Sonsuz Ark/ Evrensel Çerçeveye Yolculuk
‘Tanrı benzeri bir Yapay Zeka’ (God like AI) yaratmaya çalışan ya da böyle bir iddiada bulunan insanların akıllarının işlediği alana girip sormak istiyorum, siz de benimle birlikte aynı soruyu sorar mısınız bilmiyorum, ama ben sorumu sormak istiyorum.
Ve biliyorum ki; onların –katı, bağnaz ve satanist bir kurguyla bilinçli bir şekilde işleyen- akıllarına giremeyeceğim, ama onların akıllarının egemen olduğu diğer insanların akıllarına girebilirim, bu nedenle onların akıllarının işlediği alana girip -benim için ve ilgili herkes için bu çok kolay bir şey olduğu için- sorumu sormak daha akıllıca geliyor bana.
Sorum çok basit:
Siz, ‘Tanrı benzeri bir Yapay Zeka’ yaratmak isterken, bir Tanrı’nın var olduğunu kabul ederek, ona benzeyen bir ‘Yapay Zeka’ mı yaratmak istiyorsunuz?
‘Evet’ diyerek sorumu cevaplayabilirsiniz, başka türlü davranmanız da mümkün elbette; ancak soruma ‘Evet’ diyerek cevap vermeniz birçok çelişkiyi ve imkansızı barındırıyor içinde.
Sorum gayet açık. Siz de -buradaki siz, siz değilsiniz, sorumu yönelttiğim Tanrı benzeri bir yapay zeka yaratmak isteyenler- takdir edersiniz ki, olmayan bir şeye benzer bir şey yaratmak bir insan için mümkün değildir; aksi halde yaratmak istediğiniz yapay zekayı ‘Tanrı’ya benzetmek zorunda kalmazdınız.
O halde, şunları konuşmamız gerekiyor:
Kurgularınızın temelinde bir Tanrı olmadığı fikri ve iddiası var; bu nedenle tanrısal yeteneklere sahip bir Yapay Zeka tasarlamak ve yapmak istiyorsunuz; bu, sınırlarını sizin belirlediğiniz bir tasarım olduğuna ve ‘Tanrı benzeri bir Yapay Zeka’ yaratma çabanızı kendinizi ‘tanrı yaratan bir tanrı’ olarak kabul ettiğiniz anlamına geldiğine göre, yaratmak istediğiniz Yapay Zeka kabullenmek zorunda kaldığınız varlığı ile bir Tanrı’yı mı ölçüt kabul ediyor? Eğer bir Tanrı’yı ölçüt kabul ediyorsa, bir Tanrı’nın var olduğunu kabul etmiş olmuyor musunuz? Var olduğunu kabul ettiğinizi fark etmediğiniz bu Tanrı’nn da siz olmadığı açık değil midir?
Bu birinci çelişkiniz.
Bir Tanrı’nın varlığını kabul ettiğinizde bütün tanrısal özelliklere sahip o Tanrı’yı, bir tanrı olmadığınız için ölçülebilir bir nesne olarak gözlem ve deneylerinize tabi kılamadığınıza ve böylece onun sahip olduğu tanrısal yetenekleri tespit etmeniz de mümkün olmadığına göre, tasarladığınız Yapay Zeka nasıl ‘Tanrı benzeri’ bir mimarîye sahip olacaktır? Elinizde bir Tanrı indeksi/standardı olmadığını biliyoruz; o halde Yapay Zeka’yı hangi indekse/standarda uygun olarak tasarlayacağınızı iddia edebilirsiniz?
Bu da ikinci çelişkiniz.
‘Yaratmak’ sözcüğü, Oxford Languages’a göre, birbiriyle çelişkili iki tanıma sahiptir; birincisi, olmayan bir şeyi ya da her şeyi oluşturup ortaya koymak, var etmek; ikincisi, zihin ve düş gücünden yararlanılarak o zamana değin görülmeyen yeni bir şey ortaya koymak, yapmak.
