Sonsuz Ark/ Evrensel Çerçeveye Yolculuk
Can There Be a Settlement on the Korean Peninsula Without an End to the War in Ukraine?
"Güney Kore ve ABD'deki değişen siyasi durum, bir açılış gambiti için bir fırsat olabilir. Ancak bir anlaşmaya doğru herhangi bir ilerleme, Ukrayna savaşının sonucuna bağlıdır."
Güney Kore ve ABD'deki siyasi değişim, Kore Yarımadası'ndaki çatışmayı çözmek için yeni girişimlerin önünü açabilirken, Kuzey Kore'nin fiilen bir savaşçı haline geldiği Ukrayna'da Rusya'nın devam eden savaşı, herhangi bir çözümün ulaşılmasını imkânsız kılıyor.
Kaynak: Rusya Cumhurbaşkanlığı Basın ve Bilgi Ofisi
Rusya ve Kuzey Kore
Rusya, Sovyet döneminden bu yana Kore Yarımadası'nda önemli bir aktördü, ancak son iki yılda Rusya ve Kuzey Kore ekonomik ve askeri ilişkilerini yeni bir düzeye taşıdılar.
Kuzey Kore, Rusya'nın savaş ekonomisini mühimmat, silah ve birliklerle desteklerken, Rusya'nın petrol tedariki Kuzey Kore'ye 2017 BM yaptırım rejiminden bir soluklanma fırsatı verdi. Rusya'nın nükleer ve füze teknolojisini Kuzey Kore ile paylaşacağı konusunda endişeler var: iki taraf uzay ve "barışçıl atom enerjisi"ni içeren bilim ve teknolojide iş birliği konusunda bir anlaşma imzaladı . Rus savaş uçaklarının muhtemel satışı Kuzey Kore'nin konvansiyonel silah yeteneklerini geliştirebilir.
NATO'nun V. Maddesi'ne benzer şekilde, Rusya-Kuzey Kore "Kapsamlı Stratejik Ortaklık Paktı", her iki ülkeyi de diğeri silahlı saldırıya maruz kalırsa askeri yardım sağlamaya mecbur ediyor. Anlaşma, Batı etkisini geri püskürtmek ve "çok kutuplu bir uluslararası düzen" kurmak amacıyla dost rejimlerle ortaklıklar kurma politikasıyla uyumludur. Ancak Ukrayna'daki devam eden savaşıyla Rusya, taahhütlerini yerine getirmekte zorlandı - en son Suriye'de - bu da Rus güvenlik garantilerinin güvenilirliğini şüpheye düşürdü.
“Çin Kartı”
Çin ve Kuzey Kore'nin çekişmeli bir ilişkisi olmuştur. Pekin için Kuzey Kore, Güney Kore'de konuşlanmış ABD birlikleri ile Çin'in kendi sınırı arasında bir tampon görevi görmektedir. Kuzey Kore ayrıca Çin'in 1961'e dayanan bir savunma anlaşmasına sahip olduğu tek ülkedir. Kuzey Kore için Çin ile ticaret, Çin'in Kuzey Kore'ye yönelik BM yaptırımlarını resmen desteklediği zamanlarda bile bir can simidi olmuştur. Ancak ülkeler arasındaki güven seviyesi düşüktür ve ilişkileri Kuzey Kore'nin nükleer silah geliştirmesi nedeniyle gerginleşmiştir.
Kuzey Kore, "Çin kartını" oynamada bir miktar beceri gösterdi. Çin, zirve diplomasisi yürüterek nükleer ve füze denemeleri şeklinde Kuzey Kore kışkırtmalarını etkisiz hale getirmeye çalışırken, Kuzey Kore, ABD ile müzakerelerin açılması gibi dış seçenekleri kendi avantajına kullandı. Çin, ABD ile Kuzey Kore arasındaki yakınlaşmaya, 2018 ve 2019'da Kuzey Kore liderliğiyle beş zirve düzenleyerek yanıt verdi. Özellikle Mart 2018 toplantısı, Kim Jong Un'un 2011'de iktidara gelmesinden bu yana ilk Çin-Kuzey Kore zirvesi oldu.
Kuzey Kore'nin de Rusya ile olan ittifakını kendi lehine kullanabileceğine dair işaretler var.
Trump Yönetiminin Etkisinin Sonuçları
İkinci Trump başkanlığı hakkında çok az kesinlik olsa da, Kuzeydoğu Asya ile başa çıkmada ilk başkanlığını karakterize eden ikili yaklaşımın devam etmesi muhtemeldir. O zamanlar, Çin, Amerika Birleşik Devletleri'nin başlangıçta Kuzey Kore'ye karşı bir "maksimum baskı" stratejisi uygulaması, ardından dostane zirve diplomasisine geçmesiyle kendini defalarca yanlış yolda buldu.
Başkanlık kampanyası sırasında vurgu göz önüne alındığında, Ukrayna konusunda Rusya ile anlaşmanın ve ticaret konusunda Çin ile yüzleşmenin öncelikli muamele görmesi muhtemeldir. Ancak, her iki konu da Kore çatışmasıyla bağlantılıdır.
Ukrayna'daki düşmanlıkların dondurulması, Moskova'nın savaş ekonomisinden uzaklaşmanın olumsuz etkilerini hafifletmek için finansal kaynakları yeniden yönlendirmesi gerekeceğinden, Kuzey Kore-Rusya ticaret ilişkilerinin mevcut seviyesini düşürebilir. Röportajlarında öne sürüldüğü gibi, bu durumda Kuzey Kore ABD'ye "yönelebilir". Trump'ın ilk başkanlığı sırasında izlenen senaryonun tekrarı düşünülebilir. Bu, Washington'ın stratejik niyetiyle gelebilir, çünkü ABD ile Kuzey Kore arasındaki herhangi bir yakınlaşma Çin'i tepki vermeye zorlayacaktır. Öte yandan, ABD Çin ile bir anlaşma yapmayı başarırsa, Washington yalnızca Kuzey Kore'nin tekliflerini reddetmekle kalmayıp aynı zamanda Çin'i Kuzey Kore'ye baskı yapmaya ikna edebilir.
