Sonsuz Ark/ Evrensel Çerçeveye Yolculuk
USAID Changes Reflect Short-Term, Transactional U.S. Policy
"Latin Amerika, ABD yardımının geniş kapsamlı etkileri olacak dar politika hedeflerine odaklanmasını bekleyebilir."
ABD'nin insani yardım ve kalkınma yardımlarının çoğunu dağıtan ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı'nda (USAID) yaşanmakta olan sismik değişim, ABD'nin Latin Amerika'ya yönelik yardımlarını derinden yeniden şekillendirecek. Trump yönetimi yardımları tartışmalı bir şekilde dondurdu, USAID'in 10.000'den fazla olan personel sayısını birkaç yüze indirmeyi planladığını açıkladı ve ajansı Dışişleri Bakanlığı'na bağlayacağını söyledi.
Göstericiler 5 Şubat'ta Washington DC'de USAID'i desteklemek için toplandı. Chip Somodevilla/Getty Images
Bu ilk hamlelerin kalıcı olup olmayacağı belli değil ancak hükümet verilerine göre 2023 mali yılında 1,9 milyar doları USAID ve 1,4 milyar doları Dışişleri Bakanlığı tarafından dağıtılan yaklaşık 3,7 milyar dolarlık ABD yardımı için iki sonuç kesin görünüyor.
Gelecekteki yardımlar, yoksulluğun ortadan kaldırılması ve çevrenin korunması gibi uzun vadeli kalkınma hedeflerinden ziyade kısa vadeli politika hedeflerine odaklanacak gibi görünüyor. Sivil toplum ve insani yardımlarda kesintiye gidilmesi muhtemelken, kolluk kuvvetleri ve hukukun üstünlüğü yardımlarının yerinde kalması daha muhtemeldir. İkinci olarak, Dışişleri Bakanlığı USAID'i bünyesine kattığı için, kalan yardımlar da muhtemelen en azından bir süre için daha az verimli hale gelecektir.
ABD dış yardımı uzun zamandır Batı Yarımküre'de istikrarın sağlanması, refahın teşvik edilmesi ve nüfuzun korunması için hayati bir araç olmuştur. Özellikle göçün temel nedenlerini ele alan ve uzun vadeli kalkınmayı destekleyen programlara yönelik yardımların azaltılmasının hem ABD hem de Latin Amerika için olumsuz sonuçlar doğurması muhtemeldir. Bu değişiklikler, ABD'nin bölgede inşa ettiği iyi niyetin altını oyma, ABD'nin etkisini azaltma ve Çin ve diğerlerine kendi etkilerini genişletmeleri için bir açıklık sağlama riski taşıyor.
Paradigma değişimi
Trump yönetimi, yardımların yönetimin “Önce Amerika” gündemiyle daha uyumlu hale getirilmesini sağlamak amacıyla, yardım programlarının 90 günlük gözden geçirme sürecinin bir parçası olarak dış yardımlarda geniş çaplı bir duraklama ilan etti. Yönetim acil “hayat kurtaran” insani yardımlar için muafiyetler sağlarken, birçok uzun vadeli kalkınma programı kesinti veya gecikmelerle karşı karşıya. Özellikle Latin Amerika'da ekonomik kalkınma, çevresel sürdürülebilirlik ve iyi yönetişimi teşvik eden programlar bu dondurma kararına takıldı.
Bu karar, bölgede büyük ölçüde ABD desteğine bağımlı olan ülkeler için önemli bir belirsizliğe neden oluyor. AP'nin bir raporuna göre Güney Amerika'da bir dizi önemli girişim risk altında. USAID, 2024 yılında BM Dünya Gıda Programına, çoğunlukla Latin Amerika'daki Venezuelalı göçmenlere yardım için 45 milyon dolar sağladı. Kongre Araştırma Servisi raporuna göre, bu yardım kısmen Venezuelalı göçmenleri ABD'ye ulaşmaya çalışmaktan caydırmaya hizmet ediyor.
USAID fonlarının bölgedeki başlıca alıcısı olan Kolombiya'da kaynakların çoğu Venezuelalı göçmenlere yönelik hizmetlere, silahlı çatışmaları azaltma çabalarına ve kokain üretimine yönlendiriliyor. Bu çabalar arasında çiftçileri koka yerine kahve gibi ürünler yetiştirmeye teşvik eden ve kırsal alanlarda ekonomik kalkınmayı geliştiren programlar da yer alıyor. Kolombiya'dan sonra dünyanın en büyük ikinci kokain üreticisi olan Peru'da da fonlar benzer şekilde kırsal kalkınma ve kokain üretiminin azaltılmasına odaklanıyor.
Kırsal kalkınma programları genellikle sürdürülebilir koruma girişimlerine odaklanmaktadır. Brezilya'da ABD yardımlarının yarısından fazlası çevre koruma çabalarına gitmiştir. USAID, Brezilya Amazonları'nda özellikle sürdürülebilir balıkçılık programları ve ormansızlaşma konusunda kaydedilen ilerleme ile başarılı bir geçmişe sahiptir.
