Sonsuz Ark/ Evrensel Çerçeveye Yolculuk
Amerika Birleşik Devletleri'nin sağlık sistemi, dünyanın en pahalı sağlık hizmeti sistemlerinden biri olarak öne çıkıyor. Bu sistemin savunucuları, inovasyon ve kaliteli sağlık hizmetlerini öne sürerken, gerçekler çok daha farklı bir hikaye anlatıyor. ABD'de sağlık hizmetlerine erişim, maliyetler, sağlık sonuçları ve sistemsel verimsizlikler, ülkenin sağlık sisteminin eleştiri oklarının hedefi olmasına neden oluyor.
Yaklaşık 27.5 milyon Amerikalı, sağlık sigortasız yaşamak zorunda kalıyor. Bu, toplam nüfusun yaklaşık %8.3'ü ve bu oran, sağlık hizmetlerine erişimdeki utanç verici bir eşitsizliğe işaret ediyor. Sigortasız olmanın ötesinde, sigorta kapsamı olanlar bile, özellikle yüksek tıbbi masraflar karşısında finansal zorluklarla karşılaşıyor.
Araştırmalar, sigortalı Amerikalıların %23'ünün sağlık harcamaları nedeniyle iflas ettiğini gösteriyor; bu, kapitalizmin en acımasız yüzü olabilir.
Sağlık harcamaları, ABD'de GSYİH'nın %17.7'sini oluşturuyor. Bu oran, OECD ortalamasının iki katından fazla ve bu yüksek maliyetler, sağlık hizmetlerinin gerçek maliyetinin ötesinde, yönetim masrafları, sigorta şirketlerinin kârları ve yasal işlemler için harcanan paraları da içeriyor.
İlaç fiyatları ise başka bir trajedi: ABD, aynı ilaçlar için diğer gelişmiş ülkelere kıyasla çok daha fazla ödüyor, bazen fiyatlar on katına çıkabiliyor. İnsülin gibi temel bir ilaç, ABD'deki bir hastaya Kanada'daki bir hastanın ödediği fiyatın üç katına mal olabilir.
ABD, OECD ülkeleri arasında yaşam beklentisi ve bebek ölüm oranları gibi temel sağlık göstergelerinde alt sıralarda yer alıyor. Bu, Amerikan sağlık sisteminin verimliliği ve etkinliği hakkında ciddi soruları da beraberinde getiriyor. Sağlık hizmetlerine erişimdeki eşitsizlikler, azınlıklar ve alt sosyoekonomik gruplar arasında daha kötü sağlık sonuçlarına yol açıyor; bu da sağlık eşitsizliklerinin derinleşmesi anlamına geliyor.
Yönetim masrafları, ABD sağlık sistemindeki bir diğer büyük verimsizlik kaynağı. Sigorta şirketleri, sağlık harcamalarının %8'ini yönetim işlemlerine harcıyor. Karşılaştırma yapmak gerekirse, Kanada'da bu oran %3 civarında. Bu, sistemin ne kadar gereksiz yere kaynak tükettiğini ve verimsiz olduğunu gösteriyor.
ABD sağlık sistemindeki israf, yıllık 760 milyar ila 935 milyar dolar arasında değişiyor. Bu miktar, sadece gereksiz testler ve tedavilerden kaynaklanmıyor, aynı zamanda bürokrasi ve karmaşık yönetimsel süreçlerden de kaynaklanıyor.
Sağlık Reformu Girişimleri ve Başarısızlıklar
Barack Obama'nın Obamacare (ACA) Reformu: Obamacare, sağlık hizmetlerine erişimi genişletmeye çalıştı ve sigortasız Amerikalıların sayısını azalttı. Ancak, maliyetler yüksek kalmaya devam etti; sağlık harcamalarının GSYİH'ye oranı düşmedi ve bazı eyaletlerde sigorta primleri yüksek kaldı.
Donald Trump'ın Obamacare'i Kaldırma Çabaları: Trump, Obamacare'in bazı kısımlarını iptal etmeye çalıştı, ancak bu çabalar başarısız oldu. Sağlık sigortası kapsamındaki kısıtlamalar ve yüksek maliyetler devam etti. Pandemi sırasında, sağlık sisteminin kriz yönetimi yetersiz kaldı, yüksek vaka ve ölüm oranları, sistemin zaaflarını açığa çıkardı.
Joe Biden'ın Reform Çabaları: Biden, Obamacare'i güçlendirmeye yönelik adımlar attı, ancak kapsamlı bir reform gerçekleştiremedi. Sağlık hizmetlerinin maliyetleri ve erişim sorunları, özellikle azınlık grupları ve düşük gelirli bireyler için hala önemli bir sorun.
Sonuç olarak, ABD'nin ücretli sağlık sistemi, bir yanıyla inovasyon ve kaliteli sağlık hizmeti sunma kapasitesiyle övünse de, diğer yanıyla erişimdeki eşitsizlikler, yüksek maliyetler, sağlık sonuçlarındaki düşüşler ve sistemsel verimsizliklerle eleştiriliyor.
Bu sistem, reforma muhtaç bir haldedir ve mevcut haliyle sadece zenginlerin erişebileceği bir lüks gibi görünüyor. Reformlar, sadece maliyet kontrolü ve evrensel sağlık kapsamı üzerine değil, aynı zamanda sağlık hizmetlerinin adil bir şekilde dağıtılması üzerine de odaklanmalıdır. Aksi takdirde, ABD'nin sağlık sistemi, sadece birkaçının sağlıklı olabileceği, birçoklarının ise sağlık hizmetlerinden mahrum kaldığı bir arenaya dönüşecek.
Hakkı Aslan, 13.12.2024, Sonsuz Ark, Konuk Yazar, Dümenciler Dünyası, Kybernétes,
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark manifestosuna aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.
- Sonsuz Ark Yayınlarının Kullanımına İlişkin Önemli Duyuru için lütfen tıklayınız.