinin masraflarını paylaşmaktır.
Polonyalılar, Trump'ın Avrupa şüpheciliğinin öncelikle Batı Avrupa'ya yönelik olmasıyla da bir nebze rahatlayabilirler çünkü ABD ile ekonomik olarak rekabet eden Almanya ve Fransa'dır. Yeni Amerikan sağının "Eski Avrupa"ya pek tahammülü olmasa da, kendi sağ popülist eğilimleri nedeniyle "Yeni Avrupa"yı seviyor. Belki de bu siyasi dürtüler nihayet bir işe yarayabilir. Polonya'nın PiS'li Cumhurbaşkanı Andrzej Duda şimdiye kadar sadece ülkeye zarar verdi; ancak Trump'ın iyi bir dostu olarak şimdi oynayabileceği faydalı bir rolü olabilir.
Her halükarda Almanya, Fransa ve İspanya'daki liderlik krizleri Polonya ve İtalya'yı ön plana çıkarmıştır. Polonya Başbakanı Donald Tusk ve İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, Batı Avrupa kendine çeki düzen verirken liderliğe yardımcı olabilir. Çok sayıda müttefiki ve Rusya'dan on kat daha büyük bir bütçesi olan Avrupalılar, birleşik bir cephe oluşturdukları sürece kendi başlarının çaresine kolayca bakabilirler. Artık kendi sorunlarımızın üstesinden gelmemek için hiçbir mazeretimiz yok.
Sławomir Sierakowski, Varşova, 11 Kasım 2024, Project Syndicate
(Krytyka Polityczna hareketinin kurucusu Sławomir Sierakowski, Mercator kıdemli araştırmacısıdır.)
Eyüp Kaan, 02.12.2024, Sonsuz Ark, Çevirmen Yazar, Sonsuz Ark Çevirileri
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark manifestosuna aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.
- Sonsuz Ark Yayınlarının Kullanımına İlişkin Önemli Duyuru için lütfen tıklayınız.