Orta Amerika'da USAID, ABD kaynaklı göçün temel nedenlerini ele alan programların ön saflarında yer almıştır. Yardımlar Guatemala, Honduras ve El Salvador'da şiddetin azaltılması, ekonomik fırsatların iyileştirilmesi ve iyi yönetişimin teşvik edilmesine odaklanmaktadır. Bu fonun azaltılması daha fazla çaresizliğe ve daha fazla göçe yol açarak ABD ile güney komşuları arasındaki ilişkileri gerginleştirebilir.
Olası bir birleşme
USAID'in Dışişleri Bakanlığı'na entegre edilmesi önemli bir adım. Trump yönetimi, iki kuruluşun birleştirilmesinin dış yardım konusunda daha verimli ve koordineli bir yaklaşım yaratabileceğini savunarak bunu çeşitli şekillerde önermiştir. Tam verilerin mevcut olduğu son yıl olan 2023 mali yılında ABD, USAID aracılığıyla yaklaşık 43.8 milyar dolar ve Dışişleri Bakanlığı aracılığıyla 21.3 milyar dolar olmak üzere yaklaşık 72 milyar dolar dış yardım ödemiştir. (Bu rakamlara Savunma Bakanlığı ve diğer kurumlar tarafından yönetilen çoğu askeri yardım dahil değildir).
Eleştirmenler böyle bir birleşmenin özellikle Latin Amerika'daki ABD yardım programlarının etkinliğini olumsuz etkileyeceğini savunmaktadır. Birleşme muhtemelen yardım odağını uzun vadeli kalkınma hedeflerinden uzaklaştırıp daha işlemsel dış politika kaygılarına yöneltecek ve yardımı daha az verimli hale getirecektir.
USAID uzun zamandır kalkınma programlarının uygulanmasındaki teknik uzmanlığıyla övülmektedir. Kurum sağlık, eğitim ve afet yardımı gibi alanlarda Latin Amerika'daki uzun vadeli zorlukların üstesinden gelmek için gerekli olan derin bir uzman havuzuna sahiptir. Buna karşılık Dışişleri Bakanlığı genellikle kısa vadeli diplomatik hedeflere odaklanır ve eleştirmenler etkili yardım uygulaması için gereken uzmanlık bilgisinden yoksun olduğunu savunur.
USAID ayrıca uzun zamandır verimli ve etkili sözleşme yapma kabiliyetleriyle tanınmaktadır. Ajansın kaynakları hızlı bir şekilde harekete geçirme ve iyi yapılandırılmış, sonuç odaklı programlar tasarlama becerisi onu uluslararası kalkınmanın en etkili oyuncularından biri haline getirmiştir. Buna karşılık, Dışişleri Bakanlığı daha yavaş sözleşme süreçleri ve daha az etkili program gözetimi ile mücadele etmiştir. USAID bağımsızlığını kaybederse, özellikle yoksulluk, yolsuzluk ve iklim değişikliği gibi konuları ele alan yardım programlarının kalitesinde düşüşe yol açabilir.
USAID'in Dışişleri Bakanlığı ile birleştirilmesi halinde asıl zorluk USAID'in standartlarını düşürmek yerine Dışişleri Bakanlığı'nın sözleşme, program tasarımı ve değerlendirme alanlarındaki kabiliyetlerini yükseltmek olacaktır. USAID'in bu alanlardaki uzmanlığı ABD dış yardımının temel taşlarından biri olmuştur ve USAID'in kalkınma alanındaki yokluğu muhtemelen yardımların ulaştırılmasında verimsizliklere ve gecikmelere yol açacaktır. Kalkınma programlarının hızlı ve kararlı hareket etmeyi gerektirdiği Latin Amerika için bu durum başarı ile başarısızlık arasındaki fark anlamına gelebilir.
ABD vurgusunu uzun vadeli kalkınma programlarından daha kısa vadeli, işlemsel hedeflere kaydırırsa, Latin Amerika'da yıllar boyunca geliştirdiği iyi niyeti kaybetme riskiyle karşı karşıya kalır. Tarihsel olarak kalkınma ve güvenlik için ABD desteğine bağımlı olan Latin Amerika ülkeleri, yardımı başka yerlerde aramaya başlayabilir. Bu durum Çin ve diğer küresel güçlerin bölgede daha güçlü bir varlık göstermesini sağlayarak ABD'nin etkisini azaltabilir ve küresel meselelerdeki stratejik konumunu zayıflatabilir.
Steven E. Hendrix, 10 Şubat 2025, Americas Quarterly
(Steven E. Hendrix, Hendrix LLC'nin CEO'su ve DePaul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde kıdemli araştırma görevlisidir. Eski bir kariyer diplomatı ve ABD Dışişleri Bakanlığı'nda ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı (USAID) Dış Yardım Koordinatörüdür.)
Eyüp Kaan, 17.03.2025, Sonsuz Ark, Çevirmen Yazar, Sonsuz Ark Çevirileri
- Sonsuz Ark'ta yayınlanan yazılardan yazarları sorumludur.
- Sonsuz Ark linki verilerek kısmen alıntı yapılabilir.
- Sonsuz Ark yayınları Sonsuz Ark manifestosuna aykırı yayın yapan sitelerde yayınlanamaz.
- Sonsuz Ark Yayınlarının Kullanımına İlişkin Önemli Duyuru için lütfen tıklayınız.