Benzer şekilde, Rusya'nın Ukrayna'daki savaşında bir azalma olmazsa ne olacağı da belirsizdir. Trump yönetiminin Ukrayna özel temsilcisi Keith Kellogg'un eylem planı, Ukrayna'nın müzakerelere katılma isteğine bağlı olarak silahlandırılmasını öngörüyor. Bu, Rusya'nın uzlaşmazlığı durumunda ABD'nin Ukrayna'yı Rusya'ya baskı uygulayacak bir konuma getireceği anlamına geliyor. ABD, ekonomik zorlukları göz önüne alındığında, Çin'i Rusya ve Kuzey Kore üzerindeki etkisini kullanmaya doğrudan zorlayarak bu baskıyı yoğunlaştırabilir.
Öte yandan Kellogg planı, Ukrayna'da nihai olarak bir çıkmazın önlenebileceği varsayımına dayanmaktadır. Bir çıkmazın sonuç olduğu durumda stratejinin ne olacağı belirsizdir.
Umut Var mı?
En azından Kore yarımadasının nükleer silahlardan arındırılmasına yol açacak bir çözümü destekleyebilecek bazı parçalar yerine oturuyor. Kuzey Kore-Rusya ittifakının yarattığı artan gerginliklere rağmen, nükleer silahlardan arındırma, Altı Tarafın beşinin (yani Çin, ABD, Japonya, Güney Kore ve Rusya) üzerinde anlaştığı birkaç konudan biridir - ancak Rusya'nın dili son zamanlarda daha belirsiz hale geldi ve nükleer silahlardan arındırmayı mevcut koşullar altında "kapalı bir konu" olarak adlandırdı.
Güney Kore ve ABD'deki değişen siyasi durum, bir açılış gambiti için bir fırsat olabilir. 2018-19'da ABD ile Kuzey Kore arasındaki başarısız zirve diplomasisini hatırlayan eski Güney Kore Devlet Başkanı Moon Jae-In, Kim Jong Un'un nükleer silahsızlanma konusunda samimi olduğunu ve ailesinin "güvenlikleri garanti altına alınabiliyorsa, yaptırımlar altında, nükleer silahlarla zorluklar içinde yaşamaya devam etmek" istemesinin nedenini retorik olarak sorduğunu söyledi.
Kim'in sözlerini olduğu gibi kabul etmeye gerek yok; herhangi bir nükleer silahsızlanma anlaşmasının nihai olarak Kuzey Kore rejiminin bekasını ve güvenliğini garanti altına almaya bağlı olacağını kabul etmek gerekiyor.
Kuzey Kore'nin nükleer ikilemi, konvansiyonel cephaneliğinin yetersizliğini telafi etmek için nükleer ilk vuruş yeteneği geliştirmiş olmasından kaynaklanmaktadır, ancak bu yeteneği üstün bir düşmana karşı kullanmak ülkeyi savunmasız bırakacaktır. Ancak liderliğinin ve ordusunun prestiji nükleer güç statüsüne dayandığından, bu statüden vazgeçmek kolay bir seçenek değildir.
Müttefikler tarafından sağlanan güvenlik garantileri, herhangi bir nükleer silahsızlanma anlaşmasının vazgeçilmez bir parçası olabilir, ancak Kuzey Kore'nin Çin ile olan gergin ilişkisi nedeniyle, Çin'in güvenlik garantileri tek başına yeterli değildir. Rusya'nın Afrika ve Orta Doğu'daki diktatörlüklerin hayatta kalmasını sağlama sicili, Kim Jong Un'un ikilemine bariz bir cevap gibi görünüyordu. En azından şimdilik bu önerme, Suriye'nin Beşşar Esad'ının düşüşünden önce olduğundan daha zayıf görünüyor ve Ukrayna savaşının bitiminden önce restore edilmesi pek olası değil.
Pyongyang için Suriye'deki olaylar, rejimin hayatta kalmasının dış garantilerden daha fazlasına bağlı olduğu ve herhangi bir rejimin kendi ordusunun desteğini sürdürmesi gerektiği mesajını eve ulaştırmış olmalı. Dahası, Kuzey Kore'nin düşük konvansiyonel silah kabiliyetleri, nükleer cephaneliğine olan bağımlılığını yalnızca uzatacaktır.
Sonuç olarak, bir anlaşmaya doğru herhangi bir ilerleme Ukrayna savaşının sonucuna bağlıdır. Kuzey Kore birlikleri ABD'nin bitirmek istediği ve Rusya'nın askeri yeteneklerini emen, aynı zamanda Kuzey Kore rejimine ekonomik bir can simidi sağlayan bir savaşta savaşmaya devam ederken, Kore Yarımadası'nda barış ve istikrarı sağlamak için başarılı bir girişim hayal etmek zordur.
Gerald Pech, 21 Aralık 2024, The Diplomat
(Dr. Gerald Pech, KİMEP Üniversitesi DPRK Stratejik Araştırma Merkezi'nde araştırmacı ve KİMEP Üniversitesi'nde ekonomi doçentidir.)
Eyüp Kaan, 20.01.2025, Sonsuz Ark, Çevirmen Yazar, Sonsuz Ark Çevirileri
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark manifestosuna aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.
- Sonsuz Ark Yayınlarının Kullanımına İlişkin Önemli Duyuru için lütfen tıklayınız.