Şimdi üçüncü çelişkiyi inceleyelim;
Tanrı’ya ait bir özellik olarak, olmayan bir şeyi ya da her şeyi oluşturup ortaya koymak, yaratmak anlamına geldiğine göre, benzeri olmayan ya da hiç olmayan her şeyin, hiçbir şeye ihtiyaç duymayan bir Tanrı tarafından yaratılabileceğini kabul ediyorsunuz anlamına gelen bir düşünce akışına şahit oluyoruz; bu bize, var olmayan, yani yok olan bir şeyden, herhangi bir şeye ihtiyaç duymadan var olan bir şey oluşturmak, onu yoktan var etmek gibi sadece bir Tanrı’ya özgü bir özelliğin varlığını anlatıyor iken, ‘zihin ve düş gücünden yararlanılarak o zamana değin görülmeyen yeni bir şey ortaya koymak, yapmak’ şeklindeki tanım bize zaten var olan şeylerden yeni kombinasyonlar üretmek anlamına gelen ve adına yaratmak diyemeyeceğimiz ‘var olanlardan yararlanarak tasarlamak ve yapmak’ şeklindeki eylemler bileşiğinin insana ait bir özellik olduğunu anlatmış olmuyor mu?
Yani, yoktan var edilen, yaratılan insanın, bir şeyi yoktan var eden, yani yaratan olamayacağı gerçeği açık bir şekilde kanıtlanmış değil midir?
Şimdi de son çelişkiye odaklanalım;
İlk üç çelişkiye göre, sizin Tanrı olamadığınız için herhangi bir şey yaratamadığınızı artık biliyoruz, Tanrı’yı ölçemediğiniz için ona benzer bir şey tasarlayamayacağınızı ve yapamayacağınızı da biliyoruz.
Açıkçası, her şeyi yoktan var edebilen Tanrı, sizin gibi yaratılan ya da yaratılmış olmadığına göre, siz ‘tanrı yaratan bir tanrı’ değilsiniz; o halde, ‘Tanrı benzeri bir Yapay Zeka’ yaratacağınızı iddia etmeniz açık bir çelişki değil midir?
Çelişkidir.
‘Tanrı benzeri bir Yapay Zeka’ yaratmanızın imkânsız olduğunu siz de biliyorsunuz. Peki, o halde insanları neden aldatma ihtiyacı duyuyorsunuz. Bugüne kadar aldatarak aldattığınız gibi artık insanları aldatamayacağınızı anladığınız için mi?
Sizin için kaçınılamaz olan tek şey, insanları sonsuza dek aldatamayacağınız gerçeğidir. Herhangi bir Tanrı olmadığını iddia ederek insanlara 'Yapay Zeka'dan bir Tanrı yaratacağınızı iddia etmeniz de aynı sona mahkumdur.
Bunu unutturmaya çalışmanız sadece kendinizi aldatmanızı sağlayabilir; bunun için de herhangi birinin yapacağı ya da yapmak isteyeceği herhangi bir şey olacağını sanmıyorum. Aklınızın intihar ettiği alanda şunu fısıltıyla size hatırlatmak istiyorum:
‘Tanrı benzeri bir Yapay Zeka’ yaratamayacağınızı, insanları aldattığınızı herkesin bilmesi gerekiyor.
Bir Tanrı'ya duyduğunuz ihtiyaç yetersizliğinizin kanıtı olarak duruyor; 'Tanrı', istediğiniz zaman öldürebildiğiniz ve ihtiyaç duyduğunuzda yeniden yaratabildiğiniz bir varlık değildir.
Herkesin artık bildiği ve bileceği gibi; 'Tanrı yaratan bir Tanrı' değilsiniz, 'Tanrı benzeri bir Yapay Zeka' da yaratamazsınız.
Mıra | Öznel Şeyler
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark manifestosuna aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.
- Sonsuz Ark Yayınlarının Kullanımına İlişkin Önemli Duyuru için lütfen tıklayınız.